بهرام رحمانی
bamdadpress@ownit.nu
خبر کوتاه، اما تکان دهنده است: بر اساس گزارشات خبرى، حکومت اسلامی ایران، روز چهارشنبه و پنج شنبه )٩ و ١٠ ژانویه ۲۰۰۸) مجموعا بیش از ٣٣٠ پناهنده افغانى را دستگیر و در سرما و برف شدید در مرز افغانستان رها کرد. مقامات محلى افغانستان اعلام کردند که اگر به موقع ترتیبات انتقال این پناهندگان را نمی دادند امکان مرگ همه این افراد در اثر سرماى شدید وجود داشت.
مدیرکل امور اتباع و مهاجران وزارت کشور حکومت اسلامی، سید تقی قائمی، روز ١١ دی ماه ۱۳۸۶، در یک نشست مطبوعاتی اعلام کرده بود که «تاکنون افراد فاقد مجوز را به طور مسالمت آمیز و به وسیله اتوبوس به کشورشان باز می گرداندیم اما از این پس با توجه به اختیارات قانونی کسب شده، قصد داریم مهاجران غیرمجاز را حداکثر تا پنج سال در اردوگاه هایی که برایشان در نظر گرفته شده، نگهداری کنیم.» وی در باره این «ارودگاه ها» می گوید: «این اردوگاه ها شرایط زندان را خواهند داشت.» این سیاست غیرانسانی حکومت اسلامی، بر علیه مهاجرین و پناهندگان افغانی در جهان بی سابقه است.
حکومت اسلامی، از یک سو زندگى و جان میلیون ها شهروند را به دلیل کمبود سوخت و گاز در معرض خطر جدى قرار داده است و از سوى دیگر در چنین شرایط هولناکى دسته دسته انسان های زحمت کش و محرومی که سه دهه در ایران کار و زندگی کرده اند را با سیاست های فاشیستی و غیرانسانى در سرمای جان کاه و برف سنگین از طریق مرزهای شرقى کشور راهی دیار مرگ و نیستی می کند؟! در واقع جان انسان در نزد سران حکومت اسلامی بی ارزش است. بنابراین، مقابله با این وحشی گری های حکومت اسلامی، وظیفه آگاهانه و داوطلبانه همه شهروندان ساکن ایران، به ویژه تشکل های مستقل کارگران، زنان، دانشجویان و همه مردم آزادی خواه و برابری طلب است.
مردم افعانستان سال هاست که ناخواسته با حملات نظامی خارجی و کشمکش و جنگ داخلی فرقه های مذهبی به زندگی دردناک و مصیبت باری دچار شده اند. طی سه دهه گذشته مردم افغانستان دو اشغال نطامی، اولی توسط شوروی سابق و دومی توسط آمریکا و متحدانش و هم زمان قدرت گیری گروه های سرکوبگر اسلامی را تجربه کرده اند.
اشغال افغانستان به وسیله اتحاد شوروی سابق و پس از آن تسلط نیروی طالبان بر این کشور و به دنبال آن جنگ نیروهای متحد (آمریکا و تعدادی دیگر از کشورها) که با تصویب شورای امنیت ملل متحد صورت گرفت، سبب شد که هر بار تعداد زیادی از مردم افغانستان جان خود را از دست بدهند و یا کشورهای همسایه آواره شوند. همچنین میلیون ها تن از مردم افغانستان طی سه دهه گذشته در داخل کشور به کوچ اجباری وادار شده اند. میلیون ها تن از مردم این کشور، به ویژه به کشورهای همسایه افغانستان، به طور عمده به ایران و پاکستان پناهنده شده اند و اکثر آن ها در این کشورها یا به دام گروه های مذهبی گرفتار آمده اند و یا به عنوان نیروی کار ارزان و برای کارهای سخت و زیان آور و خطرناک وادار گردیده اند. (به ضمیمه رجوع کنید)
افغانستان در شرق ایران، در بین کشورهای ایران، ترکمنستان، تاجیکستان، چین و پاکستان قرار دارد، از موقعیت استراتژیکی برخوردار است. وسعت افغانستان حدود ۰۰۰/۶۵۲ کیلومتر مربع (حدود ۳/۱ مساحت ایران) است. این کشور بیش از ۲۵ میلیون نفر جمعیت دارد. افغانستان تا پیش از قرن ۱۸ دارای یک کشور مستقلی نبوده و قسمتی از آن به هند و قسمت شرقی آن به ایران تعلق داشته است. بعد از قرن ۱۸، حکومت های محلی تشکیل و کشور مستقل افغانستان به وجود آمده است.
اساس اقتصاد مردم افغانستان کشاورزی و دامداری است و صدور محصولات کشاورزی و دامی یکی از منابع درآمد ارز افغانستان محسوب می گردد. طی سه دهه گذشته، اگر کشت خشخاش و تولید مواد مخدر یکی از منابع درآمد برای مراکز قدرت و ثروت در این کشور بوده است اما، سهم مردم جز سرکوب و کشتار، ناامنی، بیکاری، فقر شدید، قحطی و گرسنگی چیز دیگری نبوده است.
پس از سقوط طالبان و استقرار دولت جدید و نیروهای خارجی در افغانستان، مساله بازگشت داوطلبانه پناهندگان افغان مطرح گردید و به گفته مقامات حکومت اسلامی در امر پناهندگان، در «سه سال گذشته یک میلیون و ۴۰۰ هزار نفر، یعنی ۶۱درصد آوارگان افغانی مقیم ایران» به کشورشان باز گشته اند و یا به زور باز گردانده شده اند. اما پس از آن که وعده های اشغالگران آمریکایی و متحدانش و دولت افغانستان برای بهبود زندگی مردم، نه تنها عملی نشد، بلکه جنگ و کشتار، ناامنی هم چنان در افغانستان ادامه پیدا کرد، سبب شد که موج جدیدی از مردم افغانستان به کشورهای همجوار آواره شوند.
مسئولان کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان، در یکی از گزارش های خود، اعلام کرده است که افغان ها ۲۳ درصد کل پناهجویان جهان را تشکیل می دهند که بخش های عمده ای از این پناهجویان، در شرایط بسیار دشوار و نامناسبی بسر می برند.
اخراج غیرانسانی پناهندگان و مهاجرین افغانی از ایران
محمدحسن صالحی مرام، مدیرکل اشتغال اتباع بیگانه وزارت کار حکومت اسلامی ایران، در مهر ماه سال گذشته اظهار داشت که سه میلیون افغان در ایران زندگی می کنند، که تنها حدود ۹۰۰ هزار نفر آن ها مجوز اقامت، و از آن میان فقط هزار نفر دارای اجازه کار هستند.
از اوایل سال ۱۳۸۶، حکومت اسلامی ایران، با به کارگیری سیاست های سرکوب و زور و با تبلیغات شنیع و دروغ اخراج پناهندگان و مهاجرین افغانی را تشدید کرده است. حکومت اسلامی و رسانه های آن بی شرمانه بیکاری و … را به پناهندگان و مهاجرین افغانی در ایران نسبت
می دهند. اگر یک افغانی مرتکب جرمی در ایران شود رسانه های حکومتی آن را با هدف تحریک احساسات مردم بر علیه افغانی ها به طور غیرواقعی و غلوآمیزی بزرگ می کنند. شکی نیست که چند میلیون پناهنده و مهاجر ایرانی در کشورهای غربی با این نوع تبلیغات نزادپرستان بر علیه مهاجرین و پناهندگان آشنا هستند.
روز نهم اسفند ۱۳۸۵، خبرگزاری حکومتی «مهر» گزارش داد که: «دوازدهمین کمیسیون اجلاس سه جانبه جمهوری اسلامی ایران، جمهوری افغانستان و کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان و آوارگان افغانی شب گذشته در مشهد به کار خود پایان داد. احمد حسینی مدیر کل اتباع و مهاجران خارجی وزارت کشور در این مراسم گفت: به دلیل رکود این طرح در یکی دو سال اخیر تصمیم گرفته شد تا برای سرعت بخشیدن به امر بازگشت، هر یک از سه طرف این اجلاس اقدامات فوق العاده‌ای را انجام دهد.»
روز ۲۷ فروردین ۱۳۸۶، نیروی انتظامی حکومت اسلامی، طی اطلاعیه ای به پناهندگان افغانی که ثبت نام نشده اند و حکومت اسلامی ایران آنان را «غیرقانونی» می داند چهار روز فرصت داد تا خاک ایران را ترک کنند. نیروی انتظامی اعلام کرد که: «چنانچه مهاجران غیرقانونی تا پایان فروردین ماه ایران را ترک نکنند برخورد با آن ها شدت می یابد، و پس از دستگیری ظرف ۴۸ ساعت از ایران اخراج می شوند.»
روز سه شنبه ۱۱ اردیبهشت، تظاهراتی در کابل علیه حکومت اسلامی ایران در اعتراض به طرح اخراج پناهندگان افغانی برگزار شد. تظاهرکنندگان در کابل با تجمع در برابر سفارت حکومت اسلامی ایران، این اقدام سران حکومت اسلامی را محکوم کردند.
وزارت خارجه افغانستان از ایران خواسته است تا پایان فصل سرما، به مهاجرین افغان فشار نیاورد که از آن کشور خارج شوند. این در حالی است که افغانستان پیش تر اعلام کرده است که هنوز آمادگی پذیرش صدها هزار مهاجر اخراجی را ندارد و در صورت هجوم آن ها، یک فاجعه در انتظار کشور خواهد بود.
پناهندگان و مهاجرین افغانی که از جنگ و کشتار این کشور فرار کرده و به ایران پناهنده شده اند هم به لحاط انسانی و اجتماعی و هم به لحاظ قوانین بین المللی در امور پناهندگان به ویژه کنوانسیون ۱۹۵۱ ژنو، نباید از ایران اخراج شوند. از این رو، اخراج مهاجرین و پناهندگان افغانی به جهنم افغانستان توسط حکومت اسلامی، عملی عیرانسانی است و باید شدیدا محکوم گردد.
بعلاوه مهم تر از همه مهاجرین و پناهندگان سال هاست که در ایران کار و زندگی می کنند حکومت اسلامی، موظف است حق شهروندی آن ها را به رسمیت بشناسد. این شهروندان هم طبقه ای های ما هستند که در ایران به کارهای سخت و خطرناک با دست مزدهای ناچیز وادار شده اند. از این رو، همه نیروهای کارگری کمونیستی موظفند به دفاع از حق شهروندی آن ها برخیزند و نگذارند حکومت اسلامی با سیاست های فاشیستی خود، آن ها را قربانی کند.
همچنین آژانس پناهندگان سازمان ملل متحد، برای نگهداری پناهجویان افغانی حدود ۱۲ میلیارد دلار به حکومت اسلامی ایران پرداخت کرده است.
از صدها هزار کارگر افغان ساکن ایران، فقط تعداد محدودی دارای پروانه کار هستند که بر اساس قانون حق کار دارند. آن گونه که خود کارگران گفته اند حقوق اندک آن ها و نیز شرایط اداری اخذ مجوز کار، به گونه ای است که عملا اکثر آن ها نمی توانند چنین مجوزی را دریافت کنند.
مصطفی پور محمدی، وزیر کشور حکومت اسلامی ایران، اوایل سال جاری درباره اخراج پناهندگان افغانی به «ایسنا»، گفته بود که طرح اخراج یک میلیون افغان غیر مجاز در ایران از اردیبهشت امسال آغاز می شود.
ماموران وزارت کار، وزارت کشور و نیروهای انتظامی طی ماه های اواخر سال ۱۳۸۵ و اوایل سال ۱۳۸۶ به حدود ۲۰۰ هزار مورد بازرسی محل کار اقدام کرده اند تا کارگران افغان را بیابند و آن ها را از ایران اخراج کنند.
پورمحمدی بازگشت دوباره افغانی ها را با وجود دستگیری و اخراج اتباع غیر مجاز تائید کرده اما گفته بود که در نیمه دوم سال گذشته عوامل انتظامی و اطلاعاتی درگیر موضوعات جدی چون سرشماری نفوس و مسکن، انتخابات مجلس خبرگان و شوراهای شهر بوده اند و همین کارها باعث شده تا در اخراج اتباع غیر مجاز تاخیر ایجاد شود. بر اساس گزارش وزیر کشور، در سال ۸۵ حدود ۳۰۰ هزار تبعه افغان غیرمجاز از ایران اخراج شده اند.
نتیجه آخرین طرح حکومت اسلامی که برای اخراج افغان های مقیم ایران اجرا شد نشان داد که حتی تشویق های حکومت برای عدم استفاده از نیروکار افغانی نیز موثر نیست و کارفرمایان ایرانی هنوز ترجیح می دهند که از نیروهای سخت کوش و ارزان افغانی استفاده کنند.
وزارت کار ایران برای کارفرمایانی که از کارگران افغان استفاده می کردند ۲۰۰ میلیارد تومان برگه جریمه صادر کرده و در بازرسی از کارگاه ها ۱۵۰ هزار کارگر افغان غیر مجاز شناسایی شدند.
روز چهارشنبه ۱۲ اردیبهشت، مصطفی پور محمدی، وزیر کشور حکومت اسلامی، در جمع خبرنگاران در مرز «دوغارون» اعلام کرد که «از ابتدای اجرای طرح جمع آوری و طرد اتباع غیرمجاز تاکنون بیش از ۵۰ هزار تبعه غیرمجاز افغان از ا