بالاخره بعد از ده روز اعتراضات و درگیریهای گسترده در نزدیک به پنجاه شهر بختیاری نشین و عرب نشین، صدها دستگیری، چهار کشته، و حکومت نظامی در شهرک صدر دزفول، حزب حکمتیست یک اطلاعیه یک صفحه ای در باره آن صادر کرد، و همانطور که انتظار میرفت (اما امید نمیرفت)، حرکت و اعتراض مردم بختیاری را تماما به جیب ناسیونالیسم قومی ریخت آنرا بشدت محکوم کرد.
نفس اینکه در عصر اینترنت و فیس بوک و ماهواره ده روز طول میکشد تا یک حزبی که خود را کمونیست میداند، و تنها حزب کمونیست هم میداند، در برابر چنین تحرک اجتماعی عظیم و گسترده ای واکنش نشان بدهد گویای حال این حزب است. این بخودی خود نشان میدهد که اگر یک فعال سیاسی یا کارگری چشم و گوش به تحلیلهای این حزب دوخته است تا کاری یا فعالیتی یا حرکتی، یا حتی تحلیلی، در جامعه بکند، باید فکری بحال خود بکند. در عصری که اطلاعات و اطلاعیه ها و تحلیلها با سرعت نور و آنا حرکت میکنند تاخیر ده روزه در واکنش و تحلیل در باره یک تحرک سیاسی عظیم و گسترده، و مورد مناقشه، اصلا علامت خوبی در باره سلامت سیاسی یک حزب نیست.
حزب حکمتیست جدید یا دات اورگ همان سیاست معمول حزب حکمتیست قدیم یا دات کام را در برابر تحرکات و تحولات اجتماعی گرفته است: “مردم در خانه بنشینید”. حرکت گسترده مردم منتسب به بختیاری تماما به جیب نیروهای قوم پرست و ناسیونالیست ریخته شده است و از مردم منتسب به بختیاری خواسته شده است تا “در خانه بنشینند” و ملعبه دست نیروهای قوم پرست نگردند.
در این تحلیل طوری از اعتراضات مردم بختیاری تصویر داده میشود که انگار اربابان و فئودالها و خوانین و سران ایل و عشیره سر هر پیچی دفتر و دستکی بپا کرده اند و مردم را بچپ چپ و براست راست میکنند. این تصویر یک تصویر دروغین است.
۱٫ حرکت مردم بختیاری یک حرکت قومی پرستانه نیست
اگر چه نقش نیروهای سیاه ناسیونالیسم قومی در حرکت مردم بختیاری قابل انکار نیست، اما این حرکت یک حرکت قومی و عشیره ای نیست. این یک حرکت اعتراضی در برابر راسیسم دولتی و توهین دولتی به مردم منتسب به یک قوم است. تلویزیون دولتی جمهوری اسلامی در یک فیلم تمام مردم بختیاری را بطور مستقیم خائن و جاسوس معرفی کرده است و مردم بختیاری در برابر این توهین دست به اعتراض زده اند. نکته ای که باید در باره مسئله ناسیونالیسم در این حرکت برجسته شود این است که مردم بختیاری اعتراض خود را نه در برابر مردم منتسب به اقوام دیگر، بلکه در برابر دولت و رسانه های آن تعریف کرده اند. این نکته کم اهمیتی نیست. نه تنها این، بلکه مردم بختیاری توهین به خود را توهین به همه مردم ایران دانسته و از مردم منتسب به اقوام دیگر درخواست کرده اند تا از اعتراضات آنها حمایت کنند. این یک نکته بسیار مهمی هست.
یک حزب کمونیستی که بخواهد در تحولات سیاسی و اجتماعی جامعه دخالتگر باشد، و نسخه آماده “در خانه نشستن” را از آستین خود در نیاورد، میتواند همین نکته را برجسته کند و بر پایه آن به همبستگی مردم منتسب به اقوام مختلف دامن بزند. میتواند نقاط قوت این حرکت را زیر ذره بین بگذارد و برجسته کند و در عین حال نقاط ضعف آنرا مطرح کند و سیاستهای رادیکال و کمونیستی جدیدی را پیش پای مردم بگذارد. میتواند خطاب به تمام مردم ایران بگوید که مردم توهین به مردم منتسب به بختیاری را توهین به خود حساب کنید (همانطور که مردم بختیاری توهین به خود را توهین به همه مردم ایران قلمداد کرده اند) و در همبستگی با مردم بختیاری و علیه راسیسم دولتی به میدان بیایید.
۲٫ علیه فقر و سرکوب، علیه راسیسم دولتی
هم در بیانیه حزب حکمتیست و هم در نوشته های افراد و جریاناتی که مخالف اعتراضات مردم بختیاری هستند یک نکته برجسته میشود و آن اینکه پرسیده میشود “چرا مردم علیه فقر و زندان و اعدام و برای دستمزدهای بالاتر و حقوق زن و آزادی زندانیان سیاسی و غیره به میدان نیامده اند ولی در برابر مسئله قومی به میدان آمده اند؟”
واقعیت این است که مردم ایران از فقر و بیکاری و زندان و اعدام و بی حقوقی زن و بی حقوقی کودک و خفقان و سرکوب و تبعیضات و توهینها و تحقیرهای قومی و مذهبی و جنسیتی به ستوه آمده اند و عاصی هستند و به همین خاطر از هر فرصتی برای نشان دادن ضدیت خود با دستگاه چپاول و جنایت جمهوری اسلامی استفاده میکنند. حالا امروز مردم بختیاری علیه راسیسم دولتی بمیدان آمده اند. وظیفه یک حزب کمونیستی نمی تواند این باشد که این مردم را مورد شماتت قرار دهد و حرکت آنها را مورد تحقیر قرار دهد و محکوم بکند. وظیفه یک حزب کمونیستی این است که همین اعتراض مردم علیه راسیسم دولتی را مورد حمایت قرار دهد و با تکیه بر آن زمینه را برای اعتراض به موارد دیگر ظلم و ستم آماده کند. اگر امروز مردم نه بخاطر دستمزد و علیه فقر بلکه علیه راسیسم دولتی بمیدان آمده اند، لابد احزاب کمونیستی کار خود را بدرستی انجام نداده اند و از نفوذ لازم برای بمیدان آوردن مردم بر سر خواستهای طبقاتی برخوردار نیستند. احزاب کمونیستی نتوانسته اند هویت و مسائل طبقاتی را به جلوی صحنه برانند. نمی شود مردم و حرکت آنها را بخاطر بازی نکردن نقش خود مورد شماتت قرار داد و محکوم کرد. حزبی که ده روز طول میکشد تا یک اطلاعیه در باره یک حرکت عظیم اجتماعی، که بقول خودش خیلی هم هشدار دهنده است و “بوی خون میدهد”، بدهد ابدا حق شماتت مردم معترض را ندارد.
نکته مهم دیگر که در این مورد باید مورد تاکید قرار بگیرد این است که اولا اعتراض علیه راسیسم دولتی از مبارزه طبقاتی جدا نیست و ثانیا این اعتراض میتواند به مبارزه طبقاتی وصل شود و مردم سرتاسر ایران را هم علیه راسیسم دولتی و هم علیه ستم طبقاتی و جنسیتی و مذهبی و فقر و فلاکت و بیکاری و زندان و سرکوب و غیره به میدان بیاورد.
۳٫ رسانه های جمهوری اسلامی باید خفه شوند
در جامعه ای مثل جامعه ایران که هر صدای مخالفی با سرب و گلوله و زندان و شکنجه و کشتار پاسخ میگیرد، این حزب یاد آزادی بیان افتاده است، آنهم نه آزادی بیان مردم بستوه آمده از سرکوب و خفقان بلکه آزادی بیان فیلم سازان و رسانه های جمهوری اسلامی، و بر همین مبنا میگوید که مقدسات قومی و مذهبی باید مورد شدید ترین و خشن ترین و مشمئز کننده ترین نقدها و هجوها و تمسخرها و غیره قرار گیرد. بله تمام مقدسات قومی و مذهبی و تاریخی و غیره از هر نوع آن باید مورد شدید ترین نقدها و تمسخرها قرار گیرند، اما توسط کی؟ توسط فیلم سازان جمهوری اسلامی؟ توسط رسانه های جمهوری اسلامی؟ اینها که منشع و منبع تمام مقدسات کثیف مذهبی و قومی و غیره هستند. این حزب یادش رفته است که فیلم سازان و رسانه های جمهوری اسلامی همیشه از آزادی بیان “بدون قید و شرط” برخوردار بوده اند. جای کمال تعجب است که این حزب یادش رفته است از آزادی بیان بی قید و شرط مردم منتسب به بختیاری دفاع بکند و بخاطر آزادی بیان هم که شده از اعتراض آنها به توهین گروهی و قومی توسط رسانه دولتی دفاع بکند.
هر درجه از آزادی بیان حکم میکند که تمام رسانه های جمهوری اسلامی از تلویزیون تا روزنامه تا اینترنت تماما خفه شوند. وجود رسانه های جمهوری اسلامی یعنی مرگ آزادی بیان از هر نوع آن، شاید غیر از نوع بیانی که مردم منتسب به بختیاری و آذری و کرد و عرب و بلوچ و … را مورد توهین قرار میدهد. اظهارات و نوشته ها و بیانات فیلم “سرزمین کهن” اظهارات و نوشته ها و بیانات یک فیلم ساز نیست بلکه اظهارات و نوشته ها بیانات جمهوری اسلامی هست، دلیل هم روشن است، هیچ صدائی غیر از صدای جمهوری اسلامی از تلویزیون جمهوری اسلامی پخش نمی شود. صداهای مخالف جمهوری اسلامی با سرب و گلوله و زندان و تجاوز و اعدام پاسخ میگیرند وهرگز به تلویزیون جمهوری اسلامی راه نمی یابند.
ایرادات اطلاعیه خانه نشینی حزب حکمتیست زیاد است اما من بیشتر از این وقت خواننده را نمی گیرم.