مهدی سامع
تهاجم گسترده هوایی و زمینی ارتش اسرائیل به نوار غزه که ۲۲ روز تداوم داشت و همزمان پرتاب موشک از جانب حماس به اسرائیل یک بار دیگر بحران در خاورمیانه را به موضوع اول رسانه های گروهی تبدیل کرد.
بمبارانهای بی رحمانه ارتش اسرائیل که منجر به کشتار مردم عادی از جمله کودکان و سالخوردگان در نوار غزه شد، سیمای این جنگ بی حاصل را به نمایش گذاشت.
علت جنگ و بهانه آن هرچه باشد کشتن شهروندان غیرنظامی از جانب دو طرف و به ویژه از جانب اسرائیل که بی محابا مناطق مسکونی را بمباران می کند، محکوم است.
۱۲ روز پس از آن که اسرائیل و حماس قطعنامه ۱۸۶۰ شورای امنیت سازمان ملل که طرفین متخاصم را به یک آتش بس فوری دعوت می کرد را رد کردند، روز شنبه ۲۸ دی(۱۷ ژانویه) کابینه امنیتی اسرائیل با ۸ رای مثبت، ۲ رای منفی و یک رای ممتنع به نفع آتش بس یکجانبه در جنگ ۲۲ روزه علیه حماس در نوار غزه رای داد.
روز یکشنبه ۲۹ دی حماس با یک آتش بس به مدت یک هفته موافقت کرد.
حماس قبلا برای قبول آتش بس شرایطی همچون خروج نیروهای نظامی اسرائیل، بازگشایی گذرگاهها و رفع محاصره غزه را مطرح کرده بود و بدین ترتیب قبول آتش بس از جانب حماس یک عقب نشینی از خواسته ها و شرایط قبلی حماس است.
بدین ترتیب جنگی که در آن بیش از ۱۳۰۰ تن از فلسطینیها و ۱۳ تن اسرائیلیها قربانی آن شدند به طور موقت پایان یافته و این در حالیست که دو طرف بر پیروزی خود و شکست طرف مقابل پافشاری می کنند.
نخست وزیر اسرائیل می گوید عملیات نظامی اسرائیل به اهدافش در غزه رسیده و حماس را شکست داده است.
اسماعیل هنیه، رهبر حماس در غزه، روز یکشنبه عملیات نظامی اسرائیل در غزه را شکست خورده اعلام کرد.
به گزارش خبرگزاری فرانسه سخنگوی حماس اعلام کرد که «دشمن صهیونیستی باید تمام تهاجمهای خود را متوقف نماید و به طور کامل از نوار غزه خارج گردد، محاصره را بردارد و گذرگاهها را باز کند.»
اهود باراک وزیر دفاع اسرائیل طی کنفرانس مطبوعاتی گفت:«درصورت ضرورت اسرائیل عملیات نظامی را از سر می گیرد.»
نبیل ابو ردینا، سخنگوی دولت محمود عباس به خبرگزاری فرانسه گفت:«این تصمیم اسرائیل جهت آتش بس اولین گام است و باید همراه با آتش بس محاصره غزه پایان یافته و نیروهای اسرائیل از غزه خارج شوند.»
همزمان با این آتش بس اجلاسی با شرکت بعضی از سران کشورهای اروپا، بان کی مون دبیرکل سازمان ملل و حسنی مبارک رئیس جمهور مصر در شرم الشیخ برگزار شد. هدف از این اجلاس بررسی طرح صلح مصر و ایجاد شرایطی برای رفع محاصره غزه است. اسرائیل و حماس هر یک به گونه ای از جانب شرکت کنندگان در این اجلاس در جریان مذاکرات قرار گرفته اند. خواستی که اسرائیل مطرح می کند اتخاذ تدابیر موثر برای جلوگیری از انتقال جنگ‌افزار از دریا و زمین به غزه است.
حماس که تمامی مذاکرات صلح میان دولت اسرائیل و دولت فلسطین به ریاست محمود عباس را رد کرده است خواستار رفع محاصره و بازگشایی گذرگاههای غزه است.
گرچه رفع محاصره غزه و آتش بس و مذاکره برای صلح اهمیت زیادی دارد، اما به فرض آن که این خواسته ها تحقق پیدا کند، صلح برقرار نمی شود. هر گام که اسرائیل در جهت اشغال سرزمینهای فلسطین بر می دارد و هر تلاشی که در جهت نفی موجودیت اسرائیل صورت می گیرد، هیزم آتش جنگ بیشتر انباشت می شود. تحقق دو خواست زیر و تعهد همه ی طرفهای درگیر بدان می تواند پروسه صلح را سرعت می بخشد.
الف-تشکیل کشور و دولت مستقل فلسطین بر اساس مرزهای سال ۱۹۶۷ و به رسمیت شناختن آن از جانب دولت اسرائیل.
ب-قبول کشور اسرائیل و به رسمیت شناختن دولت اسرائیل از جانب فلسطینیان و قبول هلوکاست به عنوان یک رویداد تاریخی از جانب فلسطین.
از همین نگاه می توان طرفداران جنگ و صلح را در دو طرف تشخیص داد.
انکار موجودیت اسرائیل و نفی هلوکاست و یا عدم تمکین به خواست فلسطینیها دو روی سکه جنگ طلبی است که مردم فلسطین و اسرائیل زیان کننده واقعی آن هستند و در مقابل نیروهای جنگ طلب در درون اسرائیل و رژیم حاکم بر ایران که حیات خود را در توسعه جنگ و بحران می دانند بیشترین بهره برداری را از جنگ می کنند.
بر باد رفتن پیمان صلح اسلو که یک فرصت تاریخی برای دوطرف بود و می توانست به ایجاد یک کنفدراسیون بین سه کشور اسرائیل، فلسطین و اردن تبدیل شود و کارشکنی نیروهای جنگ طلب در اسرائیل که با ترور رابین و نادیده گرفتن نقش یاسر عرفات، تابوت پیمان اسلو را چهار میخه کردند، بهترین فرصت برای رژیم ایران که صلح در خاورمیانه را طناب دار خود ارزیابی می کرد به وجود آورد. بنابرین وقتی اسماعیل هنیه از جانب حماس و با تکیه بر نتایج انتخابات در فلسطین و با جنگ چند هفته ای با فتح به جدا سازی غزه و ایجاد یک دولت فلسطنی-اسلامی در غزه که بر انکار موجودیت اسرائیل متکی است مبادرت ورزید این تنها حکام تهران بودند که از این اقدام که شکاف بزرگ در درون مردم فلسطین بود، استقبال کردند. پس از آن محاصره غزه از جانب اسرائیل که هزینه سنگینی برای مردم محروم و ستمدیده غزه در برداشت و در عمل در تدارکات نظامی حماس هیچ مانعی ایجاد نکرد، سبب آن شد که حماس با خاتمه آتش بس و آغاز موشک پرانی به اسرائیل، آن هم در آستانه انتخابات در اسرائیل و پس از انتخاب اوباما به ریاست جمهوری آمریکا، بهانه مناسب برای حمله اسرائیل به غزه فراهم کند.
در این شرایط بحرانی نیروهای صلح طلب در دو طرف جدال تلاش گسترده ای برای تحقق صلح انجام دادند. نیروهای مدافع حقوق ب