بهرام رحمانی : رسانه‌های بین المللی، مذاکرات مستقیم نمایندگان آمریکا و ایران درباره عراق را با آب و تاب گزارش کردند. مذاکرات نمایندگان ایران و آمریکا درباره عراق که پیش از ظهر روز دوشنبه، ٢٨ مه در بغداد آغاز شده بود، پس از چهار ساعت خاتمه یافت، بی آن که در مورد ادامه احتمالی گفتگوها تصمیمی گرفته شده باشند.

چشم انداز مذاکرات ایران و آمریکا!؟

         بهرام رحمانی
bamdadpress@ownit.nu

دوستان عزیز من هم به نوبه خودم به خاطر حضورتان در این جلسه سپاسگزارم و از مسئولین اتاق نیز تشکر می کنم. همان طور که در اطلاعیه این جلسه اعلام شده، بحث ما درباره «چشم انداز مذاکرات ایران و آمریکا» است.*

رسانه‌های بین المللی، مذاکرات مستقیم نمایندگان آمریکا و ایران درباره عراق را با آب و تاب گزارش کردند.

مذاکرات نمایندگان ایران و آمریکا درباره عراق که پیش از ظهر روز دوشنبه، ۲۸ مه در بغداد آغاز شده بود، پس از چهار ساعت خاتمه یافت، بی آن که در مورد ادامه احتمالی گفتگوها تصمیمی گرفته شده باشند.

این مذاکرات در دفتر نوری مالکی، نخست وزیر عراق واقع در منطقه سبز امنیتی بغداد برگزار شد و ریاست هیات های نمایندگی ایران و آمریکا را حسن کاظمی قمی و رایان کروکر، سفیران ایران و آمریکا در عراق بر عهده داشتند.

پس از افتتاح اجلاس توسط نوری مالکی، نخست وزیر عراق، مذاکرات با حضور هیات های نمایندگی ایران و آمریکا و چند تن از مقامات ارشد عراقی ادامه یافت.

در پایان این جلسه، منابع دولت عراق جو مذاکرات را دوستانه توصیف کردند. همچنین پس از خاتمه این جلسه، رایان کروکر، سفیر ایالات متحده، در یک نشست خبری به سئوالات رسانه های همگانی درباره مذاکرات دو طرف پاسخ داد. وی افزود که در این جلسه، مساله حمایت سپاه پاسداران از گروه های شورشی عراق را مطرح کرده است.

رایان کروکر گفت که طرف ایرانی در این اجلاس دیدگاه های خود را در مورد روابط ایران و عراق بیان داشت و طی آن، حضور نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا در عراق را «اشغال خارجی» توصیف کرد. سفیر ایالات متحده در این نشست خبری گفت که هر دو طرف در سخنان خود بر حمایت از دولت عراق تاکید نهادند و از این جهت، اجلاس روز دوشنبه را می توان مثبت ارزیابی کرد.

همچنین، خبرگزاری دولتی ایران – ایرنا – بخش هایی از سخنرانی حسن کاظمی قمی در اجلاس روز دوشنبه در بغداد را منتشر کرده است. کاظمی، در این سخنرانی ضمن یادآوری جنگ هشت ساله ایران و عراق، حمایت حکومت اسلامی را از گروه های مخالف حکومت صدام حسین برشمرده و افزود که پس از سقوط این حکومت، ایران از دولت عراق پشتیبانی کرده است.

وی، اقدامات حکومت اسلامی در زمینه های سیاسی، امنیتی، بازسازی و خدمت رسانی در عراق پس از سقوط حکومت سابق را یادآور شد. رییس هیات نمایندگی ایران آمادگی این کشور را برای کمک به استقرار امنیت در عراق و حمایت از دولت نوری مالکی اعلام داشت. به گزارش ایرنا، حسن کاظمی قمی ابراز امیدواری کرد که نشست بغداد «به سیادت هرچه سریع تر ملت عراق و پایان دادن به ناامنی ها و سرعت یافتن روند بازسازی منجر شود.»

در این میان طرفداران نزدیکی دولت آمریکا و حکومت اسلامی، چه در درون حاکمیت و چه بیرون از آن، از این که دولت های ایران و آمریکا تنش زدایی می کنند و به همدیگر نزدیک می شوند، از خوشحالی در پوست خود نمی گنجیدند.

اما چه آن بخش از اپوزیسیون راست و ناسیونالیست ایرانی که در انتطار دخالت دولت آمریکا چه از طریق جمله نظامی، چه از طریق محاصره اقتصادی و چه از طریق راه انداختن «انقلاب مخملی»، از مذاکره نمایندگان آمریکا و حکومت اسلامی، سرگیجه گرفته اند. و چه آن بخشی از جناح های دورن حکومت اسلامی که سال ها در تلاش بودند مدال تجدید روابط با آمریکا را به سینه خود بزنند تا در نزد سرمایه داری جهانی، به ویژه امپریالیسم آمریکا جایگاهی پیدا کنند، از این که در حاشیه قرار گرفته اند ناراحت هستند.

البته این اولین بار نیست که نمایندگان حکومت اسلامی مذاکره می کنند، بارها نمایندگان این ها در کشورهای مختلف بر سر میز مذاکره نشسته اند. آنچه که به این مذاکره ویژگی و برجستگی خاصی می دهد اعلام علنی این مذاکرات از قبل بود.

در این میان آن بخش از سردمداران حکومت اسلامی که فعلا در درون حاکمیت دست بالا را دارند از این که اولین مذاکره مستقیم و آشکار را با آمریکا انجام داده اند اگر هم به روی مبارک نیاورند در درون خود خوشحالند. زیرا هر چه قدر روابط و مناسبات حکومت اسلامی با هیات حاکمه آمریکا عادی شود، به همان نسبت نیز احتمالا فشارهای بین المللی و رقابت هایش تخفیف پیدا خواهد کرد.

اما در این میان اگر از تحلیل های سطحی به عمق برویم و نقش  و رقابت آمریکا و اسرائیل و حکومت اسلامی و گروه های اسلامی مخالف آمریکا در خاورمیانه را به لحاظ تاریخی و عینی مورد بررسی قرار دهیم، اصولا به این نتیجه خواهیم رسید که نزدیکی آمریکا و حکومت اسلامی به همدیگر به تغییر فاکتورهای مهم تر اقتصادی، سیاسی و نظامی بستگی دارد. فاکتورهایی که اگر سران حکومت اسلامی سنجیده حرکت نکنند هر کدام از آن ها می تواند موقعیت این حکومت را متزل سازد.

اساسا رابطه آمریکا و حکومت اسلامی در منطقه خاورمیانه، بسیار عمیق تر و بر سر استراتژی هایشان است. آمریکا در طول تاریخ اهمیت خاصی برای خاورمیانه قائل است و خود را مهمان این منطقه نمی داند. اما حکومت اسلامی، با حمایت و پشتیبانی از گروه های اسلامی و رقابت با اسرائیل، تنش هایی را به ویژه در لبنان، فلسطین، عراق و اف