دور سوم از مذاکرات کارگران فولاد زاگرس در ۲۳مرداد با سماجت کارفرما بی نتیجه به پایان، رسید. کارگران در ٢٨ مرداد با شنیدن خبر فروش اموال کارخانه در مقابل در ورودی کارخانه تجمع کردند و مانع خروج اموال کارخانه شدند. مروری کوتاه مبارزه و اعتراض کارگران فولاد زاگرس را در مصاحبه ایسکرا با نسان نودینیان مورد بررسی قرار میدهیم.
ایسکرا: بیش از یک ماه از اعتراضات کارگران فولاد زاگرس قروه میگذرد. این تجمعات اعتراضی در دور اول و دوم کارگران زاگرس با موفقیت به نتیجه رسید. این موفقیت چگونه ممکن شد؟
نسان نودیینیان: به دلیل پیگیری کارکران بر سر خواستهای خودشان این موفقیت به انجام خود رسید. خواست کارگران که پرداخت دستمزدهای معوقه و مزایای پرداخت نشده و مقابله در مقابل اخراج دسته جمعی بود. در ١٨تیر به ٢۵٠نفر از کارگران توسط کارفرما اعلام شد که کارخانه را میفروشد و تعطیل میکند. در همان ساعتهای شروع این پروسه (اخراج دسته جمعی کارگران فولاد زاگرس) کارگران دست به اعتراض دسته جمعی زدند. در مقابل کارخانه تجمع اعتراضی را سازمان دادند و وقتی به نتیجه نرسیدند دسته جمعی در شهر سنندج (مرکز استان کردستان) و در جلو استانداری تجمع اعتراضی را ادامه دادند. استاندار و کارفرما به خواستهای کارگران با بی توجهی به این اعتراض برخورد کردند. کارگران در ٢۴تیر تجمعات خودشان را به مقابل بیت رهبری در تهران کشاندند. دفتر بیت رهبری با فشار و امنیتی کردن این اعتراضات به قصد تعطیل کردن اعتراضات از مذاکره سرباز زدند. اما کارگران همچنان بر خواستهایشان پایفشردند. در نتیجه استقامتشان دفتر بیت رهبری مجبور شد با ارسال نامه ای به مجلس ادامه اعتراضات کارگران را به طرف مجلس بفرستد. کارگران اعتراض در مقابل مجلس را در ٢۵تیر ادامه دادند و در نامه ای خطاب به مجلس ۵مطالبه زیر را ارائه میدهند. ١ـ بازگشت به کار و یا در غیر اینصورت بازنشستگی بیش از موعد ٢ـ ارائه مطالبات سریع حقوق و معوقات گذشته ٣ـ اجرای سختی کار تایید پده قبلی و درج آن در سوابق کاری ما ۴ـ ارائه مابه التفاوت در سنوات گذشته۵ـ بررسی پرونده پزشکی پرسنل توسط پزشک معتمد. تحت فشار این اعتراضات ٢۵ نفر از نمایندگان خواهان رسیدگی به مطلبات و خواست کارگران میشوند. در نتیجه کمیسیون اصل نود با یک مهلت چند روزه از کارگران میخواهد به تجمعاتشان پایان دهند.
در راه بازگشت به شهر قروه دسته جمعی به کارخانه فولاد زاگرس میروند. با مانع عوامل امنیتی روبرو و مانع ورود به محل کار توسط عوامل امنیتی میشوند. با ایجاد این موانع کارگران عقب نشینی نمیکنند و در پارک شهر تصمیم به برپایی مجمع عمومی میگیرند. در این مجمع عمومی کارگران بر ادامه اعتراضات خود پافشاری میکنند. و از ٣١ تیرماه در تهران و در مقابل مجلس شورای اسلامی تجمعات خود را ادامه دادند. نماینده کارگران پروین محمدی از اتحادیه آزاد کارگران و دو نفر از کارگران کارخانه فولاد برای شرکت در جلسه کمیسیون اصل نود وارد مجلس شدند. و با برگزاری جلسه با این کمیسیون تجمع کارگران فولاد زاگرس در مقابل مجلس به پایان رسید. در این کمیسیون که مدیر عامل کارخانه، نماینده های هر یک از سهامداران، نماینده شهر قروه و رئیس کمیسیون کارگری مجلس نیز شرکت داشتند و حدود ۵ ساعت طول کشید این کمیسیون کارفرما را متعهد به توافق زیر کرد: ١- کارفرما حق تعطیلی فولاد زاگرس و اخراج کارگران را ندارد و کارگران شاغل در آن کارخانه تحت هر شرایطی کارگر فولاد زاگرس به حساب میایند. ٢- در صورت فروش کارخانه اسناد و مدارک فروش باید در اختیار کمیسیون اصل نود قرار گیرد تا برای این کمیسیون محرز شود که خریدار تمامی تعهدات مربوط به کارگران فولاد زاگرس را پذیرفته است. تعهدات خریدار کارخانه در صورتی مورد قبول واقع خواهد شد که خریدار ادله کافی برای راه اندازی کارخانه، گسترش تولید و حفظ امنیت شغلی کارگران را ارائه نموده باشد. ٣- کارفرما متعهد به پرداخت کلیه معوقات کارگران میشود و می باید تمامی تعهدات خود در مورد آنان را اجرا کند.۴- از آنجا که در حال حاضر هیچ تولیدی در کارخانه صورت نمیگیرد تا زمان واگذاری کارخانه به خریدار احتمالی، کارفرما می باید ادله های خود را برای توقف تولید به شورایعالی کار ارائه دهد تا این شورا بر اساس آن بیمه مربوط به کارفرمایان را تایید کند تا مبلغ حاصل از دریافت این بیمه به عنوان دستمزد به کارگران پرداخت شود و مابه تفاوت کسری مزد کارگران راسا از سوی کارفرما پرداخت گردد بدنبال این توافق نماینده های کارگران در جمع همکاران خود حاضر شدند و پروین محمدی گزارش این توافق را به آنان ارائه نمود و بدنبال آن کارگران فولاد زاگرس با پایان دادن به تجمع شان با بدرقه برخی از کارگران حامی خود در تهران عازم شهرستان قروه شدند. کارگران در یک مبارزه هماهنگ وهمه جانبه توانستند این نتیجه را ممکن کنند. مبارزه مشترک کارگران و تصمیم مشترک با تجمع های پی درپی با تشکیل مجمع عمومی خودشان با تصمیم هایی که در مجمع عمومی ها می گرفتند، وجود نمایندگان کارگران و کارگران پیشرو که خواست کارگران را دنبال می کردند و زیر تمام فشارهایی که معمولاً وجود دارد قرار داشتند و در فضای امید و ناامیدی به پیروزی این مبارزات این مبارزات جلو می رفت.
ایسکرا: کارفرما واداره کار و فرماندار شهر قروه با وجود اسنادی از توافقات جلسه اصل نود از عملی کردن این توافقات سرباز میزنند، مانع تراشی میکنند. و عملا سدهای جدی در در راه تحقق خواستهای کارگران زاگرس قروه ایجاد کرده اند. ادامه این اعتراضات به چه شکل ممکنی میتواند از سد این موانع بگذرد و خواستهای آنها عملی شود؟
نسان نودینیان: تا کنون کارگران ونماینده کارگران با هوشیاری ودقت وآگاهی که ازقانون دارند و با دفاع سرسختانه و درست از خود و حفظ اتحادشان، تمام کارهایی که کارفرما بر علیه آنها و برای به شکست کشاندنشان انجام داده را باطل کرده اند واین تضمینی است بر این که کارفرما نتواند به راحتی کلاه سر کارگران بگذارد وبازهم حقه بازی های آنها با ادارات انتظامی وامنیتی بر علیه کارگران به کار بیفند. یکبار فرماندار مزدور را جلو انداختند این مزدور با تمام امکان و توانش در مقابل خواست کارگران ایستاد و اعلام کرد که صورت جلسه اصل نود ارزش ندارد. البته کارگران در مقابل این مزدور جمهوری اسلامی و خدمتگذار کارفرما ایستادند. ١٢مرداد کارگران فولاد زاگرس پس از عزیمت به کارخانه و امضای دفتر حضور و غیاب با در دست داشتن صورتجلسه کمیسیون اصل نود دست به تجمع اعتراضی در مقابل اداره کار شهرستان قروه زدند و خواهان اجرای این صورتجلسه و رسیدگی به خواستهای خود میشوند. بدنبال این تجمع اعتراضی، نماینده های کارگران به جلسه ای در اداره کار دعوت شدند. در این جلسه رئیس اداره کار شهرستان قروه با دادن جوابهای سربالا به نماینده های کارگران اعلام کرد صورتجلسه کمیسیون اصل نود ارزشی ندارد و شما برای رسیدگی به هر دو مورد از خواستهایتان (دریافت چهار ماه دستمزد معوقه و بازگشت بکار) می باید شکایت کنید و تا ١٨ مرداد برای ارائه شکایت فرصت دارید. همین مسئله که آیا کارفرما قبول می کند یک سوال جدی است چون تا کنون تجربه کارگران ومبارزاتی که تاحالا وجود داشته این را نشان داده که به راحتی اداره کار یا اداره اطلاعات یا مرکز و مقامات دولتی حامی کارفرما می شوند مثل همیشه نظم ومنافعی که آنها لازم دارند بالاتر از هر چیزی برای نمایندگان سرمایه داری و مقامات جمهوری اسلامی است واین ها هستند که جاده را صاف و هموار کرده اند برای اخراج وسرکوب کارگران که صدای آنها به جایی نرسد. این تجارب و حمایتهای اداره کار و فرماندار قروه این را ثابت کرد که کارگران با اعتراض و تداوم این اعتراضات است که میتوانند خواست و مطالباتشان را تحقق بخشند. به همین دلیل است که هنوز اعتراضات کارگران ادامه دارد. و همچنانکه اشاره کردم کارگران عقب نشینی نکرده و همچنان برای عملی کردن خواست هایشان(دریافت پنچ ماه دستمزد معوقه و بازگشت بکار) به تجمعات اعتراضی شان ادامه دهند.
ایسکرا: در شرایط کنونی این اعتراضات با کدام شکل ممکن قابل ادامه و تحقق خواستها است؟
نسان نودینیان: دو دوره را من از هم تفکیک میکنم. دور اول و یا شروع این اعتراضات است تا به ثمر رسیدن تجمعاتشان در تهران و کشاندن کمیسیون اصل نود و کارفرما به قبول خواستهای کارگران. در این مرحله این اعتراضات به اندازه کافی اعتماد به تجمعات اعتراضی و مجمع عمومی و تداوم مبارزه را ایجاد کرده است. و دور دوم که با سماجت و ایجاد سد و موانع از جانب کارفرما و اداره کار و فرماندار ایجاد شده است. این دوره و تداوم اعتراضات اما در گرو اقدامات جدیدتر و سارمانیافته تری است. که من آنرا بعنوان اقدامات عاجل و فوری تعریف کرده ام. ایجاد صندوقهای حمایتی مالی از اعتراضات. خانواده های کارگری میتوانند در ایجاد این صندوقها و مراجعه به بخشهای مختلف تولیدی در قروه، سنندج و تهران همراه نمایندگانی از کارگران در ایجاد این صندوقها و جمع آوری مبالغ قابل توجهی فعالانه تلاش کنند. ـ دعوت و تشویق معلمان، دانشجویان و شهروندان شهر قروه به منظور حمایت از این اعتراضات هم امری مهم و توان و قدرت اعتراض را بالا خواهد برد. میدیای اجتماعی و کانالهای تلویزیونی در راه همورا کردن و دعوت و تشویق شهروندان شهر قروه میتوانند موثر واقع شوند. توافقات ۴بندی جلسه مشترک کمیسیون اصل نود و نمایندگان کارگران پایان اعتراضات کارگران فولاد زاگروس قروه نیست. به بیان و ادبیات کارگران تحقق این بندها دوره جدید از اعتراضات را در دستور کار کارگران قرار میدهد. پیش شرط و شروع این مصاف در گرو یکم» اتکا به مجمع عمومی روتین و راه کارهای تحقق بندهای مورد توافق است. دوم» ارتباط روتین نمایندگان مجمع عمومی کارگران کارخانه ذوب آهن زاگروس با بخشهای مختلف مراکز تولیدی و کارخانه ها در سطح سراسری و دعوت از آنها شرکت در مجمع عمومی کارگران. سوم» ارتباط با تشکلهای موجود اتحادیه آزاد کارگران ایران، سندیکای کارگران شرکت واحد اتوبوس رانی تهران و حومه، کمیته هماهنگی برای کمک به ایجاد تشکلهای کارگری، سندیکای نیشکر هفت تپه.
ایسکرا: اتحاد کارگران و هماهنگ بودن برای عملی کردن و به ثمر رساندن نتایج این اعتراضات چه تجارب و دستاوردهایی داشت؟
نسان نودینیان: مساله اصلی برای ما و هر فعال کمونیست در مبارزات کارگران این است که این اتحاد و تجارب تاکنونی همین مبارزات اخیر را ماندگار کنیم، اتحاد و اتکا به تصمیم جمعی و مجمع عمومی. و پایفشاری بر تداوم اعتراض و تجمعات. اینها مهمترین اهدافی هستند که کارگران در مبارزات روزمره شان دنبال میکنند و این حیاتی است. هر فعالیتی که کارگران در این مدت داشتند همانطور که گفتیم بر مجمع عمومی کارگران متکی بود. پس این مهمترین ابزار کارگران بود، همین را باید حفظ کرد. و کارگران زاگروس قروه آنرا حفظ کرده اند. اقدام رادیکال آنها و تجمع در مقابل کارخانه و ممانعت از خروج اموال کارخانه در ادامه این سنت و تجارب است. همگام با تجمعات و اعتراضات کارگران زاگروس قروه، قطعاً جمع ها و تشکل های موجود کارگران و فعالین کارگری در این مبارزات نقش ایفا کرده اند، اتحادیه آزاد کارگران ، بویژهً در زمینه دفاع از کارگران و شرکت در جلسات آنها با کمیسیون اصل نود، و کارفرما و فرماندار شهر قروه و زیر پوشش قرار دادن اخبار و تجمعات خوب عمل کرد. سایر تشکلها هم با انتشار اطلاعیه های حمایتی از این اعتراضات و مطالبات کارگران حمایت کردند. این خود نیز دستاورد مهم و قابل اتکایی است. این سنت را به نظر من باید بیش از این بکار گرفت. این اعتراضات نشان دادند که تنها متحد واقعی و طبیعی کارگران زاگرس تشکلهای موجود و فعالین کارگری و خانواده هایشان هستند. این اعتراضات هنوز به نتیجه نهایی نرسیده است. تحقق این مطالبات به مساله مهم تبدیل شده است. حمایت گسترده کارگران و شرکت خانواده هایشان در این اعتراضات و تحکیم ارتباط در شکل مجمع عمومی فاکتورهای جدی در تداروم این اعتراضات است.