“داعس” لێکدراوی داعش و بەعسە. ڕوخانی موسڵ و چەندین شارو شارۆچکەی تر لە ماوەیەکی هێجگار کورتدا ناکرێت بۆ ” داعش” بنوسرێت ئەوە درۆیەکی گەورەی میدیا و ئەمەریکاو ڕۆژئاواو سەرجەم هێزە سیاسییە بورژوییەکانی عێراقە. هیزێکی تیرۆریستی وەحشیکار و تێکدەر و ڕوخێنەری بورژوایی چەند هەزار کەسی کە کەمترین پێگەی جەماوەری هەیە لەو ناوچانەو لە کۆی گشت ئەو ناوچانەی کە بەدەستیەوەیە لە سوریاش، ناتوانێت و ناکریت ئەو هەموو سەرکەوتنە سەربازییەی بۆ تۆمار بکرێت، وەکو یاری دۆمینۆ شار بەشار بیڕوخێنیت. هەموو هێزی ” داعش” بەپێی پنتاگۆن لە دەهەزار تیرۆریست تێپەر ناکات لە سوریاو عێراق و لە سوریا دوو شاری بە تەواوی بە دەستەوەیە و لە چەندین شوێنی تریش چەکداری هەیە. هیزی سەرەکی ئەم هێرشانە حزبی بەعسی ناسیونالیستی عەرەبە، کە شاری موسل و دەوروبەری پێگەی مێژوویی خۆیەتی. بۆ یە لە جیاتی داعش من ” داعس” بەکاردەهێنم.
بەڵام ئایا حزبی بەعس دەتوانیت هێرشیک و سەرکەوتنێکی وا خێرا مسۆگەر بگات؟ تەنانەت بە لە بەرچاوگرتنی ئەوەی کە زۆربەی دانیشتوانی ئەو ناوچانە دژ بە دەسەلاتی هیزە ئیسلامییە سیاسییەکانی بەغدا و حکومەتی مالکی بن هەروەها بە لە بەرچاوگرتنی سوپایەکی بێ ئیرادەو گەندەل…. لێرەوە ” داعس” وە ک ڕاستییەکی ئەمرۆی مێژووی ئێمە دەردەکەوێت. بەڵام ” داعس” لێکدراوە و پێکەوە بەستراوە لە چوارچئوەی ئیستراتیژییەکی فراوانی ناوچەیدا کە ئەمەریکا ڕابەریدەکات!! بەڵام ئەمەریکا دژی داعشە!! بەڵام دژی ” داعس” نییە!! لەباری فۆرمو خیرایی ئەم هێرشانەوە بۆ سەر شاری موسل و شارەکانی دەوروبەری، تەنها بزوتنەوەی تاڵیبانمان دێتەوە یاد لە ئەفغانستان کە بەهۆی دەزگای هەواڵگری پاکستان و ئەمەریکاوە لە ماوەی ٣ مانگدا هەموو ئەفغانستانی داگیرکرد. لە باری ناوەرۆکی سیاسیەوە پڕۆسێسێکە زیاتر لە ٣١ ی ئابی ١٩٩۶ ی کوردوستان دەچیت، کە خەلک بەیانیان هەڵدەستا دەیان گوت زەردە یان سەوز، واتە پارتی شاری سلێمانی گرتۆتەوە یان یەکێتی ولە دواجاردا بە پێی هیز هاوسەنگی وولاتانی ناوچەکەو دیسان بەڕابەری ئەمەریکا نفوز و ناوچەی دەسەڵاتی هەر یەک لە پارتی و یەکیتی دیاریکرا و تا ئێستا درێژەی هەیە لە نێو هەرێمی ئێستادا.
یەک ئامانجی بەعس وداعش دەبیتە داعس!
ئامانجی هەردوو هێزی داعش وەک هێزیکی تیرۆریستی بورژوایی ئیسلامی “تەواو تائیفی” یە کە ئەمە جیای دەکاتەوە لە “ئەلقاعدە” و حزبی بەعس وەک هیزی بورژوایی ناسیونالیستی عەرەب، ڕوخاندنی حکومەتی مالکی و دەسەلاتی هیزە ئیسلامییە سیاسییەکانی سەر بە ئێرانە کە بە “شیعە” ناودەبرین. چەمکەکانی سوننەگەراو شیعەگەرا دوو چەمکی هێجگار سەر لێتێکدەر ودروستکراون. سوننەگەراو شیعەگەرا، دووتابڵۆن بۆ گێلاندنی خەڵک و داسەپاندنی ئایدۆلۆژیەتی تائیفی و تێکدان و دابەشکردنی کۆمەلگاکانی ناوچەکە و عیراق لەسەر ئەم بناغەیە. بەلام ئێستا بەجیا لە هێزە تیرۆریستەکان لە هەردوولا… دوو بزوتنەوەی گەورەی کۆمەلایەتی نوێنەرایەتی ئیسلامی سیاسی تائیفی دەکەن لە عێراقدا. هیزە ئیسلامیە-نەتەوەییە فەرمانڕەواکانی بەغدا لە لایەک کە سەر بە میحوەری ئێرانن وە حزبی بەعس –باڵی عزەت دوری وەک نوێنەری ناسیونالیزمی عەرەب کە ئەمڕۆ لەسایەی هەلومەرجی ” بەهاری عەرەب”دا ناچاربوە پشت بداتە بەر تائیفەگەری و لەسایەی ” تائیفە گەری” دا کە سیاسەتی ئەمەریکاو سعودیەو تورکیایە لە ناوچەکەدا هیز کۆبکاتەوە.
داعش کە لەدایک دەبێت لە چوارچیوەی ئەم ئیستراتیژەیەدا لە دایک دەبێت، واتە تەنها پەیامێک کە پێیەتی ” تایفەگەری ئاینی سیاسی” یە و ئەمە جیای دەکاتەوە لە ” ئەلقاعدە”. ئامانجی ئەم هێزە پیکهێنانی دوەلەتیکی ئیسلامی تەواو عەیارە بە سەلەف، واتە بە پێی ئەحکامەکانی قورئان و شەریعەتی ئیسلام کە بەهیچ ڕایەلێک پەیوەند نابێتەوە بە جیهانی هاوچەرخەوە، جگە لە سیاسەت و حەقارەتی سەرمایەو بەرژوەندی ئەمەریکاو ڕۆژئاوا نەبێت.
داعش عێراقییە و لە عێراقەوە دروست دەبیت، بەلام پێکهاتەی هێزەکەی نێونەتەوەییە. ئامانجی پیکهێنانی دەوڵەتەکەی لە عێراق و ناوچەی شامدا یە… مەیدانی کاری تا ئێستای ئەم دوو ووڵاتەیە بە شیوەیەکی گشتی و بەم پییە دەیەویت دەوڵەتە ئیسلامییەکەی لە عێراقدا دابمەزرینێت ولێرەوە پەلبهاویت بۆ ناوچەکانی تر، ماوەی دووسالە لە شاری ئەنبار و دەوروبەری داعش خەریکی تیرۆرو قاچاغچێتی یەو نەبۆتە مەسەلەیەکی نێو نەتەوەیی و باسکردنی قۆناغی تازە. داعش بۆ ئەم ئامانجەی پیویستە دەسەڵاتی هیزە ئیسلامیە فەرمانڕەواکانی بەغدا کەسەر بە ئێرانن و لای داعش” ڕەوافزن” بروخێنرێن. ئەم ئامانجە لە هەمانکاتدا ئامانجی حزبی ناسیونالیستی بەعسە… چ وەک بزوتنەوەی ناسیونالیزمی عەرەب بەرانبەر بە ناسیونالیزمی فارس و ئێرانی وە چ وەک هێزێک کە ئەمرۆ خەتیکی سیاسی تائیفەگەرایی دیاریکردوە. ئەمە هەڵقەی هاوبەشی سیاسی بەعس و داعشە. هیرشەکان بە ناوی داعشەوەیە بەلام توانا و هیزی مانۆرو پێگەی جەماوەری و نفوزی سەربازی لە نێو سوپادا زۆربەی بەعسی یە. من بڕواناکەم داعش دەسەڵاتێکی ئەوتۆی هەبێت لە شاری موسڵ دا. ئەوەی هەیە پیگەو هێزی بەعسە. ئەو هەرایەی کە دەکرێت دژی تیرۆری داعش تەواو سەرلێتێکدەرە وهەموو لایەنە بورژواییەکان بەرژەوەندی خۆیان لە بەکارهێنانی ناوی ” داعش” دا هەیە.
ئیستراتیژی ئەمریکا لە ناوچەکەدا، داعش وبەعس هەوپەیمان دەکات
هاوپەیمانی بەعس و داعش لە هەلومەرجیکی راگوزاری جیهانیدا دەڕواتە پێشەوە، کە کێرڤی ئەمەریکا لەباری جیگاو ڕێگەی جیهانی وەک هێزی یەکەم ڕوو لەخوارە بۆ ئەوەی ملی نەشکێت پەنا بۆ شەیتانیش دەبات و بەڕۆشنی و بەئاشکرا کۆمەک بە زۆربەی زۆری هێزە تیرۆریستەکان دەکات و ئەم هێزانە بەپیی بەرژەوەندی خۆی پۆلین دەکات بە سەر هێزی میانەرەوو تیرۆریست و موعتدەل و بە شێکیان بە شۆرشگێر ناو دەبات کە لەگەڵ سیاسەتی خۆیدا بێتەوە… داعش لای ئەمەریکا وەک هێزیکی تیرۆریست پێناسە کراوە بەم پێیە و بەپێی یاساکانی ئەمەریکا ناتوانێت هاوکاری بکات” دیارە ئەم مەسەلەیە تا بڵێی درۆیەو لاسکییە” بەلام داعش لە چوارچیوەی سیاسەت و ئیستراتیژی ئەمەریکادایە کە دەتوانێت ئەم کایانە بکات… لە باری ئیستراتیژی سیاسی یەوە ئەمەریکا لە گەل هێزە ئیسلامییە تیرۆریست و پەرلەمانیەکانە لە ناوچەکەدا، بە ڕوخانی ئیخوان لە میسر وەک ئیخوان موسلمین ئەمریکاش توشی گێژاوی ئیستراتیژو سیاسەتە کۆنەپەرستەکانی خۆی بوو، پاشان بە مانەوەی نیزامی ئەسەد لە سوریا و فەشەلی سیاسەتەکانی تا ئێستای لە سوریادا، ناچار بوو ڕوو بکاتە مەیدانێکی دیکەی نفوزی ئێران لە ناوچەکەدا ، کە عێراقە. مەسەلەی ئەمەریکا دامەزراندنەوەی دەولەتە لە تەواوی ناوچەی ڕۆژهەڵاتی ناوەراستدا. دەولەتانێک کە لەسەر پایەی یەکێتی نەتەوەیی عەرەب پێک‌هێنران لە سایەی ڕیکەوتننامەی سایکس بیکۆدا ئەمرۆ لەگەڵ بەرژەوەندی سەرمایەی ئەمریکی دا نایەتەوە. بۆ ئەمەش پێویستی بە ئایدۆلۆژیەت و کالچەریکی تر هەیە کە لە پێگەی کۆمەلایەتی بەهرەمەند بێت. تائفەگەری ناونیشانی ئەم ئایدۆلۆژیەتەیە بۆ بەدیهێنانی ئیستراتیژیەکەی. لیرەو ئەمەریکاو داعش یەک دەگرنەوە.
لەباری سیاسیەوە داعش سەرتاپا دژ بە جمهوری ئیسلامی ئێرانە، بەلام ئەمەریکا دەیەویت نفوزئ ئێران لە ناوچەکەدا کەم بکاتەوە و لق و پۆپەکانی بقرتێنیت، سەرەڕای هەوڵدان بۆ سازان و تەنانەت دەستەمۆکردنی… لیرەوە دیسان بەرژەوندی داعش و ئەمریکا نزیکە لە یەکەوە لە ئاستی گشتی دا. لە عێراقدا، ئەمریکاناوێکی وەک ” داعشی” بە ناوەرۆکی بەعسەوە پێویستە بۆ کەمکردنەوەی نفوزی ئێران و بەدیهێنانی بارێکی نۆی و هێز هاوسەنگیەکی تازە چونکە بە ” نوجەیفی و بارزانی وعەلاوی”ئەو کارە نەکرا. بەڵام داعش ئەهلی ئەم کارە نییە هەروەکو لەسەرەوە ئاماژەمان پیدا… داعش لافتەی پێشەوەی پەلامارەکەیە، ناوەرۆکئ سەرەکی کارەکە بەعسە. لە دوای ئیحتلالەوە ڕۆشنە کە خاوەنی سەرەکی ناسیونالیزمی عەرەب ئەوەی کە ناویان ناوە” سوننە” هەر بەعسە. ئەم کارە بە صالح موتەلەگ و عەلاوی و تاریق هاشمی نەکرا وە ناکرێت.
بۆ ئەمەریکا ناگونجیت کە لە گەڵ بەعسدا بە ئاشکرا هاوکاری بکات، بەعسێک کە لایەن هێزەکەی خۆیەوە روخاوە.. سەدان درۆو و فاڵی بۆ گرتەوە تا هێرشی کردە سەر عێراق و حکومەتەکەی ڕوخاند، ناکرێت ئەمرٶ بە ئاشکرا هاوکاری بکات… سیاسەتیکی وا دەبێتە هۆی ڕوخانی مێژوەکەی و سەرهەلدانی دەنگی ناڕەزایەتی تەنانەت لە نیو خودی ئەمەریکادا. بەڵام ئەمەریکا ئەمکارەی دایە دەست هاوکارانی سعودیە و تورکیا لە ناوچەکەدا کە ئەم سیاسەتە ببەنە پێشەوەو لە ئاستی ناوخۆشدا، گشت هێزە سیاسییەکانی لەگەڵە کە لەسایەی ” تائیفەی سوننە” دا خۆیان مۆلاندوە لە لایەک و هەروەها لە کوردوستان پارتی دیموکراتی کوردوستان و گٶڕانی لە گەڵە. پارتی دیموکرات فێرە بە ٣١ ئاب و ئەمجارەش لە ٣١ی ئابێکی فراوانی ناوچەیدا بەشداری کردو بەعسی هێنایەوە.
ئەمەریکا دەیەوێت نفوزی ئێران لاواز بکات و ئەمکارەی لە ڕیگای ناوی “داعش”ەوە کرد. بەڵام ئەوە بەرژەوەندی هێجگار فراوانی تیدایە بۆ ئەمەریکا.
خەڵکی کوردوستان و عێراق: قۆناغی تازە
قۆناغی تازەو هەلومەرجی ئێستایی کوردوستاو عێراق ئالوگۆری بەسەر هاتوە. ئوباما و وەزیری دەرەوەی وا دەڵین، بارزانی وا دەلێت … واقعیەتی سیاسی و هیز هاوسەنگی تازە ئەم قۆناغەی سەپاندوە. بارزانی لە دیداری دا لە گەل بالوێزی ئەمەریکی عێراق لە شاری هەولیر دەڵێت” بە پێویستیشی دەزانین کە هەر چارەسەرێکی سیاسی دەبێ لەژێر ڕۆشنایی ئەو واقیعە تازەیە بێت کە لە عێراقدا هاتووەتە ئاراوە.”لە نێو ئەم ووتەیەدا هەروەها لە هاتنی جون کیری بۆ عێراق و چاوپیکەوتنی بە مالکی و سەرکردەی حزبە بورژواییە کوردییەکان… بە رۆشنی ئەوە دەردەکەویت کە باسە سەرەکیەکەی باسی لێدان نییە لە تیرۆر لە ” داعش” بە لکو باسە لە قۆناغی تازە، هەرچەندە باس لە لێدانی “داعش” یش کراوە. قۆناغی تازە : قۆناغی هاتنەوەی بەعسە.. بە سەرو سیمای خۆیەوە لەسایەی بەعسدایە کە قۆناغی تازە مانای دەبیت. ئیستا شاری موسڵ بەپیی زۆربەی گوزارشە زیندوەکانی کە ڕاستەوخۆ لە زمانی خەڵکەوە دەوترێت شارێکی هێمنە و خزمەتگوزاری دەستی پیکردۆتەوەو بازار ئاسایی بۆتەوە… لەم نێوەدا ” داعش” بە جیا لەوەی کە پارەی باشی دەستکەوت کۆمەلیک کاری تیرۆریستی کرد، و کۆمەلیک یاسای دەرکرد بە لام واقعیەت ئەوەیە کە شاری موسل لە باری دەسەڵاتەوە لە سەرەوە بۆ خوارەوە بە دەست بەعسەوەیە. خەڵکی موسڵ لە سایەی بەعسدا باشتر دەژین وەک لە سایەی مالکی.. ئەمە واقعێەتیکی هێجگار تاڵ و کوشندەیە، بەلام ڕاستییە. میدیای کوردی بە ئەهلی و سەربەخۆۆ نا سەربەخۆوە رۆلێکی هێجگار مونافق و گێلاندنی خەلکی پیادە کرد وەک عادەتی خۆی وپەیتا پەتیا بلاوی دەکردەوە کە ” داعش” وتویەتی هێرش ناکەین بوسەر کوردوستان و دواتر کەرکوکیشیان خستە سەر….. ئەگەر داعشە ئیتر مەسەلە چیە کە لەگەل پارتی دیموکرات وا ڕیکە؟! ڕۆشنە کە پارتی هێزێکی تیرۆریست نییە، ئەوە بەعسە کە هەر لەگەل پارتی خۆیدا چەند جار ئەم تاکتیکەی بەکار‌هێناوە. بەجیا لە وانە دوای چاوپێکەوتنی جون کیری بە بارزانی، ڕاستەوخۆ بارزانی ڕایدەگەیەنێت کە بەشداری لە پیکهێنانی ” حکومەتی بەغدا دا دەکات” کە ئەم قسەیە لە زمانی کیری یەوە ڕاگەیەنراوە. کەواتە باسەکە واقعیەتێکی تازەیە کە سەپاندویانە وبارزانی بە شیوەیەکی دیکە ئاماژەی پێدەکات و دەڵیت” سنورمان لە گەل عێراق نەماوە” مەبەستی ئەوەیە هێزێکی دیکە جێگای هێزەکانی مالکی گرتۆتەوە لەو ناوچانەدا. هەروەها لە لایەن مالکییەوە باسێک نییە لە هێرش کردن بۆ سەر موسڵ….
ئەگەر ” داعشە” کەواتە مەسەلەکە ئیتر جەنگە و بەرگرییە لە بەرانبەر تیرۆردا کە هیچ هێزێک جورئەتی ئەوە ناکات بلێ لە بەرانبەر تیرۆردا شەر ناکەم… ڕوداوەکەو قۆناغی تازە زۆر لە ” داعش” گەورەتر، بۆیە ئەوەی کاری لەسەر دەکرێت لە عێراقدا هەر ئێستا پیکهێنانی حکومەتە لە کەمترین ماوەدا… ناویان لێناوە ” بنکە فراوان” واتە جێخستنەوەی بەعس لە پێکهاتەی حکومەتدا و بەم پییە ڕاگرتنی هیز هاوسەنگی لە نێوان شیعەو سوننەدا بە قەولی ئەحزابی بورژوایی و میدیا… دیارە لە ژیر ناوی ” سوننە”دا ئەمکارە دەکەن و بڕیارە ١ی جولای واتە کەمتر لە هەفتەیەکی دیکە پەرلەمانی عێراق کۆببێتەوە بۆ دیاریکردنی حکومەت. ئەمەریکا ئەوەی دەوێت وە تورکیا ئەوەی دەوێت وە حزبە ناسیونالیتسە کوردەکان ئەوەیان دەوێت بۆ ئەوەی عێراق بکەن بە ” فیدرال”…. ئای لەم فیدڕاڵە!!!!لە سایەی حکومەتێکی وادا نوجەیفی و عەلاوی و موتەلەگ دەتوانن ببن و هێز پەیدا بکەن بەلام بە ئۆتۆریتەی بەعس و بە میژوی بەرگری عزەت دورییەوە. ئەمەریکا و هاوپەیمانانی لە ناوچەکەو ناوخۆی عێراقدا دەیانەوێت حکومەتیکی بە قەولێ خۆیان” هەموو پیکهاتەکان” پێک بهێنن و پاشان ئەو حکومەتە بە یارمەتی ئەمەریکا لە دژی ” داعش” شەر بکات، ئەگەر تا ئەوکات ” داعش” هێزێکی مابیت لەو ناوچە تازانەی کە گوایا دەستی بەسەردا گرتوە لەم مانگەدا.
قۆناغی تازە بەلام لە هەلومەجێکی ناجێگیری جیهانیدا. هەلومەرجێکی ڕاگوزەر لە ناستی جیهانی و ناوچەکەدا. ئەمەریکا ناتوانیت وە بەرانبەرەکەی توانای ئەوەی نییە لە ئەرزی بدات. ئەم قۆناغە ترسناکە. من پێم وایە ئەو دیاردەیەی کە ناونراوە “داعش” ڕاگوزەرە داعش ناتوانێت هێزێک بێت کە ڕەگ داکوتێت. بە پێچەوانەوە هێنانەوەئ بەعس و مەیداندارکردنەوەی ناسیونالیزمی عەرەب لە عیراق نیشانەی دژایەتی نێو خۆیی سیاسەتی ئەمریکاو فەشەل و ئابڕوچونیەتی…. وەک ئەفغانستان. ئەوە نییە خەریکە تاڵیبان بهێنێتەوە. ئەمەریکا ملی خۆی شکاندوە لە ناوچەکەدا و ناتوانێت کاریگەری گەورەی هەبێت، تەنانەت لەسەر ئیسڕائیل. بەتایبەت کە ئیستراتیژیەتی ئەمەریکا ڕووی لە ئابلوقەدان و بچوککردنەوی ووڵاتی ” چین”ە ئاراستەی حەرەکەتی ڕووی لەو ناوچانەیە.
لەم قۆناغە تازەیەدا… “دەوڵەتی کوردی” بۆ ئەمریکاو حزبە ناسیونالیستە دەسەڵاتدارەکان کە میدیا و ڕٶشنبیرە کالفامەکان هەرای بۆ دەکەن لە ئێستادا مەترەح نییە، سەرەرای بوونی هەموو بونیادەکانی دەولەتێک لە کوردوستان. ئەوە تەنها سیاسەتێکە بۆ گێلاندنی خەلکی کوردوستان و بەرزکردنەوەی هەستی نەتەوەیی و قایمکردنی پێگەی خۆیان. ئەوەی ئێستا لەم قۆناغەدا مەترەحە پڕۆژەکەی “بایدن”ە واتە پیکهێنانی ٣ هەڕیم بە ناوی کوردو شیعەو سوننە. بە کورتی قۆناغی تازە مانای نەهامەتی و کۆنەپەرستی زیاترە بۆ خەڵکی عێراق. لە عیراقدا ئێمە زیاتر شاهیدی دابرانی کۆمەگا دەبین لەسەر پایەیی تائیفی …. قوڵ بونەوەی ململانی لە نێوان هیزە ئەسلییە بورژوییەکان کە ئێستا هەردوولایان مۆری ئیسلامیان پێوەیە… هەم بەعس هەم ئیسلامی سیاسی فەرمانرەوەی ئێستا… کۆلکەی هاوبەشیان ” نەتەوەیە” بەلام خاڵی جیاکەرەوەیان تائیفەیە… لە دوائەنجامدا ڕەوتی ڕوداوەکان و هێز هاوسەنگی ناوچەیی و هەرەوەها هاتنە مەیدانی کۆمۆنیزم وەک هیزێکی سیاسی کاریگەری دەبێت بەسەر ئەوەی کە بەکام لادا یەکلا دەبێتەوە.
لە کوردوستان هەلومەرجەکە جیاوازە… هەرئێستا پارتی و گۆران لە لایەک وە یەکیتی لە لایەکی دیکە سەر بە دوو بەرەی سیاسی و ئیستراتیژی جیاوازن. پارتی دەڵیت ” ئەوەی خۆم بۆ خۆم ئەوەی تۆش دەخۆم” بەپیی ئەم پرینسبە پارتی کایە دەکات لەگەل یەکێتی دا. یەکیتی تا پێش ئەم ڕوداوانەی دوایی لە هێز هاوسەنگیەکی گونجاوتردا بوو لە بەرانبەر پارتیدا. بەلام پارتی ئێستا ” حکومەتی هەولیری پیکهێناوە” بێ ئەوەی پرس بەکەس بکات و دەلیت لە سلێمانیش بەشدار دەبم. لەمبارەوە گٶران دەیەوێت پاریزگای سلێمانی لە دەست یەکێتی دەربهێنیت و هەردوولایان پیویستیان بە ئیسلامیەکانی یەکگرتوو کۆمەلە… شەری بەعس و هێزەکانی بەرانبەر بە ناوچەکانی یەکێتییە بەتایبەت ئەو ناوچانەن کە جیگای مشتومری دەستورییە بە قەوڵی خۆیان بەکورتی ناوچە کوردنشینەکان. کەرکوک مەسەلەیەکە کە بەعس ناتوانێت وازی لیبهێنیت و ئەوەی کە ئێستا بڕیک هێمنە مەسەلەیەکئ کاتییە و تەنها یەکیتی یە کە بۆ کەرکوک دەجەنگێت ئەویش لەبەرئەوەی ناوچەی نفوزی خۆیەتی، لەمبارەوە بە جیا لە پڕوپاگەندە فکر ناکەم پارتی کۆسپیکی هەبێت بۆ ئەوەی کە کەرکوک لە ژیر دەستی یەکیتی دەربهێنێت جا با بە هۆی بەعسەوە بیت…. بەهەر حال … ناسیونالیزمی کورد وەک عادەتی خۆی دابەش بوە بە سەر دوو میحوەری جیهانی و ناوچەیدا.. تەنها یەک مەسەلە دەتوانیت پێکەوە بیان بەستێتەوە ئەویش” دەولەتی کوردی” یە کە تائێستا لە هەگبەی ئەمەریکادا نییە. ئەوانێس چاویان بڕیوەتە ئەم ئاغایە.
مەسەلەی سەرەکی بۆ ئەمەریکاو تورکیاو سعودیە… پەلوپۆکردن وبچوککردنەوەی جمهوری ئیسلامی ئێرانە. واتە لاوازکردنی نفوزی سیاسی و سەربازی ئێرانە لە ناوچەکەدا. ئەمە مەسەلەی سەرەکی ئەمەریکایە. لاوازکردنی حکومەتی ئێستای بەغدا و جێخستنی هاوکێشەیەکی سیاسی تازە و قایمکردنی پێگەی ناسیونالیزمی عەرەب بە ناوی ” سوننە” وە ئامانجەکەی لاوازکردنی دەسەلاتی ئێستای بەغدایە کە راستەوخۆ لە ژیر ئۆتۆرتیەی ئیراندایە. لەلایەکی دیکەوە دەبێتە هۆی ئەوەی کە حکومەتی عێراق نەتوانێت وەک پێشوو دەستی ئاوەڵا بێت بۆ هاریکاری وکۆمەککردنی ڕژێمی ئەسەد… بەم پیێە کۆی گشتی هاوکێشەی قۆناغی تازە مانای کەمکردنەوەی دەسەڵاتی ئێرانە لە ناوچەکەدا… بەلام هەروەک ئاماژەم پیکرد ئەم قۆناغە قۆناغێکی راگوزارەو کاتییە. لەمبارەوە ئەمەریکاش دەیەوێت بە ئێران بڵیت کە بەم هاوکێشەیە رازی بێت ئەگەر نا ” داعش” چیەکان زۆرن و هەر ئیستا موجاهدین لەو هێزانەیە یان ناسیونالیستە ئەهوازییەکان و لە لایەکی دیکەوە ئەگەر نا ئەوە لەوانەیە هەموو عیراق لە دەستت بڕوات. بەلام ئەمەریکا دەیەوێت ئیران یاریکەرێکی ناوچەکە بێت، بەلام هێزی یەکەمی ناوچەکە نەبێت لایەنی کەم لە ئێستادا.
سیاسەتی کۆمۆنیستی لە بەرانبەر قۆناغی تازەدا
من پێم وایە لە کۆی گشی ئالوگۆرەکان بۆ کۆمۆنیزم لە عێراق و کوردوستان هاوکێشەیەکی تازە بەقازانجی نەهاتۆتە پێش. ناسیونالیزمی عەرەب وبزوتنەوەی ئیسلامی –قەومی فەرمانرەوا لە بەغدا لە ناوەڕۆکدا هەردووکیان هێزی چینایەتی بورژواین. نە بەعس بە عسی جارانە وە نە ئیسلامی سیاسی فەرمانرەوای بەغدا وەک جاران ماوە… هەر یەکەیان بە پیی هەلومەرجی سیاسی چەند سالێ رابوردوو و هیز هاوسەنگی ناوچەیی و لۆکەلی ئاڵوگۆڕیان بەسەردا هاتوە. هەروەها لە کوردوستان ئەوەی هەیە بۆ کۆمۆنیزم ئاڵوگٶڕێکی بەرچاو رووی نەداوە واتە ئەوەی کە ئێستا ناوی ” هەڕێمە” هیز هاوسەنگی لە نێوان هیزە بورژواییە ناسیونالستەکاندا هاتۆتە پیش، بەلام کۆی هیز هاوسەنگی لەنیوان هەمان هیزە ناسیونالیستەکاندا دابەش بۆتەوە. لە هەردوو لا یەک مەسەلە کە گۆراوە ئەوەیە کە ” داعش’ وەک بەشیک لەم قۆناغە تازەیەی ئێستا توانایی و هێزی تیرۆری زیادیکردوەو لەو دیو سنوری ئێستای هەرێمی کوردوستان و لە سنوری شاری بەغدا و دیالە و تکریت وەک بەشیک لە گشت هیزەکانی ئەم هێرشەی دوایی هەڕەشە دەکات…. ئالوگۆریکی دیکە کە هاتۆتە پێش کۆمەڵیک دەستکەوتی تازەی ناسیونالیزمە لە ناوچە کوردنشینەکانی وەکو کەرکوک و دەوروبەری دیالە و صلاح الدین…کە لەلایەن هێزەکانی یەکێتیەوە یان کۆنترۆل کراون یان جار بەجار شەری تێدا دەبێت. مەسەلەی داعش لەم ناوچانەدا تەنها ناوی داعشە و کەمترین ژمارەی شەرکەر پێک دەهێنن. ستون فەقەراتی هێزی شەرکەر لەم ناوچانەدا هێزە عەشائرەکانی عەرەبن کە لەباری مێژووییەوە نەتەوەیین جا دور بوبن لە بەعس یان نزیک. پارەی ئەم جەنگە لە گیرفانی سعودیە دابین دەکریت.
لە بەرانبەر “بەعسدا” وەک نوێنەرێکی سەرسەختی بورژوایی عەرەب، ” مقاوەمەت” وەک چەمکێکی سیاسی مەترەح نیە لە شاری موسڵ و دەوروبەری. واتە ئەوەی خەڵک خۆی ببەستێت بەر بە هێرشێک بگرێت. چونکە بەعس لەلایەن خەڵکی موسڵەوە پێشوازی لێکراوە و جگە لە ڕۆژی یەکەم و دووەم کە خەڵکیکی زۆر موسڵیان بە جێهێشت پاشان زۆربەیان گەرانەوە بو جێگاو ڕیگای خۆیان، و لەو شارەو لە زۆربەی شارەکانی عیراقدا بەعس رەگ داکوتاوە لە باری عادات و تەقلیدی کۆمەلایەتییەوە. بەرنامە و کالچەری ناسیونالیزمی عەرەب لە بەشی زۆری دا بە بەعس دەناسریتەوە. کەواتە لە موسلدا زەمینەی مقاوەمەت نیە. موسل و هەندێ شارو شارۆچکەی تر لای مالکی نەماوە وئیستا لای بەعسە…کەواتە لە باری ناوەرۆکی سیاسیەوە بۆ کۆمۆنیزم ئەوەی کە لەبەرانبەر هێزە بورژواییەکانی بەغدا پیویستە بەهەمان شیوە بەرانبەر بە بەعس و دەسەلاتە تازەکەی پێویستە. پاشان ئەگەر مقاوەمەت مانای هەبێت و ببێت بە پراتیک پیویستە فکری ” مقاوەمە” هەبیت بە رانبەر بە بەعس، بەلام لە شارە عەرەب نشینەکانی موسڵ و تکریت و بێجی و شەرقات و …. ئەم ” فکرە” بونی نییە، واتە قەزییەکی کۆمەلایەتی نییە، بەڵکو بە پێچەوانەوە بە هۆی زوڵمیکەوە کە بەناوی تائیفەوە لێیان کراوە لە لایەن دەسەڵاتی مالکییەوە هێزێکی کۆنەپەرست و تیرۆریستی وەک بەعس بۆتە جێگای پێشوازی.
سێ مەسەلەی گرینگ کە پێویستە ئاماژەی پێبکەین ئەوەیە کە باس و دیاردەی ” سیناریۆی ڕەش ” لە زۆربەی ناوچەکانی ڕۆژهەلاتی ناوەراست و جیهانی عەرەبدا بۆتە سیناریۆی هەمیشەیی و هەمە ڕۆژە، بۆ کۆمۆنیزم مەسەلەکە ئەوەیە کە هەر لەسەرەتاوە پێش ڕودانی لەمجۆرە ئایا ئامادەیی هەیە بۆ ڕوبەڕوو بونەوەی یان نا؟. مەسەلەکە ئەوەیە ئایا کۆمۆنیزم لە نێو چینی کرێکارو لە ئاستی کۆمەلایەتیدا ڕەگەیەکی سیاسی و فکرییە، هیزێکە لە هێزەکان یان نا لە پێش ئەم روداوانەوە؟! لەم ناوچانەدا ئیستراتیژی کۆمۆنیستی پێویستە ئەم جۆرە ڕوداوانە لە بەرنامەی خۆیدا جێگا بکاتەوە. مەسەلەیەکی دیکە ئەوەیە ” سیناریۆی ڕەش” کە من پیی دەلیم ئاسایی بۆ ئەم ناوچانە… هەمیشە زەربەیە لە کۆمۆنیزم، ئاستی هاوخەباتی چینایەتی کەم دەکاتەوەو دەمارگیری نەتەوەیی و مەزهەبی و تائیفی و عەشیرەت گەری بڕەو پیدەدات و ئاستی تەوەقوعاتی خەڵک بە توندی دێنێتە خوارەوە، بۆیە بە زەرەری کۆمۆنیزمە. دوا مەسەلە ئەوەیە: بانگەواز بۆ ” مقاوەمەت ” و ناردن و چەکدارکردنی خەڵک بۆ بەرەکانی جەنگ لە دژی “داعش وبەعس” لە کاتێکدا کە کۆمۆنیزم کەمترین پێگەی کۆمەلایەتی نییە، سیاسەتێکی بەتەواوی هەڵەیە و تەواوی هێزەکە دەبێتە بەرکولی هیزە ئیسلامی و قەومیەکان.
تەوەرەی سەرەکی سیاسەتی کۆمۆنیستی لە ڕوانگەی منەوە لەم قۆناغە تازەیەدا لە دەوری ئەم سیاسەتەدا خولاسە دەبێتەوە: ” بڕەودان و پەرەپیدانی تەمەدن لە عیراق و بەرگری لە تەمەدنی کۆمەلگا واتە ماف و ئازادە سیاسیەکان” بەتایبەت ئازادی بیرورا”، عیلمانیەت و جیایی دین لە دەوڵەت، یەکسانی ژن و پیاو، مافەکانی خەڵکی کرێکارو زەحمەتکێش….تەمەرکزو ئەولەویەتی ئەم سیاسەتە گەرەکەکانە بە تایبەت کەرەگە کرێکاری و زەحمەتکێش نشینەکان، لە ڕێگای پیکهێنانی کۆمیتەکانی بەرگری لە مافەکانی خەلک، کە کۆمۆنیستەکان و خەلکی چەپ و عیلمانی هەرکەسێکی موتەمەدن دژ بە چەوسانەوەی قەومی و ئاینی و تائیفیە و هەلسوراوی بزوتنەوە جەماوەری و ژنانە دەتوانیت ئەندامی کۆمیتەیەکی لەم چەشنە بیت، لە ژێر ناوی کۆمیتەی گەرەکدا. ئەم کۆمیتانە پێویستە هەموو ئامادەکارییەک بکەن بۆ چەکدارکردنی خۆیان، پارێزگاری کردن لە گەرەک و خەڵکی گەرەکی خۆیان دژ بە تیرۆر و هەموو هێزەکانی وەک داعش و حزبی بەعس و دەسەلاتی مالکی ، بەتایبەت لە شاری بەغدا ئەم مەسەلەیە هێجگار فەوری و حەیاتییە. کۆمۆنیستەکان پیویستە ڕۆلی پێشرەو بگێرن لە ئاستی ڕابەری و باڵای ئەم کۆمیتانەدا” . جەنگی بەرەی تیرۆریستەکان و کۆنەپەرستان لە نێو خۆیاندا جەنگی ئێمە نیە، پارێزگاری کۆمۆنیستەکان لە ژیانی خەلک لە شوێنی ژیانیان و ماف و خواستەکانیان مە سەلەی ئێمەیە لە لایەک و لە لایەکی دیکەوە کۆمۆنیزم دەیەویت وە پیویستە لەم دەورەیەدا هێزی خۆی بگرێت… ئەمکارانە ئەمرٶ لە گەرەکەکاندا مانای هەیە نەک لە بەرەکانی جەنگدا…. ئەو بەرانە گیراوە و بورژوایی سەرتاپای تەنیوە.
لە کوردوستاندا سیاسەتی سەرەکی بۆ کۆمۆنیستەکان مەسەلەی” جیابونەوەی کوردوستانە لە رێگای ریفراندۆمیکی گشتی و ئازادەوە” … ئەم مەسەلەیە وەلامێکی واقعیشە بۆ بەرگرتن بە هێرشی تیرۆریستەکان و برەو دان بە ئاستی فراونکردنەوەی مافە سیاسی و مەدەنی و فەردیو کۆمەلایەتییەکان. ئەمڕۆ کە دەڵین ” داعش” یان تیرۆر هیرش دەکاتە سەر کوردوستان و خەڵک هان دەدەن بۆ جەنگ ناتوانێت زەمانێک بیت بۆ ڕەوینەوەی هێرشی تیرۆریستی و بنە بڕکردنی تیرۆریزم. جیابونەوەی کوردوستان و پێکهێنانی دەوڵەتێک تیایدا لە ریگای ریفراندۆمەوە لە سەر دەستی کۆمۆنیستەکان دەتوانیت هەنگاوێکی گەوەرە بێت بۆ بنیات نانی کۆمەڵگایەکی سۆشیالستی. هیچ کات وەک ئەمڕۆ ئەم مەسەلەیە فەوری نەبوە.
بۆ هەردوو ئەم سیاسەتە جیاوازە… پیویستە نەخشەیەکی هەمەلایەنەو ڕۆشن بنوسرێت و ئەولەویەتەکان و خالەکانی تەمەرکز پێویستە ڕۆشن جیا بکرێنەوەو لە هەمانکاتدا ئەرکی تایبەتی کۆمۆنیستەکان لە نەخشەیەکی جیاوازدا بنوسریت و ڕۆلی ئەوان و ئەرکەکانیان، هەم ئەرکیان وەک هەر کەسێکی دیکەی نێو ئەم کۆمیتانە وە هەم ئەرکی ئەوان بە ناونیشانی کۆمۆنیستیک و کادریکی حزبی کۆمۆنیست دەست نیشان بکرێت. کە لەم ووتارەدا ئەم نەخشەیە جێگای نابێتەوە. لە کوردوستان پیویستە ئەم مەسەلەیە دیسان لە گەرەک و دامەزراوەکان و کارگەکانەوە دەست پیبکات هەم بۆ پاراستنی خەڵکی کوردوستان لە دژی تیرۆر و هەم برەو دان بە ماف و ئازادییە سیاسیەکان و مافەکانی ژنان و خواستی موچەو …. ناسیونالیستەکان خەڵک هاندەدەن بۆ شەر ، کۆمۆنیستەکان دەبێت هانیان بدەن بۆ جیابونەوە وەک چارەسەرێک بۆ بەرگرتن بە تیرۆر. ئەم سیاسەتە کەمپین سازی نیە، تەنها سیمینارو چاوپێکەوتن نیە، بەلکو لە بناغەوە لە چوارچیوەی پراتیکی کۆمۆنیستی دا دەڕواتە پێشەوە، بە هەمان شیوە پیویستە ئەرکی کۆمۆنیستەکان لەم پراتیکەدا بە شیوەیەکی جیاواز بکرێتە عەقلیەتی کادران و هەلسوراونی کۆمۆنیست . ٢۵جون ٢٠١۴