برای دهه ها و شاید قرنها به کارگر و زحمکتش تحمیل شده که وجود نیروهای سرکوبگرحرفه ای انتظامی یخشی از تنه جدا نا پذیر از وجود و ادامه حیات اجتماعبست و این با هزارو یک مکانیزم و از جمله سیستم تحصیلی و اموزشی به مردم تحمیل شده است .
دفاع از امنیت و رفاه و عفت عمومی مهمترین دلیل و فلسفه وجودی نیروهای انتظامی و از جمله سپا ه پاسداران و ارتش و نیروهای انتظامیست. در واقع تحمیل این توهم و دروغ به کارگر و زحمتکش به یک هنر و شگرد طبقه ی سرمایه دارتبدیل شده و شاخه هایی ازعلوم سیاسی و اجتماعی بورزوازی مدام مشغول خلق و تحمیل چنین اوهامات و تثوریها است. براین اساس کلانتری و کمیته پاسبان و پاسدار همان قدر در ذهن و افکار عمومی جا افتاده که دستمزد و کرایه خانه و قیمت گوشت . اما ایا این واقعیت دارد؟ اثبات این که این توهم یک دروغ بیش نیست البته کار سختی نیست اما جای گزینی این نیروهای سرکوبگر امردیگریست.
۱۳۸۸ سی ومین سالگرد جنبش ینکه های محل در سنندج است و نوشته زیر بخش مقدماتی – می گویم مقدماتی چون امیدورام که دوستان و فعالان این جنبش به سهم خود که کم نیستن دست به مکتوب و بیان این تجربه شیرین بزنند – ازبازگویی و بیان یک تجربه شیرین از سالهای ۵۸ و ۵۹ در سنندج است. این دورانی بود که کسی به وجود اقایان ؟؟ نیروهای انتظامی و پاسدار و پاسبان نیازی نداشت کمیته ها و کلانتریها بسته شده بودند با این وجود کوچه و خیابان ارام و امین تراز همیشه بود. روابط مردم به مراتب سالمتر و انسانی و همه در غم و اندوه وشادی شریک بودند. دزدی و جنایت به پایین ترین حد خود رسیده بود و تورم و گرانی اقسار گسیخته هم وجود نداشت چرا که نیرویی مافوق و تفرقه بیاندازو حرفه ای جنایت کار بر سر مردم وجود نداشت.
دربیان و بازگویی این تجربه سنندچ و مریوان را انتخاب کرده ام چرا که این دو شهر و بخصوص سنندج تنها شهری بود که به مدت هر چند کوتاه اما توسط مرکزیت سراسری شوراهای محل و به معنای واقعی کلمه اداره می شد. این سیستم شورایی و بازوی اجراییش یعنی بنکهای محل مافق و پول خورمردم نبود و درعمرکوتاهش کارهای سیاسی و ارزنده اجتماعی را به مردم و این دوران اهدا کرد. نه تنها ازا د یهای سیاسی و مدنی را تضمین بلکه محله و شهر را امین و درهمین دوران کوتاه پروزهای عمرانی مهمی را اجرا نمود.
یکی از این تجارب گران بها و تجربه شده بنکه های محل است. سنت شورا و شورا ها ی کارگری سالهای ۵۷-۶۰ امری توده ای و جدید در سنتهای سیاسی ایران بود و به موازات این شوراها بنکهای محل پدید تازه وسنتی سیاسی و جدید در شکل گیری الترناتیو سوسیالیستی کارگر در ان سالها پا به میدان سنتهای سیاسی ایران گذاشت .
متاسفانه این تجربه عظیم بر بستر وقایع و تحولات دهه ۶۰ یعنی تثبیت ارتجاع اسلامی به درستی شناخته نشد و در واقع کمترین اسناد و کتبی در این مورد نوشته شده . با این وجود بنکه های محل یکی از تجارب توده ای و سوسیالیستی الترناتیو طبقه کارگرایران در سالها ی ۵۷-۶۰ است و لازم است بار دیگر به ان مراجعه کرد.
بنکه های محل
در سال ۱۳۵۷ و در بخش زیادی از شهرهای ایران و ماها قبل از اینکه رزیم اسلامی جایگزین سلسله و خاندان پهلوی شود قدرت دو گانه ای در سطح جامعه بر قرار بود. این قدرت تازه ونوظهورنیرویی نبود جزجوانان ازادی خواه محل که ارام ارام و قدم به قدم د ست و سلطه ساواک و پاسبان را از محله ها و شبها قطع کردند. اگر درروز حاکمین مطلق ساواک و کلانتری و دادگاها بود ند اما شبها این جوانان و نیروهای محل بود که حاکمین واقعی بودند. در چنین شرایطی متشکل کردن نیروهای ازادی خواه و برابری طلب در سطح محل اولین و یکی از مشغله های اصلی جنبش سوسیالیستی طبقه کارگردر سالهای قیام ۵۷ بود.
بنکهای محل شکلی ازارگان و حاکمیت توده ای در سطح محل بود که در سالهای ۵۸ و ۵۹ ومشخصنا در سنندج و مریوان عملی و تجربه شده و توسط مرکزیت سرا سری شوراهای محل و به مثابه بازوی اجرایی و نظامی تشکیل شدند. بنکه های محل هم ابزار مبارزاتی و هم حاکمیت توده ای بود ند به این معنی که هم وسیله تشکل و متحد کردن اهالی و جوانان محل بود و هم در سطح ابتدایی ارگان حاکمیت توده ای بود.
ریشه و شرایط وجودی و تکاملی بنکه های محل به نیازهای مبارزاتی سال ۵۷ بر می گردد. نیاز به شکل گیری ارگان تود ه ای و نه حزبی و سازمانی جهت سازمان دادن جوانان و ازادی خواهان محل جهت مبارزه علیه رزیم شاهنشاهی و این مهم یکی از خواستهای اولیه قیام ۵۷ بود. بنکه های محل مختص شرایط کردستان نبود اما به شکلی سازمان یافته و دریک فاصله و مقطع کوتاه در سنندج شکل گرفتند. در واقع اشکال اولیه این تشکل توده ای به خارج کردستان و ریشه های اولیه ا ن چیزی جز جنبش عظیم شوراها و کمیته های کارگری در سالهای ۵۷- ۵۹ نیود. پایه ها و ریشه های سیاسی و اجتماعی این سنت سوسیالیستی نه در گذشته سنتهای سیاسی ملی و کردایتی بلکه در به صحنه امدن کارگر کرد به مثابه نیروی اصلی جنبش ازادی خواهانه و برابری طلبانه در کردستان بود.
در بنکه ها جوانان و مردم محل و به طور داوطلبانه مسثول امور و امنیت محل می شدند و این در نفس خود نفی فلسفه وجودی نیرو های سرکوبگر و ازجمله نیروهای انتظامی و پاسدار بود. دیگر و ان طور که به مردم و کارگر تحمیل کرده اند کسی به وجود پاسبان و پاسدارو مزدورکه بخش اعظم بوجه های کشور را قاپیداند نیازی نداشت.
در خواست
در حقیقت امرمقدمه بالا یک خواست جهت بازگویی و مکتوب کردن این تجربه عظیم و شیرین است. دوستان و رفقای زیادی از ان تجربه برخاسته که می توانند این تجربه را
برای نسل امروزی مکتوب و بازگو کنند . بیان و بازگویی و شناخت این تجربه می تواند راه گشای اینده ای روشن و پر امید و این مهم را باید به مثابه بخشی از اعمال قدرت سیاسی ازادی خواهی و برابری طلبی دید و ان را به کار برد.
زنده باد بنکهای محل
زنده باد ازادی و برابری
جلال برخوردار ۲۰ مرداد ۱۳۸۸
( تاریخچه شوراهای شهرومحلات درسنندج) که توسط رفیق گرامی فتی کلا قوچی نوشته شده و در بخش بایگانی عکسهای سایت ازادی بیان هست را باید خواند . جزوه ای خوب و دقیق و اطلاعات زیادی در ان است.