به یاد ژنرال انقلابی و پارتیزان کمونیست» وو گوین جیاپ«
«در تناسب کنونی نیروهای جهان، اگر خلقی ضعیف و کوچک، متحد و مصممانه بپا خیزد و برای آزادی و استقلال مبارزه کند، می تواند دشمنانش را، هر که باشند، به زانو درآورد.( ژنرال جیاپ)
در آخر قرن نوزدهم نخست وزیر فرانسه “ژول فری”، در ۱۸۸۱ در رقابت با رقیب بزرگ خود یعنی انگلستان نیروی عظیمی برای تسخیر هندوچین روانه این سرزمین کرد. او معتقد بود اگر هندوچین را اشغال نکنند همه منطقه جنوب شرقی آسیا زیر تسلط انگلستان درمی آید. همراە با این لشگرکشی بتدریج دهها هزار فرانسوی در هندوچین مستقر شده و به چپاول مواداولیه آن از جمله کائوچو مشغول شدند.
نقش هوشی مین در اتحاد و نبرد خلق ویتنام علیە فرانسویها
«هوشی مین١» حزب کمونیست ویتنام را در سال ۱۹۳۰ تشکیل داد. او بە مدت چندسال پس از تشکیل حزب و خارج شدن از ویتنام، در فرانسه مشغول بە کار شد. وقتی پلیس فرانسه ازفعالیتهای سیاسی او نگران شد، او را به هندوچین تبعید کرد. از همان زمان هوشی مین و دوستان نزدیکش از جمله« وو نگوین جیاپ٢» تشکیلات “ویت مین”(جبهه برای استقلال ویتنام ) (VIET-MINH) را جهت مبارزە و جنگیدن برای کسب استقلال ویتنام از کلونیالیستها سازمان دادند. با شروع جنگ دوم جهانی ارتش ژاپن همه جنوب شرقی آسیا از جمله هندوچین را اشغال کرد ولی با مقاومت سخت نیروهای تحت رهبری هوشی مین روبرو شد.هشتم ماه مه ۱۹۴۵ که به جنگ جهانی دوم خاتمه داده شد، نبرد استقلال طلبان کمونیست و دمکرات با ارتش فرانسه شروع شد. در سال ۱۹۴۶ قراردادی بین فرانسه و ویتنامیها امضا شد کە در آن دولت فرانسه بطور ضمنی استقلال بخش شمالی ویتنام را که مرکز آن هانوی بود به رسمیت شناخت ولی آن را وابسته به فرانسه کرد. ژنرالهای فرانسه در جنوب ویتنام حکومتی حامی خود را به وجود آوردند که مورد تأیید ویتنام شمالی نبود. در اواخر سال ۱۹۴۶ نیروی هوایی فرانسه شهر”هایفون” (HAIPHONG) را بمباران کرد. هوشی مین برای مزاکرە برای گرفتن استقلال کشورش و برای جلوگیری از کشتار مردم ویتنام بە دست دولت فرانسە، بە این کشور سفر کرد. اما فرانسویها جواب منفی بە او داند. هوشی مین بە ویتنام بازگشت و همراە یارانش جنگهای پارتیزانی را شروع کردند.
جنگ پارتیزانهای ویت کنگ با ارتش مجهز فرانسە
ارتش فرانسه در سراسر ویتنام اقدام به جنگ کامل علیه ویت ـ مین کرد. شهرها در تصرف فرانسه و دهکده های «خفته» در جنگلهای انبوه و کوهها در اشغال پارتیزانها و جنگجویان «ویت مین» قرار گرفت. ارتش فرانسه تا رودخانه «قرمز» در شمال ویتنام و نزدیک جمهوری چین پیش رفت.«ویت کنگ» کە ارتش مردمی خلق ویتنام تحت رهبری هو شی مین بود، هر روز ضربات سنگین به ارتش فرانسه وارد می کرد. صدها کامیون حامل سربازان را در دل جنگلها به رگبار مسلسل می بست و امنیت را بکلی از ارتش استعماری سلب کرده بود.«ویت ـ کنگ» راههای ارتباطی فرانسویان را مختل وکابلهای برق و تلفن را قطع می کرد. پیشمرگان «ویت کنگ» روزها بە کار کشاورزی مشغول بودند و شبها وارد نبرد و جنگ با دشمن می شدند. ارتش فرانسه نمی دانست «ویت کنگ» کجاست و قادر نبود آنها را از مردم دیگر تشخیص دهد. دولت فرانسه روز بە روز نیروی بیشتری به ویتنام می فرستاد.
دژ ۱۵۰ هزار سربازی فرانسە در محاصرە پارتیزانها
در سال ۱۹۴۸ دولت فرانسه ۱۵۰ هزار سرباز تازه نفس به ویتنام فرستاد. در سال ۱۹۵۳ فرماندهی عالی ارتش فرانسه در ویتنام، تصمیم گرفت ضربەیی اساسی به قلب ویت ـ کنگ بزند. برای رسیدن به این هدف محل «دین ـ بین ـ فو» را که در شمال ویتنام و نزدیک رودخانه قرمز بود برگزید. همه امید فرانسه برای شکست «ویت کنگ» در «دین ـ بین فو» متمرکز شد و آنجا انبار نوین ترین سلاحها، فرودگاههای نظامی و تأسیسات مخابراتی فرانسویها گردید. دژ دین بین فو، از مهمترین استحکامات نیروهای استعمار بود. از این رو، با قوی ترین سنگرها و زبده ترین نیروها، از آن حفاظت می شد. هوشی مین و کادر رهبری حزب انقلابی ویتنام، می دانستند که برای آزادی و استقلال ویتنام، باید “دین بین فو” تسخیر شود. در دسامبر ١٩۵٣، این مأموریت به ژنرال جیاپ واگذار شد.
ژنرال وو نگوین جیاپ ژنرال «نگوین جیاپ» که رهبری ارتش «ویت کنگ» را به عهده داشت و جهان او را نابغه نظامی می دانست برای پیروزی، نه بر روی معادلات متعارف نظامی، بلکه بر روی توان عنصر انقلابی تکیه داشت. بنابراین بە این نتیجە رسید کە با حملات کلاسیک نمی تواند ارتش مجهز فرانسە را شکست دهد. بنابراین بە فکر تسخیر دژ «دین ـ بین ـ فو» افتاد. او متوجە شد کە با شیوە کلاسیک و تاکتیکهای نظامی تا اکنونی نمی توانند این برزگترین پایگاە نظامی و سیاسی فرانسە در سرتاسر هیندوچین، را تسخیر کنند. ژنرال جیاپ طرح تونل از راە دور و بە کنترل در آوردن ارتفاعات مسلط بر مواضع دشمن را پایەریزی کرد. سازمان اطلاعاتی ارتش فرانسه علارغم اینکه بسیار مجهز بود نتوانست از طرح و تونلهای زیرزمینی آگاه شود.
طرح ژنرال وو نگوین جیاپ برای تسخیر دژ دین بین فو
ماه مه ۱۹۵۴ تعرض بزرگ «ویت ـ مین» به فرماندەهی ژنرال «جیاپ» که طرح او را «هوشی مین» تأیید کرده بود از رو و زیرزمینی به پایگاه «دین ـ بین ـ فو» شروع شد. در کنار این حفرەها و تونلهای طولانی، تصمیم گرفتە شد کە کوههای مشرف بر دژ فرانسویها را کە ١۵٠ هزار نیروی کارآمد، در سنگرهای بسیار مستحکم کە با نوین ترین سلاحهای آن زمان از آن حافظت می شد بە عنوان پایگاە ضد هوایی و توپخانە خود مورد استفادە قرار دهند. عبور از مسیرهای بسیار سخت و رسیدن بە این بلندیها و جنگلها کە دەها کیلومتر طول داشت، آنهم با تجهیزات جنگی و خوراک و نیروی زیادنظامی بسیار دشوار بود. تپه های صعب العبور، ناهموار، جنگلی، مه آلود و پر از غارهای ترسناک کار را مشکل تر می نمود. ژنرال جیاپ کە فرماندهی این عملیات را بر عهدە داشت گفت:”اگر یک بز بتواند از این دامنەها و کوهها بالا رود، پس یک انسان هم می تواند، اگر یک انسان بتواند از آنها عبور کند، معلوم است کە یک گردان هم می تواند بە بالای کوهها برسد.” آنها به آرامی، مخفیانه، در دل شب۵۵٠٠٠ چریک مسلح در تونلها و بلندیهای مشرف بر پایگاە عظیم فرانسویها موضع گرفتند. توپها و تانکها و مهمات قطعە قطعە شدە توسط ٢۶٠٠٠هزار باربر و کولبر با سبدهای چوبی، ٢٠٠٠٠ دوچرخه و ١١٨٠٠ قایق چوبی از دل و روی این تپەها و تونلها عبور دادە شدند.و یت کنگ دهها توپخانه ضدهوایی، توپخانه زمینی و حتی تانک را بدین ترتیب مونتاژ کردند. بە این شکل توپخانه در جای مناسب خود موضع گرفت. آنها از هر دو راە زیر زمینی و روزمینی کوهستان، خود را بە نزدیکترین نقطە دژ دشمن رساندە بودند. ژنرال جیاپ از تاکتیکهای جنگی “بناپارت” جسارت و سوپرایز” ستفادە نمود. او سه مرحله دکترین جنگ مائو تسه تونگ کە عبارت بودند از” تاکتیک های چریکی، بن بست، جنگ تهاجمی” را کە در جریان دوارن تبعید در اوایل ۱۹۴۰ به طور کامل در چین آموختە بود، تا در هنگام بازگشت بە وتنام برای فعالیت کمونیستی از آنها استفادە کند، در این جنگ و طراحی بکار گرفت. سر قرار مقرر چریکهای کمونیست و ارتش مردمی خلق ویتنام بە رهبری هوشی-مین و بە فرماندهی ژنرال جیاپ وارد عمل شدند. ژنرالها و سربازان فرانسویی ناگهان مشاهده کردند از قلب پایگاه «دین ـ بین ـ فو» جنگجویان بیرون آمده و با آنها پیکار می کنند. هنگامی کە هزاران جنگوجو و چریک ویت کنگ وارد دژ شدند و نبرد تن بە تن را آغاز نمودند، وحشت ارتش فرانسه را فراگرفت آنها خود را کاملاً در محاصره «ویت ـ کنگ»های کە نقشە نابود کردنش را پی ریزی کردە بودند، دیدند. هزاران نفر از طرفین در این جنگ بزرگ جان باختند. ژنرالهای فرانسوی مشاهده کردند که از دل جنگل توپخانه ضدهوایی هواپیماهای جنگی آنها را پی درپی ساقط می کند.
روز سوم ماه مه ۱۹۵۴ «ویت ـ کنگ» موفق شد سومین پل ارتباطی ارتش فرانسه را تسخیر کند. در این نبرد تن به تن هزاران تن از سربازان فرانسوی کشته و یا اسیر شدند. ستاد ارتش فرانسه که دریافت در موقعیت دشواری قرار گرفته است هشت هزار چترباز فرانسوی را روانه جبهه کرد که اکثر آنها پیش از فرود آمدن به زمین با توپخانه ضدهوایی «ویت کنگ» کشته شدند.
روز ششم ماه مه شدیدترین نبردها که هرگز ویتنام ندیده بود روی داد. رهبران ارتش فرانسه دریافتند که به فاجعه سقوط بزرگترین پایگاه نظامی فرانسه در جنوب شرقی آسیا نزدیک می شوند.
روز هشتم ماه مه ۱۹۵۴ کە همزمان بود با سالروز پیروزی فرانسویها در جنگ دوم جهانی ١٩۴۵، خبر سقوط دین بین فو در فرانسه پخش شد.
نبرد «دین ـ بین ـ فو» کە ۵۵ شب و روز ادامە داشت، ارتش فرانسه چهار هزار کشته و هشت هزار نفر اسیر از دست داد از جمله ژنرال مشهور «دوگاستری». ویت ـ مین هشت هزار کشته داد ولی مهمات زیادی که از ارتش فرانسه به جای مانده بود به غنیمت گرفت. با تسخیر ««دین ـ بین ـ فو» ابهت و حیثیت داخلی و جهانی «ویت ـ کنگ» به اوج رسید. از لحظه سقوط «دین ـ بین ـ فو» هزاران سرباز فرانسوی از ارتش فرار کردند و ژنرالها که تصور می کردند دین ـ بین ـ فو آنها را بر همه ویتنام مسلط خواهد کرد دریافتند اشتباه بزرگی مرتکب شدند.
بر سر میز مزاکرە با توازن قوا
با شکست ارتش فرانسه در «دین ـ بین ـ فو» در فرانسه «پیرمندس فرانس» از حزب سوسیالیست که طرفدار صلح بود نخست وزیر شد و با «ویت ـ کنگ» وارد مذاکره شد. به موجب قراردادی که بسته شد مدار هفده درجه ویتنام شمالی را از جنوب جدا کرد. هانوی پایتخت «ویت ـ کنگ» به رهبری «هوشی ـ مین» و پایتخت جنوب «سایگون» اعلام شد.
“باگودای” امپراتور ویتنام خلع و «نگوین ـ دیم» رییس دولت جنوب شد که چندی بعد به قتل رسید. در جنوب جبهه آزادیبخش ویتنام به وجود آمد که ویت ـ کنگ نامیده شد. بتدریج دولت ویتنام شمالی به یاری ویت ـ کنگ که در جنوب می جنگید، آمد. از سالهای ۱۹۶۰ ویتنامیها با بزرگترین قدرت نظامی جهان امریکا به نبرد پرداختند و سرانجام در سال ۱۹۷۵ امریکا در این جنگ شکست خورد و ویتنام را ترک و همه ویتنام زیر حکومت واحد کمونیستها درآمد و جمهوری سوسیالیستی ویتنام تائسیس شد. مداخله نظامی آمریکا در ویتنام به کشته شدن حدود شصت هزار آمریکایی، دویست و پنجاه هزار نظامی و شهروند ویتنام جنوبی و بیش از یک میلیون تن از چریکهای کمونیست و نظامیان و غیرنظامیان ویتنام شمالی منجر شد و اعتراضات گسترده‌ای را در سطح جهان از جمله در داخل آمریکا در پی آورد. ویتنامیها برای کسب استقلال با سه قدرت بزرگ جهان بیش از ۴۵ سال جنگیدند.
١)هو شی مین در سال۱۸۹۰ به دنیا آمدە و سال ۱۹۶۹ دیدە از هستی فروبست.
٢) ژنرال وو نگوین جیاپ (Vo Nguyen Giap)، قهرمان استقلال ویتنام از فرانسه و قهرمان جنگهای پارتیزانی ویتنامیها در برابر ارتش مدرن آمریکا بود. براساس گزارش دویچه وله، ژنرال جیاپ از سال ١٩۴۵ تا ١٩٨٠ سمت وزیر دفاع ویتنام شمالی را برعهده داشت و چه در دوران مبارزه برای استقلال از فرانسه و چه در جنگ طولانی مدت آمریکا علیه ویتنام به عنوان یکی از فرماندهان ارشد، نقشی کلیدی در جنگ داشت. ژنرال جیاپ، معروف به «نابغه نظامی ویتنام» در نبرد مشهور «دین بین فو » در سال ١٩۵۴ نیروهای فرانسوی را در هندوچین شکست داد. شکستی که به پایان استعمار فرانسه بر هندوچین منجر شد. در زمان جنگ ١٩۶٠ تا ١٩٧۵ آمریکا و متحدانش علیه ویتنام نیز وی فرماندهی نیروهای ویتنام شمالی را برعهده داشت. این جنگ به شکست آمریکا و خروجش از ویتنام جنوبی منجر شد. نیروهای تحت فرماندهی ژنرال کە بە ویت کنگها معروفند، خمرهای جنایتکار کامبوج را نیز سرنگون کردند و پنجرە آزادی را بر روی مردم کامبوج باز کردند. جیاپ در دولت هوشی‌مین مدتی به عنوان وزیر کشور نیز فعالیت کرد و فرماندهی ارتش را هم برعهده داشت. او بعد از هوشی مین به عنوان رهبر دوم ویتنام در هر دو جنگ استقلال و جنگ با آمریکا به شمار می‌رفت. جیاپ که فرزند یک زمین‌دار ورشکسته بود، در خانه‌ی یک خانواده‌ی ثروتمند فرانسوی بزرگ شد و به دور از آموزش‌های کمونیستی در کالج امپراتوری «هوئه» تحصیل کرد. او در دانشگاه هانوی فلسفه و حقوق خواند و بدون اینکه آموزش علمی نظامی ببیند، پایه‌های ارتش مردمی ویتنام را گذاشت. جیاپ مدتی نیز در دانشگاه فلسفه آموزش داد، اما ترجیح می‌داد به جای مدرس فلسفه یا حقوق‌دان، خود را به عنوان سرباز خود تعلیم‌دیده معرفی کند. شیوه‌های نظامی که جیاپ در دو جنگ استقلال از فرانسه و جنگ با آمریکا به کار برد، بسیاری از مردم ویتنام را جذب ارتش مردمی کرد. ژنرال جیاپ از سال ١٩٣۵ به شکل رسمی وارد حزب کمونیست ویتنام شد و وقتی ۴ سال بعد فرانسه این حزب را غیرقانونی اعلام کرد، برای مدتی به چین گریخت. او در چین به عنوان نماینده‌ی منصوب هوشی‌مین فعالیت می‌کرد و فرماندهی ویت‌کنگ‌ها را عهده‌دار بود. قهرمان جنگهای چریکی و پارتیزانی جیاپ به شیوه‌های پارتیزانی در جنگ باور داشت و تاکید داشت که شیوه‌های پارتیزانی، سلاح مدرن را مغلوب خود خواهد کرد. او فرماندهی مهمترین نبردهای ویتنام و آمریکا را برعهده داشت و پیروزی‌های نظامی بسیاری را با فرماندهی خود ثبت کرد. نگوین جیاپ بعد از آن‌که در آخرین هفته‌های جنگ در سال ١٩٧٣ ارتش تحت فرماندهی‌اش در نبرد «استر» شکست خورد، از مقام فرماندهی ارتش کناره‌گیری کرد. بعدتر در سال ١٩٨٢ از عضویت در حزب کمونیست ویتنام نیز کناره‌گیری کرد. نامش اما به عنوان یکی از مهمترین قهرمانان نظامی در تاریخ ویتنام باقی مانده است و مدال «ستاره طلایی» که عالی‌ترین نشان افتخار ویتنام است، به او تعلق گرفت. مردم ویتنام از او به عنوان یک قهرمان اسطوره ای یاد می‌کنند و همواره او را ستایش کرده‌اند. ژنرال جیاپ روز جمعه، در سن ۱۰۲ سالگی در بیمارستان نظامی هانوی در اثر کهولت سن درگذشت.
٣) ویت کنگها یا جبهه رهاییبخش ملی نیروهای نظامی از ویتنام جنوبی و شمالی بودند که در جریان جنگ ویتنام علیە فرانسویها و جنگ سالهای ١٩۶٠ تا ١٩٧۵ در ویتنام جنوبی و کامبوج در برابر نیروهای آمریکایی و ویتنام جنوبی می‌جنگیدند.
گرد آورندە:
آریز زارعی
١۵ اکتبر ٢٠١٣
منابع:
http://fa.wikipedia.org/wiki/ویت_کنگ
http://www.economist.com/news/obituary/21587762-vo-nguyen-giap-who-drove-both-french-and-americans-out-vietnam-died-october-4th
http://www.economist.com/news/obituary/21587762-vo-nguyen-giap-who-drove-both-french-and-americans-out-vietnam-died-october-4th