روز جهانی کارگر همواره به عنوان شاخصی از پیشروی مبارزات کارگران در ایران مورد توجه کارگران و فعالین این جنبش بوده است. تجمعات اعتراضی در این روز نمونه بارزی از میزان تعمیق مطالبات واقعی کارگران و همچنین میزان همبستگی و اراده جمعی فعالین این جنبش را به نمایش گذاشته است. از این رو اقدام کارگران برای عمل اعتراضی در چنین روزی به یک ضرورت در میان کنشگران این جنبش خودنمائی میکند. کارگران در ایران هر ساله با درایت و واقع بینی هر بار به نحوی از انحاء روز جهانی کارگر را گرامی داشته اند و به هیچ عنوان شکل و فرم برگزاری مراسم در این روز “قالبی از پیش تعیین شده و یا اصلی مقدس” نبوده و نخواهد بود. به عنوان مثال کارگران بنا به تشخیص خود از شرایط هر جا که امکانش بوده در خیابان های اصلی دست به تجمع و راهپیمایی اعتراضی زده اند و با برافراشتن پلاکارد های سرخ کارگری اعتراض خود را به بی حقوقی علیه کارگران اعلام کرده اند و گاه با رفتن به مراسم های فراخوان داده شده از سوی خانه کارگر در تهران، دست به اعتراض زده و راهپیمایی نموده و کل مراسم را از چنگ خ
انه کارگر درآورده اند و همزمان با اعتراض به دولت و کل سیستم ضد کارگری، به تشکل های حکومتی مانند خانه کارگر نیز اعتراض عملی نموده اند و گاها با تشخیص درست از شرایط در روز جهانی کارگر دست به تجمع در مقابل وزارت کار برای مطالبه افزایش دستمزد زده اند و بسیار نمونه های دیگر که در سالهای گذشته اتفاق افتاده است.
امسال نیز کارگران و فعالین جنبش کارگری مسلما با درایت بیشتر دست به عمل زده و در روز جهانی کارگر به درست ترین شیوه و متناسب با شرایط موجود اقدام می کنند. اما نکاتی که باید در نظر گرفت این است که :
اولا، باید در نظر داشت که اعتراض روز جهانی کارگر چه به لحاظ شکل و چه به لحاظ محتوا، تکه ای جدا از کل مبارزه کارگران علیه وضع موجود و برای تحقق مطالباتشان نیست و باید شاخصی از میزان پیشروی و انسجام کل این کشاکش طبقاتی باشد.
ثانیا، مطالبات واقعی و بارز کارگران که در طول سالها، شکلی فراگیر و فعلیت یافته به خود گرفته نقطه ی ثقل اعتراض در این روز قرار بگیرند.
ثالثا، کارگران و فعالین و تشکل های موجود به دور از هر اختلاف نظری حول مطالبات مشخص و مطرح و فعلیت یافته اتحاد عمل کنند.
اینکه گفته میشود اعتراض روز جهانی کارگر را نباید تکه ای جداگانه از کل مبارزه واقعی کارگران در نظر گرفت به این خاطر است که کارگران به صورت روزمره و همواره درگیر مبارزه و اعتراض به وضعیت واقعی کاری و زیستشان هستند و در طول سال، ده ها و شاید صد ها اعتراض در محیط های کارگری علیه دستمزدهای معوقه و بیکارسازی و اخراج سازیها و …. در جریان است و در سطح اجتماعی و فراگیر نیز مبارزه کارگران همواره برای افزایش دستمزد و مسئله اصلاح قانون کار و دزدیهای سازمان تامین اجتماعی از کارگران و اعتراض به زندانی کردن کارگران یک لحظه متوقف نشده است. واقعیت این است که جنبش کارگری را باید قائم به واقعیت در نظر گرفت نه قائم به آمال و آرمان ها. روز جهانی کارگر باید مشخصا عنوان اعتراضات واقعی و موجود کارگر را توأم با نقد عمیق طبقاتی کارگران از سیستم سرمایه داری با خود داشته باشد. از همین رو مطالبات و شعار ها و قطع نامه های روز جهانی کارگر بایستی در این راستا قرار بگیرند.
اما اینکه گفته شد ” مطالبات واقعی و بارز کارگران که در طول سالها، شکلی فراگیر و فعلیت یافته به خود گرفته نقطه ی ثقل اعتراض در این روز قرار بگیرند” به این معنی است که مطالباتی از جمله مسئله افزایش حداقل مزد باید به پرچم اصلی کارگران در روز جهانی کارگر بدل شود. این نه تنها از این جهت که چنین مطالبه ی به حقی را بیشتر از پیش باید بارز کرد بلکه از این جهت نیز که مبارزه برای افزایش حداقل مزد خود به جنبشی قدرتمند و اجتماعی تبدیل شده و در اولویت مبارزه کارگران قرار گرفته است و خود این مطالبه می تواند روز جهانی کارگر قدرتمندتری را رقم بزند. البته به نظر من مسئله اعتراض برای آزادی کارگران زندانی نیز خود یک مطالبه ی برجسته در جنبش کارگری ایران است و باید مطالباتی از این دست، پرچم واقعی و بارز مراسم های روز جهانی کارگر باشد.
مسئله دیگر که اتحاد بین فعالین و کارگران و تشکل های موجود است نیازی به توضیح برای درک ضرورت و اهمیتش ندارد چون کسی نیست که این موضوع اولین دغدغه و مسئولیتش نباشد. اما اینکه اشاره میشود که اتحاد عمل بایستی حول مطالبات مشخص در روز کارگر شکل بگیرد نکته ی اصلی است. اگر اشتراک برای اعلام خواست مطالباتی که فوقا به آن اشاره شد در میان فعالین تشکل ها و جمع های کارگران برای اتخاذ در روز کارگر شکل بگیرد به خودی خود اختلاف نظر های کم اهمیت تر رنگ باخته و موانع برای کار مشترک از میان میرود. آن زمان است که می توان برای قطع نامه های مشترک و اتحاد عمل بر سر توع و شکل مراسم های روز کارگر با حسن عمل بیشتری اقدام کرد.
نکاتی که به اختصار در بالا اشاره شد مسائلی کلیدی است که اگر فعالین جنبش کارگری با خم شدن بر روی این رویکرد مسیر درست و مطلوب برخورد به برگزاری روز جهانی کارگر را پیش بگیرند می توان شاهد برگزاری مراسم های متفاوتی در روز جهانی کارگر بود که هم از قدرت و اتحاد عمل بیشتری برخوردار باشند هم طیف های مختلف کارگران احساس نزدیکی بیشتری با این نوع مراسم ها بکنند و پر شور به استقبال آن بیایند.
فایق کیخسروی
۳۱/۰۱/۹۳