“می توان دوستت داشت؟”  ترانه ای از باب مارلی

 

ترجمه از: زهره مهرجو  و  نریمان زمانزاده

۱۹ نوامبر ۲۰۱۳

“می توان دوستت داشت ..

و دوست داشته شد؟

نگذار گولت بزنند،

یا حتی سعی کنند

چیزی یادت بدهند!

اوه، نه ..!

ما صاحب شعوریم،

پس اگه تو نمی پسندی –

برو به جهنم!

عشق ما را

هرگز رها نمی کند ..

و تاریکی به روشنی بدل خواهد شد.

می توان دوستت داشت ..

و دوست داشته شد؟

(راه زندگی سنگلاخ است ..

و امکان بر زمین خوردن زیاد ..!

دقیقا زمانی که انگشتت به سوی دیگری اشاره رفته –

یکی هم تو را به قضاوت نشسته است!)

برادرانه عشق بورز ..!

نگذار تغییرت دهند،

یا چیز تازه ای از تو بسازند –

اوه، نه ..!

ما باید زندگی کنیم ..!

آنها می گویند:

تنها و تنها –

شایسته ترین ها

لایق زنده ماندن اند،

ولی تو زنده بمان!

تا خشکسالی تو را فرا نگرفته

دلتنگ آب نمی شوی؛

چه تفاوتی دارد که چطور رفتار کنی –

او هرگز قانع نخواهد شد!

*   *   *

چیزی بگو ..!

آیا می توان دوستت داشت ..؟”

مختصری درباره خواننده:

 

نِستا رابرت مارلی (۶ فوریه ۱۹۴۵ – ۱۱ ماه مه ۱۹۸۱ میلادی) ملقب به “باب مارلی” یک خواننده، ترانه سرا، نوازنده گیتار و فعال اجتماعی اهل جامائیکا بود، که پس از ساختن مجموعه ای از آلبومها به سبک رِگِی شهرت جهانی یافت.

او کارهای هنری خود را در سال ۱۹۶۳ میلادی با تشکیل دادن گروه موسیقی بنام “وِیلِرز” (Wailers) بهمراه دو تن از دوستانش بنامهای “بانی لیوینگستون” و “پیتر تاش” آغاز کرد، و در ضمن کارش در همین گروه بود که کارهایش در سطح جهانی شناخته شدند. این گروه موسیقی در واقع یکی از اولین گروههایی بود که موسیقی به سبک رِگِی (Reggae) را ارائه می داد. پس از از بین رفتن گروه وِیلِرز در سال ۱۹۷۴ میلادی، باب مارلی کار تک خوانی را آغاز کرد، و متقاعب آن در سال ۱۹۷۷ با انتشار آلبوم “اِکسی داس” (Exodus) در هنگام اقامتش در کشور انگلستان؛ شهرت جهانی در زمینه تک خوانی را نیز بدست آورد.

باب مارلی یک راستافاری* متعهد بود، و تحت تاثیر عقایدش آهنگهای خود را با معنویت تؤام می کرد. اغلب آثار وی علاوه بر جوانب معنوی و عشقی، از جنبه اجتماعی نیز برخوردار بودند. مارلی نسبت به حکومت آپارتاید آفریقای جنوبی نگرشی اعتراضی داشت و این را ابتدا در آهنگ خود بنام “جنگ” در سال ۱۹۷۶ میلادی بروز داد. پس از آن مارلی با شرکت خود در فستیوال آماندلا در ماه ژولای سال ۱۹۷۹ میلادی که در شهر بوستون آمریکا برگزار شد، و نیز در آلبومی که در همان سال بنام “بقاء” (Survival) منتشر گشت و شامل ترانه هایی نظیر: “زیمباوه”، “آفریقا متحد شو”، “بیدار شو و زندگی کن” و “بقاء” بود؛ مخالفت شدید خود را با دولت آپارتاید بطرز نمایانتری نشان داد.

آخرین آلبوم مارلی “قیام” (Uprising) نام دارد که در سال ۱۹۸۰ میلادی منتشر شد، و در آن مایه های مذهبی موجود است.

ماجرای ترور مارلی:

در سوم دسامبر سال ۱۹۷۶، دو روز قبل از اجرای کنسرت “جامائیکا بخند” که توسط رئیس جمهور کشور جامائیکا و در جهت کاهش دادن به فشارهای موجود بین دو گروه سیاسی مخالف تدارک دیده شده بود، در جریان حمله یک گروه مسلح ناشناس به خانه مارلی؛ باب مارلی، همسرش “ریتا” و نیز مدیر مارلی بنام “دون تایلر”، مجروح شدند. به تایلر و ریتا جراحتهای عمیقی وارد شد، اما بعدا بهبود کامل یافتند. باب مارلی از ناحیه سینه و بازو جراحتهای سبکی برداشته بود.

گفته می شود که این ترور ناموفق به دلایل سیاسی انجام شد، زیرا عده ای بر این عقیده بودند که کنسرت مذکور در واقع نوعی پشتیبانی از رئیس جمهور “مایکل منلی” می باشد.

بیماری و مرگ:

در سال ۱۹۷۷ پزشکان تشخیص دادند که مارلی به ملانومای بدخیم (نوعی سرطان پوست) مبتلاست. پس از آن در سال ۱۹۸۰ او بهمراه گروه نوازندگانش در جریان تور اروپا، بزرگترین کنسرت خود را درشهر میلان در برابر یکصد هزار نفر اجرا کردند. بعد از بازگشت به کشور آمریکا، مارلی دو بار دیگر در “مدیسن اسکور گاردن” به روی صحنه رفت، ولی تور آمریکای مارلی به دلیل رو به وخامت گذاشتن سلامتی وی ناتمام ماند.

در سال ۱۹۸۱ میلادی مارلی جهت مداوا به آلمان سفر کرد، اما پس از هشت ماه تلاش بی حاصل تصمیم گرفت تا به زادگاهش جامائیکا برگردد. حال مارلی در طول پروازش بسوی جامائیکا رو به وخامت گذاشت، هواپیمایش در میامی به زمین نشست. مارلی به بیمارستان فرستاده شد، و در سحرگاه روز یازدهم ماه مه در سن ۳۶ سالگی درگذشت.

آخرین جملات مارلی به پسرش این بود: “با پول نمی‌توان زندگی را خرید”.

* جنبش راستافاری (Rastafari) یک نوع ایدئولوژی بر اساس معنویت است و طرفداران آن در آفریقا زندگی می کنند. این جنبش در سال ۱۹۳۰ میلادی در کشور جامائیکا بوجود آمد. عده ای آن را بعنوان یک مذهب می شناسند، اما بطور کلی “راه زندگی کردن” را مد نظر دارد.

منابع:

 

لینک آهنگ در یوتیوب:

https://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=vUoN_Lu3g5c

لیریک ترانه:

http://www.lyricsfreak.com/b/bob+marley/could+you+be+loved_20021754.html

زندگینامه باب مارلی:

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%A8_%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%84%DB%8C

جنبش راستافاری:

http://en.wikipedia.org/wiki/Rastafari_movement