روندی که امروز در عراق ادامه دارد، نتیجه و ادامه بهم خوردن تعادل جهان بعد از فروپاشی بلوک شرق و حمله امریکا به عراق برای برقرار کردن نظم جدیدی بر محور رهبری امریکا بر جهان است. از آن تاریخ ببعد بی ثباتی کشور عراق را در بر گرفت. حمله دوم امریکا در سال ۲۰۰۳ بغداد را به ویرانه ای تبدیل کرد، بمب افکن های امریکایی و انگلیسی ساختار جامعه مدنی، مراکز و زیر ساخت های اقتصادی عراق را تماما منهدم کردند و صدها هزار نفر را کشتند و بیخانمان کردند. صدام جنایت کار به قیمت این کشتار کم سابقه و ناقص العضو شدن انسان های بی شمار و از هم پاشی کامل مدنیت جامعه و … از قدرت ساقط شد، اما بجای آن نه تنها یک حکومت دست ساز مذهبی را تحویل مردم دادند که به همان انداز ارتجاعی است، بلکه با از هم پاشی شیرازه جامعه، جریانات بغایت ارتجاعی قومی و مذهبی میدان وسیعی برای تحرک، بمب گذاری و ترور پیدا کردند و بجان هم افتادند و مردم عراق را از هستی ساقط کردند، دولت مالکی خود یکی از این جریانات است.
شکست امریکا در عراق، جنگ قومی و مذهبی و ترور و نا امنی را به یک رکن دایمی در این کشور تبدیل کرد و بیش از ده سال است که بمب گذاری، انفجارهای انتحاری و ترور، روزانه جان دها انسان و بعضا صدها نفر را گرفته است و یک سناریوی سیاه را به جامعه متمدن عراق تحمیل کرده و مردم را به استیصال کشانده است.
بحران و بی ثباتی عراق نه با داعش شروع شده و نه با پیروزی بر داعش و بیرون راندن این نیروی فوق ارتجاعی و تماما خون و جنایت از موصل و تکریت و فلوجه، پایان می یابد. داعش و طرفدارن نظم سابق بازیگران اصلی بحران عراق نیستند، اینها جریانت ارتجاعی هستند که بی هویتی و ناتوانی دولت عراق، امکان تحرک آنها را فراهم کرده است.
عدم مقاومت ارتش عراق که از لحاظ تجهیزات نظامی برتری کامل بر داعش داشتند و از لحاظ نیروی انسانی چند برابر آنها بودند، بی پایه بودن دولت مالکی و پوشالی بودن ارتش عراق را نشان داد. داعش یک جریان بی ریشه، حاشیه ای، فوق ارتجاعی و جنایت کار است. این جریان سیاه در عرض چند روز دست به جنایات هولناگی زده است و با کشتن و اعدام صدها نفر حمام خون در موصل و تکریت براه انداخته است. این بربریت و وحشی گری فضای رعب و وحشت را بر جامعه مستولی کرده، داعش که از لجنزار و سناریو سیاه سوریه و عراق سر برآورده است، هر چه بیشتر پیشروی کند، جامعه را با مخاطرات بیشتری روبرو میکند. مردم، کمونیستها، سکولارها و جریاناتی که خود را در قبال جان مردم مسئول میدانند، باید با سازماندهی مقاومت مدنی در تمام شهرهای عراق و هر شکل دیگری از مبارزه و اعتراض که برایشان ممکن است، تلاش نمایند دست این جریان کثیف اسلامی را از سر مردم این منطقه و کل عراق کوتاه نمایند.
امریکا و جمهوری اسلامی مشغول طرح و نقشه برای جلوگیری از پیشروی داعش هستند، جلوگیری از پیشروی داعش برای جمهوری اسلامی حیاتی است و برای امریکا نیز مهم است. پیشروی داعش و جنبش اسلامی سنی یک خطر جدی برای جمهوری اسلامی محسوب میشود، اگر چنین اتفاقی به کمک عربستان و امارات عربی رخ دهد، جا پای جمهوری اسلامی بکلی از بین خواهد رفت و نفوذی برای دخالت جمهوری اسلامی در عراق باقی نخواهد ماند و یکی از کانال های مهم ارتباطی، جابجای و حمل و نقل افراد و ارسال تجهیزات نظامی به سوریه و حزب الالئه را از دست میدهد. در مقابل عربستان به عنوان قدرت در عراق ظاهر میشود و با نفوذی که پیدا میکند به مانعی در مقابل دخالت های منطقه ای جمهوری اسلامی تبدیل میشود. جمهوری اسلامی تلاش میکند تعادل در عراق بهم نخورد و اوضاع به ضررش تغییر پیدا نکند.
امریکا نیز از پیشروی بیشتر داعش نگران است، اما با توجه به این گفته اوباما، “که رهبران عراق نتوانسته‌اند اختلافات فرقه‌ای را از بین ببرند و این باعث آسیب پذیری دولت عراق و نیروهای امنیتی این کشور شده است و رهبران عراق باید نشان دهند که حاضرند به خاطر حفظ یکپارچگی عراق تصمیمات سختی بگیرند.” بنظر نمیرسد امریکا از پیشروی تا کنونی داعش به عنوان اهرم فشاری به دولت نوری مالکی برای تقسیم قدرت با سنی ها، ناخرسند باشد. با وجود این و علیرغم اینکه هم پیمانان دیرینش (عربستان و امارات) پشت این ماجرا هستند، از پیشروی داعش در مناطق دیگر عراق کاملا نگران است. داعش یک نیروی فوق ارتجاعی است، اگر طلبان و القاعده که دست ساز خود امریکا بودند، برایش قابل کنترول نبود، داعش به طریق اولی قابل کنترل نیست، همین مسئله جواب مثبت امریکا به در خواست دولت عراق برای حمله هوای را در صورت پیشروی های بیشتر داعش به یک احتمال تبدیل میکند.
عربستان سعودی و امارات با کمک مالی و نظامی به داعش و بازماندگان حکومت صدام تلاش میکنند توازن قوا را به نفع جریانات سنی در عراق عوض کنند و دولت مالکی که را با جمهوری اسلامی نزدیک است، ساقط نمایند، از طرف دیگر ایران و امریکا هر کدام با استفاده از شرایط ایجاد شده میخواهند جا پای خود را در عراق محکم کنند. نشست های داخلی هیت حاکمه امریکا و دیدار اوباما با سران کنگره، در کاخ سفید در مورد اوضاع عراق، گفتگو های تلفنی جو بایدن معاون اوباما و وزیر دفاع امریکا با مالکی و سران ناسیونالیست کرد و سنی ها در مورد یک دولت فراگیر و نشست ایران امریکا در جوار مذاکرات هسته ای، تلاشی است سیاسی برای برون رفت از شرایط بحرانی که عراق را فرا گرفته است، بدون متوسل شدن به راه حل نظامی، نتیجه این گفتگو ها هر چه باشد، بعید بنظر میرسد کار ساز باشد.
حمله هوای امریکا به عراق، مجوزی به دست جمهوری اسلامی برای دخالت نظامی علنی در عراق میدهد و عربستان و امارات را که به داعش و طرفداران رژیم سابق کمک میرسانند و مرتب هشدار میدهند که نیروهای خارجی حق دخالت در امور داخلی عراق را ندارند، و از متحدین استراتژیک امریکا هم هستند از خود میرنجاند. گذشته از این امریکا پیشروی در این حد را برای فشار به دولت مالکی جهت تن دادن به یک دولت ائتلافی از شیعه، سنی و کرد را لازم میداند. امریکا در این شرایط تلاش میکند به راه حل سیاسی در این بحران متوسل شود و با حمله نظامی جنگ داخلی را حاد نکند که کنترولی بر جامعه باقی نماند. امریکا هر نوع کمک نظامی به دولت مالکی را به اصلاحات در حکومت مشروط کرده است. با وجود این پیشروی بیشتر داعش به نفع امریکا نیست و اگر اوضاع عراق به سمتی برود که به تصرف شهرهای دیگری توسط داعش منجر شود، بعید نیست با حمله هوای امریکا و دخالت جمهوری اسلامی روبرو شود و جنگ داخلی شروع شود. چنین شرایطی بحران کنونی را حاد تر میکند و تخاصمات قومی و مذهبی را شدت می بخشد و انواح باندها و دستجات تروریست دولتی و غیر دولتی از اسلامی و قومی را وارد میدان میکند و ترور، کشتار و بمب گذاری تشدید میشود، زندگی مردم با مخاطرات و تباهی بیشتری روبر مینماید و سناریو سیاه ابعاد گسترده ای پیدا خواهد کرد.
امریکا، جمهوری اسلامی، عربستان و دولت مالکی خود به سناریو سیاه تعلق دارند و خودشان خالق این شرایط هستند. هر چه داعش در عراق پیشروی کند و نیرو بگیرد، سناریوی امروز عراق سیاه تر میشود و نیروها اسلامی، از نوع القاعده و طالبان در پاکستان و افغانستان و بوکوحرام در نیجریه از تحرک و قدرت عمل بیشتری برخوردار میشوند و ترور و وحشت را در مناطق تحت نفوذ خود گسترش میدهند و زندگی مشقات بارتری را به مردم تحمیل میکنند.
کمونیست ها، آزادی خواهان، سکولارها، روشنفکران ساکن عراق و انسانهای که به این شرایط سیاه معترض هستند، باید علیه این وضعیت اقدام نمایند، مقاومت مدنی و تظاهرات را در همه شهرهای عراق علیه داعش و ضح موجود سازمان دهند و خواهان برچیدن نظام قومی و مذهبی و بر قراری یک نظام سکولار غیر قومی و غیر مذهبی شوند.
۱۸/ ۰۶ ۲۰۱۴