توپ فوتبال و کودکان کار

مسابقات فوتبال لیک اروپا از سال ١٩۶٠به میزبانی فرانسه آغاز شد. این بازی ها از سال ١٩٩۶ تحت عنوان جام ملت های اروپا “یورو” هرچهار سال یک بار برگزار می شود، چهاردهمین دوره مسابقات فوتبال جام ملت‌های اروپا این دوره”یورو”از ٨ ژوئن ۲۰۱۲ با صرف هزینه میلیاردها یورو در دو کشور لهستان و اوکراین مصادف با دهمین سالروز جهانی مبارزه با کار کودک (١٢ ژوئن ٢٠١٢) در دنیا آغاز شد.
این دو حادثه بزرگ ورزشی در دنیا میلیونها تماشاچی و توریست را به لندن، لهستان و اکراین خواهد کشاند تا از نزدیک نظاره گر این بازی ها و مهارت فوتبالیست هائی باشند که با شوت زدن به دسترنج کودکان کار، برای خود و گردانندگان این بازی ها دلار پارو میکنند.
ضروری است که نهاد های مخالف کار کودکان، سازمانهای انسان دوست و معترضین به تمامیت نظام سرمایه داری در جریان این مسابقات اقدام به کمپین های اعتراض به کار کودکان در دنیا و کودکان ایرانی که شب را در گوشه و کنار خیابانها و در میان زباله ها به جستجوی لقمه نانی به صبح خواهند رساند میکردیم؟
المپیک ٢٠١٢ لندن در راه است مخالفان واقعی کودکان کار در دنیا هنوز برای اعتراض به این ناعدالتی وقت کافی دارند.
پاکستان یکی از بزرگترین صادرکننده توپ فوتبال در دنیاست که ابزار اصلی پر در آمد ترین و جذاب ترین ورزش فوتبال در جهان است، به گزارش ایسنا”سالانه بیش از۴٠ میلیون توپ فوتبال در جهان تولید می‌شود که ۷۵ درصد آن در شهر”سیالکوت” پاکستان و عمدتآ توسط کودکان کم سن و سال تولید می شوند. در ضمن بیش از ۷۰ درصد از کل توپهای وارداتی به آمریکا نیز ساخت پاکستان هستند.”
در شهر سیالکوت هزاران کودک بین سنین پنج تا ١۴ سال به١٠تا١١ساعت کار جهت امرار معاش خود و هزینه زندگی خانواده شان مجبور به کار در مراکز دوخت توپ هستند که دستمزد آنان در ازای دوخت هر توپ حدود۶٠سنت است. کارگران زن پاکستانی در صنعت توپ سازی این کشور نیز با تبعیضی مضاعف روبرو هستند و به خاطر زن بودنشان دستمزد کمتری از مردان می‌گیرند. این در حالی است که کارگران مرد نیز در مراکز دوخت توپ حقوق ناچیزی دریافت میکنند.
عده‌ای از فعالان حقوق کودکان و انسانهای آزادیخواه و برابری طلب در اعتراض به این پدیده ناعادلانه از نظام سرمایه داری و در افسوس عمیق نسبت به رنج و مشقت کودکان کم سن و سال در مراکز تولید توپ فوتبال در شهر سیالکوت پاکستان، در سال ١٩٩۶و در جریان بازیهای فوتبال لیگ اروپا اقدام به”لابی ‌گری با شرکتهای بزرگی مانند نایک و آدیداس کردند تا جلوی کار کودکان پاکستانی در زمینه تولید توپ فوتبال را بگیرند.”
فیفا نیزدرهمین سال( ١٩٩۶)اعلام کرد”همه تولیدکنندگان توپ فوتبال باید دارای آرم مخصوصی باشند که آن آرم نشان دهنده تولید توپ بدون استفاده از کار کودکان است. بعدآ فیفا اعتراف کرد که کار کودکان در صنعت توپ سازی پاکستان موضوعی بسیار پیچیده بوده که این نهاد ورزشی توانائی و تجربه کافی و لازم برای مهار آن را ندارد.”
متأسفانه کمپین های مخالف با کار کودکان و ایده فیفا عملی نشد، بهره کشی از نیروی کار ارزان کودکان در مراکز تولید توپ در پاکستان همچنان ادامه دارد. این در حالی است که این کودکان کار با دستان پینه بسته و با بیش از ١١ ساعت کار در سالن های غیر استاندارد و ناامنی محل کار، بدون توالت و آب آشامیدنی سالم با قرار دادهای موقت در این مراکز تولید مجبور به دوختن توپ هستند.
تداوم استثمار سرمایه داران بر کودکان کار برای سود بیشتر، نقش دلالان و شرکت های چند ملیتی در این پروسه از غارت، نقش رسانه ها و ارگانهای تبلیغی و باشگاه های ورزشی و ورزشکاران معروف برای تقسیم سود بیشتر از دسترنج این کودکان، به نوعی از رقابت مافیائی در سطح بین المللی تبدیل شده است و متأسفانه تا کنون کسی را جلودار آنها نیست.
اخیرآ گزارشگر گروه ورزشی مهر در اقدامی بی سابقه نقش مافیائی باشگاه های ایران و ورزشکاران در رشته فوتبال را در مقایسه با دسمزد ناچیز کارگران ایرانی برجسته کرده است، تا به زعم خود از این طریق نقش اصلی رژیم سرمایه داری جمهوری اسلامی را در پروسه تجارت و غارت، فساد و دزدی های اخیر درون هیئت حاکمه و مسئولین آنها را کم جلوه دهد و بار سنگین این بابرابری را متوجه فوتبالیستهای خوش نامی کند که خود قربانی نظام سرمایه داری جمهوری اسلامی در ایران هستند.
بررسی خبرنگار مهر نشان می دهد”هر بازیکن لیگ برتر فوتبال ایران اگر در هر ٣۴ مسابقه لیگ به میدان برود، ٣٠۶٠دقیقه برای تیمش بازی خواهد کرد، که اگر او به عنوان یک بازیگر مطرح و تأثیر گذار یک میلیارد تومان دریافت کرده باشد، به ازای هر دقیقه بیش از ٣٢۶ هزار و ٧٩٧ تومان دریافت خواهد کرد. این رقم در ساعت به ١٩۶٠٧٨٢٠تومان خواهد رسید.” لازم به یادآوری است که قرار داد تعدادی از بازیکنان باشگاه های لیک سراسری ایران تا ۵/١ میلیارد تومان نیز خواهد رسید.
درآمد حاصل از دسترنج تولید کنندگان توپ فوتبال ابزار اصلی پر در آمد ترین و جذاب ترین ورزش دنیا که با دستان ظریف و پینه بسته دختران و پسران کارگر در شهر سیالکوت به بازار عرصه خواهد شد به جیب دست اندر کاران و بازیکنان این بازی ها غیر از کودکان کار سرازیر خواهد شد.
به نقل از این گزارشگر این رقم در حالی به دست می آید که”حقوق ماهانه یک کارگر در سال٩١ براساس تازه ترین اعلام حدود ٣٨٩ هزار تومان است. کارگران برای هر دقیقه کاری که انجام می دهند ٢٧ تومان دریافت می کنند که در ساعت مبلغی حدود ١۶٢۴تومان می شود. به این ترتیب میزان دریافتی یک فوتبالیست میلیاردر در دقیقه و ساعت ١٢ هزار برابر یک کارگر است.”مسی یکی از فوتبالیست های معروف دنیا و برنده دو توپ طلا طی دو سال گذشته، سالانه ۳۱ میلیون یورو درآمد دارد، مقایسه درآمد او در هر دقیقه با دستمزد کودکان کار در شهر سیالکوت برای کسانی که هم اکنون و یا در گذشته مدت زمانی نیروی کار خود را در مقابل دسمزد ناچیزی به صاحبان کار و سرمایه فروخته اند زجر آور است.
کارگر ایرانی با دریافت ۴٨٩ هزار تومان در ماه با کارگرانی که در همسایگی آنها در شهر سیالکوت پاکستانی با دستمزد ناچیز حدود ۶٠ سنت برای دوختن یک توپ فوتبال در شرایطی سخت و دشوار مشغول کار هستند حد اقل در دو خواست مشترکند، پایان دادن به استثمار و ممنوعیت کار کودکان زیر ١٨ سال.
موفقیت و رهائی کارگران این دو همسایه و کارگران همشهری مسی و رونالدو و کارگران میزبان در المپیک لندن، لهستان و اکراین در همبستگی جهانی طبقه کارگر معنا خواهد داد.
بار دیگر نهاد های مخالف کار کودکان و سازمان های بین ‌المللی در ١۴ فوریه سال١٩٩٧در آتلانتای آمریکا”توافق نامه‌ای بین سازمان بین‌المللی کار، یونیسف، جمعیت نجات کودکان بریتانیا و اتاق بازرگانی و صنایع سیالکوت به امضا رسید که هدف اصلی آن مقابله با کار کودکان در مراکز تولید توپ در پاکستان بود” که متأسفانه این توافقنامه نیز شکست خورد.
اعتراض و مبارزه به کار کودکان در مراکز تولیدی علی رغم اینکه کاری است انسانی و با ارزش اما وظیفه فیفا نیست بلکه در واقع وظیفه پیشروان جنبش کارگری در تشکل های واقعی خود کارگران است. در غیاب این تشکل ها و پیشروان آگاه این طبقه، قرار بود حتی در جریان برگزاری رقابتهای جام جهانی٢٠١٠ آفریقای جنوبی کمپینی درحمایت از پایان کار کودکان در مراکز تولید توپ در پاکستان و افزایش حقوق کارگران فعال در این مراکز به راه بیفتد که این کمپین نیز عملآ با شکست مواجه شد و کاری از پیش نبرد.
وظیفه انقلابی زنان و مردان مبارز، نهاد های انساندوست، سازمانها و احزاب کمونیست و انقلابی و در رأس آنها تشکل های کارگری و خود کارگران جهت اعتراض به کار کودکان زیر ١٨سال، نحوه بهره گیری و استفاده از این جمعیت میلیونی از تماساچیان در محل برگزاری این رویدادهای بزرگ ورزشی و تبدیل مسابقات ورزشی در این میدانهای به عرصه ای از مبارزه و اعتراض به تمامیت نظام سرمایه داری در دنیا و ایران نیز مفید و کار ساز خواهد بود.
در جامعه سرمایه داری بی ارزش کردن فرهنگ سالم ورزشی است که جوانان و نسل کنونی از هر زمانی بیشتری به آگاه شدن و دوری از مضرات آن نیاز دارند.
این سالم سازی تنها در جامعه آزاد و برابر سوسیالیستی است که ورزش و ورزشکار از قید و بند رابطه آشکار و پنهان طبقاتی پول و مافیای قدرت رهائی یافته و ورزش در خدمت سالم سازی روح و جسم انسان و شکوفایی ارزش و خلاقیت فرد و سالم سازی جامعه قرار خواهد گرفت.
جمعه ٩ تیر ١٣٩١