مبارزان کمونیست: در ۷ نوامبر ۲۰۱۱۲ سمیناری تحت عنوان” سمینار چشم انداز نزدیکی و اتحاد نیروهای کمونیسم کارگری” در شهر استکهلم بر گزار گردید. شما یکی از سخنرانان در آن سمینار بودید لطفا چگونگی شروع ماجرا و سابقه آن را توضیح دهید؟
مجیدحسینی: بیشتر از سه ماه قبل از این سمینار نامه ای از رهبری حزب کمونیست کارگری ایران در رابطه با نشست مشترک بدست مبارزان کمونیست رسید. همزمان با آن رهبری این حزب نامه های مشابهی را برای کمیته مرکزی حزب کمونیست کارگری ایران- “حکمتیست” و رفقا ایرج فرزاد و عبد الله شریفی فرستاده بود. در آن نامه ها و در طی تماسهای تلفنی رفیق اصغر از همه سوال کرد که آیا با نشست مشترک با دیگر دعوت شدگان به این جلسه مشکلی داریم و اگر ملاحظه ای هست ما جلسات را بطور جداگانه خواهیم گرفت؟ ما جواب دادیم با گرفتن جلسه مشترک با هیچ حزب و فردی مشکلی نداریم. اما حزب “حکمتیست” حاضر به شرکت در جلسه مشترک نبود. عاقبت به دلیل نوشته انتقادی یکی از اعضای رهبری این حزب به نوشته حمیدتقوایی و جواب یکی از اعضای رهبری حککا به این نوشته و رد بدل شدن نامه هایی این حزب حاضر به آمدن به جلسه جداگانه هم نشد.
در ۸ سپتامبر جلسه مشترکی با شرکت حمید تقوایی و اصغر کریمی و محمد آسنگران از اعضا رهبری آن و با شرکت ایرج فرزاد و عبدالله شریفی و از مبارزان کمونیست یدی کریمی، اسد نودینیان، عبدالله کهنه پوشی و من گرفته شد. در این جلسه رهبری حزب کمونیست کارگری در مورد طرح مورد نظرش و تشکیل یک کنگره مشترک برای تشکیل یک حزب بزرگ سیاسی صحبت کرد. خطوط کلی بحثها همان بود که در سمینار استکهلم بحث شد. شرکت کنندگان در جلسه نظرشان در مورد این طرح مجموعا مثبت بود و اما در رابطه با عملی شدن آن به نواقص و کمبودهائی اشاره کردند. نوار این جلسه ضبط شده است.
از جلسه هشت سپتامبر تا کنون رفقای مبارزان کمونیست از طریق نشست های حضوری و تلفنی و نوشتن نامه با تعداد بسیار زیادی از رهبران و کادرهای احزاب مختلف تماس گرفته اند. در این تماس ها سعی ما بر این بوده است که این رفقا را متوجه اهمیت و جایگاه سیاسی و اجتماعی این پروژه بکنیم و متقاعدشان سازیم که فعال آن شوند.
مبارزان کمونیست: بطور خلاصه پروژه را معرفی کنید و چرا فکر میکنید تشکیل کنگره مشترک عمومی با شرکت تمام کادرها و اعضا احزاب متعدد موجود و فعالین پراکنده کمونیسم کارگری طرحی است عملی و تشکیل چنین حزبی در شرایط کنونی جوابگوی اوضاع نابسامان سیاسی و حزبی جنبش کمونیستی است؟
مجیدحسینی: ابتدا باید گفت که بعد از تکه و پاره کردن حزب منصور حکمت نزدیک به ۹ سال پیش و انشعابات مکرر در تکه و پارها آن این اولین قدم مهم سیاسی و مسئولانه ای است که بر داشته شده است. ما، جمع مبارزان کمونیست، همیشه بر تشکیل حزب سیاسی کمونیستی تاکید کرده ایم و این طرح را در راستای این هدف خود میدانیم. در اینجا قبل از اینکه وارد توضیح کامل ضرورت سیاسی و زمینه های چنین اقدامی بشوم به چند نکته اشاره میکنم.
اول، این طرح به همه احزاب و گروه و محافل و فعالین منفردی که تحت عنوان کمونیسم کارگری فعالیت میکنند فراخوان می دهد که در یک کنگره دور هم جمع شوند و بر مبنای توافقات پایه ای و سیاسی مشترک عمومی با هم متحد گردند و به جای چند حزب و گروه جداگانه فعلی در یک حزب بزرگ متشکل شوند. این توقع از کمونیست ها و تشکلهای پراکنده و احزاب موجود توقعی اراده گرایانه و دور از انتظار نیست، توقعی طبیعی است با پشتوانه سیاسی و مادی بسیار قوی.
دوم، پشتوانه و مبنای پایه ای این کنگره، و این توقع از همه نیروهائی که خود را متعلق به جنبش کمونیسم کارگری میدانند متکی است بر توافقات اصولی و تئوریک و سیاسی ریشه داری که تاریخ درخشانی از مبارزات مشترک را پشت سر دارد. خطاب این فراخوان به همه احزاب و گروه ها و فعالین کمونیستی است که برنامه یک دنیای بهتر، اصول سازمانی حزب، حزب و جامعه: از گروه فشار تا حزب سیاسی، حزب و قدرت سیاسی، دمکراسی تعابیر و واقعیات، سیاست ما در قبال جمهوری اسلامی، مذهب، زنان، کودکان، مسئله ملی و بسیاری دیگر را که توسط منصورحکمت نوشته شده اند قبول دارند. به این ترتیب پایه اصلی و مبانی اساسی این پروژه و نقطه حرکت اولیه آن بر روی شانه های منصورحکمت استوار است. در نتیجه چنین اقدامی امکان پیوند دو باره رشته های گسسته کمونیسم منصورحکمت را در عرصه سیاست، حزبداری، شیوه رهبری، پراتیک و بطور کلی سبک کاری تا اندازه ای فراهم خواهد آورد.
در پناه این اصول مشترک، پایه دیگر این پروژه بر اوضاع حال در جامعه و تحولات و رویدادهای سیاسی آینده آن بند است. این می ماند برای رهبری منتخب این حزب جدید که در جواب به نیازهای سیاسی جامعه و تحولات جاری درون آن سیاست گذاری کند و برنامه اش را بریزد.
سوم، گرفتن کنگره مشترک و تدارک سیاسی و تشکیلاتی آن یک تحول و اتفاق سیاسی با اهمیتی در صحنه سیاسی ایران و در میان نیروهای چپ و کمونیست است. بدون شک این اتفاق در ابعاد جامعه توجه ها را جلب می کند و خبر آن همه انسانهای آزادیخواه را خوشحال و امید وار خواهد کرد. این تجمع بزرگ حرکتی است در جهت عکس انشعابات و جدائیهای پشت سر هم در میان نیروهای چپ بطور عموم و در میان طیف کمونیسم کارگری بطور خاص. این پروژه نه تنها تصویر موجود از چپ را تا اندازه ای عوض خواهد کرد، آلترناتیوی اجتماعی کمونیست ها و حزب آنها را در مقابل جریانات راست ملی مذهبی در جلو صحنه سیاسی جامعه قرار میدهد. به این اعتبار کارگران کمونیست در محلهای کار و فعالین عرصه های مختلف اجتماعی، زنان، دانشجویان و دانش آموزان، جوانان، کودکان و دیگر انسانهای آزادیخواه و برابری طلب از آن افق میگیرند و دلگرم میشوند. چنین اقدامی قدرت و اعتبار اجتماعی کمونیسم را بالا خواهد برد و در سطح وسیعی سرها را بطرف منصور حکمت بر خواهد گرداند.
بنابراین چهار چوب اصلی این طرح نه تحلیل و برداشتهای مختلف حول آن، و هم چنین نفس این اقدام رنگ و بوی حزب و جامعه و حزب و قدرت سیاسی را با خود دارد و در این چهار چوب قابل بررسی است. اگر برنامه یک دنیای بهتر و دیگر اسناد سیاسی ستون پایه و تکیه گاه این کنگره عمومی و حزب مورد نظر است، مباحث حزب و قدرت سیاسی و حزب جامعه و اتخاذ روشهای معینی از فعالیت حزبی مبتنی بر این مباحث نقطه شروع کار ما خواهد بود.
چهارم، مبتکر اولیه این طرح حزب کمونیست کارگری است، اما بعد از علنی شدن ماجرا همه موافقین صاحب آنند و پیشبرد این پروژه سیاسی چهار چوب و قالب وسیعی به خود می گیرد. اما در صورت عدم استقبال نیروهای کمونیسم کارگری از آن امکان دارد این طرح به قالب حزب خاصی محدود گردد. اکنون همه احزاب و گروه و محافل کمونیست و هر تک عضوی از این احزاب و هر فعال منفردی می تواند مانند بقیه و بطور برابر در این پروژه سهیم شود. پیوستن احزاب و گروهها و هر فرد کمونیستی به این پروژه اهمیت دارد و امید است ماجرا اینگونه به پیش برود. با این وجود در صورت مخالفت احزاب با این طرح ماجرا تمام شده نیست و با دوره نسبتا متفاوتی از فعالیت سیاسی و حزبی روبرو خواهیم شد.
در ضمن با اندک دقتی در عمق ماجرا متوجه میشویم که این پروژه طرح پیوستن احزاب و گروهها بهم دیگر نیست، طرح چاره اندیشی کمونیستها و جواب آنها به اوضاع نابسامان سیاسی و سازمانی جنبش کمونیستی در ایران از طریق شکل دادن به یک آلترناتیو قوی کمونیستی بر اساس مبانی پایه ای و سیاسی مورد بحث است. این فراخوانی است به همه کمونیستها و دعوت از همه آنها برای پیدا کردن راه مشترک به کمک هم. در این کنگره فرد بعنوان فرد با حق رای برابر با بقیه شرکت کنندگان ایفای نقش میکند، نه احزاب گروه و محافل.
ما این بر داشت را از این طرح داریم که پشت در سالن این کنگره همه احزاب فعلی، حزب خود، رهبری و لیدر خود و تمام آن سیاست های رسمی را که هر یک از آنها در دوره جدایی برای حزب خود اتخاذ کرده اند به جا میگذارند و بمثابه فرد و فعال کمونیست و نه عضو هیچ حزب و گروهی وارد این کنگره میشوند تا حزب دیگری را بسازند. بنابراین کنگره، کنگره احزاب نیست، تجمع فراحزبی است، کنگره کمونیستهایی است که بسیار بیشتر از اختلافاتشان توافقات سیاسی با هم دارند.
پنجم، دامنه تاثرات این طرح تنها مربوط به ایران نیست. این اقدام موقعیت سیاسی و اجتماعی و تشکیلاتی دو حزب کمونیست کارگری عراق و کردستان را تحت تاثیر قرار خواهد داد. اعتماد به این احزاب در عراق بیشتر میگردد، در حوزه جغرافیائی فعالیت آنها هم رجعت به آن رگه از کمونیسم که مورد نظر منصور حکمت بود بیشتر میشود، مناسبات غیر دوستانه مابین کلیه این احزاب جای خود را به روابط دوستانه و برنامه عمل مشترک و هماهنگ و همکاری آنها در سطح منطقه خواهد داد. این مسئله در شرایط بحران سیاسی جاری در سوریه و عراق و ایران و کشورهای شاخ آفریقا از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.
مبارزان کمونیست: عکس العمل دیگر احزاب و گروهها و فعالین منفرد در رابطه با این طرح تا کنون چگونه بوده است؟
مجیدحسینی: هنوز ما در سر آغاز این پروژه هستیم و فقط چهار چوب و جهت های عمومی طرح آنهم بطور ناکافی به اطلاع عموم رسیده است. پیشبرد این پروژه احتیاج به برنامه ریزی فکر شده، تبلیغ و ترویج و گرفتن تماس با هم و اقلام متعددی از اقدامات را دارد. اما در همین سطح محدودی که این بحث علنی گشته توجه دوست و دشمن را جلب کرده و در همان قدم اول تاثیرات مثبتی بر فضای سیاسی و مناسبات بین نیروهای سیاسی گذاشته و توانسته سدهائی را در هم بشکند که در غیاب چنین پروژه ای به تصور کسی خطور نمی کرد. وقتی میگوئیم همه ما می توانیم با هم متحد شویم و در یک حزب با هم کار کنیم حس همسنگری و هم سر نوشتی هر فرد کمونیست و هر انسان منصف و مبارزی با طیف وسیعی از کمونیستها بیشتر میشود و توافقات مشترک سیاسی و پایه ای موجود ارزشش بالا میرود.
تا کنون هیچ جریانی جواب مثبت و یا منفی به این طرح نداده است. اما به دنبال پخش خبر این پروژه و علنی کردن بحث آن دو روند عمومی در میان فعالین کمونیست در ایران و خارج از ایران و در میان صفوف احزاب موجود در حال شکل گرفتن است. یکی روند استقبال و تعمق و علاقمندی به تعقیب این ماجرا است. بحث این پروژه بر فراز حصارهای تشکیلاتی عبور کرده و در درون هر حزب و جریانی بصورت رسمی و غیر رسمی ادامه دارد. فعالین کمونیست در ایران با علاقه این ماجرا را تعقیب میکنند. از زمان طرح این بحث ارتباط و دیالوگ افراد و حتی احزاب با هم بسیار راحت تر از قبل گشته و در مجموع می توان گفت یک حرکت آرام سیاسی حول این پروژه در حال شکل گرفتن است و باید این را تقویت کرد. در پناه این حرکت آرام مثبت روند دیگر و متاسفانه باید گفت منفی در میان بخشی از رهبری و بدنه تمام آن احزابی که تحت عنوان کمونیسم کارگری فعالیت می کنند وجود دارد. این روند به جای پیوستن به این پروژه و تقویت و کامل کردن آن و در گیر شدن با معضلات سیاسی و سازمانی عمومی و سراسری جنبش کمونیستی و تشکیل یک آلترناتیو چپ هر چه بیشتر به طرف جا خوش کردن در قالب سکتی گری محدود تشکیلاتی و حفظ وضع فعلی تمایل دارد. این روند بدنبال انشعابات گذشته و در طول این سالها چنین شیوه ای از فعالیت سیاسی و سبک کاری را در عرصه های مختلف شکل داده و فرهنگ سیاسی منطبق با آن را شکل داده است. دل مشغولی های شخصی و غیر سیاسی در بطن این روند تاثیر دارند و در میان فعالین منفرد تمایل به گوشه گیری و حفظ سلامت سیاسی خود، در محافل کوچک محفلیسم، در میان احزاب فعلی غیر سیاسی گری و فرقه گری را تقویت کرده است. اما اوضاع فعلی کار بزرگ و توقع بزرگ را جلو همه ما قرار داده است.
دوم، این یک پروژه سیاسی و اجتماعی است و فکر میکنم نحوه بر خورد بدان محک سنجش ظرفیت سیاسی همه ما می تواند باشد. کامل کردن این پروژه و تکاندن نکات نارسا و نادرست حول آن به تصمیم و کالیبر سیاسی همه ما بستگی دارد. این فرصت پیش آمده عمر محدودی دارد یا از دست میرود یا از آن استفاده خواهیم کرد. در صورت مخالفت احزاب با این طرح و یا به سرانجام نرسیدنش احتمال دارد خود ماجرا و موضوع پروژه تبدیل به ابزار جنگ و دعوای میان این احزاب گردد.
اگر کسی از انشعابات پیش آمده ناراضی است و میخواهد جلو عواقب مضر این جدائیها را بگیرد راهش ادعا کردن و نقل قول آوردن از منصورحکمت نیست، پراتیک است و اقدام عملی برای جبران آن. در نتیجه احزاب و نیروهائی که بطور واقعی خواهان وحدت جنبش کمونیسم کارگری هستند باید متوجه باشند که در شرایط فعلی هیچ وحدتی شورانگیز تر و وسیع تر و سیاسی تر و پایه ای تر از این متصور نیست. اگر طرح بهتری هست همه با کمال میل از آن استقبال خواهیم کرد.
آن احزابی که خواهان تشکیل یک حزب بزرگ هستند راه تشکیل بزرگترین حزب ممکن در شرایط فعلی وارد شدن به این پروژه است. اکنون همه احزاب و گروها و هر فعال منفردی از سیاست های همدیگر نقد دارند، هیچ حزبی دیگری را قبول ندارد، هیچ فردی دیگری را، تشکیل چنین حزبی تنها راه کنار نهادن و دور زدن این سیاست های بی حاصل آزمایش شده است. آن احزابی که بیشتر بر حقاینت سیاست های خود پای می فشارند و اصرار دارند تنها آنها حزب سیاسی و کمونیستی هستند، باید متوجه باشند که پشت کردن به این پروژه حرکتی است در جهت خلاف این ادعا. اگر حزبی خود را حزبی سیاسی و مسئول میداند و به سیاست های خود اعتماد دارد با تشکیل یک حزب بزرگ به میدان وسیعتری برای جا انداختن سیاستهایش دست می یابد و چنین حزبی قاعدتا باید نسبت به سر نوشت کمونیسم و کادرهای آن احساس مسئولیت کند.
اگر حزبی طرفدار واقعی وحدت کمونیستها است گرفتن کنگره عمومی و مشترک فراحزبی تنها راه وحدت همه ما با هم است.
اگر حزبی مدعی است که حزب سیاسی دخالتگر در تحولات جامعه است و می خواهد به نفع مردم نقشی ایفا کند، دخالتگری موئثر تنها با حزب بزرگ و توده ای امکان پذیر است. چنین حزبی باید بتواند با نزدیک ترین متحدین سیاسی خود متحد شود و این طرح دست همه ما را در دست هم قرار خواهد داد.
ما با یکدوره تاریخی روبروئیم و تصمیم ما بار دیگر آینده سیاسی همه را رقم خواهد زد. ما چه بخواهیم و چه نخواهیم پروژه تشکیل یک حزب واحد تواقعات سیاسی بالاتری از حزب و فعالیت حزبی، از اتحاد کمونیستها، از کار سیاسی و از احزاب کنونی بوجود می آورد و تصویرها را تغییر میدهد. موافقت و یا مخالفت با این پروژه و با هر اقدام سیاسی و درست دیگری بسترهای معینی را تقویت و یا تضعیف میکند و عواقبی سیاسی در بر خواهد داشت. وارد شدن به یک طرح سیاسی درست مسیرهای درستی را بر روی ما باز میکند و همه از آن نیرو میگیریم اما پشت کردن به یک حرکت سیاسی نیازمند سنگر بندی غیر سیاسی و بسیج غیر سیاسی است و همه را ضعیف خواهد کرد.
ادامه دارد
مجیدحسینی
۱۹ دسامبر ۲۰۱۲
تلفن: ۰۷۳۷۷۶۵۳۴۶
majid.hosaini@gmail.com
با عرض معذرت از خوانندگان احتمالا قسمت دوم این مصاحبه با تاخیر و بعد از تعطیلات سال نو منتشر خواهد شد.