محدودیتهای “حزب ایران آباد” در ارائه مسئله زن و حل مسئله زن

محدودیتهای “حزب ایران آباد” در ارائه مسئله زن و حل مسئله زن

بخش هفتم از نقد “حزب ایران آباد” از دیدگاه چپ سوسیالیزم خواه و مدرن

از: سعید صالحی نیا

۵ فوریه ۲۰۱۶

مقدمه:

اینکه در ایران ، در خاورمیانه و در سطح جهان، هنوز مسئله زن وجود دارد ، فرض است. اینکه رژیم اسلامی ایران بطور اخص نهادی ضد زن هست هم فرض دیگر. لذا هر انقلاب بر علیه وضع موجود در ایران و جهان معاصر باید مسئله زن را پاسخ دهد.

جنبشهای اجتماعی بسته به خواستگاه طبقاتیشان بسته به فرهنگی که نمایندگی می کنند در مقابل مسئله زن ، لایه های مختلف نگرش و پاسخ را ارائه می دهند. لذا یکی از ابزارهای سنجش جنبشهای اجتماعی و احزاب اینست که ببینیم مسئله زن را چگونه طرح می کنند و چگونه پاسخ می دهند.

آرشیو نقد “حزب ایران آباد”(۱) را من به این هدف اغاز کردم که با استفاده از متد چپ کمونیست کارگری و درک مدرن و سوسیالیست خواه ، نشان دهم که ضعفها و نکات قدرت طراحان این حزب چیست تا فضا و امکانی فراهم اید تا جامعه بتواند در انتخابش برای سیاست و برنامه، امکان بهتر پیدا کند. تا جامعه نکات قوت و ضعف احزاب و جنبشهای اجتماعی را نداند حق انتخابش را نمی تواند استفاده کند.

در مقالات قبلی توضیح دادم که “حزب ایران آباد” سیاست بخشی از راست میانه را نمایندگی می کند که تلاش دارد خودش را در گفتمان مدرن تعریف کند. برنامه این حزب برنامه سلطنت طلبی نیست.برنامه یک جمهوریت است به روایت سوسیال دموکراسی و نشانه هائی در برنامه این حزب هست که از طراحیهای سوسیال دموکراسی استفاده برده.

ایراد اساسی “حزب ایران آباد” اینست که مناسبات سرمایه دار فرض می گیرد و لذا رادیکالیزمی که از یک سوسیالیزم خواهی مدرن و رادیکال می تواند ایجاد کند، فاقد است. هم در برخورد به مذهب و هم در برخورد به معضل کارگری این ضعفها را بررسی کردم و حالا در این مقاله نگاه این حزب نسبت به مسئله زن را بررسی می کنم:

(۱)نگاه به مسئله زن از خواستگاه درک جپ و سوسیالیستی چه باید باشد؟

مسئله زن را در دو لایه روانشناسی و جامعه شناسی تکاملی (از زمان پیدایش انسان) و از دیدگاه سوسیالیستی و نقد جایگاه نابرابر زن در نظام سرمایه داری باید کاوید.

زن در تاریخ انسان هرگز نتوانسته با مرد برابر باشد چون نقش معینی به زن از جانب طبیعت قرار داده شده که وقتی در جایگاه اقتصادی ضرب شده ازش نفش نابرابر حاصل شده. مدرنیته و جامعه مدرن برای اولین بار امکان و فضا برای برابری زن و مرد ساخته.یعنی مادیت زندگی امر برابری را نه از جهت اخلاقی بلکه از جهت مادی به دستور روز تبدیل کرده و نظام سرمایه داری حتی این امر را بسیار جلوتر برده از نظامهای قبلی .

به جهت نظام سرمایه داری، نابرابری زن و مرد بازتولید می شود چرا که نظام سرمایه داری به نابرابری احتیاج دارد تا قیمت نیروی کار را بتواند پائین نگه دارد.سیاه و سفید فرق کنند ، خارجی با خودی فرق کند زن با مرد فرق کند تا قیمت نیروی کار را پائین نگه دارند.

در جامعه ایران ، مسئله زن با مسئله مذهب و خصوصا اسلام در برخورد بوده.قوانین و عرف معین نابرابری زن را توسعه داده و بازتولید کرده.لذا دو لایه عمومی بالا در لایه سوم که فرهنگ شرقی و عقب مانده است ضرب می شود.

حزب که بخواهد مغضل زن را حل کند ابتدا باید معضل زن را بشکافد . روشن کردن مسئله اغاز درمان درست است.تا تشخیص نباشد از درمان نمی شود صحبتی کرد.

(۲)مواضع مبهم در مورد مسئله زن و حل مسئله زن در مرامنامه “حزب ایران آباد”:

در مرامنامه “حزب ایران آباد” می خوانیم (۲):

“حزب ما به نقش ویژه ی زنان در پیشبرد مبارزه برای تغییر بنیادین جامعه باور دارد و تلاش می کند که در سیر فعالیت های خود به این نقش و کارکرد زنان توجه خاصی داشته باشد. ما براین باور هستیم که زنان می بایست بتوانند برای جبران حقوق از دست رفته ی خود از امکانات و حمایت قانونی بیشتری برخوردار باشند. ما به برابری حقوق زن و مرد و اصالت انسانی هر دو باوریم. زن ستیزی و یا مردستیزی را ضد انسانی می دانیم و در تلاش خواهیم بود که در ورای حمایت های قانونی از زنان، با ایجاد تغییرات فرهنگی در دل جامعه این پدیده ی شوم تبعیض جنسیتی را از جامعه ی ایران برچینیم. ما هم چنین همین باورها را در سطح بین المللی دنبال خواهیم کرد.”

در متن بالا نه مسئله زن بررسی شده، نه علتهای ۳ گانه اصلی در مورد مسئله زن کالبد شکافی شدند و نه فرای قول کلی :برابری زن و مرد” تاکتیکها و استراتژیهای معین، ارائه شده اند!

در این “برنامه” از ” حمایتهای قانونی(؟) ” و ایجاد “تغییرات فرهنگی” و “تبعیض جنسیتی” و “امکانات و حمایت قانونی بیشتر” صحبت می شود.اینها تعارفهای کلی در جامعه ای است که تاریخا از این نوع تعارفهای کلی هم در دوران پهلوی و هم دوران اسلامی زیاد شنیده!

تا ۳ محور اساسی نابرابری زن مورد بمورد شکافته نشود رهیافتهای مشخص عملی ازش بیرون نمی اید.

تا تکلیف گفتمان پیش مدرن ایرانی ، مذهب زدگی و مناسبات مردسالار مشخص نشود تا جایگاه نظام سرمایه داری در بازتولید نابرابری زن مشخص نشود برنامه رفع تبعیض یک تعارف است!

خلاصه کنم:

من در مرامنامه “حزب ایران آباد” تحلیل جدی از مسئله زن نمی بینم.گریزی دارد انگار این برنامه از شکافتن مسئله زن در ابعادش. تداخل عوامل فرهنگی مذهبی و اقتصاد سیاسی در بازتولید مسئله زن، اغاز تدوین یک برنامه رادیکال است که بتواند به عوامل این نابرابری بپردازد.

گرایشات راست منجمله حزب ایران آباد از کاویدن مسائل مربوط به نابرابری عاجز هستند چون اصل نابرابری را در ذات سرمایه داری نمی بینند. به رغم ادعاهایشان حتی نقد و برنامه عمیقی نسبت به تغییر گفتمان جامعه ندارند.اهرمهای واقعی برای تغییر جامعه از یک تحلیل رادیکال بیرون می اید.حزب ایران آباد، در این عرصه نیز ناکارآمد است.

(۱)آرشیو نقد به “حزب ایران آباد”(سعید صالحی نیا

بخش ۶)“حزب ایران آباد” و محدودیت مردمسالاری متعارف و وعده مردمسالاری اجتماعی !