ایسکرا: در یک روزنامه عربی زبان به اسم “صباح الجدید” این خبر منتشر شده است که سپاه پاسداران جمهوری اسلامی به پ ک ک کمک اقتصادی و نظامی و اطلاعاتی می کند. همین روزنامه به این مسئله اشاره می کند که کمکهای رژیم اسلامی به پ ک ک به موضع دولت ترکیه در قبال دولت سوریه مربوط می شود. این در حالی است که تا چند ماه پیش جمهوری اسلامی و دولت ترکیه علیه پژاک و پ ک ک متحد شده و دست به حمله نظامی علیه آنان در مناطق مرزی زده بودند. طبق این گزارش ایرج مسجدی جانشین فرمانده سپاه قدس مجری این طرح بوده است. شما چند و چون این موضوع را چگونه ارزیابی میکنید؟
محمد آسنگران: این خبر هنوز به طور رسمی تایید نشده است. اما با توجه به تغییر معادلات منطقه و اختلاف سیاست جمهوری اسلامی و دولت ترکیه در مورد دولت سوریه و بشار اسد به عنوان تنها دولت متحد جمهوری اسلامی٬ به واقعیت بسیار نزدیک است. توافق پ.ک.ک و پژاک با سپاه پاسداران که هر دو طرف این معامله هم آنرا رسما اعلام کرده اند خود تابعی از همین تغییر معادلات است.
توافق اولیه جمهوری اسلامی و ترکیه برای حمله به مناطق محل استقرار پژاک و پ.ک.ک بر پایه سیاست این دو دولت علیه اپوزیسیون همدیگر بود و هدف جمهوری اسلامی این بود که این مناطق را به محل استقرار جریانات اسلامی تبدیل کند. با توجه به منفعت دولت ترکیه برای تضعیف پ.ک.ک آنها مدتی هماهنگ عمل کردند. ولی در همین مدت جمهوری اسلامی انتظار داشت که با این اقدام که کمکی به دولت ترکیه هم بود ترکیه را وادار کند دست از مخالفت با بشار اسد و حمایت از اپوزیسیون این دولت بردارد. دولت ترکیه به این خواست جمهوری اسلامی تن نداد. زیرا سیاستهای پایدارتر و استراتژیک ترکیه که عضو ناتو و یکی از متحدین غرب به حساب می آید منافع بورژوازی ترکیه را بهتر از توافق با یک رقیب منطقه ای خود یعنی جمهوری اسلامی تامین میکرد.
اکنون جمهوری اسلامی برای مدت نامعلومی به این سیاست روی آورده است که مخفیانه و غیر رسمی پ.ک.ک و پژاک را کمک کند تا به دولت ترکیه فشار بیاورند. گویا سردار ایرج مسجدی جانشین فرمانده سپاه قدس در یک سفر به کردستان عراق و به دنبال ملاقات با مقامات دولت محلی کردستان عراق موفق شده است که پ.ک.ک و پژاک را در جهت سیاست جمهوری اسلامی بکار گیرد و با آنها ملاقات کرده و قول پنج میلیون دلار پول و انبوهی سلاح و مهمات به آنها داده است. این اقدامات سپاه قدس به شرطی عملی میشود که پ.ک.ک با جمهوری اسلامی همکاری کند و در عین حال علیه دولت ترکیه فعالیت نظامی خود را تشدید نماید.
همزمان با این ملاقات در کردستان عراق وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی و ترکیه هر دو طی یک ملاقات رسمی توافق کردند که علیه اپوزیسیون همدیگر و مشخصا علیه پ.ک.ک متحد عمل کنند. اما این سیاست دوگانه جمهوری اسلامی موقتا به نفع توافق غیر رسمی آنها با پ.ک.ک پیش رفته است و رسما اعلام کرده اند که پ.ک.ک و پژاک تسلیم خواسته های آنها شده و قرار است همه کسانی که جمهوری اسلامی آنها را تروریست میخواند و در مناطق پ.ک.ک حضور پیدا میکنند به جمهوری اسلامی تحویل داده شوند و خودشان هم علیه جمهوری اسلامی فعالیت نکنند. پ.ک.ک و پژاک هم این خواسته های جمهوری اسلامی را پذیرفته اند. از آن هنگام تا کنون آتش بسی غیر رسمی میان جمهوری اسلامی و پ.ک.ک برقرار شده و جنگ پ.ک.ک با دولت ترکیه شدت گرفته است.
با توجه به موارد بالا هدف جمهوری اسلامی اعمال فشار علیه دولت ترکیه است نه کمک به پ.ک.ک. ناگفته نماند که دولت محلی کردستان عراق هم مایل است که سیاست جمهوری اسلامی را تقویت کند. زیرا اختلاف دولت ترکیه و جمهوری اسلامی را به نفع خود میبیند. اما سیاست همه جریانات ناسیونالیست کرد از جمله پ.ک.ک و پژاک همیشه این بوده است که در شکاف دولتهای منطقه زندگی کنند. به همین دلیل تاریخا این جریانات ناسیونالیست کرد بوده اند که بازنده این معاملات هستند. هر آن این دولتها منافعشان در جهت قربانی کردن این احزاب بوده است آنها را قربانی کرده اند. سرنوشت دولت خودمختار کرد در دوران قاضی محمد در سال ۱٣۲۴ و ملا مصطفی بارزانی در سال ۱۹۷۵ تنها دو نمونه از این معاملات و بعدا سازش دولتها با همدیگر و شکست و ناکامی ناسیونالیسم کرد بوده است. احتمالا این بار هم سیاست جمهوری اسلامی تا توافق دیگری با ترکیه و معامله کردن و فروش پ.ک.ک و پژاک ادامه خواهد داشت. بنابراین سیاست کنونی جمهوری اسلامی نمیتواند سیاستی پایدار باشد. اختلاف و توافق دولتهای منطقه همیشه تابعی از منافع آنها در هر دوره بوده است.
ایسکرا: شما در صحبتهایتان به اختلاف مابین جمهوری اسلامی و ترکیه اشاره کردید. با توجه به این اختلافات ظاهرا جمهوری اسلامی تلاش می کند از پ ک ک بعنوان اهرم فشاری برعلیه ترکیه استفاده کند. پس توافقات جمهوری اسلامی با پژاک را چگونه توضیح میدهید؟
محمد آسنگران: پژاک هیچ وقت نیرویی جدا از پ.ک.ک نبوده است من سال ۱٣۸۴ مفصل نوشتم که از کی و چرا پژاک درست شد و این گروه چگونه و به چه دلیل به عنوان شاخه کردستان ایران پ.ک.ک عمل میکند. این بار هم توافق پ.ک.ک با جمهوری اسلامی اثبات میکند که پژاک به عنوان یک گروه قومپرست کرد شاخه ای از پ.ک.ک است و سیاست جداگانه ای ندارد. در واقع میتوان گفت پژاک بخشی از پ.ک.ک است که به این اسم فعالیت میکند نه سازمانی جداگانه. همچنانکه سپاه قدس بخشی از جمهوری اسلامی است نه نیرویی جدا و مستقل از جمهوری اسلامی.
ایسکرا: آیا به نظر شما قیام و اعتراضات چند ماه اخیر مردم سوریه علیه حکومت بشار اسد در این توافقات و اختلافات دولت ترکیه و ایران نقشی داشته است؟ سیاست اتخاذ شده رژیم اسلامی در کمک به پ ک ک آیا قادر خواهد بود که موضع دولت ترکیه در قبال دولت سوریه را تغییر دهد؟
محمد آسنگران: طبعا اگر سوریه با این انقلاب مردم مواجه نمیشد دولتهای منطقه مثل سالهای قبل هر کدام منافع خود را در همان چهار چوب اولیه تعقیب میکردند. اما پدیده انقلاب در کشورهای عربی و از جمله در سوریه بسیاری از معادلات قبلی را تغییر داده است.
سیاست دولتهای منطقه نسبت به پ.ک.ک همیشه در حال تغییر بوده است. همین فردا ممکن است جمهوری اسلامی و دولت ترکیه به توافقات دیگری برسند و پ.ک.ک را قربانی کنند. همچنانکه قبلا دولت سوریه این کار را کرد. برای مثال تا سال ۱۹۹۹ پ.ک. ک مقرات اصلی خود را در سوریه مستقر کرده بود و مقر اوجلان رسما در آن کشور بود. اما با فشار ترکیه و توافق سوریه اوجلان در این سال از آنجا اخراج شد. بعد از اخراج از سوریه نیروهای امنیتی ترکیه اوجلان را در یک هواپیما دستگیر و به ترکیه بازگرداندند. از آن هنگام به دلیل فشار دولت ترکیه به جمهوری اسلامی روابط پ.ک.ک با جمهوری اسلامی هم دچار مشکل شد و به مرور مقراتش از شهرهای غربی کشور ایران برچیده شد و بعد از این تغییر سیاست بود که پژاک برای فشار به جمهوری اسلامی سرهم بندی گردید. بنابراین میتوان گفت اخراج اوجلان و برچیدن مقرات پ.ک.ک از سوریه و ایران نتیجه توافقاتی بود که سه کشور سوریه، ترکیه و جمهوری اسلامی با هم کرده بودند.
اتفاقات امروز و توافق سپاه پاسداران و پ.ک.ک تکرار همان سیکل قبلی است. احتمالا سوریه هم به منظور فشار به ترکیه کمکهایش به پ.ک.ک را از سر میگیرد. با توجه به این تحولات توافقات و اختلافات ترکیه و جمهوری اسلامی و سوریه نه تابعی از فشار و یا دوستی با پ.ک.ک بلکه تابع منافع دیرپاتر این دولتها است. پ.ک.ک فقط به عنوان یک وسیله و کارت بازی میتواند هر از چندگاهی در دست یکی از این دولتها علیه طرف مقابل به کار گرفته میشود.
ایسکرا: آیا حمله اخیر دولت ترکیه به پ.ک.ک و وارد شدن به خاک کردستان عراق جوابی به جمهوری اسلامی است یا حکومت کردستان عراق؟
محمد آسنگران: حکومت محلی کردستان عراق علیرغم اختلافات معینی که با مالکی و حکومت بغداد دارد سیاستش تابعی از سیاست دولت بغداد است. دولت بغداد و مشخصا مالکی یکی از شرکای سیاسی و منطقه ای جمهوری اسلامی است و تنها کشوری است که هماهنگ با جمهوری اسلامی مستقیم و غیر مستقیم از بشار اسد دفاع کرده است و سیاست حکومت محلی کردستان عراق هم فعلا بیش از آنکه با ترکیه هماهنگ باشد تابعی از سیاست جمهوری اسلامی و دولت بغداد است. به همین دلیل دولت ترکیه برای فشار آوردن به آنها با وارد شدن به شمال عراق، هم احزاب حاکم در کردستان عراق را تحقیر میکند و هم میخواهد از این راه آنها را از همکاری نزدیک با جمهوری اسلامی دور کند و به پ.ک.ک بفهماند که توافق با جمهوری اسلامی نمیتواند فشار را از روی آنها بردارد.
ایسکرا: با توجه به نکاتی که اشاره کردید صحبت شما خطاب به کارگران و مردم کردستان چیست؟.
محمد آسنگران: مردم کردستان باید این تحولات را با دقت زیر نظر داشته باشند و ببینند که جریانات ناسیونالیست کرد چگونه هر از چند گاهی عامل این یا آن دولت منطقه میشوند. مردم باید این حقیقت را ببینند که جریانی مثل پ.ک.ک و پژاک نه در دفاع از خواست و منافع مردم که علیه آن عمل میکنند. دوستی با جمهوری اسلامی و همکاری با رژیم اسلامی نهایت ارتجاعی بودن و ضدیت با مردم کردستان را عیان میکند. پ.ک.ک رسما اعلام کرده است که با جمهوری اسلامی به توافق رسیده و فعالیتی نه تنها علیه این رژیم انجام نمیدهد بلکه به خواست جمهوری اسلامی قرار است مخالفینی که تحت کنترل او باشند را به این رژیم جنکایتکار تحویل دهد. این توافقات و اقدامات پ.ک.ک و پژاک علیه مخالفین جمهوری اسلامی اولین بار نیست که در تاریخ جنبش ناسیونالیستهای کرد اتفاق میافتد. در سالهای ۱٣۴۶-۴۷ همین سیاست بوسیله ملا مصطفی بارزانی علیه کسانی مثل شریف زاده و ملا آواره اتفاق افتاد و آنها را کشتند و به رژیم شاه تحویل دادند. زیرا بارزانی آن هنگام با ساواک و رژیم شاه توافق کرده بود که علیه مخالفین شاه اقدام کند و برای خوش خدمتی آنها را کشت و جنازه آنها را به ساواک تحویل داد.
پیشینه این احزاب همیشه این بوده است. مردم کردستان به یاد دارند که نیروهای ملا مصطفی بارزانی تا قبل از انقلاب سال ۱٣۵۷ اگر متحد و مزدور رژیم شاه بودند بلافاصله بعد از انقلاب به مزدور جمهوری اسلامی تبدیل شدند. جنگ قیاده موقت در سالهای ۱٣۵۸-۵۹علیه کومله و بعضا حزب دمکرات در مناطق مریوان و “ته رگه وه ر- مه رگه وه ر” در شمال کردستان ایران نمونه دیگری از این نوع سیاست است که امروز پ.ک.ک در پیش گرفته است.
زندگی در شکاف دولتها سیاست همیشگی همه جریانات ناسیونالیستی کرد بوده است. همه آنها از این سیاست و فرهنگ پیروی کرده و همیشه عامل این یا آن دولت علیه منافع مردم کردستان بوده اند. این آن چیزی است که مردم باید بدانند. این جریانات غیر قابل اعتماد هستند. مردم باید به نیروی خود اتکا کنند. ما همیشه این حقیقت را تاکید و تکرار کرده ایم.
توافقات اخیر سپاه پاسداران و پ.ک.ک هم فقط یک پرده و یک ورق از فیلم و کتاب جنایات و ارتجاع محضی است که این جریانات حامل و حامی آن هستند. قهرمانان جنبش ناسیونالیستی کرد از سمکو در دوران انقلاب مشروطیت و علیه مشروطه خواهان گرفته تا قاضی محمد که بوسیله ارتش استالین در پایان دوران جنگ جهانی دوم سرهم بندی شد و ملا مصطفی بارزانی که شاه ایران را ولی نعمت خود میخواند و جلال طالبانی که تا همین امروز هم به فاحشه سیاسی معروف است و امروز پ.ک.ک و بقیه جریانات ریز و درشت این جنبش با این سیاست و فرهنگ پا به حیات گذاشته اند و به آن ادامه میدهند. زندگی سیاسی همه اینها انگلی است و هر دولتی که بخواهد آنها را در خدمت سیاست خود بکار گیرد آنها حاضر به یراق هستند. این حقیقتی است که باید مرتب تکرار کرد و مردم کردستان باید آنرا بدانند. *