منصور پرستار
به مناسبت روز ۲۶ بهمن روز کومەله
۲۶ بهمن ۱۳۵۷ ، روزی که محمد حسین کریمی (اولین جانباخته کومله) قلبش از کار افتاد، روز طغیان چپ رادیکال در کردستان بود. آن روز بود که ناسیونالیزم و ارتجاع محلی کردستان، در میدان سیاسی کارت قرمز را گرفت و کومله مهر" ستاره سرخ" را بر تاریخ کردستان حک کرد!
همه جنبشهای اجتماعی و سیاسی دنیا در یک تحول سیاسی و تاریخی بوجود می آیند. اما مساله مهم مورد نظر، تاریخ بوجود آمدن "کومله" است که دارای ارزش و اعتبار مهمی است. بوجود آمدن سازمان کومله یک اتفاق نبود بلکه یک ضروریت بود که شرایط تازه بوجود آمده در جامعه کردستان آن را می طلبید. بوجود آمدن کومله برخلاف بوجود آمدن تمام جریانهای دیگر کردستان بود. در کردستان ایران برای اولین بار خرده بورژواهای کردستان، تاحت تاثیر "تعریف" جدید بولشویسم شوروی از "ملتهای تحت ستم " توانست با استفاده از این تئوری به احساسات ملی گرایی دامن نهند و جریان ملی گرایی را بوجود آوردند. جریان ناسیونالیستی آن زمان در کردستان به وسیله روشنفکران خرده بورژوا برخاسته از اصلاحات ارضی رهبری و بوجود آمد. از طرف دیگر، جهان عرب تحت تاثیر ایدئولوژی جمال عبدالناصر بعنوان اسلام سوسیالیستی، به تشکیل حرکت "بعثی" موجب شد. اما بعدها جریانهای ناسیونالیستی در طی دهه ها شکست خورند و نتوانستند جواب مسائل جامعه را بدهند و در عوض "اسلام سیاسی" کنترل سیاسی جنبشهای کشورهای خاور میانه را در بسیاری از این مناطق بدست گرفت.
اما تاریخچه کومله بر می گردد به شرایطی جدا و مجزا از شرایطی که ناسیونالیزم از آن سرچشمه گرفت. به این شیوه که جامعه ایران وارد یک نظام جدید یعنی از نظام فئودالی به نظام سرمایه داری شده بود. تاثیر نظام سرمایه داری به سرعت تمام نقاط ایران از جمله کردستان را در خود گرفت. این تغییرات به این شیوه شروع شد که در دهه ۴۰ شاه ایران شروع به اصلاحات ارضی می کند. شکل اجتماعی و اقتصادی جامعه کردستان به سرعت تغییر می کند و مناسبات فئودالی دگرگون می شود. تغییر این مناسبات موجی از دگرگونی ها را با خود به همراه می آورد. برای مثال: موج کوچ روستاییان به شهرها، دایر شدن کوره پزخانه ها و روانه شدن بسیاری بعنوان کارگر به تمام نقاط دیگر ایران، درست شدن شرکتها و کارگاهای جدید صنعتی، ساختمانی و آجرپزی، تغییر کردن شیوه کشاورزی، بوجو آمدن موج عظیم کارگران مزدی در کردستان، بوجود آمدن قشر خرده بورژوا و غیره، تحولاتی بودند که در کردستان بوجود آمدند. این تغییرات و تحولات اقتصادی و اجتماعی جدید، خواست و گرایش جدیدی را در جامعه کردستان می طلبید.این طبقه و قشر جدید محروم جامعه کردستان اعم از کارگران و زحمتکشان یک صدای تازه را می طلبیدند و آن صدا، صدای رادیکالی بود که ریشه طبقاتی داشت و نه ریشه ناسیونالیستی. خواستهای این طبقه با هیچ یک از سیاستهای ناسیونالیسم وقت خوانایی نداشت. پس در این ایام تشکیلات کومله بعنوان جریانی رادیکال سازمان می یابد. این تشکیلات قطب بندی جدیدی را بعد از انقلاب ۵۷ در جامعه کردستان هدایت می کند. تشکیلات رادیکال کومله به نوبه خود تاحت تاثیر ایدئولوژی سوسیالیزم انقلابی و کمونیزم قرار می گیرد و بر دیگر جریانهای سیاسی ایران تاثیر خود را می گذارد و به سرعت به بزرگتری جریان مسلح چپ و سوسیالیستی نه تنها در کردستان بلکه در ایران تبدیل می شود. برای این است که گرامیداشت روز این جریان رادیکال از بسیاری لحاظ دارای اهمیت است. در واقع کومله جواب خواستها و نیاز آن بخش از جامعه را در خود می گرفت که فقر، محرومیت، بیعدالتی، نابرابری و تبعیض جنسی و طبقاتی بر آن حکم فرما بود.
کومله در طی رهبری و سازماندهی خود سعی کرده نشان دهد که سوسیالیسم ایده آلی است که طبقه محروم کردستان مجبور است به خاطر آن مبارزه کند و همچنان خاطر نشان می سازد که مبارزه برای ایجاد جامعه بدون طبقه توسط طبقه کارگر ضرورتی است مادی. لذا مردم کردستان برای رسیدن به سوسیالیسم نیاز به درک تاریخی از روند اقتصادی – اجتماعی حاکم بر ایران و جهان دارند و تنها با گره زدن خواستهای خود با دیگر اقوام ایران است که به راه حل درستی میرسند. در عین حال کومله کمونیست در مقطع رشد تئوریک خود رژیم های دولتی آن زمان که تحت نام سوسیالیسم یا کمونیسم در اتحاد جماهیر شوروی و کشور هایی مثل کشورهای اروپای شرقی و غیره تشکیل شده بودند را تنها شکل بیرحمانه گرایش عمومی سرمایه داری به سوی سرمایه دولتی تعریف کرد.
نکته بسیار مهم دیگر این است که در تاریخ چند هزار ساله کردستان ایران، کومله اولین سازمان سیاسی بود که برای آزادی زن مبارزه کرده و می کند. می شود گفت کومله یکی از اولین جریانهای سیاسی "ایران" بود که زنان را "عملا" وارد مبارزات برابری طلب و آزادی خواهی نمود. کومله زمانی زنان را وارد مبارزات "عملی" کرد و به زن ارزش انسانیش را نشان داد که زن بعنوان انسانی درجه دو در جامعه کردستان شدیدآ سرکوب می شد. آن زمانها کل سیستم بورژوازی با تمام شاخه های رنگا رنگش از جمهوری اسلامی گرفته تا احزاب ناسیونالیسم کردی و ارتجاع مذهبی کردستان تمام تلاش خود را کردند تا چهره عجیبی را از کومله بسازند. این شرایطی بود که این عمل کومله بر خلاف تمام تلاشها و ضدیتهای جناح ارتجاعی کردستان، توانست دیدگاه بخش زیادی از جامعه کردستان را در مورد زن و جنسیتش عوض کند.
لازم به یاد آوری است که کومله آن سازمانی است که یک هویت و زندگی جدیدی را به آن بخش از روستاییان محروم داد که در زبان کردی به آنها "رشایی" یا همان روستاییان بی زمین، می گفتند. سیاستهای کومله در سازمان دادن مردم کردستان برای مقاومت بر ضد تصرف کردستان از طرف حکو
مت جدید جمهوری اسلامی در اوایل انقلاب، سازمان دادن جنگ ۲۴ روزه سنندج، کوچ مردم مریوان، سازمان دادن شوراهای محلات در شهرهای کردستان، بازگراندن زمینهای مصادره شده توسط خانهای محلی به روستاییان بی زمین (رشاییها)، مسلح کردن زنان برای اولین بار در عرصه مبارزات سیاسی، …..و غیره، از جمله اقداماتی هستند که در تاریخ کردستان برای همیشه به نام کومله ثبت شده است. برنامه کومله در طی ۴ دهه از یک شفافیت تئوریک در مورد مسائل روز کردستان و ایران سرچشمه گرفته است. کومله این سازمان جوان کمونیست به درون طبقه کارگر و زحمتکش کردستان روان شد و به سرعت خود را پشتیبان خواستهای رادیکال طبقه محروم جامعه سازمان کرد. طبقه ای که خواهان کار، نان، آزادی، برابری است و می خواهد مناسباتی همچون تبعیض جنسی و طبقاتی،استثمار و غیره را تغییر دهد. طبقه محروم جامعه کردستان این را میداند که ناسیونالیسم و ارتجاع مذهبی جوابگوی این خواستها نیستند. آنها می دانند که "تنها" با کنار گذاشتن ستم ملی مشکلات آنها حل نمی شود. زیرا در سایه یک حکومت ملی آنها دوباره گرسنه اند، بی کارند، زن هنوز موجودی درجه دو حساب می شود، تبعیض و استثمار ، بی عدالتی، فقر هنوز جود خواهند داشت، و "حسن" و "مریم" هنوز باید نیروی کار خود را بفروشند تا فردا زنده بمانند.
کومله تنها یک سازمان نیست بلکه خواستی است که از درون اقشار محروم جامعه کردستان به شکل یک جریان فکری و عملی، طی ۴ دهه در جامعه کردستان ایران پرچم دار رادیکالزم است. دهه ها بود که ناسیونالیسم کرد اطمینان داشت که آینده و حاکمیت جامعه کردستان بدلیل تغییرات اقتصادی، سیاسی و اجتماعی متعلق به او است. اما ظهور سریع سازمان جوان کومله در انقلاب ۵۷ منجر شد که ناسیونالیسم کرد یک ارزیابی مجدد را از کلیه ارزشهای خیالی خود بکند و به این دلیل تحرکات جدید و جدی را آغاز کرد و نتیجتآ راه جنگ بر علیه کومله را بعنوان گزینه ای مناسب برای خود انتخاب کرد.اما برخلاف قوانین ناسیونالیستی، ارتجاعی و بورژوایی رواج در کردستان که در آن " هدف وسیله را توجیه میکند"، قوانین و پرینسیبهای تشکیلاتی کومله از صداقت، صراحت، وفاداری، جرات، انضباط و از خودگذشتگی تشکیل شده بود. کومله می داند که یک نیروی انقلابی فقط می توانند براین مبنی عمل نماید. کومله وایدئولوژی سازمانیش، تمام ایدئولوژی های ناسِیونالیستی در باره استقلال ملی، حق خود مختاری خلق ها و فدرالیسم که به هر بهانه ای مطرح می شوند، اعم از قومی، تاریخی یا مذهبی را در راستای منافع طبقه محروم کردستان نمی بیند و این را دامی می داند برای کارگران و زحمتکشان کردستان. بدین طریق که ناسیونالیزم با فراخواندن طبقه محروم در جانبداری این یا آن دسته بورژوازی و ملی، کارگران و زحمتکشان کرد، ترک، فارس، عرب و غیره را به آن سمتی سوق میدهند که در مقابل یکد یگرقرار بگیرند و یکدیگر را به قتل برسانند، تنها برای بلند پروازیها و جنگهایی که استثمار کننده گانشان بر پا میدارنند و منافع سرمایه داران این را می طلبد که کارگر باید دنبال تفکرات انتزاعی باشد، دنبال دعوا های دروغین مذهبی وقومی باشد، نه دنبال اضافه شدن حقوق اش باشد و کارگر باید در موقع لزوم برای "حفظ وطن و ملت" و برای "حفظ دین" برای سرمایه داران به جنگ برود.
از طرفی دیگر تشکیلات کومله به عنوان عاملی فعال در روند عمومیت دادن آگاهی درون طبقه محروم جامعه کردستان، به شیوه شگرفی پیشاهنگ این طبقه شد.این سازمان اعلام کرده است که مردم کردستان دارای حق تعین سرنوشت هستند و آینده سیاسی مردم کردستان باید از طریق رای عمومی و اکثریت عموم مردم تعین شود و نه از طریق قدرت دیکتاتوری حزبی. همچنانکه احزاب ناسیونالیست خود را سالها است که میراث دار حاکمیت مردم کردستان میدانند، کومله سعی کرده که کارگران و زحمتکشان را به شرکت فعال در مبارزات برابری طلب و در متحد کردن خود فراخواند.
لذا گرامی داشتن روز کومله در واقع گرامی داشتن خواستهای رادیکال و برابری طلب مردم کردستان است. ۲۶ بهمن گرامیداشت روزی است که یاد تمام کسانی که جان خود را برای خواستهای مردم محروم جامعه ازدست دادند. یاد آن کارگران و زحمتکشانی است که شجاعانه در طی ۳ دهه است در برابر حکومت ستمگر جمهوری اسلامی ایستاده اند و روزی است برای گرامی داشت آغاز مبارزات مردم شهرهای کردستان در انقلاب ۵۷٫ ۲۶ بهمن ۱۳۵۷ ، روزی که محمد حسین کریمی (اولین جانباخته کومله) قلبش از کار افتاد، روز طغیان چپ رادیکال در کردستان بود. آن روز بود که ناسیونالیزم کردستان در میدان سیاسی کارت قرمز را گرفت و کومله مهر" ستاره سرخ" را بر تاریخ کردستان حک کرد!
گرامی باد ۲۶ بهمن روز کومله
پیروز بیت روژی ۲۶ ریبندان روژی کو مه له
منصور پرستار
Mansour_parastar@hotmail.com
2009/02/01
آرشیو نوشته های قبلی:
http://www.archives.web.surftown.se/?cat=354