عراقِ بعد از صدام و اعتراضات اخیر آن

زاگرس ابراھیمی

اگر بخواهیم در مورد تظاهرات مردمی و بر حق اخیر مردم عراق نظر دهیم ابتدا باید به ریشه اصلی به وجود آورنده این اعتراضات اشاره کرد که بعد از سقوط حکومت صدام حسین و تصرف این کشور در سال ٢٠٠٣ توسط آمریکا و شروع گسترش نفوذ ایران در این کشور ، عراق را تبدیل به میدان رویارویی مابین آمریکا و ایران کرد و بخش اعظمی  از مردم عراق از آن زمان تا به حال رنگ آرامش را به خود ندیده اند.

 بعد از سقوط صدام حسین تمامی حکومت های موجود در عراق با رقابت سخت مابین آمریکا و ایران تعیین شده اند و هیچ وقت مردم عراق نتوانستند حکومتی  مورد دلخواه  خود و نظام سالم و مترقی را بر سرکار بیاورند که بتواند در رفع مشکلات مردم قدمی جدی بردارد، بلکه کلیه حکومت های تشکیل شده مابعد صدام حسین همگی دست نشانده این دو دولت یعنی آمریکا و ایران بوده اند و هرکدام به جای خدمت به مردم در وهله اول سعی در برآورده کردن خواسته های قدرت طلبانه یکی از آن دو کشور و چپاول اموال مردم و ثروت جامعه بوده اند. در این میان نیز مردم عراق به ویژه کارگران و زحمتکشان جامعه قربانیان اصلی این قدرت طلبی ها را تشکیل داده اند. به طوری که بعد از نزدیک به ١۶ سال از سقوط  دولت فاشیست صدام حسین اینها هم که همه شان از صدام فاشیست تر و بد رفتار تر با مردم هستند نه تنها هیچ قدم مثبتی در جهت تامین آزادی و امنیت و رفاه مردم بر نداشته اند بلکه شرایط زندگی برای شهروندان را به مراتب دشوارتر کرده اند و این کشور و مردمان آن تا به حال رنگ آرامش را به خود ندیده اند.

به نظر من اعتراضات مردمی عراق بر ضد فساد و نبود امکانات رفاهی کاملاً بر حق و جای حمایت از سوی هر جریان و فرد آزادیخواهی است. و ما قویا از مطالبات آنها علیه فقر و فساد و علیه حاکمیت دست ساز ایران و امریکا حمایت میکنیم. اما باید همزمان توجه داشت مسیر این اعتراضات به دلیل عدم وجود حضور قدرتمند احزاب پیشرو و سوسیالیست و مترقی که به جامعه، نه به دولتهای منطقه، متکی باشد متاسفانه باعث شده است که به نتیجه نرسد یا سرکوب شده یا جریان ارتجاعی دیگری آنرا به نفع خود تمام کرده است. به گونه ای که  بیشتر اعتراضات مردم عراق حتی در اعتراضات خود نیز بدونه آنکه متوجه باشند به سمت اهداف سلطه طلبانه حتی برخی از دولتهای دیگر نیز هدایت میشوند.

برای مثال زمانی که ایران امنیت در عراق برایش اهمیت دارد امریکا و همپیمانان آن سعی بر ناامن کردن فضای سیاسی و اجتماعی عراق میکنند. و زمانی که ایران نیز به ناامنی احتیاج داشته باشد وضعیت کشور عراق به صورت مبارزات مردمی یا حملات مسلحانه گروه های شبه نظامی ناامن میشود و حتی اگر زمانی که این دو کشور باهم توافق کنند عراق برای مدتی رنگ آرامش به خود می بیند. اکنون نیز علی رغم همه حقانیت که معترضین دارند به دلیل همان مسئله نبود رهبران و احزاب دلسوز و مربوط به این مبارزات در صحنه سر آنجام ناچار خواهیم بود با  دید واقعی شرایطی که بر منطقه حاکم است و تاثیر گذاری یکی از دولتها و یا نیروهای مذهبی یا قومی دخیل در رویدادهای عراق به این تظاهراتها  نیزنگریست.

در حال حاضر به خاطر تنش های مابین برخی از دولت های عربی منطقه با ایران و مخصوصا امریکا و اسراییل شرایط کنونی عراق میتواند نقش مهمی در سنگینی طرف دیگر ترازو را ایفا کند به نحوی که در حال حاضر میتوان تظاهرات و نتایج آن را با دو دید متفاوت برسی کرد. اول اینکه هر دو دولت ایران و امریکا به خوبی بر این مسئله واقف هستند که به خاطر کمبود امکانات اولیه زندگی و نبود رفاه در کشور عراق نارضایتی گسترده ای در درون این مردم  شعله میکشد که هر زمان لازم باشد با  بازی دادن آنها در جهت تامین منافع خود میتواند آتش عظمی در عراق را به وجود آورد. به همین خاطر باید به این نکته مهم توجه داشت که در حال حاضر شروع یک ناآرامی دیگر در بغداد و شهر های دیگر عراق به سود کدام یک از این طرفین میباشد.

به نظر من با تحریم های جنایتکارانه ای که آمریکا علیه مردم بی دفاع ایران وضع کرده است  و همچنین فشاری که به حکومت ایران آورده در مقابل رژیم ایران  نیز تلاش میکند حتی از راه شرکت در سرکوب و حشیانه معترضان میخواهد نشان بدهد “امنیت” و “ثبات” عراق را برای کم کردن تاثیرات تحریم های وضع شده را ضروری میداند. و در نهایت با گسترش و فراگیر تر شدن این اعتراضات ابتدا دوباره این مردم بی دفاع عراق هستند که  از هر سو سرکوب میشوند وضررمند این اعتراضات میشوند زیرا دولت های جنایتکار و استعمارگر منطقه ای و فرامنطقه ای به هیچ وجه حاضر نیستند به راحتی دست از منافع خود در عراق بردارند، و هر دو دولت امریکا و ایران  نیز که شریک چند دهه جنایت و سر کار آوردن یک نظام ارتجاعی اسلامی- قومی- فدرالی در عراق هستند تجربه و تخصص خاصی در سرکوب اعتراضات مردمی دارند . تنها یک نیروی قدرتمند کارگری و آزادیخواهانه و مسلح در عراق میتواند این تناسب قوا را به نفع جامعه عوض کند!

به همین خاطر مردم باید کاملا هوشیارانه عمل کنند و قبل از هرگونه درخواستی باید هدف اولیه اعتراضات آنها بیرون راندن تمامی دولتها و نیروهای نظامی و مزدوران آنان، از جمله بیرون راندن هر دو دولت جنایتکار امریکا و ایران از سراسر عراق باشد تا بتوانند مستقیما علیه حاکمیت سیاه مذهبی کنونی بر عراق نیز بهتر و قدرتمند تر قیام کنند. غیر از این متاسفانه هرگونه تظاهرات و گسترش آن به سود یکی  از همین طرفین دخیل در خانه خرابی مردم عراق و دولت دست نشانده آنها در عراق تمام خواهد شد.

اتحاد حول خواسته های آزادی، برابری،رفاه، امنیت، و بیرون راندن کلیه نیروهای ایران و امریکا و همزمان خواهان استقرار یک دولت غیر قومی و غیر مذهبی شدن در عراق تنها راه رهائی مردم عراق از جهنمی است که دولت امریکا و ایران و دیگر نیروهای قومی و مذهبی برای آنها به وجود آورده اند.

منبع: شماره ١١٠ نشریه سوسیالیسم امروز

١۵ مهر ١٣٩٨/ ٧ اکتبر ٢٠١٩