ایرج فرزاد

 تشخیص انگیزه ها و محرکه های ماجرای ۱۶ آذر ( در واقع ۱۳ آذر) سال ۱۳۸۶ از روی کدها ورموز جنگ "مواضع"ی که اساسا بین حزب تحت رهبری تزهای کورش مدرسی از طرفی، و محفل آذرین – مقدم از طرف دیگر در جریان بود و کماکان در جریان است، راه به بیراهه  است.

 با اینحال در دل این جار و جنجال و جنگ بر سر حق ابداع و کپی رایت "سیاست آوردنها"، به علائم و نشانه هائی از اتفاقات و تحولات پشت این نزاع درون خانوادگی میرسیم. از این نظر من سعی میکنم به برخی از "مبانی تحلیلی" ارزیابی از این حرکت که توسط کورش مدرسی در جلسه ای برای اعضای سازمان خود در لندن و با عنوان " اعتراضات دانشجوئی افق ها و چشم انداز ها" در تاریخ  ۱ ژوئن ۲۰۰۸ – ۱۲ خرداد ۱۳۸۷ طرح شده اند، رجوع کنم. در این رابطه مغلطه کاریها و عبارت پردازیهائی که با هدف پنهان کردن یک سیاست ماجراجویانه و  بشدت غیر مسئولانه در لابلای تیترهای گمراه کننده مانند:  "اهمیت سیاسی فعالیت در محیط های دانشجوئی برای کمونیست ها"، " دانشگاه سنگر مهم مبارزه سیاسی برای طبقه کارگر"،  "دانشگاه پنجره نمایش آرمان های کمونیستی"، و  "روشنفکران، طبقه کارگر و آگاهی کمونیستی" پیچیده شده اند، را باید آگاهانه نادیده گرفت. اینها معمولا از شگردها و چشم بندیهای "تئوریکی" است که در سنت ناسیونالیسم چپ در توجیه ارزیابیهای نادرست، و یا به عبارت دیگر برای پوشاندن اشتباهات سیاسی مرتکب شده، طرح میشوند. شاید جملات زیر جوهر و اساس آن رفتار غیر مسئولانه را در رابطه با ماجرای ۱۳ آذر سال ۸۶، و علل این تئوری بافیها برای پوشاندن آن سیاست معین را توضیح بدهد. اینجا دیگر از جن گیری و  جنجال: "آها دیدید کد امنیتی میدهند؟" و ساکت کردن منتقد به بهانه تیغ اختناق و شکنجه اثری باقی نمیماند. به این جملات در سخنان کورش مدرسی که سعی کرده است به این سوال: "آیا حرکت سیزده آذر ماجراجوئی بود"؟، پاسخی از روی "مبانی تحلیل سیاسی" ویژه خود  بدهد و  ناشیانه تلاش کرده است رنگ و لعاب "عمیق" و  "تئوریک" روی آن بکشد،  توجه کنید:

" به نظر من اقدام ١٣ آذر نه تنها ماجراجویانه نبود بلکه یک عمل بسیار سنجیده و جسورانه و درستی بود. تصور من این است که کسی که این اقدام را نادرست میداند تصور نادرستی از تناسب قوا در جامعه و دانشگاه دارد، غالبا هنوز در فضای شرایط سالهای ۶۰ بسر میبرد، و یا شناخت دقیقی از سیر رویداد ها و تاریخ جریانات سالهای اخیر دانشگاه را ندارد."

این حمایت صریح از "عمل بسیار سنجیده ۱۳ آذر" را در کنار کد "تناسب قوا"  و عبور از "شرایط سالهای ۶۰ "  قرار بدهید تا متوجه شوید که این "تحلیل بعد از ماجرا"، اختراعی است برای دور کردن انظار از یک موضع غیر مسئولانه در عین ماجرا.

اما اصل مساله چه بود؟ آن تناسب قوا که داشت بهم میخورد و زندگی در فضای سالهای ۶۰ را پشت سر گذاشته بود، آن "عمل سنجیده " ای که آن ماجراجوئی و هیجان زدگی و سطحی نگری را توجیه میکرد، واقعا در کدامین تناسب قوای "پنهان" قرار داشت و آن "تحلیل" قرار است پاسخ به چه چیزی باشد؟ شاید مناسب باشد که دو وجه "درونی" و بیرونی فلسفه اتخاذ موضع غیر انتقادی و غیر مسئولانه اینها  را، از ورای کد و رموز مقولات انتزاعی ای که فوقا به آن اشاره کردم و به عنوان تشریفات و تعارفات موضع زمینی تری مستقیما به منافع این جماعت مربوط بودند، قدری بشکافم.

شاید برای بسیاری که اتفاقات و سیر تحولات قبل از ماجرای ۱۳ آذر سال ۸۶ را تعقیب کرده اند و یا برای امثال من که درگیر ماجرا و بهم خوردن "تناسب قوا" و ناظر  شکل گیری صف بندیهای جدیدی در درون جریان موسوم به "داب"( دانشجویان آزادیخواه و برابری طلب) بودند، مساله روشن تر باشد. همه و از جمله تمام لایه دست اندر کار "داب"در آن مقطع، در "آستانه" یک انشعاب و چند پارگی قرار داشت. تردیدهای جدی در مورد سوء استفاده ابزاری بدون آنکه صراحتا اعلام شده باشد، و تعارض آن رفتارهای پشت پرده، اساسا از جانب لایه رهبری جریان موسوم به حکمتیست، در برابر اهداف روشن و شفاف و علنی داب، حتی در صفوف داب بوجود آمده بود. امیدوارم بازماندگان داب بتوانند پس از رها کردن خود از کمند امنیتی و حل مشکلاتی که ممکن است برای دیگران مخاطره آمیز باشد، راسا به عنوان شهود عینی ماجرا، چرخ کارخانه تولید دروغ را متوقف کنند. در هر حال و علاوه بر این مساله، جریانی در درون داب در برابر سیاستهای بشدت سکتاریستی و غرور بیجائی که مستقیما از "سیاست آوردنهای" کورش مدرسی کم و بیش تاثیر میگرفت، زبان به انتقاد باز کرد. بحث "اختلاف" بر سر سیاستها و دورنمای کار این تشکل سر باز کرده بود. این اختلاف سیاسی، مستقل از اینکه "حق" با کدام صف و جناح و افراد بود، مستقل از اینکه در فرمولبندی خام  ارائه شده بود و هنوز در مراحل اولیه شکل گیری قرار داشت، اما بطور واقعی چنان جدی بود که نه تنها "داب"، بلکه در "حرکت" و "آکسیون" م