آنچه کارگران ایران باید از لنینیسم بدانند تا به آن عمل نکنند!
(تا لنینیست ها به دنبال ِ کسب ِ قدرت اند هیچ طبقه ی کارگری به قدرت نخواهد رسید)

نقدهای مستند و مستدل ِ من بر لنین و لنینیسم، جز یکی دو مورد کامنت نویسی ِ یواشکی ِ فاقد ِ ارزش و اعتبار ِ تئوریک و صرفن شعاری و سفسطه گرانه و طبق ِ معمول ِ توده ای لنینیست ها اتهام ِ نوکری ِ امپریالیسم، همچنان با سکوت ِ شخصیت های اسم و رسم دار این گرایش ِ عقب مانده از دوران مواجه است. شخصیت هایی که خود را در همه ی عرصه های نظروری صاحب ِ نظر و صلاحیت می دانند و درباره ی هر موضوع و مساله ای از شیر ِ مرغ تا جان ِ آدمیزاد در رساله ها و رسانه های خصوصی و یا مشترک شان اظهار ِ نظر می کنند وبه کارگران و زحمت کشان و دانشجویان رهنمود ِ «چه باید کرد» می دهند. این بی اعتنایی به نظر و نقد ِ علمی- ماتریالیستی، محصول ِ صد سال یکه تازی در عرصه ی کنشگری ِ لنینیسم با نام و عنوان ِ «چپ» در نقش ِ مدافع ِ بی رقیب ِ جنبش های کارگری و انقلابی نمایی ِ آن است. خصوصن که این یکه تازی امروز در ایران با یکه تازی ِ جمهوری ِ اسلامی در میدان ِ قدرت ِ سیاسی همراه با سانسور و خفقانی که این رژیم بر جامعه تحمیل نموده در هم آمیخته و موجب گردیده جهان بینی و آموزه های مارکسیستی به مثابه ِ راه نمای واقعی و راستین ِ بشریت و طبقه ی کارگر هم از جانب ِ رژیم و هم از جانب ِ این اپوزیسیون ِ همذات ِ تاریخی ِ رژیم- به لحاظ ِ ایدئولوژی ِ پدرسالار و مردسالار ِ مشترک شان- زیر ِ سایه ی لنینیسم قرارگیرد و به حاشیه رانده شود.
کارگران، وبه طور ِ کلی جامعه ی ایرانی عملکرد و ارتجاعیتی نیست که در این چهل سال حاکمیت ِ جمهوری اسلامی از استبداد ِ پدرشاهی ِ نظامی پادگانی ِ آن ندیده و تجربه نکرده باشند. اما آنچه هنوز کم تر شنیده و یا خوانده و اصلن تجربه نکرده اند واقعیت ِ ادعاها و تبلیغات ِ لنینیست ها در تجربه ی عملی در صورت ِ کسب ِ قدرت ِ سیاسی توسط ِ هریک از فرقه های متعدد ِ لنینیست است. از این رو، و در این مقطع ِ زمانی که رژیم در معرض ِ فروپاشی است، کارگران و شهروندان ِ ایرانی چیزهایی را در باره ی لنین و لنینیسم باید بدانند و چیزهایی را نباید از این گرایش ِ قدرت طلب بیاموزند و به آن عمل کنند تا گرفتار ِ پیامدهای آگاهی های دروغین و وارونه نمایی نشوند که هر روز و هر ساعت از زبان ِ این دار و دسته ها در «رساله ها» و رسانه های فراوان شان تبلیغ و ترویج می شود. در واقع ، آنچه باید دانست همانهاست که نباید به منزله ی راه نما و سرمشق ِ پراتیک ِ سیاسی و اجتماعی ِ جامعه ی نیازمند ِ آگاهی ِ راستین به کار گرفته شوند.
پیش از هرچیز، آنچه کارگران می باید بدانند، قدرت گیری ِ لنین و بلشویک ها به یاری ِ امپریالیسم ِ آلمان است، که رساله ی «امپریالیسم به مثابه ِ بالاترین مرحله ی سرمایه داری » پیش درآمد و توجیه کننده ی نظری ِ آن است.
« امپریالیسم به مثابه ِ بالاترین مرحله ی سرمایه داری» نقطه ی عطف ِ جدایی ِ علنی و رسمی ِ لنین از مارکس و مارکسیسم است. تا پیش از آن، او به طور ِ زبانی خود رامارکسیست می نامید و چون هنوز معیار ِ پراتیک و عمل برای سنجش ِ درستی و نادرستی ِ ادعاهای اش به میان نیامده بود بسیاری فریب این ادعا را خورده بودند. کسب ِ قدرت ِ سیاسی آن معیار معتبری بود که حرف و ادعا را درعمل سنجه بزند و راست و دروغ را از هم تشخیص دهد. با کسب ِ قدرت، لنین به مارکسیسم پشت کرد اگرچه هنوز برای عوامفریبی و خصوصن سرکوب ِ منشویک ها به تظاهر به آن نیاز داشت. نخستین گام ِ پشت کردن ِ لنین به مارکس و مارکسیسم آنجاست که تاسف می خورد که مارکس و انگلس زنده نماندند تا دوران ِ امپریالیسم را به چشم ببینند و در تئوری های خود تجدید نظر کنند. این نوشتار پیش درآمدی است بر بریدن ِ کامل ِ او از اندیشه و تئوری های مارکس و انگلس، حتا اگر بعدها وتا هنگام ِ مرگ نیز برای عوامفریبی و داشتن ِ دست آویز برای سرکوب ِ مارکسیست ها همچنان بر مارکسیست بودن ِ خود اصرار می ورزید.
بریدن ِ لنین از تئوری های مارکسیستی و به ویژه از ماتریالیسم ِ تاریخی، عمدتن در آنجایی است که او فرآیند ِ تکامل و راستای پیش رونده و برگشت ناپذیر ِ تکامل ِ اجتماعی را انکار و تقدم ِ انقلاب را به تبعیت از تفکر ِ ضد ِ دیالکتیکی و ضد ِ تکاملی ِ خود از جامعه های پیشرفته ی صنعتی سلب، و به جامعه های عقب مانده با اکثریت ِ جمعیت ِ دهقانی می دهد.
این جداسازی ِ غیر ِتاریخی و دلبخواهی ِ جامعه های عقب مانده از پیشرفته آنهم با اولویت دادن ِ اراده مندانه به جامعه های عقب مانده ، و انکار ِ تقدم ِ کشور های پیشرفته ی صنعتی برای انقلاب ِ سوسیالیستی ، نتیجه ی آن تفکر ِ غیر دیالکتیکی و مکانیکی است که پیش از هرچیز خود را در انکار ِ وحدت ِ همبسته ی جامعه های انسانی و جداانگاری و استقلال ِ اقتصادی اجتماعی ویا تولیدی مناسباتی ِ هر جامعه به مثابه ِ جزیره ای بی ارتباط با دیگر جامعه های انسانی و بی نیاز از روابط ِ متقابل به ویژه در مناسبات ِ تاریخی طبقاتی ِ سرمایه دارانه ی ناگزیرش با آنها نشان می دهد. او در این جداسازی ِ جزء و کل ِ همبسته و استقلال گرایی ِ افراطی ِ ناشی از ناسیونالیسم ِ عظمت طلبانه ی روسی تا آنجا پیش رفت که حتا طبقه ی کارگر ِ روسیه را از طبقه ی کارگر ِ جهانی و خصوصن پرولتاریای کشورهای پیشرفته با این توجیه ِ مرتجعانه که کارگران ِ این کشورها تن به مزدوری ِ سرمایه داران داده و تبدیل به اشرافیت ِ کارگری شده اند جدا نمود و از همان موضع ِ ناسیونالیست – شوینیستی کارگران ِ به گفته ی خودش ناآگاه روسیه را گل ِ سرسبد ِ کارگران ِ جهان و تعیین کننده ی راهبرد ِ انقلابی ِ پرولتاریای جهانی قلمداد نمود.
صرف ِ نظر از ضد و نقیض گویی های فراوان و آشکار در این رساله که مهم ترین شان خود ِ امپریالیسم به منزله ی عالی ترین فاز ِ سرمایه داری است که قاعدتن باید دلالت بر آمادگی ِ نظام ِ امپریالیستی از هر حیث برای گذار به مرحله ی عالی تر یعنی سوسیالیسم داشته باشد که به اعتقاد ِ لنین چنین دلالتی نه تنها ندارد بلکه برعکس، تقدم ِ گذار به عهده ی جامعه های نیمه فئودال و نیمه مستعمره می افتد، او از یک سو بر تمام ِ آموزه های مارکس و انگلس خط بطلان می کشد و از سوی دیگر زمینه ی نظری برای توجیه کسب ِ قدرت ِ سیاسی توسط ِ دار و دسته ی خود را نیز هم فراهم می سازد.
لنین بدون ِ این پیش زمینه ی نظری ِ تخیلی- اراده مندانه نه می توانست دارو دسته ی خود را پرولتاریا جا بزند، نه کودتا را انقلاب قلمداد نماید، و نه مهم تر ازهرچیز برای او و فرقه اش نظر ِ مساعد ِ امپریالیسم ِ آلمان را که با روسیه در حال ِ جنگ بود و نقش تعیین کننده در تحولات ِ روسیه داشت برای یاری رسانی به کسب ِ قدرت ِ خود جلب نماید.
این زمینه سازی زمانی وارد ِ فاز ِ عملی گردید که او با مساعدت ِ بی دریغ ِ نظامیان ِ آلمان با قطار ِ محافظت شده یکراست ازسوییس به روسیه رفت و چندی بعد با کودتای شبانه قدرت را به زور ِ اسلحه ی نظامیان از دولت ِ موقت به دار و دسته ی خود انتقال داد و استبداد ِ نظامی پادگانی خود را بر روسیه و بعدتر بر سرتاسر ِشوروی حاکم نمود.
« امپریالیسم ، بالاترین فاز ِ سرمایه داری» اگرچه فریبکارانه و سفسطه گرانه در پوشش ِ اصطلاحات و واژه گان ِ مارکسی و مارکسیستی نوشته شده اما محتوا و مضمون ِ واقعی ِ آن برخلاف ِ ایده ها و نظرات ِ مارکس و انگلس ضدیت با پیشرفت ِ قانون مند جامعه ی انسانی و خصوصن رد ِ نظریه ی تکامل ِ تک خطی و تک راستایی ِ تاریخ است.
در واقع ضدیت با امپریالیسم به منزله ی عالی ترین فاز ِ نظامی که عالی ترین دست آورد ِ تاکنونی ِ تاریخ ِ انسانی و تنها پیش شرط ِ تحقق ِ سوسیالیسم است، زیرکانه ترین و عوامفریبانه ترین روش برای جا انداختن ِ دو واپس گرایی است: واپس گرایی ِ دینی – مذهبی و واپس گرایی ِ سیاسی که ریشه در ایدئولوژی ِ پدرسالار و مردسالار ِ فئودالی و مناسبات ِ خدایگان بندگی ِ آن دارند و ما امروز نمود ِ عینی و کارکردی شان را هم در جمهوری ِ اسلامی و هم در حکومت های بلشویکی شاهد هستیم. این واپس گرایی ِ عمدتن مناسباتی ِ ایدئولوژیک سیاسی در وجه ِ اقتصادی خود را در سرمایه داری ِ انحصاری رانتی ِ دولتی ِ متکی بر اسلحه ی نظامیان و چماق داران ِ روستایی ِ مدافع ِ این ایدئولوژی نشان می دهد. از این رو بی دلیل نیست که ضدیت با تمدن و تجدد را هم در تفکر ِ لنین و پیروان ِ او و هم در تفکر ِ آخوندها و پیروان شان و از جمله در نوشته های جلال آل احمد و علی شریعتی می بینیم که تنها دلیل ِ این اشتراک ِ عقیده و نظر هم چیزی جز ایدئولوژی ِ پدرسالار و مردسالار ِ پیشاسرمایه داری نیست. تمام ِ آن دلایل ِ ایدئولوژیک- مذهبی که آخوندهای کراواتی جلال آل احمد و علی شریعتی در ضدیت با غرب و غرب زدگی ردیف می کنند، پیش تر لنین و بلشویک های بی کراوات در وجه سیاسی ایدئولوژیک علیه امپریالیسم گفته و نوشته اند. ضدیت ویا به عبارت ِ دقیق تر خصومت ِ ایدئولوژیک ِ این گرایش های عقب مانده ی پدرسالار و مردسالار با تمدن و تجدد که آن را غرب زدگی و یا امپریالیسم ِ منحط و گندیده نامگذاری میکنند تا آنجا پیش می رود که خواهان ِ نابودی ِ تمام ِ دست آورد های تاکنونی ِ این نظام ِ اجتماعی یا جهش و پرش از آن بدون ِ طی کردن ِ مراحل ِ تکاملی ِ آن هستند. لنین و لنینیست ها این به اصطلاح جهش را راه ِ رشد ِ غیر ِ سرمایه داری می نامند. این در حالیست که مارکس و مارکسیست ها از جایگاه و نظرگاه ِ پیشروی سوسیالیستی و پرولتاریایی تنها مالکیت ِ خصوصی ِ سرمایه داری را نقد و نفی و خواهان برگذشتن ِ انقلابی از آن با حفظ ِ تمام ِ دستآوردهای تاریخی ِ آن هستند.
نه تنها آل احمد و شریعتی، بلکه مجاهدین ِ خلق و خصوصن بخش ِ جداشده ازآن که خود را به غلط مارکسیست نامیدند الگوی نظری و ایدئولوژیک- سیاسی شان دقیقن لنینیسم بود که دست به رفیق کشی زدند و در ضدیت و دشمنی با تجدد و تمدن ِ غربی اقدام به ترور ِ سرمایه داران ِ داخلی و کارشناسان و تکنوکرات های غربی نمودند. اینها هستند که اگر حکومت را تصاحب کنند تروریسم را درتمام ِ عرصه های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی وجهه ی دولتی خواهند داد و فقط با زبان ِ زور و اسلحه با جامعه سخن خواهند گفت وهیچ جایگاهی برای آزادی های سیاسی و انتخاب ِ آزاد ِ شهروندان باقی نخواهند گذاشت. به طور ِ خلاصه، ایدئولوژی آن گرایشی است که انسان ها را درحرف و در عمل یا موافق ِ تمدن و تجدد و پیشرفت و تکامل می سازد یا مخالف ِ آن.
این مثال ها و نمونه آوری هابه ما می گوید حضور ِ فیزیکی و زمانی( تقویمی) در دوران ِ سرمایه داری و حتا داشتن ِ مشارکت ِ تولیدی و اقتصادی در آن، حتا داشتن ِ تحصیلات ِ عالی ، اگرتوام با همزمانیِ و همدورانی ِ ایدئولوژیک با این نظام نباشد لزومن به معنای ِ همدورانی ِ تمام و کمال با آن نیست. ( آن فیلسوف نماهای عوامفریبی که اهمیت ِ ایدئولوژی و حتا نقش ِ آن در سازوکارها و کرد و کارهای سیاسی- اجتماعی و اعتقادی- فلسفی ِ انسان ها به ویژه در این دوران را انکار می کنند، و خود را شخصیتی غیر ِ ایدئولوژیک یا فرا ایدئولوژیک وانمود می سازند،بدون ِ تردید هدف شان فقط نفی و انکار ِ ایدئولوژی ِ پیشرو و تکامل گرای ِ پرولتری- مارکسیستی است و نه هر نوع ایدئولوژی و از جمله ایدئولوژی ِ فریبکاری که در پشت ِ استدلال ها و نیات ِ واپسگرای خود ِ آنان پنهان است).
مارکسیسم به عنوان ِ پیشروترین جهان بینی و جهان شناسی ِ این دوران که آموزه های خود را بر ایدئولوژی ِ پرولتاریا به عنوان ِ یگانه طبقه ی کارگزار ِ تاریخ استوار نموده ، نمونه ی کامل ِ همزمانی ِ ایدئولوژیک با این دوران است. چراکه هم در دوران است و هم به پسا دوران می اندیشد و دعوت به عمل می کند، نه به پیشا دوران. این خصوصیت ِ دوگانه ی مارکسیسم یعنی همزمانی ِ دورانی وایدئولوژیک از یک سو، و پیشرو بودن ِ نظرورانه ی آن از سوی دیگر، که در نقدهای مارکس و انگلس بر اقتصاد ِ سیاسی ِ سرمایه داری و جهان بینی ِ ثابت انگار ِ متافیزیکی ِ به جامانده از عقلانیت ِ پیشاماتریالیستی-دیالکتیکی نشان داده می شود، آن را از همه ی انواع ِ تفکرات و ایدئولوژی های واپسگرا و از جمله لنینیسم متمایز می سازد.
لنین در مقابل، چند خدمت ِ غیر قابل ِ انکار هم به امپریالیسم و هم به انواع ِ واپسگرایی های ایدئولوژیک می کند. اول آنکه کانون ِ انقلاب ِ پرولتاریایی را از کشورهای پیشرفته به کشورهای عقب مانده انتقال می دهد، دوم آنکه مارکس و مارکسیسم را با تحریف و سفسطه گری با خود همنظر نشان می دهد و موجب ِ بی اعتبار شدن ِ تئوری های اثباتی و پیش بینانه ی علمی عقلانی ِ آن می شود، و سوم آنکه با ایجاد ِ فرقه و فرقه گرایی، در جنبش ِ کارگری- سوسیالیستی ِ جهانی ایجاد ِ تفرقه و پراکندگی می کند. نمونه ی بسیار مشهور ِ این تفرقه و پراکنده سازی با نام ِ مارکسیسم، دو نوشتار ِ مهم ِ بعد از کسب ِ قدرت اش « انقلاب پرولتاریایی و کائوتسکی ِ مرتد»، و « بیماری ِ کودکانه ی چپروی در کمونیسم » اند که هردو نه فقط علیه ِ کائوتسکی و کمونیست های آلمان بلکه بالاخص علیه تمام ِ تئوری های مارکس و انگلس اند. ( من درفرصت ِ مناسب این دو نوشتار را بررسی خواهم کرد.). کارگران ِ ایران باید این واقعیت ها را بدانند تا بعد از رهایی از سیاهچاله ی جمهوری ِ اسلامی گرفتار ِ سیاهچاله ی بلشویکی نشوند.
کارگران ِ ایران باید بدانند اولن جزء همبسته ای از جامعه ی انسانی، ثانیین بخش جدایی نا پذیری از پرولتاریای جهانی اند، و با این آگاهی از موقعیت ِ زیست تاریخی و زیست طبقاتی ِ خود تلاش کنند موقعیت ِ زیست دورانی ِ خود را نیز به لحاظ ِ سیاسی و اقتصادی همتراز با دیگر جامعه های انسانی و طبقه ی کارگر ِ جهانی سازند. و این کار مستلزم ِ کوشش برای رهایی جامعه ی خویش از استبداد و فرابردن ِ آن به جامعه ای پیشرفته با مناسبات ِ دموکراتیک است. یعنی تلاش ِ متحدانه با دیگر شهروندان برای کسب ِ هرچه فوری تر ِ آزادی های بی قید و شرط ِ سیاسی، نه فقط برای طبقه ی خود بلکه برای عموم ِ شهروندان ِ زیر ِ سلطه ی استبداد ِ کیش ِ شخصیتی و ولایتی خلافتی ِ حاکم.
کارگران ِ ایران باید بدانند اتحادی که مارکس کارگران را به آن فرا می خواند، همبستگی ِ جهانی، طبقاتی، و ایدئولوژیک دورانی است، نه آنچنان که لنین گفت و صد سال است پیروان ِ او تکرار می کنند اتحاد ِ فرمایشی به فرمان و مصلحت ِ حزبی با دهقانانی که هیچگونه اشتراک ِ منافع و همپیوندی ِ تاریخی دورانی با پرولتاریا ندارند، در یک جامعه ی بسته که بنا بر مصلحت ِ حزب ِ اقتدارگرا به دور ِ آن دیوار ِ آهنین کشیده اند تا طبقه ی کارگر نتواند با دیگر همطبقه ای های اش در دیگر کشورها ارتباط داشته باشد و آنها نیز نتوانند از آنچه در پشت ِ دیوار می گذرد اطلاعی پیدا کنند.
کارگرانی که زخم ِ شلاق ِ استبداد برتن و حکم ِ زندان اش را در کارنامه ی مبارزاتی شان دارند باید بدانند در پشت ِ ضدیت ِ فرقه های لنینیست با دموکراسی و آزادی های سیاسی چه نیتی پنهان است و چرا هنوز به قدرت نرسیده به دور ِ خود دیوار ِ آهنین کشیده و اجازه ی ورود به حریم ِ خصوصی ِ فرقه را نمی دهند و پاسخگوی پرسش های بیشماری نیستند که از تناقض میان ِ ادعا ها و عملکردشان ایجاد شده است. آیا جز این است که با وجود ِ دموکراسی و آزادی ِ اندیشه و بیان قادر به پنهانکاری نیستند و موظف به پاسخگویی خواهند بود؟ و آیا اگر به قدرت ِ سیاسی دست یابند همین ضدیت با دموکراسی و همین دیوار ِ آهنین کشیدن را در گستره ی بزرگ ِ جامعه به تمام ِ کارگران و شهروندان تعمیم نخواهند داد، و هرکس هم اعتراض کرد او را نوکر و جیره خوار ِ امپریالیسم نخواهند نامید و تازیانه ی استبداد بر تن و حکم زندان در انتظارش نخواهدبود؟ تمام ِ داده های تئوریک و صد سال تجربه ی حاکمیت های بلشویکی می گوید همین است و جز این نخواهد بود.