در بزرگداشت یاد فردریک انگلس

در بزرگداشت یاد فردریک انگلس:
چهاردهم مرداد ماه مصادف با پنجم اوت سالروز مرگ انگلس بود. روز پنجم اوت ١٨٩۵ قلب انگلس رفیق و آموزگار انقلابی کارگران جهان از حرکت باز ایستاد. او همرزم و یار نزدیک مارکس بود کە در رهبری مبارزات کارگران برای انقلاب سوسیالیستی ودر تکوین و تدوین کمونیسم علم رهائی طبقە کارگر پس از مارکس بزرگترین نقش را داشتە است. آنگاه کە قلب انگلس از تپش باز ایستاد، طبقە کارگر جهان، تمام تشکلهای رزمنده کارگری در سراسر جهان یک آموزگار و مشاور صمیمی خودرا از دست داد. نخستین کسی در تاریخ بشری است کە اعلام داشت پرولتاریا تنها طبقە رنجبر نیست، بلکە همان شرایط اقتصادی شرم آوری کە برای پرولتاریا فراهم آوردەاند، اورا با نیروی مقاومت ناپذیر بەپیش میراند وبە مبارزە برای رهائی نهائی خویش سوق میدهد، انگلس کە خودرا متواضعانە شاگر مارکس میخواند، تئوریسین بزرگی است کە همپا و همراه مارکس بنیان گذار کمونیسم علمی است. ١١٩ سال پس از مرگ انگلس هنوز اثار فلسفی او آنجا کە بە تدوین و ترفیق جهان بینی طبقە کارگر، ماتریالیسم دیالکتیک پرداختە است، همچنان بی همتا ماندەاند. انگلس رهبر سیاسی اندیشمند کە مبارزە پی گیر و عمیق او علیە رفورمیسم آنگاه کە بارقە های  آن در نخستین و قدرتمندترین حزب کارگران قرن نوزدهم – حزب کارگر سوسیال دموکرات آلمان، ظاهر شدەاند، الگو و چراغ راە هر کارگری انقلابی در امر رهائی طبقە کارگر است. ١١٩ سال گذشتە است اما همچنان آنتی دورنیگ و تکامل سوسیالیسم از تخیل بە علم کە محصول این مبارزە است، کتاب بالینی انقلابیون کمونیست است. اما انگلس تنها یک تئورسین ویک رهبر نظری طبقە کارگر نیست، او کە بە همراه مارکس در مانیفست کمونیست اعلام کردە بود، بگذار طبقات حاکمە در مقابل انقلابیون کمونیستی بر خود بلرزند، پرولتاریا در این میان چیزی جز زنجیر خودرا از دست نمیدهند، ولی جهانی را بدست خواهند آورد و فراخوان دادە بود کە پرولتاریای سراسر جهان متحد شوید! در راە این انقلاب کمونیستی تمام عمر خودرا بە متحد کردن صفوف کارگران گذراند. انگلس در اتحادیە کمونیستها، پس از آن در انترناسیونال اول و سپس در انترناسیونال دوم الهام بخش، سازماندە و کوشندە خستگی ناپذیر وحدت صفوف کارگران بود.
١١٩ سال از مرگ انگلس میگذرد، اکنون هیچ نشانی از پیکر او کە بخواست خودش سوزاندە شد، نیست. اما انگلس پرولتاریا با اندیشەهای تابناکش. با آثار جاویدانش، با نقش تاریخ سازش در قلب و مغز همە کارگران آگاه بە منافع طبقاتیشان زندە است. امروز نام او، راه او با مبارزە انقلابی پرولتاریای جهان آمیختە است. در آستانە ١٢٠مین سال مرگ انگلس یادش و آثارش همیشە جاودانە است.
اردشیر نصرالەبیگی