اول مه سرخ در شهرهای کردستان
مصاحبه با نسان نودینیان
کارگر کمونیست: علیرغم سرکوب و دستگیریها، یک اول مه سرخ در کردستان برگزار شد. زمینه های ابژکتیو برگزاری این مراسم ها کدامها بودند؟
نسان نودینیان: امسال ما در کردستان شاهد برگزاری یک اول ماه مه سرخ و برگزاری مراسم های همبستگی کارگران در کردستان بودیم. زمینه ها و فاکتورهای مهم در برگزاری این مراسم ها زیادند. در کردستان ایران از سه دهه قبل و با قیام مردم علیه رژیم پهلوی کارگران در کردستان و اساسا نسل جدید از کارگران که به بازار کار وارد شدند، نیروی محرکه اعتراضات کارگری و از جمله برگزاری مراسم های اول مه بودند. یک فاکتور بسیار مهم در ابراز وجود طبقه کارگر در مراکز صنعتی از جمله در صنعت نفت در به پیروزی رساندن قیام ۵٧ است. این فاکتور بسیار مهمی است. کارگران امروز از نسل جدید هستند، اما ابراز وجود طبقه کارگر متشکل در صنعت نفت و سنت های اعتراضی و سازمانیافته اعتصابات آنها، در اعتماد به نفس نسل جدید تاثیرات بسیاری داشته است. به همین دلیل در حالیکه در شهرهای کردستان که قبل از قیام ۵٧ مراسم روز کارگر برگزار نمیشد، بعد از قیام است که این سنت در جامعه با افکار و آرا چپ و کمونیستها به صحنه سیاسی ـ طبقاتی جامعه وارد میشود. در سالهای ١٣۶٠ ببعد است که در شهرهای کردستان ایران مراسم های باشکوه با شرکت هزاران نفر برگزار میشود. سنت مارش همبستگی کارگران به همین دلیل پایدار و امکان ابراز وجود کارگران را فراهم میکند. امسال اما این ابراز وجود و بقول شما اول ماه مه سرخ بر زمینه های بسیار عینی و در متن مبارزه رادیکال کارگران فراهم شده است. در یکسال گذشته کارگران در کردستان در اقدامات ابتکاری و در ارتباط با اعتراضات سراسری کارگران در اعتراضات فعال برای افزایش دستمزدها و اعتراض به گرانی و پایمال کردن حقوق پایه ای آنها، شرکت داشته و فعالانه در اعتراض بوده اند. اول ماه مه امسال همچنان از ویژگی کاملا تعرضی برخوردار بود. در چند سال گذشته تعداد زیادی از فعالین کارگری در شهرهای کردستان بطور سازمانیافته و تعجب برانگیزی تحت مراقبت، دستگیری و زندانی کردن قرار گرفته اند. با جود فشارهای پلیسی ـ امنیتی و دستگیریها، کارگران عقب نشینی نکرده و بطور آگاهانه و رادیکالی در مقابل حمله ماموران امنیتی ـ اطلاعاتی جمهوری اسلامی قرار گرفته اند. پیش زمینه های این موضع اعتراضی در شرایطی است که کارگران و مردم شهرهای کردستان، کارگران دستگیر شده را در حلقه حمایت های خودشان قرار داده اند. این حمایتها و اعتراضات به دستگیریها اگر چه موردی بوده اند، و البته در موارد زیادی با موفقیت و به آزادی کارگران دستگیر شده منجر شده است، اما در جامعه و در میان کارگران به شکل دادن به یک خودآگاهی سیاسی و قدرتمندی اعتراض کارگری منجر شده است. حمایتهای جامعه از مطالبات کارگران تاثیرات اجتماعی بسیار موثر از جمله در تعیین بخشی به بخشهای از کارگران که امروز دیگر بعنوان رهبر و سخنگویان جنبش کارگری و بعنوان شخیصیت های اجتماعی وسیاسی مورد اعتماد و احترام تبدیل شده اند، خودنمایی کرده است. این دستاورد بسیار مهمی است. این دستاورد که تعداد زیادی از کارگران به شخصیت سیاسی و اجتماعی تبدیل شوند، مورد اعتماد جامعه و توده مردم و از جمله طبقه کارگر و خانواده های آنها باشند، در سنت اعتراضی امروز در کردستان پدیده ای نسبتا تازه و به قدمت ابراز وجود اعتراضی کارگران فعال و سخنگویان آنها در سه دهه گذشته بدست آمده است. در کردستان این مساله ویژگی های خود را دارد. در شهرهای کردستان سنتا از احزاب کرد و بورژوازی و شخصیتهای “ملی” و شاعر “ملی” و “ادیب کرد” است که بعنوان کاریزمای سیاسی در جامعه نام برده میشود. اما اکنون معادله کاملا برعکس است، در شرایط کنونی این به اصطلاح کاریزماهای “ملی” از همه رقمش، در میان کارگران زن و مرد نسل جوان، و کلا در جامعه بفراموشی سپرده شده است. اینها حتی امروز برای احزاب ناسیونالیست و بورژوازی کرد، آن قرب و اتوریته ای که در گذشته داشتند را ندارند. امروز در مقابل این، آن تعداد از کارگران فعال و معترضی به شخصیت و اتوریته جامعه تبدیل شده اند که در هر دوره ای با ریسک های فراوان افق و دورنمای روشنی را به جامعه داده اند، آرمانها انسانی و عدالتخواهانه را در جامعه تسری داده و پرچم اعتراض و مبارزه رادیکال برای یک دنیای بهتر را نمایندگی و در دست جامعه برافراشته اند. با این پیش زمینه ها است که ما امسال شاهد یک اول ماه مه سرخ روز همبستگی جهانی کارگران در شهرهای کردستان هستیم.
کارگر کمونیست: در کدام شهرها اول مه مه برگزار شد؟
نسان نودینیان: در تعداد زیادی از شهرهای کردستان مارش جهانی کارگران برگزار شد. به این شرح، ١ـ در سنندج؛ دو مراسم (مراسم در محل سندیکای کارگران خباز) و (مارش روز جهانی کارگر در یکی از میدانهای شهر سنندج به اسم میدان غفور. فیلم این مراسم در سایتها بویژه سایت روزنه قابل دسترس است) ٢ـ سقز؛ دو مراسم، مارش در میدان هلو روبروی پاساژ ماد و مراسم در ۵کیلومتری شهر سقز “کانی جشنی” ٣ـ مراسم در شهر پاوه ۴ـ مراسم در شهر نوسود ۵ـ مراسم در شهر نودشه ۶ـ مراسم در شهر نقده ٧ـ مراسم در شهر مریوان ٨ـ مراسم در شهر کامیاران ٩ـ مراسم در صلوات آباد از توابع شهر سنندج ١٠ـ مراسم در روستای اویهنگ
کارگر کمونیست: مضمون و مطالبات و فضای این مراسم ها چگونه بودند؟
نسان نودینیان: قبل از اینکه به فضای سیاسی و شور انقلابی و رادیکال این مراسم ها اشاره کنم، بهتر است به جبهه دشمن طبقاتی کارگران و فضای امنیتی و نظامی که نیروهای جمهوری اسلامی در بیشتر شهرها ایجاد کرده بودند اشاره ای داشته باشم. از چند هفته قبل از اول مه(١١ اردیبهشت) فشار و دستگیری و اخطار به فعالین کارگری توسط نیروهای جمهوری اسلامی شروع شده بود. تعداد از فعالین کارگری دستگیر شدند که البته توسط اعتراضات کارگران و خانواده های آنها و مردم شهر سنندج و سقز آزاد شدند. علیرغم این فضای امنیتی و پلیسی، مراسم ها برگزار و در واقع مشت محکمی به دهان کثیف استبداد سیاسی جمهوری اسلامی زدند. در سنندج مراسمی که در میدان “غفور” برگزار شد، نمونه ای تیپیک از مارش کارگران بود. ده ها پلاکارد در دست شرکت کنندگان بود، با شعارهای “نان مسکن آزادی”، کارگر زندانی آزاد باید گردد” و “کارگر تشکل تشکل” بار دیگر خواست ها و مطالبات بر حقشان را اعلام کردند. در تعدادی از مراسم ها سرود انترناسیونال توسط شرکت کنندگان خوانده شد. و در تمام مراسم ها در مورد اوضاع سیاسی کنونی، موقعیت کنونی طبقه کارگر و مصافهای پیشا رو صحبت شد و از قطعنامه ای که توسط اتحادیه آزاد کارگران ارائه شده بود، حمایت بعمل آمد. در مجموع ١١ اردیبهشت ١٣٩٢ سنت چپ و کمونستی جامعه را تقویت کرد. این رویداد بسیار مهم و تعیین کننده ای است. در شرایطی که “گفتمان” های بورژوایی از نوع ناسیونالیسیتی، در قالب اصلاح طلبان و جریان سبز و ملی مذهبی ها به تکاپو افتاده اند و سناریوی آینده سیاسی ایران را میخواهند رقم بزنند، تحرک سرخ کارگران در شهرهای کردستان جواب ابژکتیو و مهمی بود به این تلاشها. کارگران در سنندج با شعار “نان ـ مسکن ـ آزادی” و با شعار “کارگر زندانی آزاد باید گردد” اعلام کرده اند که توان و قدرت دخالت و ابراز وجود را دارند که در سیر تحولات امروز و فردای سیاسی جامعه ایران دخالتگر باشند. آینده و تحولات سیاسی زنده ای در راه است. کارگران میروند که مهر طبقاتی ـ سیاسی خود را بر این تحولات بزنند.