در مورد اوضاع سوریه و حمله احتمالی امریکا و متحدین غربی آن به سوریه
مصاحبه تلویزیون پرتو با علی مطهری
تلویزیون پرتو: شما خودتان در تظاهرات روز چهارشنبه شرکت داشتید. این تجمع که به فراخوان ائتلاف ضد جنگ در بریتانیا همچون سال ٢٠٠٣ علیه جنگ امریکا با عراق بر گذار شد، سر آغاز یک اعتراض اجتماعی است که در روزهای آینده وسیع تر میشود. ابتدا میخواهم در رابطه با این اعتراضات سئوالاتی از شما بکنم و بعد برویم سراغ مسایل منطقه ای. شما این تجمع اعتراضی را چطور ارزیابی میکنید و فکر میکنید، میتواند مفید واقع شود؟
علی مطهری: از نظر من تجمعات اعتراضی از این دست در هر جای دنیا که از طرف مردم، اتحادیه های کارگری، سازمان های انسان دوست صورت گیرد مفید است و انعکاس خوبی در دنیا پیدا خواهد کرد، و حداقل میتواند اهرم فشاری بر آمریکا و غرب و کلا قطب های در گیر در این جنگ ارتجاعی باشد. اما گمان نمیکنم این حرکات در اوضاع فعلی سوریه قادر به متوقف کردن جنگ باشد. این اعتراضات هر چند میلیونی و قدرتمند نیستند، ولی نشان دهنده آن است که هنوز انسانیت و انسان دوستی زنده است و کم نیستند نیروهای مخالف این بربریت و معترض به قدر قدرتی امریکا، به اوضاع سوریه و کل جهان، کم نیستند انسانهای که نسبت به بی عدالتی و کشتار و جنگ اعتراض دارند و دنیای سیاهی را که اینها در سوریه و بخش های از خاورمیانه به مردم تحمیل کرده اند٬ نمی پذیرند.
تلویزیون پرتو: بخشهایی هستند که طرفدار جنگ هستند و جنگ را یک راه حل برای مهار بشار اسد و ارتش سوریه محسوب میکنند. شما در مقابل نظرتان چیست؟
علی مطهری: ببینید، بخش های از بورژوازی محلی و بورژوازی جهانی در ادامه این جنگ ذینفعند و میخواهند بجای رژیم فعلی در سوریه حکومت مورد نظر خودشان را بر مردم این کشور تحمیل نمایند و از این طریق کنترل بیشتری بر خاورمیانه داشته باشند، و همچنین کشورهای منطقه مثل ترکیه، عربستان و قطر مدافع ادامه جنگ هستند و از آمریکا و غرب دفاع میکنند و پول و اسلحه در اختیار مخالفان دولت سوریه که به همان اندازه دولت سوریه مرتجع هستند، قرار میدهند. اینها ادامه جنگ و کشتار و حمله هوای آمریکا را در جهت دست بالا پیدا کردن خود در منطقه میدانند و برای آن روز شماری میکنند. در مقابل روسیه، چین، ایران و حزب الئه مخالف جنگ هستند و منفعتشان در بقای رژیم اسد است. اینها دو سو و دو قطب مرتجع جهانی و محلی هستند که سوریه را به محل تصفیه حساب خود جهت دست بالا پیداکردن در خاورمیانه تبدیل کرده اند. در تقابل اینها بشریت آزادیخواه و مخالفان جنگ هستند که که امروز تجمع اعتراضی علیه جنگ را سازمان داده بودند.
تلویزیون پرتو: یک بخش از جامعه عراق که سالهای طولانی فشار صدام حسین روی سرشان بود، منتظر فرصتی بودند که از شر صدام خلاص شوند و نظم خونینی را که هدف این جنگ بود٬ نمی دیدند. کارگران بصره ای و بغدادی در این جنگ نفعی نداشتند، اما از صدام و دولتش به تنگ آمده بودند و با دید ناجی به آمریکا نگاه میکردند، در مورد این بخش از جامعه چگونه فکر میکنید؟
علی مطهری: همان طور که خودتان اشاره کردید این دولت ها به حدی مرتجع و جنایت کار هستند و اینقدر در حق طبقه کارگر و مردم ظلم و ستم روا داشته اند، که مردم از این رژیم های استثمارگر، مستبد و جنایت کار به تنگ آمده اند و بیزارند، ولی چون آلترناتیو رادیکالی نیست که طبقه کارگر و مردم حول آن سازمان یابند، بخشا به آمریکا و غرب امید میبندند و از هر فرصتی برای خلاصی از شر این دولت ها استفاده میکنند٬ بدون اینکه عواقب آنرا در نظر داشته باشند. در واقع خلاء موجود در جامعه کاری کرده که بخشی از مردم تحت تاثیر تبلیغات بورژوازی و از روی بی افقی به امریکا برای سرنگون کردن این دولت ها متوسل شوند. این تفکر و سنت غلطی است که مردم دنبال میکنند و باید در این زمینه نقد و آگاهگری شود. این تفکری که از نامیدی مردم سر چشمه میگیرد. کلا از آموزش غلط و از مهندسی افکار عمومی جامعه نشئت گرفته است. راه جلو گیری از متوسل شدن مردم به قدرت های جهانی، قدرتمند شدن کمونیسم کارگری است.
تلویزیون پرتو: دولتهای منطقه مثل عربستان، قطر و ترکیه که جزو ائتلاف امریکا، فرانسه و انگلستان هستند، تلاش میکنند این جنگ سریع تر صورت گیرد و بخشی از تحلیل گران و دولتهای دیگر میگویند حق ندارید تا سازمان ملل را مجاب نکنید. آیا این ها به این ادعاها و حرفهای فرمال پابند و متعهد هستند؟
علی مطهری: این ها فشارهای است که بلوک بندی های جهانی و منطقه ای به هم وارد میکنند. هردو سوی این مسئله، هم دولت هایی که به بهانه حمله شیمیایی میخواهند تعرض نظامی و حمله هوای را به سوریه در دستور قرار دهند و هم کشور های مثل روسیه که میگویند بدون تائید شورای امنیت سازمان ملل نباید حمله نظامی صورت گیرد مرتجعینی هستند که دو سال است تنور این جنگ ویرانگر و خانمان برانداز را گرم نگاه داشته اند. اینها پشت و روی یک سکه هستند. یکی تلاشش در جهت بقای حکومت اسد است، ودیگری میخواهد اسد را کنار بزند و اپوزیسیون ارتجاعی مورد نظر خود و یا ترکیبی از هر دو که منفعت امریکا و غرب را تامین و نمایندگی کند به حکومت برساند. در نتیجه دخالت نظامی و بمبارانی که ظاهرا قرار است مراکز نظامی را هدف بگیرد و معلوم نیست چند ده هزار نفر دیگر را به خاک و خون میکشد، از سوی آمریکا یک احتمال قوی است. اینها به بهانه استفاده از سلاح شیمیایی میخواهند بلوک مقابل روسیه، ایران و چین را تحت فشار قرار دهند و موقعیت خود را تقویت کنند و به همین خاطر آمریکا، فرانسه و انگلستان متحدانه و بدون هیچ تحقیقی در این مورد میگویند دولت سوریه این کار را انجام داده است و برای دخالت نظامی زمینه سازی مینمایند و خود را آماده میکنند. در این شکی نیست که دولت مرتجع و جنایتکار سوریه به ساده گی میتواند این کار را انجام دهد و هیچ بعید نیست سلاح شیمیایی بکار برده باشد، ولی چنین عمل شنیعی از دست اپوزیسیون به همان درجه مرتجع نیز بر می آید. آمریکا برای ایجاد یک موقعیت برتر و تغییر تناسب قوا در سوریه بنفع خود، به این جنگ نیاز دارد، و هر وقت هم تصمیم بگیرد منتظر توافق سازمان ملل نمی ماند و جنگ را شروع میکند.
تلویزیون پرتو: شما فکر میکنید. امریکا و متحدین غربیش منتظر میمانند تا اینکه روسیه و چین را به عنوان متحدین بشار اسد و دولت سوریه مجاب کنند و یا اینکه از تهدید های ایران ابایی دارند، که احتمالا بخواهد کاری انجام دهد؟ و آیا اینها سرنوشت خود را به رژیم اسد گره میزنند؟
علی مطهری: قطعا آمریکا و متحدین غربیش اوضاع را بررسی میکنند، حتما توجه میکنند که موضع روسیه چیست، ایران چه عکس العملی از خود نشان میدهد و چین و مخالفان دیگرشان چه موضعی میگیرند. کلا اینها را در معادلات خود وارد میکنند. اینها حتی پیامدهای حمله نظامی به سوریه را نیز بررسی میکنند، با وجود این در صدد هستند که فرصت کنونی را به اهرم فشاری جهت عقب راندن بلوک مخالف تبدیل نمایند و آنوقت با دست پر و از موضع بالا با آنها وارد معامله شوند، و پشت میز مذاکره ظاهرا اتمی و در واقع مربوط به مسائل مورد مناقشه در خاورمیانه نیز عقب نشینی هر بیشتری را به ایران تحمیل کنند و تا جای که ممکن است دست ایران را از دخالت در منطقه کوتاه نمایند.
تلویزیون پرتو: ما در عراق دیدیم که مسئله سلاح شیمیایی اساسا بهانه بود. سالها بعد تونی بلر که یکی از مشتاقان این جنگ بود با زبان خودش گفت این حقیقت نداشته است. اینها به مردم بریتانیا دروغ گفتند. اینها هر چند و یا هر چندین سال به مردم جهان دروغ تحویل میدهند، تا کماکان هژمونی خودشان را بر جهان تحمیل کنند. مردم در تقابل با شیادی و جنگ طلبی این دولت ها باید چه کار کنند؟
علی مطهری: ببینید، در چنین مواقعی فشار زیادی روی مردم میگذارند و تبلیغات وسیعی راه می اندازند تا افکار عمومی را منحرف نمایند، با وجود این در اکثر موارد و از جمله، موردعراق مردم در ابعاد میلیونی در بریتانیا و کشورها دیگر جهان دست به اعتراض زدند، ولی قادر نشدند ماشین جنگی امریکا و انگلیس را متوقف نمایند. در شرایط فعلی نیز باید به قلدری آمریکا اعتراض کرد، هر چند بعید بنظر میرسد تاثیری چندانی بگذارد. ولی راه حل دیگری فعلا در چشم انداز نیست. مردم سوریه نیز بیش از دو سال است در چنبره دو نیروی ارتجاعی، دولت سوریه و مخالفان آن قرار گرفته اند، جنگی که مردم را از هستی ساقط کرده و آنها را در ابعاد چند میلیونی آواره و مستاصل نموده و فقر فلاکت باور نکردنی و عقب گرد بسیار زیادی را به جامعه سوریه تحمیل کرده است و رنج و محنت مردم را افزایش داد است. چنین شرایطی قدرت دخالت مستقیم مردم، برای پایان دادن به این جنگ ارتجاعی و یا تلاش برای جلوگیری از دخالت نظامی آمریکا در سوریه را از آنها سلب کرده است. با وجود این نباید دست روی دست گذاشت و نظاره گر حمله آمریکا به سوریه شد، باز هم مردم، طبقه کارگر، سازمان های انسان دوست و کمونیست ها و آزادی خواهان جهان باید با اعتراض میلیونی خود، نشان دهند که هنوز انسانیت زنده است و اجازه نمیدهند چنین بربریت و عقب گردی را به جامعه انسانی تحمیل کنند.
تلویزیون پرتو: خیلی ها فکر میکنند ممکن ایران دخالت نظامی در منطقه بکند، بخاطر اینکه بشار اسد متحد اصلی ایران است و در تقابل با اسرائیل و تقویت حزب الئه منفعت مشترکی دارند و ایران برای دخالت در منطقه به آن نیاز دارد. فکر میکنید جمهوری اسلامی سرنوشت خود را به دولت سوریه گره میزند و وارد این جنگ شود؟
علی مطهری: سوریه برای ایران از اهمیت زیادی برخوردار است. این کشور یک پایگاه و پل ارتباطی با حزب الئه و سایر نیروهای اسلامی در منطقه است و هم در تقابل با اسرائیل موقعیت ویژه ای را برای جمهوری اسلامی دارد، با وجود این فکر نمیکنم ایران بطور مستقیم در این جنگ دخالت کند، اما تهدید میکند، تلاش میکند باجنجال آفرینی و دیپلوماسی مانع دخالت نظامی آمریکا شود و یا همراه با روسیه فشار بیشتری میآورند که حداقل از یک حمله هوای کوتاه و ضربتی تجاوز نکند و سرنگونی بشار اسد در دستور آن قرار نگیرد. خود امریکا نیز اعلام کرده هدف حمله نظامی سرنگونی بشار اسد نیست، بلکه برای تنبیه است، اما در صورتی که این دخالت نظامی به جنگ زمینی تبدیل شود، بعید نیست ایران از طریق تقویت حزب الئه تا جای که ممکن باشد، به بقای اسد و دولت سوریه کمک نماید، ولی مستقیما وارد این جنگ نخواهد شد، چون میداند به ضررش تمام میشود، میداند توان این کار را ندارد و کلا ایران در چنین موقعیتی نیست که وارد این جنگ با امریکا شود. روسیه نیز خارج از تهدیدات امروزش و تلاش های دیپلماتیک برای جلوگیری از دخالت نظامی امریکا به سوریه، بنظر نمیرسد، کاری دیگری در دستورش باشد.
تلویزیون پرتو: آمریکا از تنبیه صحبت میکند. منظور از تنبیه چیست؟
علی مطهری: تنبیه اسم رمز قدر قدرتی و قلدری آمریکا است. فلاکت، کشتار و سناریو سیاهی است که چندین سال قبل به مردم عراق تحمیل کردند و امروز سوریه با جنگ داخلی به آن گرفتارشده و امریکا میخواهد با دخالت نظامی باز هم دامنه این شرایط فلاکت بار را بیشتر گسترش دهد، یعنی نشان دادن قدرت خود به مخالفانشان در جهان و منطقه، اینها میخواهند با بمباران مراکز نظامی و زیر ساخت های اقتصادی قدرت خود را به نمایش بگذارند و کشور سوریه را به ویرانی بیشتری بکشانند. آمریکا و متحدینش به پیامد های ویرانگر این جنگ و احتمال اینکه گسترش پیدا کند و بسادگی برایشان قابل کنترل نباشد، واقف هستند، با وجود این منفعت خود را در دخالت نظامی و بمباران سوریه می بینند و به احتمال قوی به آن دست میزنند. میخواهند نشان دهند تصمیمی را که میگیرند برای عملی کردن آن منتظر تصویب هیچ نهادی نمیمانند، حتی اگر خودی باشد، و میخواهند با دست بالا پیدا کردن در سوریه، روسیه و چین و ایران را در یک موضع دفاعی قرار دهند ودر نشست های بعدی بر سر سوریه دست بالا داشته باشند و از موضع قدرت وارد مذاکره شوند، و دخالت ایران را نیز در منطقه را محدود نمایند.
تلویزیون پرتو: خیلی ها فکر میکنند که دخالت نظامی در سوریه جاده صاف کن حمله به ایران است. آیا چنین چیزی محتمل است؟
علی مطهری: در دنیای سیاه امروز هر چیزی محتمل است، ولی فکر میکنم احتمال حمله به ایران بسیار ضعیف است. آمریکا آمادگی چنین حمله ای را به ایران ندارد، ایران کشور بزرگی است و در صورت مقاومت، آمریکا مجبور است مخارج بسیار کلانی را به این جنگ اختصاص بدهد و آمریکا در شرایط بحران اقتصادی فعلی قادر به پرداخت چنین هزینه ای نیست، گذشته از این یک بار در عراق به چنین کاری دست زد و شکست خورد و در ایران نیز ممکن به چنین سرنوشتی دچار شود و این جایگاه و موقعیت آمریکا را در جهان بشدت کاهش میدهد. هدف آمریکا و غرب تضعیف ایران از طریق سوریه است. میخواهند سوریه را به محل تصفیه حساب با ایران تبدیل کنند و این برای آنها کم خرج تر است، و یکی از اهداف حمله هوای آمریکا به سوریه نیز کوتاه کردن دست ایران در منطقه است، اما اینکه دخالت نظامی آمریکا را به اهدف خود نزدیک میکند یا دور هنوز معلوم نیست، معلم نیست این جنگ آنطور که آمریکا میگوید میتواند محدود و ضربتی باشد و زود خاتمه پیدا کند و یا گسترش میابد و خاورمیانه را از آنچه هست ناامن تر میکند. اما آنچه معلوم است، این حمله جنایتکارانه هم، مصائب و درد و رنج مردم شریف سوریه و خاورمیانه را افزایش میدهد.