سال١٣٩۶، سال اعتراض و اعتصاب کارگری
پیش بسوی یک سال پربارتر

عزیز آجیکند
سال گذشته نیز همانند سالهای قبل ، برای طبقه کارگر ایران ، سال خوبی نبود ، سالی توام با مشکلات و حادثه های متفاوت و گاها هم دردناک! سال ٩۶ سال دشواری های بیشتر زندگی مردم، سال چند برابر زندگی زیر خط فقر، سال بازداشت و پیگرد فعالین کارگری، سال گسترش بیشتر آسیب های دردناک اجتماعی، سال تشدید فشار بر فعالین جنبش های پیشرو اجتماعی، سال برپا بودن مداوم چوبه دار و اعدام و سال سرکوب و تشدید فضای امنیتی بر شهرها و سال خشونت و ریختن خون آزادیخواهان بود.
سال گذشته در عین حال سال اعتراض کارگری و اجتماعی به آن شرایط تحمیل شده از جانب نظام سرکوبگر جمهوری اسلامی هم بود. وقوع رویدادهای امیدبخشی در جنبش کارگری که خود را در اعتراض ها و اعتصاب های پر درس و تجربه نشان داد بود. در سال گذشته همچنین مردم آزادیخواه مرعوب تهدیدها و بگیر و ببندهای رژیم نشدند و روحیه مقاومت عمومی در زمینه های مختلف رو به گسترش بود که یک نمونه بارز آن را در دیماه و آخرین روزهای سال در برپایی جشن های چهارشنبه سوری و نوروز بود. برپایی گسترده این جشن ها، دهن کجی آشکار به تهدیدات رژیم درسراسر ایران به خصوص در شهرو روستاهای کردستان بود.
اعتراض ستمدیدگان و کارگران و زحمتکشان ایران که ریشه در فقر و فلاکت اقتصادی، و خشم و انزجار از اختلاس و دزدی های کلان مقامات حکومتی داشت به مانند جرقه ای در دوم فروردین سال ١٣٩۶علیه رژیم جمهوری اسلامی شعله ور شد و در دیماه و در روزهای پایان سال به خصوص با اعلام اعتصاب سراسری کارگران شرکت نیشکر هفت تپه به اوج خود رساند.
این اعتراضها علیرغم تهدید و سرکوب شکل تازهای به خود گرفت و فصل تازه ای از مبارزه در بین جامعه کارگری ایران را گشود وهمزمان به چالشی جدی برای حکومت ایران تبدیل شد.
اما همگی اعتراضات و خیزشهای هر روزه مردم در روزها و ماههای سال گذشته به هیچ وجه یک پدیده ناگهانی نبودند. شرایط مشقت بار زندگی کارگران و مردم محروم جامعه از مدت ها پیش زمینه همه این مبارزات و اعتصابات را فراهم آورده بود و روند رو به گسترش اعتصابات و اعتراضات کارگران در مراکز بزرگ تولیدی و خدمات و حمل و نقل، مبارزات سراسری معلمان، مبارزات پیگیر زنان، اعتراضات مالباختگان، ابراز وجود دوباره جنبش دانشجویی و به حرکت در آمدن پتانسیل جنبش های خودجوش در سراسر ایران ، امکان بروز هر اعتراض و هر تجمع و هر خیزشی را در جامعه ایران و در سال گذشته قطعیت بخشیده بود. کارگران و مردم زحمتکش ایران سالهاست از زندگی کردن در اعماق فقر، از بیکاری میلیونی و نبود امنیت شغلی، از به تعویق افتادن پرداخت دستمزدهای چند مرتبه زیر خط فقر، از گرانی سرسام آور کالاهای مورد نیاز روزانه، از پدیده کودکان کار،اعتیاد و گسترش دیگر آسیب های اجتماعی در میان اقشار پایین جامعه به ستوه آمده اند.
اعتراضهای کارگری از ابتدای سال ١٣٩۶هم از نظر کیفی و هم از نظر کمی تفاوتهایی اساسی با اعتراضهای سالهای قبل داشتند.
اعتراضهای کارگری در سال گذشته به دلیل فراگیر شدن شبکههای اجتماعی، بازتاب وسیعی در فضای مجازی داشتند و توجه رسانهها و افکار عمومی را به وضعیت کارگران جلب کردند. برای نمونه میتوان به اعتراض کارگران گروه ملی صنعتی فولاد اهواز، تجمع کارگران و پیمانکاران راه آهن دورود، اعتصاب کارگران کارخانه سیمان کارون، اعتصاب کارگران شرکت نیشکر هفتتپه، اعتراض کارگران آذرآب اراک ، اشاره کرد.
به جرائت سال ١٣٩۶را می توان سال اعتراضات کارگری و قشرهای محروم جامعه نام نهاد. روشن است که اعتراضات پراکنده بودند و به همین دلیل به یک ابزار فشار جدی بر رژیم و سرمایه داران تبدیل نشدند، اما کسی نمی تواند از گستردگی آنان و از اینکه از معدود صحنه های زنده ای از مبارزه و مقاومت برای تامین حقوق خود، در جامعه دیکتاتور زده ایران بودند را انکار کند. در واقع کمتر روزی از سال گذشتهبدون اعتراض و تجمع کارگری در اشکال مختلف آن سپری شد. همگی این اعتراضات و اعتصابات منجمله خیزشهای دیماه در تاریخ مبارزات کارگران و قشرهای محروم جامعه در طی چند سال گذشته بی سابقه بوده است .
برخورد امنیتی و قضایی با فعالان کارگری، احضار و دستگیری آنان و زندانی کردنشان درابعاد وسیع حکایت از ترس و نگرانی رژیم از گسترش این اعتراضات در ایران در سال گذشته را داشت.
مبارزات و اعتصابات کارگران در سال ١٣٩۶نشان داد که علیرغم ضعف ها و کاستی های موجود، ازاین ظرفیت برخوردارند که به نیرویی تأثیرگذار در صحنه مبارزات اجتماعی درایران تبدیل شوند. آنچە کە در اولین نگاە در این حرکات اعتراضی بە چشم می خورد، افزایش میزان آگاهی معترضان است که در سازماندهی حرکات اعتراضی و در طرح خواست های آنان خود را نشان می دهد. همگی این مبارزات و اعتصابات، توان و اراده پولادین وظرفیت جنبش کارگری و تودەای را درسال گذشته و در روند روبه گسترش این مبارزات روزمره را نشان می دهد.
گسترش حرکت های اعتراضی در دورە گذشته، عملا فضای سیاسی جامعه را تحت تاثیر خود قرار داده است و رژیم نیز به همین اعتبار آنها را ارزیابی می کند و در قبال آنها سیاست اتخاذ می نماید. به کار افتادن ماشین آدم کشی جمهوری اسلامی ، تشدید دستگیری و زندانی کردن فعالین کارگری و مدنی، از جمله اجزاء مختلف یک سیاست واحد هستند که جمهوری اسلامی با سرعت هر چه بیشتر آنرا عملی میکند.
اما در کنار حقایق فوق و گسترش مبارزات کارگری و اجتماعی علیه رژیم اسلامی هنوز از کمبود یک افق و آلترناتیو روشن سوسیالیستی واحد، اتحاد و همبستگی سراسری، اتکا به صف مستقل کارگری و آزادیخواهی، و دوری کردن کامل از جناحها و سیاستهای راست درون و بیرون رژیم رنج میبریم که باید در سال آینده، سال ٩٧، بر این کمبود جدی مبارزه ما علیه نظام جنایتکار اسلامی فائق آمد تا بتوان آینده روشنتر و پیروزمندانه تری را تضمین کنیم.
در سال پیش رو باید با تمام نیرو و امکانها، به استقبال جنبش اعتراضی موجود کارگران و مردم زحمتکش رفت. باید از این اعتراضها و اعتصابات کارگران حمایت و آنها را تقویت کرد. وظیفهٔ فعالان کارگری و فعالان سیاسی و مدنی افشاندن بذرِ آگاهی طبقاتی و سوسیالیستی و متحد کردن کارگران و صفوف مردم زحمتکش زیر پرچم و اهداف سوسیالیستی است.
با این امید که سالی پر موفقیت را داشته باشیم !
منبع: شماره ۴١ نشریه سوسیالیسم امروز
www.simroz.org
۴ فروردین ١٣٩٧
۴ مارس ٢٠١٨