نگاهی به موقعیت احزاب در کردستان ایران و تحولات پیش رو

محمد آسنگران 
 

هرکس بخواهد به این عرصه بپردازد علاوه بر جنبشهای اجتماعی با یک دوجین احزاب، سازمان، گروه و دسته جات مختلف و متفاوت روبرو میشود. من در این خصوص تلاش میکنم به تحولات جامعه کردستان ایران و موقعیت جریانات و احزابی بپردازم که جایگاهی در جنبش ناسیونالیستی یا سوسیالیستی دارند. تلاش میکنم نگاه مختصری به هر کدام از اینها داشته باشم و موقعیت اینها را در تحولات آتی منطقه و به تبع کردستان ایران دست نشان کنم.

 تحلیل روندهای آتی و جایگاه این جریانات در کردستان برای مردم و حزب ما مهم است. مهم است زیرا ما در یک نگاه کلی دو جنبش اجتماعی ناسیونالیستی و سوسیالیستی را در تقابل با هم میبینیم. مهم است زیرا هر کدام از این جنبشها و احزاب منبعث از آنها تلاش میکنند سیر آتی جامعه را آنطور که میخواهند شکل بدهند.

 جنبش کمونیسم کارگری در کردستان فقط با رژیم اسلامی و سرمایه داران درگیر نیست بلکه در عین حال با جنبشی ناسیونالیستی روبرو است. تعدادی از احزاب منبعث از این جنبش در میان بخشی از جامعه به اعتبار مخالفتشان با جمهوری اسلامی جایگاه و پایگاهی دارند. بخشی از این احزاب اگر چه دست ساز و بی ریشه هستند اما به اعتبار تحولات منطقه ای و نقشی که آمریکا و احزاب حاکم بر کردستان عراق دارند میتوانند به عنوان دارو دسته هایی مسلح برای جنبشهای آزادیخواهانه مزاحمت ایجاد کنند. به این اعتبار سرمایه داری در کردستان با اتکا به این احزاب میخواهد رنگ خود را به جنبشهای اعتراضی مردم بزند. این احزاب تلاش میکنند از مسله وجود ستم ملی در کردستان برای خود ناندانی درست کنند. همه این جریانات ناسیونالیستی و قومپرست تمام مدینه فاضله شان چیزی شبیه همان حکومت کردستان عراق است. همه آنها به حاکمیت ناسیونالیستهای کرد در کردستان عراق افتخار میکنند. آنرا پشتوانه ای برای خود میدانند. احزاب حاکم بر کردستان عراق هم پول و امکانات در اختیار این احزاب میدهند که در آینده تحولات کردستان ایران بتوانند از آنها برای تحکیم حاکمیت خود استفاده کنند. 

 من قبلأ در خصوص احزاب ناسیونالیست و قومپرست کرد و همچنین جریانات چپی که در کردستان فعالیت میکنند نظر و تحلیلم را در یک جزوه ای ۵۰ صفحه ای تحت عنوان "حیزشهای شهری در کردستان و شیوه برخورد کمونیستها" نوشته ام. این نوشته در سپتامبر ۲۰۰۵ در چند قسمت در نشریه کمیته کردستان حزب (ایسکرا ) چاپ شد و بعدأ به شکل یک جزوه منتشر گردید. علاقه مندان میتوانند در سایت ایسکرا www.iskraa.net به آن مراجعه کنند. بعد از این چند سال صحت آن نوشته و نقد ما به این جریانات مسجل به نظر میرسد. اکنون با فاکت میتوان نشان داد که این جریانات همان سیری را طی کرده اند که قبلأ پیش بینی کرده بودیم. 

  اما امروز بعد از شکستهایی که جریانات قومپرست و ناسیونالیست در پی شکست آمریکا در عراق با آن مواجه شدند،  یک بار دیگر شاهد تحرک تازه ای از جانب آنها هستیم. جریانات قومپرست و ناسیونالیست بعد از اشغال عراق و اعلام سیاست آمریکا برای مقابله با جمهوری اسلامی به آمریکا دل بستند. حزب دمکرات کردستان ایران دور دوم ریاست جمهوری بوش را تبریک گفت و آرزو کرد که بوش آنها را برای رسیدن به "دمکراسی" کمک کند و اینرا رسمأ اعلام کردند.

 با شکست آمریکا در عراق و باز شدن باب مذاکره آمریکا و جمهوری اسلامی امید این جریانات به یاس تبدیل شد. احساس کردند که بوش به آنها خیانت کرده است. سرخوردگی آنها از این اتفاق باعث و بانی انشعابات و بروز شکست سیاستهایشان شد. اما اخیرأ با توجه به تغییراتی در روش آمریکا علیه جمهوری اسلامی و برجسته شدن دوباره احتمال جنگ، یک بار دیگر جریانات قومپرست و ناسیونالیست کرد به همان سیاق دوره قبل به تحرک افتاده اند. سرشاخ شدن آمریکا و جمهوری اسلامی را یک فرصت میدانند تا از این نمد برای خود کلاهی بدوزند. 

 حزب دمکرات کردستان ایران، حزب دمکرات کردستان، پژاک و سازمان زحمتکشان و جدا شدگان از آن، از جمله جریاناتی هستند که هیچ امیدی بجز کمک آمریکا برای پیروزی خود نمیبینند. به همین دلیل هر آن احتمال جنگ و اختلاف جمهوری اسلامی و آمریکا بالا میگیرد این جریانات قند در دلشان آب میشود و به فکر همگرایی و تشکیل جبهه و کنگره "ملیتها" و تماس با مقامات آمریکایی … می افتند. تحرکات تازه این جریانات و تلاش برای "استفاده از این فضا" در متن اوضاعی که یک بار دیگر تنش میان جمهوری اسلامی و آمریکا بالاگرفته است باید مورد نقد و بررسی قرار گیرد.  

 اما در متن چنین شرایطی تحرکات ناسیونالیستهای درون کومله سازمان کردستان حزب کمونیست ایران و همچنین طیفی که سالهای قبل، از کومله فاصله گرفته و اخیرأ به تحرک افتاده اند دیدنی است. این طیف هم فکر میکنند که باید بر کومله فشار بیاورند تا به این سمت حرکت کند. تلاش این طیف برای آماده شدن و تاثیر گذاری بر کنگره ۱۳ کومله که در آینده قرار است برگزار شود در این چهار چوب قابل توضیح است. اقدامات ضد کمونیستی و نفرت از تاریخ حزب کمونیست ایران در میان این طیف برای آماده شدن و شریک شدن در همین پروسه است. اینها میخواهند شریک سفره ای بشوند که گویا قرار است جلو هر دو حزب دمکرات و سازمان زحمتکشان و پژاک و دیگر جریانات قومی پهن شود. در بخشهای بعدی جداگانه به همه این احزاب و جریانات مذکور خواهیم پرداخت. سعی میکنم ابتدا تحولات اجتماعی در کردستان را مروی بکنم و در متن این تحولات نشان دهم که چرا سیاستها و اقدامات جریانات قومپرست و ناسیونالیست، برخلاف منافع مردم کردستان و تنها در خدمت سهم بری خود آنها است. در پایان به نقش جایگاه و استراتژی جنبش کمونیسم کارگری و حزب کمونیست کارگری و  نیروهایی که خود را چپ میدانند میپردازم.