فەتی کلاه قوچی : مقدمه – زمینه های جنبش شورائى درسال ۵٧ درکردستان الخصوص در شهر سنندج. بابوجود آمدن شرایط تاریخی دردل مبارزات خودجوش و متا ثر ازاعتراضات ونارضایتی مردم ایران برای سرنگونی حکومت دیکتاتوری پهلوی. ودرتدوام آن سرکوب گری رژیم اسلامی تا سال ۵٩ درکردستان مد بررسی وارزیابی این مقاله میباشد و نوشته مذکور در محدوده شوراهای سنندج میباشد.
پروسه چگونگی شکل گیری شوراها ی شهر ومحلات سنندج:
– اولین زمینه مجا مع عموی وگردهما ئیهای مردمی در محلات سنندج در سال ۵۷قبل از سرنگونی شاه.
– جنبش شورای درکردستان بعنوان یکی ازفاکتورهای اساسی ورادیکال درنوروزخونین ۵۷ سنندج وتحمیل شورای شهر به حکومت اسلامی ایران.
– حمله ۲۸ مرداد ۵۸ به کردستان وفرمان ننگین مجدد خمینی و بنی صدروهم پالیکی ها یشان.
وبازپس گیری مجددشهرهاو مناطق آزاد شده در پائیزهمین سال۵۸- تحمیل عقب نشینی در
– سازمان یابی شوراهای محلات سنندج وچگونگی ۶ ماه فعالیت وحاکمیت مردمی و خلع ید از ارگانهای دولتی وسرکوبگر رژیم اسلا می.تا بهار.۹ ۵
– ارزیابی ازشوراها ونقش سازمانهایی سیاسی دراین رابطه.
درکردستان با زمینه های قبلی و مبارزات خودبخودی درشهرهای ایران برعلیه حکومت پهلوی در سال ۵۷ توانست با اندکی تا خیربه صفوف سرتاسری تا آستانه سرنگونی رژیم شاه مشارکت نماید.وهم زمان با مبارزات واعتراضات روزانه درمقابله با ارگانهای پلیسی وسرکوبگر شاهی صفوف مترقی و رادیکال خود را از جریانات اسلامی مثل حسینیه ارشادها وعوامل مرتجع محلی مفتی زادها بخصوص در سنندج جدا نماید.
وزمینه سازفضای فعا لیتهای مترقی و رادیکال گردند. وبا شرکت در مجامع عمومی شبانه درمحلات رابه کانونهای مبارزات دفاعی وتعرضی مبدل نمایند.که ضمن شرکت وسیع روزانه واعتراضی مردم توانستند- امنیت وکنترل شبانه محلات و شهر و کنترل بر مراکز پخش وفروش نفت مصرفی رابدست گیرند وبه رژیم شاه تحمیل نمودند.
باتحمیل این دو خواست. این پیروزی مهمی درپیو ند فعالین رادیکال ومترقی درمیان مردم محلات و شهرسنندج درایجاداعتماد بنفس وپیشروی های بعدی بود.که پایه گذار گامهای بعدی تر وتحمیل شورای شهر ومحلات سنند ج در نوروزخونین را به ارمغان آورد.
برخلاف گذشتهای تاریخ کردستان وحتی درایران با سر کار آمدن حکومت اسلامی درکوتاه مدت جنبش ها مورد سرکوب واقع میگرد ند.اما جنبش در کردستان با اتکا به جنبش های اجتماعی همانند شوراها .واتحادیه های دهقانان وکانو نها ومبارزات مسلحا نه توده ائ وجریانات رادیکال وچپ ٣ سال در جامعه کردستان حضور بلفعل خودرا با مطالبات از پایئن جامعه را ولو کوتاه مدت به رژیم اسلامی بدونه هیج توهم وتزلزلی تحمیل نمود.
با سقوط وسرنگونی حکومت پهلوی وفرارشاه از ایران وقیام مردم وحمله به مراکز نظا می وپادگانهاوکلانتریها وساواک بدلیل ناتوانی وعدم الترناتیو انقلابی درایران موجب شد که جریانات اسلامی وسرمایه داری بتوانندباکمک وتوطئه های امپریالستی وطرح گوادلوپ انقلاب مردم ایران رانا کام وبه سرکوب بکشانند.وباایجادفضایی توهم وجذب اپوزسیونهای رنگارنگ وارتجا عی به حفظ نهادهای سرکوبگرشاه ودر تداوم آن به سرکوب بپردازند.
اما در کردستان بدلیل عدم حضور کافی الترناتیواسلامی ومرزبندی با این جریانات اسلامی توانستند بدونه توهم ضمن خلع سلاح مراکزنظامی شاهنشاهی همانند کلانتریها و پاسگاهها وساواک مجسمه ها را نیز پائین بکشندو با سرکار آمدن رژیم اسلامی نمونتا با اکثرات آرابجزجریانات ارتجاع محلی وقدیم فئودال وشیوخ در کردستان به رژیم اسلامی رائ نه هم بدهند.
با ایجاد گشایش جدیدی ازمبارزات مردم کردستان که از زمینه های گذشته رنج ستمهای ملی وطبقا تی موجود بود.وبا سرکار آمدن جمهوری اسلا می کار مبارزاتی مردم کردستان را دو چندان دشوارتر کرد. واین درس وتجارب ارزنده را درعدم توهم وخوشباوری به دو ر ژیم درکردستادن رابایدمد نظر داشت.وبگفته زنده یاد ر.فواد سلطا نی خلق کرد در بوته آذ مایش وسربلندانه ازاین مسیر باید عبور کرد.
با مسلح شدن مردم وروشنفکران وکارگران وزحمتکشان کردستان درشهروروستا ها در مجامع عمو می وارگانها در محل کار وزیست بود. که درسر آغازقیام وبعد از سرنگونی رژیم شاه.که حکومت تازه بدوران رسیده اسلا می دراسفندماه۵۷ با همیاری مرتجعین حسینیه ارشاد و مفتی زاده وارتش وسپاه در پادگان سنندج تدارک حمله را آماده نموده. و با ویراژفانتومهای نطامی وشکستن دیوارهای صوتی وخمپاره باران شهر بیدفاع سنند ج خاطره های ویتنام وحمله آلمان نازی را تداعی نمودند.وصدها کشته ومجروح وهزاران آواراه بی خانه وکاشانه را بجای گذاشت. .و نوروزخونین سنندج درتاریخ جنا یات حکومت اسلامی ثبت گردید.
نوروز خونین سنندج:
lized=”7″ mce_keep=”true”>
باتوطئه ها ی جریانات اسلا می وارتجاعی همچون حسینیه ارشاد و کلاس قرآن مفتی زاده وایجاد دو کمیته در سنندج وراه اندازی اختلا فات کاذب ومسلح شدن آنها توسط رژیم از طریق پادگان سنندج برای سرکوب و به انحراف کشیدن مسیر رادیکال جنبش وتسلط بر اوضاع کردستان بود.که تلا ش و شروع به سنگ اندازی وتبلیغات مسموم کننده بر علیه مطالبا ت مردم وایجاد فضای متشنج برای زمینه ها ی حمله رژیم به کردستان را مهیا کردند. چون مردم کردستان بخصو ص شهر سنندج قبل از سرنگونی شاه صف خودشان را از این جریانات اسلامی وارتجاعی جداکرده ومتوهم نبودند.
با شروع اولین حمله فانتومها وخمپاره باران شهر وایجاد کمیته موقت انقلابی شهر به سخنگوئ زنده یاد صدیق کمانگربود. که فراخوان دفاع ومقابله ضروری تر وشوراها و مجامع عموی تشکیل شد وتمامی ورودی وخروجی شهر وداخل شهر سنگر بندی وبه تصرف مردم درآمد .وعواملین اسلامی وجاشهای مفتی زاده بداخل پادگان وباشگاه افسران گریختند.ودر مقابل مردم شهر سنگر گرفتند .وشوراهای محلات با سازماندهی کمیته های امداد.وحمل ونقل وتدارکات ومصادره آذوقه وخواربار دولتی و وسائط نقلیه توانستند خدمات شایانی ارائه دهند.
با اعلام آتش بش به رژیم از طرف شورای موقت ا نقلا ب سنندج ونه پذیرفتن آن از طرف رژیم .وتداوم جنگ تحمیلی در شهربود.که مردم پادگان ژاندرمری را به محا صره در آ وردند و انبارهای تسلیحا تی را مصادره وسربازان اسیر را به شوراهای محلات منتقل وروانه شهرهایشان می نمودند. ورژیم را وادار بقبول آتش بس نمودند.
درتاریخ ۱-۱-۵۸ بنا به درخواست شورای موقت انقلاب سنندج از رادیو سنندج واعلام آتش بس ومذاکراتی با هیئت نمایندگی رژیم .طالقانی وفروهرها شورای شهر سنندج به رژیم تحمیل گردید.اما مردم سنندج درمورد شرکت مفتی زاده در اتتخا بات شهر اعتراض نمودند که باید محاکمه وطردد گردد.
که متا سفانه به این خواست توجه نشد. که در امر انتخابات عملا این جریان مرتجع با مظفر پر توما نماینده تحمیلی رژیم با تقلب وکار شکنی در امر انتخابات و حمله نظامی به حوضه های رای گیری و ضرب و شتم مردم پرداختند .و چند نفر ازافراد مفتی زاده وکلاس قران که از طرف مردم منفور هم بودند با رای اضافی وتقلب در شمار آرا به شورا شهر تحمیل نمودند.ویکی از دلیل های پیش نرفتن برنامه شورای سنندج که تلاش در اولویت دادن شهر در حاکمیت مستقیم مردم در امورات امنیتی.وسیاسی.واقتصادی وفرهنگی که برنامه کاندیداهابودواکثریت رای شهر را جلب نمودند.کار شکنی عوامل ارتجاعی مفتی زاده واستانداری وسپاه و ارتش بودند که مجددا زمینه های حمله ۲۸ مرداد ۵۸وفرمان ننگین خمینی وحمایت هم پاله کیها یشان مثل بنی صدر.مجاهدین.نهضت آزادی.جبهه ملی وحزب توده وبعدا اکثریت و…را فراهم کردندکه اینها بی شرمانه مردم کردستان وسازمانهای مردمی را جنگ افروز قلمداد کردند که این گستاخی ها در اذهان تاریخ فراموش نمی شودو بی جواب نمانده و نمی ماند.
با ا ین فضا نمایندگان رادیکال و مترقی شورای سنند ج منتخب واقعی مردم قهرمان سنندج با این اسامی معرفی شدند. که این اسامی را فقط بیاد دارم
١-یوسف.اردلان۲٫ملا محمود آهنگر۳٫فریده قریشی۴٫جبار آریا نژاد۵٫جلیل معین افشار۶٫محمد.مائ۷٫باقر.نبوی۸٫خلیل حواری نسب ۹ .خلیل یوسف زمانی١٠ .عبداله بابان ١١ .مهدی فاطمی۲٫١عماد سید زاهدی ١٣. عباس.کریمی١۴احمد خلیقی ۵١.ارسلان. پور قباد.۶١. ابراهیم شاه غیبی و…
حمله مجدد ۲۸ مرداد ۵۸ رژیم به کر د ستان:
با سپری شدن نوروز خونین در۵۸ وتحمیل شورای شهر سنندج به رژیم اسلامی. سنندج مرکزثقل تحولات در کردستان گردید .که زمینه آزادی فعا لیت سازمانها وجمعیت ها وتشکلهاوشورای شهرها بطورعلنی متاثراز سنندج گسترش یافت .بطوریکه در مقابل سنگ آندازیهای رژیم در مقابل این پیشرویها که غیر قابل تحمل بودو توسط عمال مزدور در منطقه همانند مفتی زاده ها و شیوخ وقدیم فئودالهای منطقه وارتش وسپاه وحتی قیاده موقت را سازمان دادند و در حمله به جمعیتها وشوراها واتحادیه ها وایجاد فضای نا امن وضرب وشتم مردم ودزدیهای شبانه وحتی به گردنه گیری هم متوسل شدند.که در مقابل این جنبش با حفظ هوشیاری وتجارب کافی از ماهیت جنایتکارانه دو رژیم پهلوی واسلامی یکایک این دسیسه ها با حفظ دستاوردهای بدست آمده را مقابله وپاسخ میدادند.واین عرصه از رادیکالیسم الخصوص در جنوب کردستان چشم گیرتر بود .زیر پوشش بودن شهرهای شورائی .ومصادره هزاران هکتار زمین توسط اتحادیه دهقانان و مسلح شدن مردم کردستان وحرکت اعتراضی کوچ اجباری مریوان وحضور چشمگیروبی سابقه زنان و… صدها موارد از دستاوردهای این جنبش که تنها این مختصر جوابگو نیست وکتابها ومقالات متعددی را می طلبد.که بالابودن ظرفیت وپتا نسیل قوی مطالبات از پائین این جنبش و نقش جریانات رادیکال وچپ پیوندی اجت