حککا و “انقلاب مردمی”: اشتباه تحلیلی یا انتخاب سیاسی

s.keramat@gmail.com

پیش درآمد
بنظر میرسد که رهبری حزب کمونیست کارگری (حککا) نقد حزب حکمتیست را به جنبش سبز موسوی را بخود گرفته و شکست آن جنبش را بلطبع شکست خود قلمداد کرده نموده اند.

  به همین دلیل از نوشته هایشان چنین بر می آید که تلاش  دارند نا راحتی حاصل از ناکامیشان در جریان این تحول را بر سر حزب حکمتیست خالی کند.  چندین مطلب توسط کادرهای رهبری این حزب  در این رابطه نوشته شده است که آخرین آنها توسط   کاظم نیکخواه، عضو دفتر سیاسی آن حزب، میباشد.  نویسنده در اشاره به نقد حزب حکمتیست از  جنبش سبز موسوی، نوشته  است "بهیچ وجه فکر نمیکردم که این جریان …. اینچنین بسرعت به سوی تبدیل شدن به یک جریان ضد انقلابی تمام عیار حرکت کنند." وی در ادامه خطاب به اعضای حزب حکمتیست فراخوان داده است که به "سیاهی لشکر یک جنبش راست و ضد کمونیسم و ضدیت با انقلاب مردم تبدیل نشود. این یک هشدار جدی و صمیمانه به این دوستان است."
ممکن است پس از خواندن نوشته مورد بحث، تصویر یک آدم بی انصاف، اغراق گو،  مغرض و بی نزاکت از نویسنده در ذهن خوانندگان متبادر شود. اما من معتقد هستم که کاظم نیکخواه صرف نظر از لحن نگارش و تسلط احساسات هیستریک  بر نوشته اش بر یک حقیقت انگشت گذاشته است. این حقیقت  بر محور مفهوم "انقلاب مردم"  میچرخد. در این نوشته پس از اشاره به این به مفهوم انقلاب، نشان خواهم داد که تصویر رهبری حککا از توان خودشان چه عواقبی برایشان ببار آورده و چرا بعد از سالها جدل و مباحث سیاسی در حککا این جریان صف انقلاب و ضد انقلاب را قاطی کرده است. درپایان یک نوشته مهم منصور حکمت که انگار در رابطه با این بحث نوشته شده است را معرفی خواهم کرد.

مفهوم انقلاب مردمی
حزب کمونیست کارگری جنبش اعتراض به تقلب در انتخابات را "انقلاب مردم" ارزیابی کرد و از همه خواست برای به تحقق رساندن این انقلاب به خیابانها بریزند.  استدلالشان هم این است که چون مردم در ابعاد میلیونی در این اعتراضات شرکت کرده اند در نتیجه این یک انقلاب مردمی است. اما از نظر من این یک تعریف بورژوا لیبرالی از انقلاب است که نهایتا میتواند منجر به دست بدست شدن قدرت بشود اما نخواهد توانست  تغییری در شرایط زندگی مردم کارگر و مزد بگیر ببار آورد. ما دراواخر دهه ۱۹۸۰ در لهستان دیدم که کارگران لهستان به رهبری لخوا لسا با اعتصاب و مبارزات کارگری پرچمدار اقتصاد بازار آزاد شدند، دولت را سرنگون وبدست خود یک دولت ضدکارگری تر بر سر نوشت خود سوار کردند. آیا یک مارکسیست میتواند از چنین جنبشی که صدرصد کارگری بود، حمایت کند؟ کاظم درست میگوید چنین انقلاباتی حزب حکمیتست را به هیجان در نمی آورد.
روشن است که حککا و حزب حکمتیست دو درک متفاوت از انقلاب دارند. از نظر اولی هر حرکتی که توده ها در آن شرکت داشته باشند انقلاب است، نظیر  همین جنبش ضد تقلب در انتخابات.  اما دومی معتقد است که هر جنبشی شناسنامه ای دارد که نشانه میدهد آن جنبش انقلابی است یا غیر انقلابی. مشخصات  این شناسنامه عبارتند از : رهبری، اهداف، و شعار های جنبش.  بعنوان مثال جنبش سبز موسوی که از جانب حککا "جنبش انقلابی مردم" لقب گرفته است،  رهبریش  در دست میر حسین موسوی است؛ هدفش اعتراض به نتیجه انتخابات و شعارهایش "الله اکبر و رای من کو؟" میباشند. (قطعا شعار های مرگ بر خامنه ای و مرگ بر دیکتاتور هم اینجا و آنجاتکرار شده است اما بحث بر سر شعارهای هژمونیک است نه متفرقه.)  این جنبش اگر پیروز بشود پیروزی یک جناح بر جناح دیگر رژیم است. اگر هم شکست بخورد شکست یک جناح در مقابل جناح دیگر است.  بر مبنای این تحلیل حزب حکمتیست به فعالین کمونیست فراخوان داد که اگر با قواره فعلی درگیر این جدال شوند تبدیل به سیاهی لشکر جنبش های دیگر خواهند شد و از همه مهمتر  ممکن است زیر دست و پای طرفین له شوند. رهبری حزب حکمتیست در این راستا تاکید کرد که  اولویت کمونیسم  امروز بایستی ساختن یک حزب وسیع، ایجاد تشکلهای فراگیر توده ای صنفی و اجتماعی  و انسجام بخشیدن به صفوف چپ باشد. انقلابی از نظر حزب حکمتیست قابل دفاع است که نتیجه اش به جیب طبقه کارگر برود نه به جیب این جناح یا آن جناح بورژوازی. چنین موضع گیری ای – همانطور که کاظم نیکخواه نوشته است" از نگاه رهبری حککا ضد انقلابی است.
حککا تحولات سیاسی را به این شیوه میبیند زیرا این حزب از منظر ناسیونالیسم پرو غرب ایرانی به وقایع سیاسی مینگرد.  از نظر این جریان، هر حرکتی صرف نظر از محتوای آن، در مخالفت با جمهوری اسلامی قابل دفاع است. این روند را به روشنی میتواند در جهتگیریهای این حزب یک به یک نشان داد. بعنوان مثال، حککا حمله نظامی آمریکا به ایران  را فرصتی برای بقدرت رسیدن ارزیابی نمود؛ ساختن یک فیلم بر علیه اسلام توسط  یکی از نمایندگان نژاد پرست هلندی، این حزب را به مداح او مبدل نمود.  وقتی که هخا میخواست با  هواپیما در در تهران فرود بیاید، این حزب به مردم فراخوان داد که در سایه او به خیابان بیایند.  وقتی که عده ای ناسیونالیست در تبریز شعارهای نژاد پرستانه سر دادند مجددا حککا اعلام کرد که "نطفه های انقلاب" در تبریز بسته شدند. امروز هم وقتی که موسوی قهر میکند ویا کروبی امامه اش را به زمین می کوبد میگویند انقلاب توده ای در جریان است.
در جریان این روند جریانات سلطنت طلب و لیبرال پرو غرب در تمام تحولات بالا تحلیلی شبیبه به تحلیل حککا از اتفاقات مورد اشاره داشته اند. این شیوه درک از انقلاب است که حککا و حزب حکمتیست را در دو کمپ متمایز قرار داده است. کاظم نیکخواه به موضوع درستی اشاره کرده است. حزب حکمتیست در صف مقابل هر انقلابی قرا