آیا انقلاب مصر از درک و توان و رهبری لازم برای دفع و شکست ارتش و اخوان و احیانا سایر نیروهای بورژوازی خواهد بود؟ واقعیت این است که پیش بینی تحولات مصر در آینده نزدیک بسیار سخت است. پیش بینی آینده دورتر هم طبعا ساده تر از آن نیست. چند فاکتور را باید مورد بررسی قرار داد:
۱٫ مسائل و مشکلات مردم مصر همچنان بر سر جای خود باقیست: فقر، بیکاری، دستمزدهای پایین، بی حقوقی زن و … این مشکلات مردم را ناگزیر به جستجوی راه حل خواهد کرد و به اعتراضات و اعتصابات دامن خواهد زد.
۲٫ کودتای ارتش در سی ژوئن طرح از پیش و تدارک دیده شده ارتش نبود بلکه خیزش مردم علیه مورسی و حکومت اسلامی آن را در دستور ارتش گذاشت. این نکته به این اشاره دارد که ارتش از سر موضع قدرت وارد کودتا نشد.
۳٫ دلیل کودتا هر چه باشد، برکناری مورسی برای مدت کوتاهی هم که شده برای ارتش مشروعیت خرید و آن را در ظاهر هم که شده در کنار انقلاب و ناجی آن ساخت. البته مثل همیشه تبلیغات رسانه های بورژوایی هم تاثیرات خود را داشتند.
این اتحاد ظاهری ارتش و مردم یا انقلاب موقتی هست بخاطر اینکه اولا ارتش دشمن تاریخی و استراتژیک مردم و انقلاب است و ثانیا دولت آتی (چه موقت و یا غیر آن) به هیچ یک از خواستهای اساسی مردم برای “نان، ازادی، و کرامت انسانی” پاسخی ندارد و نخواهد داشت. بنابر این شکاف بین ارتش و مردم ناگزیر عمیقتر خواهد گشت. من فکر میکنم این شکاف زودتر از آن اتفاق خواد افتاد که بیشتر تحلیل گران شاید انتظار داشته باشند. بخاطر داشته باشیم که یکسال قبل، پیش از سر کار آمدن اوباشان اسلامی، مردم مصر بطور روزمره با ارتش در نبرد و کشمکش بودند.
۵٫ این درست است که ارتش کودتا کرده است و حکومت نظامی و شرایط اظطراری برقرار کرده است، اما، اگر قضیه اخوان تا حدودی حل و فصل شود و کشور به جنگ داخلی کشیده نشود، هنوز پروسه دولت موقت و قانون اساسی جدید و انتخابات مجلس و ریاست جمهوری در پیش است و این فرصت را برای مردم و انقلاب فراهم میکند که پایشان را لای در بگذارند و افق پیشرویهای جدید را زنده نگه دارند. البته این احتمال هست که برای مدت نامعلومی این پروسه دولت موفت و انتخابات و غیره تعطیل شود.
اینکه بعد از دو سال و نیم شعله های انقلاب مصر هر گز خاموش نشد و مردم در سطوح مختلف و در مراحل مختلف اما بطور پیوسته با نیروهای نظامی (در یک سال و نیم نیابت ارتش) و نیروهای اخوان درگیر بوده اند و توانستند همین یک ماه و نیم پیش بیشتر از سی میلیون نفر را بسیج کرده و به خیابان بیاورند نشان از قدرت انقلاب مصر دارد. این حرکت عظیم و تاریخی مردم مصر با یک کودتای ارتش (آنهم کودتایی که از طرف مردم به آن تحمیل شد) شکست نخورده است و شکست نخواهد خورد.
۶٫ من همیشه سخنان رباب المهدی (یک فعال چپ و تحلیل گر سیاسی مصر که در انقلاب ژانویه نقش موثری داشت) را بخاطر می آورم که پس از سر کار آمدن اخوان گفت: ” ما راه خیابان آمدن برای تغییر را یاد گرفته ایم. اگر دیدیم اخوان به خواستهای ما پاسخ نمی دهد باز هم به خیابان خواهیم آمد و آنرا تغییر خواهیم داد …”نقل از خاطره. نظر من این است که ابرهای تیر و تار و زخیمی بر خورشید انقلاب مصر پرده کشیده اند، اما این خورشید همچنان آتشی سوزان و پرحرارت است که توان کنار زدن این ابرها را دارد و خواهد داشت.
۷٫ انقلاب مصر را نمی شود در خود و مستقل از تحولات منطقه، تحولات در توازن قوای اسلامی سیاسی، تحولات در دنیا، و بحران اقتصادی که از سال ۲۰۰۸ همچنان ادامه دارد، و بالخره سیاستهای نئولیبرالی بانک جهانی و صندوق بین المللی پول بررسی کرد. دنیا در حال جنب و جوش و تکاپو هست. خیزشهای ترکیه و برزیل و بلغارستان، پیشروی انقلاب تونس در حال حاظر، و شبح انقلاب ایران بر اوضاع مصر تاثیر خواهند گذاشت و تماما اشاره به این دارند که این کودتا و حکومت نظامی ارتش دیر پا نخواهد بود و خورشید انقلاب مصر دوباره خواهد درخشید. باید تلاش کرد که اینبار انقلاب به آگاهی طبقاتی، تشکل، حزب، و رهبری لازم و شایسته خود مجهز شود. باید تلاش کرد تا این حقیقت که تمام نیروهای بورژوایی از اسلامیان و ارتش و پلیس و دستگاه قضائی و نیروهای امنیتی تا نهادهای اقتصادی سرمایه داری دشمن خونی مردم و انقلاب مصر هستند درک شده و پذیرفته شود و مبارزه برای درهم شکستن آنها سازمان داده شود.
خورشید انقلاب مصر دوباره از پس ابرهای ضخیم و تاریک طلوع خواهد کرد.