“برنامه دنیای بهتر ” ، هنوز مجازات گراست! بخش ٣٠ نقد برنامه دنیای بهتر

“مجازات های انتقامی و باصطلاح عبرت آموزانه باید با مجازات های معطوف به اصلاح مجرم و مصون داشتن جامعه از وقوع مجدد جرم جایگزین شود.”(برنامه دنیای بهتر)

مقدمه:

نزدیک به ۱۵ ماه از زمانی که پروژه نقد برنامه دنیای بهتر را آغاز کردم می گذرد.(۱). تلاش من بر این بود که نقد “برنامه دنیای بهتر” را که از دید من جلوترین برنامه سیاسی حزبی تاریخ ایران بوده از زاویه کمونیزم کارگری و در جهت رشد محتوای آن و کاهش تناقضات درونی آن ، انجام دهم.

حامیان “برنامه دنیای بهتر” در آنزمان این تلاش را همانگونه پاسخ دادند که هر نقدی به سیاستهای احزابشان یا ایدئولوژی لنینیستی شان! یعنی با فحاشی لیچارگوئی و اتهام زنی! وقتی دیدند این متدها نتیجه ندارد و من با اصولیت اینکار را دنبال کردم، اینها تصمیم گرفتند “بایکوت” کنند! انکار کنند وجود این نقدها را به “اصول دین” شان! این دوره هم گذشت تا رسیدیم به کنگره نهم حزب فرقه کمونیست کارگری ایران و اعلام اینکه بالاخره “رهبری” این حزب فرقه قصد دارد تا کنگره بعدی یک تعداد تغییر را “صلاح بداند و بیاورد در کنگره اش تا طبق معمول با چند دست بالا کردن و هورا کشیدن “به تصویب برسد”!

بامزه تر این بود که ایرج فرزاد هم پیدایش شد و خط قرمز کشید و اینکار را خلاف شریعت حقه منصور حکمتی اعلام کرد (۵)! این صحنه ها را دیدیم و بعد از ۱۵ ماه ، من همچنان اعلام می کنم که عقل سلیم حکم می کند که هم ضعفها و هم تناقضات برنامه دنیای بهتر نه یکبار بلکه بطور مداوم بررسی شود و نقد شود و اساسا حزبیتی که با یک برنامه بخواهد ۳۰ سال بدود ، حتما حزبیتی فرقه ای است! رد خور ندارد! از علم و منطق بدور است و در تله اسطوره سازی اسیر!

از این بحث کلی دور می شوم و متمرکز می شوم به وجهی از “برنامه دنیای بهتر” در موضوع مسئله مجازات. متعاقب بحثهای اخیرم در نقد مجازات و جامعه مجازات محور ، بهتر دیدم که از این زاویه بروم سراغ “برنامه دنیای بهتر” و نشان دهم که این برنامه از این جهت هم عقب مانده است و باید تعمیر شود:

(۱)”برنامه دنیای بهتر” دنبال تلطیف مجازات است نه برانداختن آن!

نکته مثبت در “برنامه دنیای بهتر” اینست که هم مخالفت با مجازات اعدام دارد و هم مخالفت با حبس ابد. همینطور بخاطر انسانگرائی عمیقش واقعا بدنبال عبور از زمختی مجازات است منتهی نمی داند چگونه! هنوز توی فضای مجازات اسیر است و ترکیبی جالب را خلق می کند! اینطور می نویسد:

“..“مجازات های انتقامی و باصطلاح عبرت آموزانه باید با مجازات های معطوف به اصلاح مجرم و مصون داشتن جامعه از وقوع مجدد جرم جایگزین شود.”(برنامه دنیای بهتر)

نویسنده “برنامه دنیای بهتر” ، مجازات را به دو نوع تقسیم می کند” مجازات انتقامی”(؟) و “مجازات معطوف به اصلاح مجرم”! ایا این تقسیم بندی در عالم واقع وجود دارد؟ آیا هواداران مجازات (که بیشترینشان حاکمیتها و جریانات مذهبی هستند) نمی گویند که “مجازاتشان عطف به اصلاح مجرم دارد؟”! هر آدمی که با بحثهای مجازات اشناست می داند که در سرتاسر جامعه بشری حامیان مجازات همیشه مدعی بوده اند که مجازات اصل هدفش “معطوف به اصلاح مجرم” و جامعه است! اما بطور واقع مجازات انسانها را هدف قرار می دهد . کارساز نیست! جرم و رفتارهای نابهنجار مرتب بازتولید می شوند در عین اینکه مجازاتهای خشن تر جای خود را به مجازاتهای “ملایم تر” می دهند.

لذا براحتی می توان دید که نویسنده “برنامه دنیای بهتر” در زمان خودش که ۳۰ سال پیش باشد این احساس را کرده که یکجوری باید تکلیف مجازات را معلوم کند اما افقی بیش از مجازات در ذهن نداشته و لذا از خودش این “جداسازی ذهنی” انواع مجازات را اختراع کرده تا جامعه را جلو بکشد!

(۲)عبور از جامعه مجازات محور ، هدف “برنامه دنیای بهتر”

از دید من، همانطور که “برنامه دنیای بهتر” تکلیفش را با نظام سرمایه داری و ساختارهای اجتماعی ، سیاسی و فرهنگی آن مشخص می کند، باید تکلیفش را با مجازات هم معلوم کند.

مجازات زائیده سه عامل اساسی در تاریخ انسان بوده: اول: نظام طبقاتی و بهره کشی دوم: نظام دولت و قدرت متمرکز طبقاتی و سوم مذهب و نظامهای ایدئولوژیک. لذا برنامه ای که بخواهد اون سه عامل را هدف بگیرد طبعا باید مجازات را هم در کلیتش هدف قرار دهد.

همانطور که اون سه عامل را معین می کنیم و برنامه گذار معین برای عبور از انها می نویسیم، باید سراغ مجازات برویم و اعلام کنیم که دوران مجازات را باید پایان داد و مجازات هرگز قرار نیست انسان محوری را به کرسی بنشاند بلکه عملکردش حفظ نظامهای ضد انسانی است. چه نوع خشن مجازات و چه انواع نرمش! دولتها و حکومتها بدون مجازات اساسا دولت و حکومت نیستند! در مرحله بعد هم برویم سراغ راهکارهای گذار از جامعه مجازات مدار به جامعه فاقد مجازات!

خلاصه:

از معضلات “برنامه دنیای بهتر” ماندن در فضای مجازات است.نویسنده فاقد افق لازمه برای ترسیم جامعه فاقد مجازات بوده و الان در قرن ۲۱ ما لازم داریم مرزهای خود را در برابر مجازات بعنوان بخشی و زائده ای از نظام طبقاتی مشخص کنیم. امیدوارم این بخش از نقد برنامه دنیای بهتر هم تلنگری باشد برای خوانندگان و فعالین ازادیخواه!

منابع دیگر:

(۱)آرشیو نقد برنامه دنیای بهتر:

http://monazere-siasi.com/در-نقد-برنامه-دنیای-بهتر

(۲)راهکارهای عملی برای عبور از جامعه مجازات محور

http://monazere-siasi.com/در-نقد-برنامه-دنیای-بهتر/۷۲۵-راهکارهای-عملی-برای-عبور-از-جامعه-مجازات-محور

(۳)جامعه انسان محور و پایان دوران استفاده از مجازات!(سعید صالحی نیا)

http://monazere-siasi.com/مقالات-پزشکی/۷۲۲-جامعه-انسان-محور-و-پایان-دوران-استفاده-از-مجازات

(۴)شماره ۴۴: موضوع: تریبون مناظره ۴۴، چرا جامعه “مجازات گرا” را باید پشت سر گذاشت؟ راه حل چیست؟

با شرکت: مادح نظری، مسعود اسماعیل لو، منصور اسانلو، سعید صالحی نیا

با مدیریت سیمین مجد

https://www.youtube.com/watch?v=nKVXS12zXFk&feature=youtu.be

(۵) حمایت ایرج فرزاد از “حفظ برنامه دنیای بهتر” بعنوان آثار باستانی!