رکود اقتصادی در ژاپن، تشدید بحران سرمایه داری و تعمیق ضد انقلاب اجتماعی

بحران سرمایه داری که در سال ۲۰۰۸ آغاز شد، وارد مرحله جدیدی می‌شود. بر حسب شواهد موجود، تورم منفی‌، جنگ واحدهای پولی‌، گسترش میلیتاریسم و تعمیق ضد انقلاب اجتماعی از مشخصات بارز این مرحله از بحران سیستم جهانی‌ سرمایه داری هستند. این بحران یاد آور هایدرا اژدهای اساطیر یونانی است، هرکول قهرمان افسانه‌ای در دومین خوان از دوازده خوان خود به مصاف این اژدها می‌رود. اگر چه هرکول هر بار یک سر وی را قطع می‌‌کرد، دو سر به جای آن میرویید.
شینزو آبه نخست وزیر ژاپن برای غلبه بر رکود اقتصادی دو دهه اخیر ژاپن دست به یک سری اقدامات اقتصادی، از جمله افزایش حجم نجومی پول در گردش و افزایش مالیات غیر مستقیم، تسهیل شرایط برای سرمایه گذاری زد. افزایش تراز دارایی توسط بانک مرکزی ژاپن از سال ۲۰۱۲ هم اکنون نسبت به قبل، بالغ بر ۷۲ درصد شده است. نرخ مالیات و عوارض بر ارزش افزوده از ۵ درصد به ۸ درصد افزایش یافت. این مالیات غیر مستقیم در درجه اول تعرضی دولتی بر علیه سطح زندگی‌ مزبگیران است.
علیرغم همهٔ  اقدامات، اقتصاد ژاپن در شش ماهه گذشته به ورطه رکود در غلتید. روز دوشنبه ژاپن اعلام کرد که رسما دچار رکود شده است. نرخ رکود سالانه در سه‌ ماهه دوم ۷،۱ درصد و در سه‌ ماه سوم ۱،۶ درصد بوده است. همزمان سرمایه گذاری در بخش مسکن در طول یک سال ۲۴ درصد و سرمایه گذاری در بخش تولید ۱ درصد کاهش یافته است. قابل توجه، کاهش قیمت کالاهای محوری است که در ماه ژوئیه نسبت به همین ماه در سال قبل به میزان ۲،۲ درصد کاهش یافته است.
بدهکاری دولتی ژاپن، این سومین کشور صنعتی جهان بالغ بر ۲۴۰ درصد تولید ناخالص ملی‌ می‌‌باشد. برای نمونه بدهکاری یونان که موجب ورشکستگی آن کشور شد ۱۷۵ درصد تولید ناخالص ملی‌ آن کشور است.  بدهکاری دولتی ژاپن بالغ بر یک کادریلیون (۱.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ین و همهٔ تعهدهای مالی‌ آن بالغ بر ۱،۳۸ کادریلیون است. دلیل عمده اینکه ژاپن تا به حال به ورطه ورشکستگی سقوط نکرده آن است، که بخش عمده بدهکاری ها، بدهکاری داخلی‌ است.
برای گریز از مخمصه جاری، ژاپن راهی‌ جز افزایش حجم ین و نزول قیمت واحد پولی‌ خود ندارد. با توجه به رشد اقتصادی صفر درصدی در اروپا، این شرایط، نشانه‌های ورود به شرایطی هستند که میا‌‌ن سالهای ۱۹۳۰-۱۹۳۲ سرمایه داری با آن دست بگریبان بود: تورم منفی‌ و جنگ واحدهای پولی‌. ژاپن تلاش خواهد کرد که مشکلات خود را به اروپا، به خصوص آلمان صادر کند و این موجب واکنش اروپا و آلمان و آغاز جنگ واحدهای پولی‌ خواهد بود.
شینزو آبه در نظر دارد که با انحلال مجلس، انتخابات جدیدی را سازمان دهد. او در پی‌ ایجاد پشتوانه قانونی برای حملات مستقیم به دست اوردهای طبقه کارگر و تعمیق ضد انقلاب اجتماعی در ژاپن است. شینزو آبه تلاش خواهد کرد که با تهیج احساسات ناسیونالیستی، به ویژه ضد چینی‌، پشتوانه ایدئولوژیک برای این تعرضات بیابد. تحت این شرایط ما باید در انتظار سر ریز شدن آتشفشان میلیتاریسم ژاپن باشیم. پرسش اساسی‌ این است: واکنش نمک جهان یعنی‌ طبقه کارگر جهانی‌ چه خواهد بود؟
فرهاد فردا
۲۰۱۵/۱۱/۱۸