عطا خلقی : همانطور که پیش بینی میشد بحران جهانگیر اخیر از مالی به تولیدی شیفت کرده است. کشورهای صنعتی یکی بعد از دیگری آغاز دوره رکود خود را اعلام میکنند. مراکز تولیدی صنایع یکی بعداز دیگری تعطیل و یا نیمه تعطیل میشوند. نرخ بیکاری جهانی در کشورهای صنعتی بسرعت بالا میرود.

هر دم اخبار تازه تری از بیکارسازی ها بگوش میرسد. موج اول بیکارسازیها از کشورهای صنعتی پیشرفته برخاسته اند. بزودی قرار است این اموج هر جا و همه جا را درنوردند و زیر رسوبات خود زندگی میلیونها انسان را مدفون کنند.

شتاب بیکارسازیها آنقدر سریع است که تحلیل گران اقتصادی قادر نیستند با قاطعیت آمارش را اعلام کنند. آمارها روز بروز و بعضا لحظه به لحظه بالا می گیرند. تحلیل گران ناچارند با احتیاط کامل تخمین بزنند و تخمین هایشان را دم به دم دستکاری و به روز کنند.

علیرغم تدابیر صاحبان سرمایه و بکارگیری کلیه امکانات دولتی و نشست ها و مذاکرات پی در پی برای مهار کردن بحران عظیم اقتصادی جاری، بیکارسازیها بعنوان اولین و مهم ترین پیامدهای آن ؛ با شتاب هر چه بیشتری پیش می تازد.

حاصل این نشست ها و این مذاکرات هر چه باشد جلودار امواج بیکارسازیهای ناشی از بحران اخیر نیست. نه نشست وزرای خارجه۲۷ کشورعضو اتحادیه اروپا با رییس جمهور جدید آمریکا، نه نشست رهبران ۲۰ کشور صنعتی و در حال توسعه جهان موسوم به G 20 در واشنگتن و نه پیشنهاد تاسیس هییت ویژه ای که بر عملکرد ۳۰ بانک بزرگ سرمایه گذار بزرگ دنیا و نه بسته نجات ملی، شتاب بیکارسازیها را که امواجش جاری است مانع نمیشود. پروسه بیکارسازیها بی اعتنا به هر اقدام ”پیشگیرانه” دولتها، با شتابی باور نکردنی پیش میرود.

گذشت آن دورانی که کانالهای تلویزیونی و صفحاتی از روزنامه های آمریکای شمالی و اروپا به اشکال جذاب و فریبنده ای انوع مشاغل را تبلیغ می کردند، حتی در و دیوار فروشگاه ها و مغازه ها هم پوشیده از آگهی های استخدام بود. اکنون دیگر از آن آگهی های دلفریب خبری نیست. بر عکس حجم زیادی از برنامه های تلویزیونی و صفحات زیادی از روزنامه ها میزان بیکارسازیهای وسیع و تعطیل مراکز کار را شماره می کنند.

کارگزاران دولتی و کارشناسان اقتصادی یکی یکی در تلویزیون ها ظاهر میشوند و اعلام میکنند که سرعت سرازیری کشورهای متبوعشان به یک رکود همه جانبه اقتصادی و تولیدی در این حد، خارج از انتظار و پیش بینی آنها بوده است.

بر اساس تحلیل ها و اخبار و گزارشات و مشاهدات روزمره، صف اول قربانیان امواج بیکاری در کشورهای صنعتی و پیشرفته و از میان کارگران بخشهای صنایع اتومبیل سازی، ساختمانی، بانکها و موسسات مالی، توریسم و گردشگری، و بخشهای خدمات عمومی می باشند. نمونه های زیر ابعاد این بیکارسازیها را که می رود تا کل جهان را درنوردد گویاتر خواهد کرد:

کارخانه ولو (VOLVO) یک چهارم کارگرانش را بیکار کرده است و بسیاری از کارگران این کارخانه و واحدهای تابعه اش برگه پایان اشتغال دریافت کرده اند. ولو سوید بزودی قرار است مجموعا ۲۰۰۰ نفر از کارکنانش رادر سوید و بلژیک بدلیل کاهش میزان فروش در بازارهای اروپایی، بیکار کند. نرخ بیکاری سوید که تا چندی پیش کمی بیش از ۵.۵٪ بود با بیکار سازیهای اخیر بسرعت رو به افزایش است.

در آمریکا و کانادا کارخانه های اتومبیل سازی فورد و جنرال موتورز بحالت نیمه تعطیل در آمده اند و بسیاری از کارگران این کارخانه های عظیم آخرین هشدار بیکار سازی خود را از مدیریت گرفته اند. تنها در یک شهرک ۳۶۰۰۰ نفری سنت توماس اونتاریو کانادا ۲۰۰۰ کارگر جنرال موتورز کارشان را از دست داده اند.

در همین مدت خودروهای ساخت جنرال موتورز۳۵٪ و فورد ۳۰٪ افت فروش داشته اند. کاهش فروش G M در این حد، ظرف ۶۰ سال اخیر بی سابقه بوده است. شرکت کرایسلر قرار است ۲۵٪ از کارمندان خود را(حدود۵۰۰۰ نفر) اخراج کند.

بر اساس گزارش رسانه های خبری آلمان شرکت خودروسازی ”اوپل” که ۲۶ هزار کارگر دارد به دلیل بحران در شرکت مادر یعنی ”جنرال موتورز” آمریکا، برای ادامه فعالیت با مشکلات جدی روبرو است و بیکارسازی وسیعی کارگران این کمپانی را تهدید میکند.

این روزها صحبت از تعطیل موقت چند کارخانه داخلی و خارجی وابسته به شرکت بنز و شرکت رنو در میان است. در کارخانه رنو۱۰۰۰ فرصت شغلی از بین رفته است.

فروش خودروهای ژاپنی نیز در آمریکا و اروپا بشدت پایین آمده است. شرکت خودروسازی تویوتا، بزرگترین شرکت خودروسازی ژاپن از کاهش ۲۹.۵درصدی فروش خود در ماه سپتامبر در آمریکا خبر داده بود.

سخنگوی نیسان هم اعلام کرده است که به علت کاهش فروش خودروهای این کمپانی به فکر حذف فرصت شغلی حدود ۲۰۰۰۰ کارگر موقت شاغل در کارخانه های خود است.

***

نرخ بیکاری تمامی کشورها به نسبت چند ماه اخیر بسرعت بالا میرود. نرخ بیکاری آمریکا به نسبت