مقدمه:
ماریجوانا یک ماده مخدر است که از برگ و گل گیاه شاهدانه بدست می آید. حشیش عبارتست از صمغ همین گیاه شاهدانه. در کشورهای خاورمیانه ، حشیش بیشتر شناخته شده اما در عرب چندین دهه است که برگ و گل این گیاه شاهدانه از ابزارهای نابود کردن زندگی جوانهاست.
بنا به آمارهای اخیر در امریکا ماریجوانا شایعترین ماده مخدری است که در مدارس و دبیرستانها بدن و روان نوجوانان و جوانان را هدف قرار داده . بیش از ده در صد تمام مردم امریکا در مرحله ای از زندگیشان به این سم مبتلا شده اند.
یکی دو ماهی است که بعد از درگیریهای زیاد بین “مخالفین و مواقین” قانونی کردن مصرف ماریجوانا بالاخره در دو ایالت امریکا یعنی کلورادو و واشنگتن ، این سم را قانونی اعلام کردند.
من فکر می کنم بحث در این موضوع می تواند به جهت متدولوژیک برای ما و جامعه اینده ای که می خواهیم بسازیم بسیار مهم است چرا که متاسفانه ایران از کشورهائی است که میزان اعتیاد در آن بسیار بالاست و مسئله اعتیاد گریبانگیر جامعه ایران هست و ممکنست تا چند نسل دیگر هم بماند.
مسئله اعتیاد جنبه های بسیار پیچیده و متداخلی دارد. خیلی وقت نیست که اعتیاد را بعنوان بیماری ژنتیک، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی پذیرفته اند. در تحلیل علل این بیماری هم متخصصین علوم مختلف باید شرکت کنند و مکانیزمهای مختلف از روانپزشکی و روانشناسی تا بازپروری اجتماعی تا تغییر ریشه های مادری اعتیاد یهنی فقر و نابرابری و عدم افق روشن آینده و مشارکت اجتماعی مد نظر باشد.
از سوی دیگر ، دو گرایش در برخورد اجتماعی به اعتیاد مدتهاست در مقابل هم قرار گرفته: یکی به “غیر قانونی کردن” ماده مخدر تاکیید دارد و دیگری به “قانونی کردنش”و “بیمار اعلام کردن انسان معتاد”.
به اعتقاد من هیچکدام از این دو گرایش به تنهائی کارساز نیست. نه قانونی کردن اعتیاد، راه جل است و نه فقط “بیمار اعلام کردن معتاد”. هیچ مطالعه وسیع اجتماعی هم نتوانسته موثر بودن یکسویه این نسخه ها را ثابت کند چرا که حوزه بالینی چنین شرایطی در هیچ جامعه ای آماده نیست تا بشود تئوریهای بالا را تست کرد! لذا یکی از معضلات حل مسئله اعتیاد ، عدم وجود حوزه تحقیق اجتماعی لازم برای تست کردن تئوریهای آن و درمانهای لازمه است.
در میان فعالین سیاسی و آزادیخواه جامعه ما هم مسئله اعتیاد مسئله غامضی است و “سیاسی کردن یکسویه” مسئله اعتیاد بسیار رسم است! رسم است که مشکلها را فقط در سیستمهای سیاسی و اقتصادی ببینند و مثل خودکشی مدعی شوند با تغییر سیستم سیاسی معجزه ای می شود و دیگر نه کسی افسرده خواهد شد و نه خودکشی خواهد کرد!
از این مقدمه ها بگذریم و ببینیم ماجرای چند لایه “خبر قانونی کردن” مصرف ماریجوانا چیست. این بحث الگوئی پایه ای و طلعا ابتدائی است برای ایمکه آنرا گسترش دهیم و به کلیت مسئله اعتیاد و درمانهایش نزدیکتر شویم:
(۱)ابعاد معضل اعتیاد به ماریجوانا و عوارض زیان آورش در جامعه امریکا:
طی چند دهه گذشته مصرف مایجوانادر میان نوجوانان و جوانان در مدارس و دبیرستانها خصوصا، گوی سبقت را از اعتیاد به سیگار ربوده.مصرف سیگار در میان این طیف سنی حساس کاهش یافته و ماریجوانا تبدیل شده به ماده مخدر اصلی که روان و مغز نوجوانان را خصوصا مورد هدف قرار داده.
کارتلهای بزرگ مافیائی در امریکا این ماده مخدر را تبلیغ کرده اند و وانمود کرده اند که اعتیاد آور نیست و ضرر ندارد! وانمود کرده اند که شعف می آورد! از یکطرف این درک را جا انداخته اند “اعتیاد نمی آورد و بی ضرر است” و از سوئی آنرا ارزان در اختیار کودکان و نوجوانان گذاشته اند. اما با گذشت زمان، مثل هر ماده مخدر دیگری که در ابتدا ادعا می شد ، بی ضرر است و اعتیاد نمی آورد، روشن شد که ماریجوانا هم روان و مغز و بدن انسانرا نابود می کند. مطالعه بیشتر نشان داد که:
“… تخریب دائم بخشهای مختلف مغز و کاهش توان حل مسائل، تمرکز حواس، تحرک و میل به زندگی،اختلالات حافظه از جمله دستاوردهای اعتیاد به این ماده مخدر هستند.جوانانی که به این ماده معتاد می شوند بیشتر به رفتارهای ضد اجتماعی روی می آورند و شانس ابتلا به اسکیزوفرنی در انها بالا می رود یا تشدید این بیماری درشان افزایش می یابد.مصرف حشیش باعث چندین برابر شدن شانس سرطان ریه و سایر بیماریهای ریوی است.
شانس دست زدن به خودکشی در میان مبتلایان به حشیش ۳ برابر افراد عادی است. همینطور دست زدن به رفتارهای غیر بهداشتی و ناسالم جنسی.مصرف حشیس عامل حداقل ۱۰ هزار مراجعه به اورژانسها در امریکاست.
ماریجوانا ماده ای است اعتیاد آور و مراجعه برای درمان این اعتیاد طی سالهای اخیر مرتب بیشتر شده است. نزدیک به ۱۳ در صد نوجوانان گزارش کرده اند که تحت تاثیر این ماده مخدر رانندگی کرده اند.
در آمار منتشر شده دیگر، مصرف حشیش عامل افزایش ۵۵ در صد در سوانح حین کار گزارش شده که به ۸۵ در صد افزایش شانس جراحات انجامیده است.
مطالعات جدیدتر نشان می دهد که مادران حامله در صورت استفاده از ماریجوانا، کودکانی با ضریب هوشی پائینتر و اشکال در تمرکز حواس و کنترل رفتارهای ارادی و حرکتی بدنیا می آورند”
(۲)”راهکرد قانونی کردن ماریجوانا” چه معنی می دهد”؟
برداشتهای کاملا متضادی از “قانونی کردن ماده مخدر” وجود دارد. راهکرد نظام سرمایه داری در این موضوع را باید در متن سیاست خصوصی سازی و رها کردن جامعه در منجلاب فقر و بیرون کشیدن مسئولیت دولتها فهمید.”قانونی کردن” در فرهنگ سرمایه داری کاملا یکسویه و فریبکارانه است.
استدلال می آورند که غیر قانونی کردن یعنی زندانی کردن بیشتر. می گویند که در حال حاضر ۶۲ در صد زندانیان در آمریکا در ارتباط با اعتیاد و جرایمش در زندان هستند و این بار سنگینی است بر مالیات مردم. لذا برای کاهش “هزینه های دولتی” باید مادر مخدر (اینجا ماریجوانا)غیر قانونی شود! بواقع تعریفی که از “قانونی کردن” ارائه می شود دو هدف را دنبال می کند:
اول: کاهش هزینه های دولتی
دوم: سود رسانی به حکومت از طریق مالیات و سود رسانی به “بخش خصوصی” از طریق دادن اجازه به آنها که این “صنعت زشت و ضد انسانی را مثل صنعت سیگار” توسعه دهند به قیمت زندگی ملیونها ملیون انسان تباه شده.
استدلالات دیگری هم می آورند. مثلا “جنبه های بهداشتی ماریجوانا اگر درست مصرف شود” اگر به افراد در سن بالای ۲۱ سال فروخته شود اگر تحت کنترل باشد و…! می گویند که اعتیاد در ذات بشر است و چون ریشه ژنتیک دارد اگر برایش راه درست نسازیم مشکلتر می شود!
(۳)تعاقب “قانونی کردن ماریجوانا” چیست؟
بنا به نظر کارشناسان، “قانونی کردن ماریجوانا” بلافاصله با افزایش نرخ اعتیاد به آن تا حد سه برابر کنونی خواهد انجامید.بین ۱۷ تا ۳۴ ملیون نفر از میان جوانان امریکا به توده معتاد این کشور خواهند پیوست!
سود ناشی از “قانونی شدن” البته ، تخمینهای زیر را شامل می شود: خدود ۸ بیلیون دلار اضافه بودجه خکومتی از طریق بستن مالیات به فروش ماریحوانا و افزایش تصاعدی سود ناشی از فروش ماریجوانا به رقم باور نکردنی ۱۰۰ بیلیون دلار در سال!(در حال حاضر این رقم ۴۰ بیلیون دلار تخمین زده می شود)
از دید من این روند “قانونی کردن” ماریجوانا را باید در چهارچوب حرکت به راست حکومت امریکا و نظام سرمایه داری ارزیابی کرد که طی آن مرحله به مرحله حمایتهای دولتی را برمی دارند و جایش قانون جنگل را می گذارند تا ادمها بیشتر خورد شوند و هر طور که می شود سرکیسه شوند.
“قانونی کردن ماریجوانا یک بازار کاسبی بزرگ پهن می کند که طعمه اش جوانها و نوجوانها خواهند بود.برای نظام سرمایه جز سود ، چیز دیگری معنی ندارد!
(۴)راه حل مسئله اعتیاد و مسئله مواد مخدر چیست؟
طبعا اعتیاد هم راه حلهائی دارد اما زمینه های حل مسئله اعتیاد در جامعه سرمایه داری فراهم نیست.علمش هست ابزارهایش در اختیار نیست. اعتیاد مثل فقر و بیکاری، نابرابری و فحشا و جنگ از عوارض نظام سرمایه است. جامعه سرمایه داری بدون اعتیاد همانقدر ناممکنست که جامعه سرمایه داری بدون بیکار یا بدون فقر!
اعتیاد صنعت مهمی است درون نظام سرمایه. بخشی از کارخانه تولید سود.بخشی از کارخانه فلج کردن ذهنی ادمها در کنار کارخانه های مذهب، اعتقادات موهوم و ارتجاعی، نیهیلیزم و شیطان پرستی و…!
در بعد قانونی، “قانونی کردن اعتیاد” به معنی پذیرش اعتیاد بعنوان بیماریست. زندان و شکنجه کردن معتادان را باید برداشت.اما صنعت تولید و فروش مواد مخدر را حتما باید برداشت.مواد مخدر مثل سموم دیگر باید از دسترس جامعه دور باشد.زندگی انسانها نباید موضوع خرید و فروش و تولید سود باشد. جامعه انسان محور از این مبانی شروع می کند.
فقر و بیکاری و محرومیت و نداشتن زندگی ریشه های اعتیاد هستند.عدم دسترسی به درمانها و متدهای پیشگیری بیماری اعتیاد در کنار درمان بیماریهای روانی از جمله بیماریهای مزمن درد زا که عامل اعتیاد به داروهای ضد درد هستند و…همه اینها باید در کنار هم قرار گیرند.نظام آموزشی باید بکار بیفتد و قدم به قدم مثل تمامی عرصه های دیگر زندگی، این نکبت از سر راه برداشته شود.
حتی قبل از دسترسی انسان به جامعه فارغ از ستم سرمایه و همین امروز باید تمامی متدهای دروغین مبارزه با اعتیاد را چه در شرق و چه در عرب این دنیای وارونه افشا کرد. نباید مردم گول بخورند و متوهم شوند که “قانونی کردن مواد مخدر” به نفع آنهاست! فعالین اجتماعی و فرهنگی در کنار متخصیین این رشته ها باید پیکار خود را بر عقب زدن همزمان طرح های حاکمان برای کسب سود از طریق معتاد کردن مردم، تشدید کنند.
“قانونی کردن ماریجوانا” تلاشی است برای نابودی نسل جوان در آستانه نظام سود !
منابع بیشتر:
منابع در مضرات آزاد شدن استعمال ماریجوانادر امریکا
http://www.kstatecollegian.com/2012/11/13/legalization-of-marijuana-brings-economic-benefits/
افتصاد قانونی کردن ماریجوانا
http://www.canorml.org/background/mjeconomics.html
موافق و مخالف در موضوع ازاد سازی مصرف ماریجوانا در امریکا:
http://www.umsl.edu/~keelr/4380_ss08_wiki/ba0e099eb51f95fb9dfc0d6d2f268372.html