مصطفى اسدپور
روز اول ماه اگوست و با آزمایشات سفینه Phoenix روى خاک کره مریخ، بقول آقاى William Boynton رئیس تحقیقات پایگاه ناسا: " براى اولین بار مولکولهاى آب روى کره مریخ لمس و مزمزه شد". تصاویر خبرى حکایت از هیجان و شادى در میان کارکنان و دست اندرکاران پروژه تحقیقاتى مربوطه و جشن پیروزى با گیلاسهاى شامپاین دارند. این خبربه عنوان یک رویداد بر کبکبه علمی جهان امروز و برای کل دنیای بشری همانند پیاده شدن انسان روی کره ماه هیجان انگیز است.
حول اکتشاف روى سیاره مریخ بعنوان یک پیشرفت و یک افتخار امریکایى و براى امریکایى ها ماشین تبلیغاتى بزرگى بحرکت درآمده است. از میان کل امریکایى هاى مورد خطاب، طبقه کارگر این کشور کمترین سهم را از این پیشرفت و پیشرفتهاى مشابه میبرند. همه این دستاوردها بر دوش امکان و ثروت تولید شده بدست وى بنا میشود. اما سهم او کماکان کار بیشتر، استثمار بیشتر و تلاش سخت تر براى حفظ سطح زندگى قابل قبول در جا میزند. هنوز باید میلیونها بیکار، چهل میلیون انسان زیر خط فقر، میلیونها ساکن گتوها و نگون بختان بسیار دیگر را نام برد که هرگز امکان و مجال شنیدن و هضم این اخبار راه به زندگى روزمره شان باز نمیکند. آب روى کره مریخ هنوز خیلى مجرد است، پیشرفتهاى بسیار زمینى و مستقیما مربوط به زندگى امروز این انسانها در زمینه هاى پزشکى و اجتماعى هرگز به درد و رنج و نیازها و آرزوها و شایستگى هاى آنها نزدیک هم نمیگردد. همه این پیشرفتها را بر دوش خود اینها میسازند.
براى خواننده مسایل کارگرى این نشریه، در این شهر و آن شهر تحت حاکمیت جمهورى اسلامى، هنوز پرداختن به چنین خبرى از موضوعیت کمترى برخوردار میگردد. راستى مگر چند تا محفل کارگرى در شوش و اراک و سمنان را میشود سراغ گرفت که در پیش از دستور بحث دستمزدهاى عقب افتاده، در نقل خبر داغ "ملکولهاى آب یخ زده روى کره مریخ" با هیجان آب دهن قورت بدهند، دستشان را به هم بمالند و حسرت شامپاین روى پیشخوان را بخورند؟ این جامعه بوى تعفن ارتجاعى دهها قرن قبل را میدهد. اما در آن حجم و سطح و سرعت در تولید و علم و تکنیک سرسام آور است. اینجا بهترین دستاوردهاى بشرى بکار گرفته میشود تا لجن مذهبى اسلامى قرون وسطى را رونق ببخشند. اینجا ثروت و تکنیک عظیمى براى توجیه و اشاعه سموم و اراجیف بکار گرفته میشود. اینجا بر دوش ثروت نجومى تولید شده توسط طبقه کارگر، و بر دوش فقر و تباهى مطلق او مدرنترین زندگى اشرافیتى براى اقلیت در جریان است. اینجا از امکانات و ثروت تولید شده توسط کارگر مخوفترین سیستم امنیتى را شکل داده اند تا او و فرزندانش را، تا آگاهى و مقاومتش را، تا خود و فرزندان و هم طبقه ایهایش را تحقیر کنند، خرفت کنند، منکوب کنند، سانسور کنند، شکنجه کنند، و بدار بزنند. از در و دیوار این سوال میبارد که کارگر چگونه قادر است که در مقابل این هیولا کمر راست کند؟ جواب این سوال هر چه که باشد، سوالى به همین اندازه موجه اینستکه که آیا طبقه کارگر در ایران ابعاد دنیایى که میتواند بسازد، دنیایى که در دسترس اوست، واقف است؟ سوال اینستکه طبقه کارگر در ایران به قدرت تولیدى و ثروت حاصل کار دستان خود واقف است؟ سوال اینستکه آیا طبقه کارگر در ایران در پس سنگرها، محافل، تشکلها، اعتصابات و اتحادهاى خود، و در پس شکست این رژیم کدام افق را پیش روى خود و جامعه باز میکند. از همین امروز باز میکند… کره مریخ در این افق میگنجد. باید بگنجد.
با انتشار خبر مربوط به سفینه Phoenix به یکباره افسار فانتزى در مورد دور دستهاى کهکشان ما رها شد. از آن روز دیگر کسى جلودار بازار گرم مجدد فرضیه وجود حیات در مریخ و یا کرات دیگر، دسترسى به سرزمینهاى ناشناخته و در مورد اشکال دیگر از حیات و موجودات و تمدنهاى زنده، نیست. با همه حفره ها و چرکها و حسرتهاى عینى و واقعى از امریکا تا ایران، اما واقعیت ای است که دنیاى ما امروز دوست داشتنى تر و پر هیجان تر از اول ماه اگوست است. خبر مربوط به کره مریخ به هیچ کس مربوطتر از هر کارگر و هر محفل کارگرى نیست. در دل همه حرص و جوش امروز در پس رنجی که طبقه کارگر از استثمار خود میبرد، کارگر باید بتواند عظمت و زیبایى دنیایى را که با دستان خود میسازد را ببیند و تشخیص دهد.
پایگاه ناسا، همه انیستیتوهاى تحقیقاتى و همه ظرفیتهاى علمى بشرى توسط سود جویى و مصلحتهاى نظامى دولتهاى مربوطه لگام خورده اند. کارگر باید بتواند ببیند که دنیایى که میتواند فتح کند از چه ابعادى برخوردار است و دنیایى که میتواند بسازد چقدر هیجان آورتر و زیباتر است. هنر بزرگ بورژوازى و دولتهاى حاکم آن در تنگ نظرى است که به کارگر و طبقه کارگر تحمیل میکند. دنیایى کوچک و پنجره اى کوچکتر رو به آینده را جلوى رویش میگذارد. این دنیا و این پنجره را باید شکست. خود کارگران باید بشکنند. کارگر ایران ناسیونال، کارگر پتروشیمى، کارگر فولاد، کارگر هفت تپه و … باید دنیاى واقعى با همه بزرگى و هیجانش را در مقابل خود و هم محفلى ها و هم طبقه اى هایشان ترسیم کنند.
طبقه کارگر باید بداند که کره مریخ نیز به " دنیایى که فتح میکنیم" اضافه شده است.