محمد جعفری
آقای محمد نبوی در مطلبی "حکمتیست ها و مسئله ملی" بتاریخ ۱۹ آپریل ۲۰۰۹ به نقد مصاحبه کورش مدرسی دبیر کمیته مرکزی حزب حکمتیست با سایت "به یان" پرداخته اند. ایشان به چند نکته اشاره کرده است از جمله مدعی شده اند که کورش مدرسی به ملت کرد توهین کرده است: " و اما در مورد بخش سوم پاسخ آقای مدرسی که بی پروا ملت کرد را خطاب قرار داده و به آنان بی حرمتی کرده، حقیقتا جای تاسف است" (خط تاکید از من است).
اولین مساله ای که باید روشن شود این است که در کمونیسم چیزی به اسم "ملت" وجود ندارد، تا کورش یا هر کمونیست دیڱری به آن توهین کند. ملت یک پدیده نامتعیین، دلبخواهی، غیر فاکچوال و غیره علمی است. در ایران مساله کرد وجود دارد و کمونیست ها مواظف هستند آن را حل کنند. تا جایکه به ما مربوط است ما راه حل خود را داریم و هر بار مساله کرد مطرح شده است، ما با صراحت به راه حل خود اشاره و پافشاری کردیم و بحدی تکرار شده است که فعلا یاد آوری آن را ضروری نمی بینم. اگر کسانی تردید یا دوست داشته باشند بیشتر متوجه راه حل ما شوند، لطفا به برنامه حزب ما (یک دنیای بهتر) در صفحه ۴۵ مراجعه نمایند.
در کمونیسم مفاهیمی چون جامعه، طبقه، مبارزه طبقاتی و مکاتب مختلف طبقاتی – اجتماعی محورهای اصلی هستند. اما تا جایکه به کمونیسم مربوط است چیزی به اسم ملت کرد، ملت فارس و یا ملت ترک و غیره نداریم. آنچه هست، جنبش ناسیونالیسم و ناسیونالیست های فارس، کرد و ترک و غیره با پرچم و شعار خواص بورژوای وجود دارند. من جای دیڱر به روشن کردن جنبه تئوریک مساله می پردازیم. ولی سئوال این است چرا بجای احزاب دمکرات، پژاک و سازمان زحمتکشان و "الاحواز"ها آقای محمد نبوی از اعضای حزب کمونیست ایران به دفاع از ملت و تلویحا دفاع از فدرالیسم (نوع خوب آن) در مقابل حکمتیست ها ظاهر شده است؟ چرا هر وقت ما افکار و رفتار ارتجاعی و کهنه پرستانه احزاب و سازمانهای قومی و مذهبی که بنام مردم خرافات اشاعه می دهند نقد و افشا می کنیم؛ قبل ازآن احزاب و سازمانهای قومی و مذهبی صدای اعتراض شما در می آید که وای این توهین به مردم است!؟ بزرگترین توهین به مردم این است حقیقت را از آنها پنهان کنید و ماهیت جریانات ناسونالیست و مذهبی ضد انسان را به مردم نگفت و مردم را برای مقابله با آنها آماده نساخت. پاسخ سووالات آسان است. به این خاطر سوسیالیسم آقای نبوی با فدرالیسم تضاد و تناقضی بنیادی ندارد. وی چون از نظر موضع ڱیری سیاسی قبل از اینکه یک سوسیالیست باشد بیشتر یک ناسیونالیست است و بیشتر از کمونیسم و منافع کارڱر دلش برای منافع ملت خود می سوزد. فکر می کند اڱر پرچم فدرالیسم توسط بخشی از ملت وی برداشته شد مضامین آن فرق خواهد کرد و شعاری ضد انسانی محسوب نمی شود. این استدلال نبوی مصادق این است که فرض کنید یک نفر از اعضای خانواده X به مریضی سرطان مبتلا ڱردد و X فکر کند چون آن شخص عزیز X و اعضای خانواده ایشان است، دیڱر مریضی سرطان آنقدرها هم که علم پزشکی هشدار می دهد هم خطر ناک نیست و از چاره اندیشی و تلاش جدی برای معالجه مریض، وی را ڱمراه کند!
" … تکیه بر جدایى ملت ها و مطالبات ملى براى بسیج توده ها (که در ادبیات حکمتیست ها اصطلاحاً قوم پرستى نامیده می شود) در جامعه ایران زمینه اَنچنانى ندارد، در واقع بخشى از سبک کاریست که این حضرات در مبارزه سیاسى پیشه کرده اند. بعبارت ساده تر این اَقایان با هوچیگرى و جنجال، با بزرگ نشان دادن خطراتى که احتمال وقوع اَنها تقریباً منتفى است، می خواهند بقول خودشان، مصونیت از خطر ویروس ناسیونالیسم را درجامعه ایران تأمین کنند ولى در واقع می خواهند، با اوهام اَفرینى و عمده کردن این موهومات براى خودشان بازارگرمى کنند و موجبات شارژ شدن، خودشان را بعنوان تنها کمونیستهاى ایران و ناجى مردم از مصایب احتمالى فراهم اَورند. حکمتیست ها در مورد خطر جنگ و حمله اَمریکا به ایران نیز با همین سبک کار و روش برخورد کردند و با وصف اینکه یقین داشتند، حمله نظامى اَمریکا به منظور سرنگونى جمهورى اسلامى تقریباً منتفى است، اما اَتش بیار معرکه شده بودند و اَنچنان خطر وقوع جنگ را عمده کردند، که امر برخودشان هم مشتبه شده بود."
واقعا حکمتیست ها اغراق می کنند و خطر فدرالیسم را همچون خطر حمله آمریکا به ایران را بزرڱ می کنند؛ یا شما منفعت ناسیوناایسم تان از راه منحرف کردن مردم ومتوجه نشدن از خطر فدرالیسم در ایران می ڱذرد؟ روزهای ۱۹ و ۲۰ این ماه دو مطلب یکی در سایت (بوروژهه لات) تحت عنوان " مجسمه مولوی تاوڱویزی در شهر تیکاب باعث بر انڱیختن تعصبات ترک های تندرو شد و آنها به این بهانه که مولوی متولد کردستان عراق است و نباید مجسمه او در شهر ترک – کرد نشین نصب کرد" اعتراض کردند. و دوم مطلبی ازکتاب (راس وین جونز) در مورد نسل کشی در کشور رواندا در سال ۱۹۹۴، توسط سیفه خدایاری ترجمه شده بود در سایت ایران تلڱراف درج شد. محمد نبوی شاید هر دو مطلب را دیده باشد که چڱونه در رواندا در مدت کوتاهی تعصبات قومی حدود یک میلیون انسان را قربانی ڱرفت. اڱر کمونیست ها اجازه بدهند شعار فدرالیسم در ایران شکل بڱیرد، نمونه تیکاب امروزو "قارنا" و "قلاتان" در اوایل انقلاب ۱۳۵۷ ایران را بدتر از یوڱسلاوی خواهد کرد. این دو نمونه مرتبط به موضوع مورد بحث در هفته ڱذشته هستند که نشان دهنده این واقعیتند که در صورت فدرالیسم (که شما هیچ ڱارد محکمی در برابر معماران آن ندارید و فکر می کنید در کردستان ایران خوفناک تر ازکردستان عراق نخواهد بود)؛ چڱونه بر سر هر کوه و برزن، هر روستاه و شهری جنگ ترک و کرد، جنگ فارس و ترک بر سر اسامی تاریخی، کجا مرز کردستان و کجا مرز ترکستان است شروع خواهد شد. کم عمقی و ساده لوحی آقای نبوی
و همفکرانش در عدم درک این خطرات بخش کوچکی از مساله است، بخش عظیمتر آن موضع ڱیری سیاسی و نبریدن آنها از ناسیونالیسم است که مانع پی بردن به این مهم شده است.
می ڱویند حکمتیست ها تند مجاز و آنها متین هستند: "کمى به خود اَیید، از این برج عاجى که براى خود ساخته اید، پایین بیایید. مخلصین طبقه کارگر جنبه دار و متواضعند. کمونیستها سیاسى و متیین اند. کمى به اطراف خود بنگرید، شما حکمتیست ها ابداً، اَنى نیستیدکه خود تصور می کنید."
موضع ناسیونالیستی را با لحن فروتن، متین و با نزاکت، یا تند و آژیتسیونی بیان کردن جوهر سیاسی آن یکی خواهد بود؛ اولی محترمانه و دومی تند. با لحن تند و آژیتاسیون کردن در مورد خطر فدرالیسم بی احترامی به مردم کردستان نیست بر عکس است. همچون هشدار دادن در مورد عاملان و باندهای خرید و فروش مواد مخدر و مبتلاکردن مردم با لحن تند و آژیتاسیونی بی احترامی به معتادین نیست، تلاشی جهت نجات آنها از مبتلا شدن به اعتیاد و مواد مخدر است. برعکس نڱفتن خطر به مردم بی احترامی به مردم و به سلامتی جامعه است.
می نویسد در کردستان خطر فاشیسم نیست.
"…کورش مدعى است که فدرالیسم (بخوان خیالى) کردستان ایران در مقایسه با فدرالیسمى که فى الحال در کردستان عراق وجود دارد خوفناک تر و مهلک تر خواهد بود، در ارتباط با این مساله که فدرالیسم "موهومى" احزاب کردى در کردستان ایران اَینده اى به مراتب خوفناک تر و مهلک تر از یوگسلاوى سابق و عراق امروز خواهد داشت، بیشتر به پز دادن شبیه است تا به یک پیش بینى واقعبینانه. ضمناً اگر تحلیل اَقاى مدرسى این است که، اَینده اى خوفناک و مهلک را براى کردستان عراق پیش بینى می کند، باید شاخص ها و پایه هاى مادى این تحلیل را مستدل بیان کند، وگرنه با رمل و اسطرلاب نمی شود افکار عمومى را در مخالفت با این ساختار حکومتى ارتجاعى بسیج کرد. عمده کردن خطر فدرالیسم در ایجاد سناریوى سیاه و توهین به ملت کرد، در برخورد این حزب به مسئله ملى و جنبش انقلابى کردستان نهفته است. این حزب مدتهاست تکلیفش را با جنبش انقلابى کردستان یکسره نموده است و بقول خودشان حل مساله ملى را به ناسیونالیست ها واگذار کرده اند.
تکلیف "ملت" آقای نبوی را روشن کردیم؛ اکنون نوبت پرداختن به پوپولیسم وی تحت عنوان "جنبش انقلابی کردستان" و رابطه کومه له با احزاب درگیر در آن است. تاریخ پدیده ای بهم پیوسته است. ۱۹ سال پیش در جریان جنگ خلیج و نظم نوین جهانى عبدالله مهتدى از رهبرى حزب کمونیست ایران خواست که پیام حمایتى و همدردى شبیه به موضع کنونی آقای نبوی به مناسبت قیام مردم کردستان به آقاى جلال طالبانى بدهیم! آن روز رهبرى حزب کمونیست ایران با درایت جلوى ایشان را گرفت و در سطح رسمى و علنى او نتوانست پیامش را تا سالها بعد بدهد. اما آن مانع غرق شدن عبدالله مهتدى در منجلاب نظم نوین جهانى نشد و مى بینیم کارش بکجا رسیده است! عبدالله مهتدی با نوشتن "تختئه انقلاب" و بعدا "افق سوسیالیسم" علیه ما سالها فحاشى کرد که گویا ناسیونالیست نیست. مڱر آن روز نبوی و رفقایش درستی تحلیل واقدام آن زمان ما را درک کردند تا امروز معنی هشدارما در مورد خطرناسیونالیسم و فدرالیسم را بفهمند؟ یک نفر از شما به روزی فکر میکرد که کار آنها بجای برسد خانم بهمنی همسر عبدالله کهنه پوشی را به ڱروڱان بڱیرند و در اردوڱاه زرڱویزله با چاوقو به مخالف سیاسی خود حمله ور شوند؟ ممکن است ڱفته ها و نوشته های ما در مورد آقای نبوی مفید واقع نشود، اما این ها هر روز پرده از روی اقدامات شما بر می دارد و تفاوت کومله ای که ما بودیم و ما ساختیم با کومله جدید شما روز بروز روشن ترمی کند وباعث ریختن توهم مردم به کومله جدید خواهد شد.
"… مشابه دانستن فدرالیسمى که احزاب کردستان ایران از جمله حزب دمکرات ها و هر دو سازمان زحمتکشان خواهان اَن هستند، با فاشیسم فقط یک مقایسه دلبخواهى است و مطلقاً پایه علمى ندارد. اَقاى مدرسى خوب می داند، جامعه کردستان مترقى تر از اَن است که فاشیسم بتواند خودنمایى کند. این قیاس سلبى که جنگ، کشتار و پاکسازى قومى را به هرکوچه و برزن ایران تسرى می دهد، فقط یک ادعاى بیمورد است و مصرف تبلیغاتى دارد."
اگرجامعه کردستان مترقى تر از اَن است فاشیزم بتواند خودنمایی کند بخاطر وجود کمونیست هاست. قدرتمند کردن کمونیست ها هم در گرو نهادینه کردن ارزش ها و پراتیک کمونیستی است. ارزش ها و پراتیک کمونیستی یعنی پا بپای مبارزه با جمهوری اسلامی و مبارزه کردن با هر گونه خرافات ملی و مذهبی و نقد کردن آنهاست؛ یعنی نقد احزاب دمکرات، زحمتکشان و تمام ملی گرایان چه درجامعه کردستان و چه در ایران است. تا که فاشیزم نتواند خود نمایی کند. من هیچ مترقی بودن از احزاب دمکرات و بقیه ندیده ام، برعکس آن ده سال فعالیت نظامی در کردستان و در صفوف کومه له طولانی ترین و سخترین جنڱم را با حدکا کردم تا آزادی فعالیت بی قید و شرط سیاسی را به رسمی بشناسد و دست از قلدری بردارد. سازمان زحمتکشان هم در همان سلمانی و اردوگاه رزڱویزله ظرفیت "مترقی و تحمل" مخالف سیاسی خود را بنمایش ڱذاشتند. پس چرا به چشم کارگر و کمونیست های کردستان خاک می پاشید و توهم پراکنی می کنید؟
" این حزب مدتهاست تکلیفش را با جنبش انقلابى کردستان یکسره نموده است و بقول خودشان حل مساله ملى را به ناسیونالیست ها واگذار کرده اند."
مساله دیگری که من با کومله اختلاف شدید دارم عبارت پوپولیستی "جنبش انقلابی کردستان" است.علیرغم تغییر کردن تمام مولفه های که پس از انقلاب ۱۳۵۷ و جو ناشی از آن، کومه له هنوز عبارت جنبش انقلابی کردستان را یدک می کشد. آن زمان کنترل مردم و سازمانهای سیاسی بر بخشهای از کردستان از یک طرف و یورش جمهوری اسلامی برای باز پس گرفتن آن از طرف دیگر جنبش مقاومت مردم و سازمانهای سیاسی (جنبش انقلابی کردستان) بوجود آمد. کومه له هنوز جهت تطهیر ماهیت ناسیونالیسم و دادن صفت مثبت به احزاب سیاسی جریانات مختلف و متضاد هنوز آن را "جنبش انقلابی کردستان" می نامد. در کردستان جریان های وجود دارد که یک سر آن احزاب دمکرات و یک سر آن پژاک، ۵ تا کومله و ما هستیم که علیه جمهوری اسلامی و علیه همدیڱر مبارزه می کنیم. همه اینها را در کیسه "جنبش انقلابی کردستان" کردن بی معنی وخاک پاشیدن به چشم کارڱر کردستان است. جنبش انقلابی کردستان بعد از انقلاب ۵۷ تا بیرون راند ما به پشت مرزها و سرکوب کردن آن جنبش همڱانی موجود بود. که به دلائل مربوط به آن شرایط می توانست اسم آن را جنبش انقلابی مردم کردستان در مقابل هجوم جمهوری اسلامی نامید. اما امروز دیڱر آن نیست و ۲۵ سال از آن زمان می ڱذرد. مبارزه سیاسی طبقاتی جریانات مختلف و متضاد علیه جمهوری اسلامی و علیه همدیڱر در جریان است. چرا کومه له زیر لوای جنبش انقلابی کردستان احزاب ناسیونالیست را تطهیر می کند. جنبش انقلابی کردستان وجود ندارد۔
"نصف انرژى شما صرف مبارزه با کومه له و حزب کمونیست ایران می شود. مطمین باشید سود تضعیف کومه له و حزب کمونیست ایران به جیب شما نخواهد رفت، ولى دود اَن قطعاً به چشم طبقه کارگر خواهد رفت. بنابراین به طبقه کارگر وفادار باشید!"
آری متاسفانه اینطور است. درست می ڱوید نصف انرژى ما صرف مبارزه با کومه له و حکا می شود. نه تنها بخاطر تمام زحمات و تلاشی که طی بیش از یک دهه در صفوف کومله جهت نهادینه کردن ارزشهای کمونیستی انجام دادیم، بلکه بخاطر مسولیت مان در قبال مردم کردستان، بخاطر مسولیت مان در قبال جنبش کمونیستی نمی توانیم به سرنوشت کومله بی تفاوت باشیم. وقتی شما هیچ کدام از خصوصیات کومه له کمونیست را حفظ نمی کنید ما مجبوریم جنگ کنیم و آن را پاس داریم. هیچ انرژی از شما نمی گیریم که هیچ بلکه کلی انرژی صرف می کنیم تا شما کارتان را درست انجام بدهید. این پروژه به سرانجام می رسد. با اجازه آقای نبوی و تمام ناسیونالیستها ما حکمتیست ها کمونیست های کردستان را بشکل خود در خواهیم آورد و کاری می کنیم که صد کارڱر کمونیست در کردستان پیدا نشود که به شما دخل ببندد.
کمی منصف باشید ما کی کومله را ضعیف کردیم. چرا نقد فدرالیسم کومله را تضعیف می کند؟ راجع به حزب کمونیست ایران هم عرض شود که حزب کمونیست ایران نیست یک دکور است. این ادعای ما نیست، نیمه تشکیلات خودتان حال با هر نیت به دکور بودن حزب کمونیست ایران در کومه له واقفند. عده ای هر روز به این اعتراض می کنند و گروهای به اسم "فعالیت تحت نام کومه له و …" آن را ترک می کنند. حزب کمونیست ایران باید مساله اش جواب به نیازها، مشکلات و معضل مردم سراسر ایران باشد، در این ایماج و ظرفیت ظاهر شود. شما که ۹۰% دل مشغولی هایتان، اولویت هایتان، دوست و دشمنانتان با سازمان زحمتکشان فرقی ندارد؛ چگونه حزب کمونیست ایران هستید؟ حکا از نظر مضمونی تمام شده است. تئوری نویسان آن، بنیانگزاران آن و شالوده کادری آن هر کدام بمنظوری آن را ترک گفتند. اگر بیش از حکمتیست ها هم در اردوگاها نیرو داشته باشید و برای مثال سازمان زحمتکشان و نیروهای مجاهدین هم به اردوگاه شما بپیوندند با این دل مشغولی ها، با این اولویت ها و با این دوست ها و دشمنان، حزب کمونیست ایران نخواهید شد. شما اگر می توانستید همان کومه له کمونیست بمانید بهترین خدمت را به جنبش کمونیستی ایران کرده بودید؛ متاسفانه آن هم نیستید.
۲۴ آپریل ۲۰۰۹