مقدمه:
دور سوم مذاکرات صلح سوریه، در ۲۵ فوریه در شهر ژنو سوئیس قرار است تحت نظارت سازمان ملل آغاز شود. دورهای قبلی این مذاکرات در سال ۲۰۱۴ انجام شد و شکست خورد.
هدف اعلام شده این مذاکرات اینست که طرفین جنگ سوریه، که دیگر داخلی هم نیست و بین المللی شده اینست که یک طرح گذار ۱۸ ماهه تصویب شود که به انتخابات آزاد سراسری و اعلام قانون اساسی سوریه بینجامد.
بحران سوریه مدتهاست یک بحران جهانی است و بازیگرانش هم دو قطب ارتجاعی امریکا و روسیه و متحدین منطقه ای هر کدام .
در قطب امریکا ، حکومتهای ارتجاعی و جنایتکار عربستان و ترکیه و قطر، جریانات اسلامی وابسته با القاعده و حتی با فاصله، خود داعش ایستاده اند. در قطب روسیه هم حکومت جانی بشار اسد، نیروهای رژیم اسلامی ایران و جریانات شیعه منطقه ای مثل حزب الله لبنان قرار دارند !
مردم سوریه که تا بحال بیش از ۲۵۰ هزار کشته داده و ملیونها (تا یک سوم کل جمعیت سوریه)آواره شده اند و دیگر مدنیت را هم از دست داده اند، نمایندگی نمی شوند .جریانی و جنبشی نیست که این مردم را در نبرد برای زندگی برای شادی و سعادت نمایندگی کند. لذا این مردم زندگیشان ملعبه قدرتهای ارتجاعی منطقی و جهانی است.
آیا تلاش برای صلح در سوریه را باید حمایت کرد؟ حتما باید حمایت کرد! مردم سوریه هرگز نه از جنگ داخلی و نه از بین المللی شدن این جنگ جنایتکارانه سودی نبرده اند. سوال اینست که این تلاشها قرار است به کجا بینجامد؟ وقتی مردم و جنبش انسان محور نمایندگی نمی شود، قرار است با این مذاکرات چه کلاهی به سر مردم برود؟
(۱)اخبار حاشیه مذاکرات ژنو چیست؟
ابتدا ببینیم در اخبار در حاشیه این مذاکرات صلح ، چه آمده است؟(۱)
“…حکومت امریکا . متحدینش یعنی حکومتهای عربستان، ترکیه، قطر، اصرار دارند که نمایندگی نیروهای مخالف بشار اسد در دست گروهی بنام “کمیسیون عالی مذاکرات) بماند که مجموعه ای از نیروهای اسلامی سلفی تحت نفوذ عربستان است. حکومت امریکا این نیروها را “شورشیان میانه رو” می نامد!
در حالیکه حکومت روسیه با شرکت نیروهای سلفی که با القاعده ارتباط دارند مخالف است و حامی شرکت نیروهای کرد حامی اوجالان در این مذاکرات است که توانسته اند در مناطق شمال سوریه جایگاه خود را محکم کنند. حکومت ترگیه مخالف شرکت نمایندگان کرد در این مذاکرات است و اعلام کرده اگر اینها شرکت کنند حکومت ترکیه در این مذاکرات شرکت نخواهد کرد.
تلاش برای مذاکرات صلح، نه تنها شعله جنگها را کاهش نداده بلکه طرفین این جنگهای ارتجاعی تلاش دارند با پیشبرد نظامی خود کارت برنده را در مذاکرات در دست داشته باشند. نیروهای کرد حامی اوجالان شهر شاداده را در روز جمعه از دست داعش گرفتند.در حین تلاشها برای برگزاری مذاکرات صلح سوریه در سوئیس، نیروهای حامی بشار اسد نیز تحت حمایت هوائی روسیه موفق شدند شهر رابیا را در منطقه لاتاکیا از دست شورشیان مخالف بگیرند.
مذاکرات صلح در سوریه ، اولین تلاش است بعد از دور اول و دوم تلاش در سال ۲۰۱۴ برای رسیدن به چهارچوب صلح در سوریه تحت نظارت سازمان ملل متحد که قرار است در تاریخ ۲۵ فوریه یعنی چند روز دیگر در ژنو اغاز شود. جنگهای داخلی سوریه که دیگر بین المللی است، تا کنون بیش از ۲۵۰ هزار کشته و میلیونها آواره بجا گذاشته.
مذاکرات صلح ژنو قرار است روی برنامه عملی ۱۸ ماهه کار کند که طی آن یک مرحله گذار برای پایه گزاری قانون اساسی سوریه و انتخابات آزاد ، نیروهای درگیر توافق کنند. در این مذاکرات، حکومت سوریه، حکومتهای امریکا و روسیه و متحدینشان شرکت مستقیم دارند و حکومت خود مختار کورد حامی اوجالان هم بعنوان “ناظر” قرار است شرکت داشته باشد.”
(۲) اهداف قطبهای ارتجاعی منطقه ای و جهانی در سوریه چیست؟
سوریه نشان می دهد که وقتی مردمی نتوانند برای خود تصمیم بگیرند و سازمان نداشته باشند، طبقات حاکمه زندگیشان را نابود می کنند و قیام مردم را با خون و نابودی مدنیت پایان می دهند. اولین درس بزرگ سوریه به دنیا همین بود.
مردم سوریه قیام کردند تا بشار اسد جنایتکار را سرنگون کنند اما نهاد و سازمان سراسری انسانگرا مدنی و انقلابی نداشتند. لذا قیام مردم با سرکوب بشار اسد و ورود سرطان اسلام سیاسی و قدرتهای اسلامی منطقه ای و نهایتا قطبهای ارتجاعی جهانی امریکا و روسیه ، این کشور را به یک جهنم تبدیل کرد.
قطب امریکا ، عربستان و ترکیه چه می خواهد؟
این قطب می خواهد قدرت از بشار اسد گرفته شود و بدست اسلامیهای سلفی یا هر گرایش ارتجاعی دیگر بیفتد. شرط برای اینها اینست که سوریه از دست بشار اسد، حکومت اسلامی ایران خارج شود. گرایشی اسلامی “میانه رو” بیاید و اهداف استراتژیک غرب را جلو ببرد.
فطب روسیه بشار اسد و رژیم اسلامی ایران چه می خواهد؟
این قطب ارتجاعی می خواهد که حکومت بشار اسد بماند یا حداقل در رژیم اینده شریک بماند، کنترل سوریه دست دارو دسته های حامی بشار اسد و شیعه ها بماند و روسیه همچنان در سوریه پایگاه سیاسی و نظامی داشته باشد.
تکلیف داعش و حکومت کرد حامی اوجالان و قطبهای ارتجاعی:
داعش فعلا بخش اعظم شرق و مرکز سوریه را اشغال کرده و حکومت بشار اسد را به منطقه غربی سوریه عقب نشانده.اطراف منطقه غرب سوریه در شمال و جنوب نیروهای “اسلامی سلفی” و گرایشات نیم بند حامی غرب ایستاده اند که مورد حملات هوائی روسیه و حکومت بشار اسد هستند.نیروهای رژیم اسلامی هم حجم بزرگی از نیروی نظامی و مستشار در خدمت بشار اسد هستند.
حکومت روسیه مدعی است با داعش می جنگد اما جنگش هم با داعش و هم با نیروهای مخالف بشار اسد است.
حکومت امریکا هم با داعش می جنگد هم متحدش عربستان و ترکیه نیم بند از داعش و نیروهای اسلامی سنی دافاع می کنند.
روی کاغذ هر دو قطب ارتجاعی با داعش در تضاد هستند اما در عمل داعش ابزار استقرار و تداوم این بحرانست که هر دو فعلا برای توجیه خود بهش نیاز دارند!
حکومت خودمختار کرد حامی اوجالان در شمال سوریه مستقر شده و در کانتونها ایستاده.هر دو قطب امریکا و روسیه مدعی حمایت از این حکومت هستند. هر دو از جداسازیهای قومی دفاع می کنند و ناسیونالیزم برایشان بوی خوبی دارد!
حکومت بشار اسد با حکومت خودمختار کردستان بده و بستان داشته و این حکومت خودمختار هم جنگش با بشار اسد نیست.مدعی جنگ با داعش است!
لذا به نظر می رسد در نگه داشتن منطقه خودمختار کرد بین دو قطب ارتجاعی توافق است.حتی ممکنست سر دادن استقلال به کردها در این منطقه توافق کنند اگر ترکیه و رژیم اسلامی کوتاه بیاید!
(۳) چه صلحی متضمن چه منافعی؟
تردیدی نیست که تلاشها بخاطر صلح توسط قطبهای ارتجاعی ادامه خواهد داشت.هر دو طرف تا بحال دستاوردهائی برای خود داشته اند و بتدریج به یک “توافق” که بتواند دستاوردهای انها را حفظ کند راضی می شوند.
سوریه از ابزارهای مهم به پایان دادن به بجران جهانی سرمایه داری بوده و زمانش می رسد که دیگر بجای درمان، به معضل دست و پا گیر تبدیل می شود و لذا همه انها که جنگ سوریه را اغاز کردند روی گور مردم و مدنیت دوباره ندای صلح سر بدهند!تاریخ همین بوده!
لذا ما دو نوع صلح در مقابل داریم. یکی صلحی که نیروهای ارتجاعی تحمیل می کنند و دیگری صلحی که مردم درش پیروز شوند:
صلج ارتجاعی:
صلح ارتجاعی منافع طبقات حاکمه را بهتر تامین می کند. همان طرح که بخواهد به جناح های ارتجاعی سوریه مشروعیت کامل یا نسبی بدهد.بشار اسد و حکومتش نیروهای اسلامی شیعی یا سنی نیروهای قوم گرا. هیچکدام نفعی برای مردم ندارند . همه در چپاول مردم سهیم هستند.صلحی که سازمان ملل و قطبهای جهانی و منطقه های ارتجاعی دنبال می کنند برای تقسیم منافع بین خودشان است و تداوم حفظ چپاول طبقاتی.”انتخابات” آنها هم آزاد نیست.آزادی شرایطی دارد که اینها نمی دهند.
صلح مترقی و انسانگرا و متمدنانه:
صلح مترقی و انسانی ، نتیجه پیروزی جنبش انقلابی و انسانگرا و مدنی است. نتیجه سازماندهی مردم، نتیجه فضا سازی برای جامعه است.برای جنبشهای انقلابی و رادیکال ضد سرمایه داری.نتیجه مداخله گری مردم در تعیین سرنوشت خود.نتیجه کنار زدن و محاکمه کردن تمامی عوامل جنایات در سوریه در هر بخش از این نبرد ارتجاعی.این صلح نیاز به وجود نهادها و تشکلهای اجتماعی و سیاسی مردمی دارد.
خلاصه:
تلاشها برای صلح ارتجاعی در سوریه طبیعی است چرا که. جنگ سوریه بتدریج دارد غیر اقتصادی می شود. قدرتهای ارتجاعی همانطور که زمانی جنگ جهانی را اغاز کردند و زمانی صلح خواه شدند، همانطور هم به جنگ سوریه پایان خواهند داد! چرخه جنگ و صلح ارتجاعی بخشی از زندگی نظامهای استثماری بوده. سوال اینست که صلح مترقی و انسانگرا چگونه می تواند محقق شود و مردم چگونه می توانند آنرا پیش ببرند .وگرنه همانطور که جنگ ارتجاعی زندگیشان را نابود کرد با صلح ارتجاعی هم طبقات حاکمه اراده و خواست خود را تحمیل خواهند کرد.
(۱)اخبار مربوط به مذاکرات صلح سوریه در ژنو
https://www.wsws.org/en/articles/2016/01/25/mide-j25.html
http://www.cnn.com/2016/01/29/middleeast/syria-peace-talks/
(۲)مناظره شماره ۳۱: موضوع: بحران انسانی سوریه
با شرکت سپهرداد گرگین، مادح نظری، سعید صالحی نیا،فرهنگ پویا، مهدی صفائیان با مدیریت : سیمین مجد
http://www.youtube.com/watch?v=yEr-ZPO9hT4&feature=share
(۳)مناظره شماره ۳۲: موضوع: سیاست حکومت امریکا در خاورمیانه با شرکت: سپهرداد گرگین، سعید صالحی نیا،علی سلیمی با مدیریت: سیمین مجد
https://www.youtube.com/watch?v=_TLqjFVuTvg&feature=youtu.be