مجید خوشدل
منبع: www.goftogoo.net
جامعهای که میل به ادبار دارد، استبداد در آن ریشه میدواند و سپس افسار پاره میکند…
وقتی نویسنده و محقق را شمعآجین کردند، کارگرخواهان خاموشی گزیدند. کارگر را وقتی کارخانه را بر سرش خراب میکنند، هنرمند جامعه روی برمیگرداند. دانشجوی چپ را در «قرنطینه اسلامی» به مرز خدا میرسانند، کک «دفتر تحکیمی» نمیگزد. و نیز باالعکس. روزنامهنگار و وبلاگ نویس جوان را برای چند سطر مقاله به صلابه میکشند، همسایهی سپید موی شاعرش اصرار دارد که سیاست را بایستی سه طلاقه میکردی. زن جوان را به خاطر نوع پوششاش به باد کتک میگیرند، چند متر آن سویتر مرد جوان قهقهه سر میدهد و با تلفن همراه فیلمبرداری میکند. اینگونه است که در هنگامهی به دار آویختن جوان بیست و چند سالهای در ملاء عام، بیست و چند هزار چشم مشتاق آونگ شدن جان سوختهای را ثانیه شماری میکند.
مبداء شیوع این بیماری، فردای انقلاب بهمن، و مکان آن پشت بام مدرسهی رفاه بود. از آن زمان تاکنون هیچ جریان عمدهی اجتماعی در داخل و خارج در برابر این آفت مرگبار قد علم نکرده و غالب کنشهای فردی و اجتماعی به خانهزاد شدن ویروس جان سخت استبداد دینی در جامعهی ایران یاری رسانده است.
* * *
مرداد و شهریور دیگری در راه است. بیستمین سالگرد نسلکشی زندانیان سیاسی در سال ۶۷ میبایستی ولولهای در جامعهی تبعیدی ایرانی برپا کند. امّا به جز چند استثناء هنوز در شهر خبری نیست. هنوز عزیزان اعدامی با پسوندهای مارکسیست، مجاهد، کمونیست و… مفهوم عینی به خود میگیرند تا جماعتی پلشتیهای زندان، شکنجه و اعدام را در پشت درهای بسته محکوم نمایند.
* * *
در آن سوی اقیانوس آرام، در شهر مونترال کانادا قرار است «شبی از ستارگان روشن شود.» دست اندرکاران این گردهمایی سه روزه تأکید دارند که آب رفته را به جوی نمیتوان بازگرداند، امّا آب ساکن چنان متعفن میشود که حتا پرندهای راه گم کرده در آن لانه نخواهد ساخت. آنان میگویند: دیگر نمیخواهیم با خودمان درد دل کنیم؛ نمیخواهیم اشتباهات گذشته را تکرار کرده و به اسم زندانی سیاسی، میهمانی خانوادگی برگزار کنیم.
«شب از ستارگان روشن است» در نظر دارد جامعهی میزبان را مخاطب قرار دهد و برای آنان سفره دل باز کند. آنان میگویند: میخواهیم استوار بایستیم و اسناد غیرقابل انکار جنایات زندانهای رژیم اسلامی را در اختیار افکار عمومی غرب قرار دهیم. آنان خود را وامدار همهی زندانیان سیاسی شکنجه دیده و اعدام شدهی زندانهای ایران میدانند.
پرسیدنی است: آیا برگزارکنندگان گردهمایی مونترال آگاهند که دود فرصت سوزیها به چشم چه کسانی میرود؟ آیا آنان میدانند که در سالهای گذشته حرفهای قشنگ و دلنشینی برای گردهماییها گفته شده و بدانها عمل نشده است؟
با شهرزاد اَرشدی و مهرداد، دو تن از برگزارکنندگان گردهمایی مونترال به گفتگوی تلفنی مینشینم تا دلشورهام را با آنان تقسیم کنم.
* * *
* «شب از ستارگان روشن است» نام گردهماییای است برای زندانیان سیاسی، از طرف تعدادی از فعالان سیاسی و زندانیان سیاسی سابق که قرار است از تاریخ ۱۹ تا ۲۱ سپتامبر امسال در شهر مونترال کانادا برگزار شود. گفتگوی من با دو تن از برگزارکنندگان این گردهمایی «شهرزاد اَرشدی» و «مهرداد» است. سلام دوستان، و ممنون از شرکتتان در این گفتگو.
شهرزاد ـ سلام عرض میکنم و از شما ممنون هستم.
* دوستان! با معرفی کوتاهی از هویت سیاسیتان میتوانیم گفتگومان را شروع کنیم. شهرزاد از شما شروع میکنیم.
شهرزاد ـ من شهرزاد اَرشدی هستم، یک تبعیدیام. بعد از به قدرت رسیدن ج. اسلامی مجبور به ترک کشور شدم و سالهاست در کشور کانادا زندگی میکنم. در این سالها سعی کردهام مخالفت و ضدیتام با رژیم اسلامی را از طریق فعالیتهای هنری و فعالیتهای اجتماعی، مثل برگزاری کنفرانسها و سمینارها نشان دهم.
* مهرداد، ممنون میشوم شما هم خودت را معرفی کنی.
مهرداد ـ من از زندانیان سیاسی سابق دههی شصت در زندانهای ج. اسلامی هستم که پیش از آن با گروههای سیاسی ایرانی فعالیت میکردم. سالهاست که به عنوان تبعیدی در کانادا زندگی میکنم و تاکنون در فعالیتهای سیاسی و اجتماعی مختلف فعالیت داشتهام. همین جا عنوان کنم که کمیتهی برگزارکنندهی این گردهمایی از زندانیان سیاسی سابق و فعالین سیاسی و اجتماعی تشکیل شده و…
* ممنون میشوم همکارانتان را با نام به من معرفی کنید.
شهرزاد ـ شیرین مهربُد، زندانی سیاسی سابق و هنرمند مقیم مونترال. آرام بیات، هنرمند مقیم مونترال. خانم الهه مشعوف، که فعال اجتماعی هستند. نادیا و سحر، که عضو انجمن زنان مونترال هستند. مهرداد و خودم هم عضو این کمیته هستیم.
* مهرداد، ممنون میشوم شما به این پرسش جواب دهید: با توجه به فعالیتهای سیاسی، اجتماعی ایرانیان تبعیدی، که اغلب آنها خصلت «مردانه» داشتهاند، با ترکیب برگزارکنندگان این گردهمایی (که ترکیبی «زنانه» است و باید آن را به فال نیک گرفت) جامعهی تبعیدی مقیم کانادا تاکنون چه برخوردی با شما داشته، و فکر میکنید با گردهمایی سپتامبر امسال چه برخوردی داشته باشد؟
مهرداد ـ من فکر میکنم این مسئله انعکاسی از جامعهی ایران هم هست. چرا که در جامعهی ایران، زنان در مبارزهی اجتماعی نقش خیلی مهمی دارند. امّا ویژهگی اصلی کار ما تأکید بر هنر و مقاومت در زندان است. امّا کسانی که در کمیتهی برگزارکننده حضور دارند؛ ما سه هنرمند داریم که به ترتیب، خانمها