در میان اعتراضات کارگری این هفته اعتصاب کارگران کشت و صنعت کارون برجسته است. روز شنبه ٢١ خرداد ۴٠٠٠ نفر از کارگران و کارکنان شرکت کشت و صنعت کارون شوشتر برای چند روز متوالی دست به یک اعتصاب به نظر من متفاوت زدند. مطالبات اصلی کارگران در این اعتصاب، اجرای طرح طبقه بندی مشاغل و افزایش دستمزد بود. اعتصاب همین کارگران در اول ماه مه امسال کارفرمای شرکت مزبور را مجبور می‌کند که علاوه بر دستمزد کارگران، مبلغ صد هزار تومان نیز بابت هر ماه اردیبهشت و خرداد به این کارگران و سایر کارکنان رسمی شرکت پرداخت شود. در خبر مربوط به این اعتصاب آمده است که “کارگران مجددا دست به اعتصاب زدند چون معتفدند مادام که این مبلغ در قالب طرح طبقه بندی مشاغل و در احکام کار آنها رسما و بطور قطعی ثبت و اضافه نشود، کارفرما میتواند این یکصدهزار تومان را پاداش تولید در نظر بگیرد، آنرا موقتی به حساب آورد و با کاهش مبارزه کارگران آنرا قطع کند.”
اولین مسئله‌ای که در این خبر جلب توجه می‌کند، “تعرضی” بودن این اعتصاب است. دیگر هیچ کسی نمی‌تواند این اعتراض را تحقیر کند که تدافعی است. برخی اعتراض “تعدافعی” را با مطالبه پرداخت دستمزدهای عقب افتاده، اعتراض به بیکارسازی، به قرارداد سفید امضاء و یا موقت و غیره تعریف کرده‌اند. دو مطالبه مطرح شده در اعتراض کارگران “شرکت کشت و صنعت کارون شوشتر” از این جنس نیستند. مطالبات اجرای طرح طبقه بندی مشاغل و افزایش دستمزد، با هر درجه از درندگی سرمایه، خصلتی تعرضی دارند و این مهم است. به چند نکته در این باره باید توجه کرد.
اهمیت نفس اعتصاب
کارگر حتی برای گرفتن دستمزدش هم باید خطر اعتراض را بالای سر کارفرما نگه دارد. کارفرما از اینکه اگر به کارگر اجحافی بکند با اعتراض او طرف می‌شود، با احتیاط و ترس و لرز دست به کاری می‌زند. در جمهوری اسلامی و راستش در همه جا که نیروی کار کارگر خرید و فروش می‌شود، کارگران ناچارند برای حل و فصل هر موضوعی با کارفرما به حربه اعتصاب متوسل شوند. کارگر برای گرفتن حقش باید اعتصاب بکند. اعتصاب کارگران کشت و صنعت کارون شوشتر آئینه تمام نمای این واقعیت است. پول هنگفتی که حاصل دسترنج و عرق جبین خود این کارگران است، در حساب کارفرماست و تا کارگران اعتصاب نکنند، این پول را کارفرما به کارگران پرداخت نمی‌کند!
موضوع دیگر اینکه، همچنانکه در این اعتصاب مشخص هم معلوم است، کارگران در اعتصاب به قدرت خود پی می‌برند و قدرت اعتصاب را نیز در عمل متوجه می‌شوند. بر خلاف ادعای جیره خواران کارفرماها، اعتصاب چیزی نیست که کارگران به دلخواه به استقابلش بروند، بلکه تنها سلاح کارگران در دفاع از خود است.
اتحاد کارگران
مسئله اتحاد کارگران که در این اعتصاب هم بطور واضحی قابل مشاهده است، اعتصاب یکپارچه ۴٠٠٠ کارگر است. اگر ۴٠٠٠ نفر بطور همزمان دست به یک کاری بزنند، صدایشان بسیار رسا خواهد بود. دوست دارم در این باره به یک مثال که البته به موضوع دیگری در کانادا مربوط است اشاره کنم. در خبرهای ورزشی هفته گذشته، خبر شورش طرفداران تیم هاکی روی یخ شهر ونکوور کانادا جلب توجه می‌کرد. پلیس این شهر از چند هفته قبل خود را برای مقابله با این شورش آماده می‌کرد. حدود ١۵ سال پیش هم شهر ونکوور شاهد یک چنین شورشی بود. و پلیس با به اصطلاح درس گیری از آن تجربه، آماده‌تر به استقبال شورشیان می‌رفت. اما از آنجا که تعداد شورشیان بیش از آنی بود که پلیس بتواند جلویش را بگیرد، آنها برای لحظاتی مرکز شهر را به کنترل خود در آوردند و نزدیک به ١۵ ماشین و از جمله ٢ ماشین پلیس را نیز به آتش کشیدند. مغازه‌های بسیار زیادی غارت شدند. قصد من نقل و تحلیل خبر فوق نیست؛ قصدم اشاره به تعداد شرکت کنندگان در این رویداد است. موضوع فوق بالاخره فیصله یافت و روز بعد شهر به حالت عادی خود برگشت. اما مسئله اعتراض کارگران به موضوعات برحقی که کسی نمی‌تواند با بهانه‌های واهی از آنها طفره برود و از روزها قبل بر علیه آن در رسانه‌ها رجز بخواند، اگر با اعتراض ۴٠٠٠ کارگر مواجه شود و اگر جواب مثبت نگیرد، به حالت عادی برنمی گردد. به نظر من همان موضوعی که باعث پیروزی کارگران پتروشیمی ماهشهر شد، نقطه امید اعتصاب کارگران “شرکت کشت و صنعت کارون شوشتر” هم هست. اتحاد کارگران! مکانیزمی که این همه کارگر را متحد کرده و بطور همزمان و یکدل به اعتصاب کشانده است در اینجا مد نظرم نیست، بلکه تاکیدم اینست که مسئله اتحاد کارگران و عزم جزم آنها برای پیگیری خواستشان مهمترین مسئله‌ای است که به کارگران این شرکت را قادر کرد به یک اعتصاب تعرضی قدرتمندی دست بزنند.
پیگیری مطالبات
موضوع دیگری که باز هم این اعتصاب را از بسیاری از اعتصابات دیگر متمایز می‌کند، مسئله پی گرفتن خواستی است که کارگران به خاطر آن در اول مه امسال هم اعتصاب کرده بودند. اگر یکصد هزار تومان را بشود پرداخت، کارفرما حق ندارد یکطرفه بر این موضوع نقطه پایانی بگذارد. کارگران باید حق داشته باشند در این باره حرفی بزنند.
موضوع دیگر اینست که این شرکت آنقدر پول داشته است که بتواند یکصد هزار تومان مربوط به طرح طبقه بندی مشاغل را اضافه بر دستمزد به کارگران بپردازد، پس تاکنون این پول را از آنها دریغ کرده است. پس کارفرما به کارگران دروغ گفته است. کارگران اکنون قدمی را که می‌توانند بردارند و به آن فکر کنند، این است که کارفرمائی که این چنین به آنها دروغ گفته و از وجود این پول به آنها چیزی نگفته، چه چیز دیگری را از آنها قایم می‌کند؟! به نظر من اینجاست که کارگران باید بطور جدی مسئله داشتن تشکل کارگری را پیگیری کنند و مصمم باشند که این تشکل حساب و کتاب شرکت را بررسی کند. این یک موضوع بسیار جا افتاده‌ای است که کارگران حق داشته باشند از دخل و خرج یک شرکت اطلاع داشته باشند!
فعالین کارگری
وقایع اجتماعی زمینی در خلاء صورت نمی‌پذیرند. در مورد این اعتصاب معین هم فعالینی کارگران را سازمان داده و به این اعتصاب کشانده‌اند. باید به رهبران و فعالین کارگری‌ای که این اعتصاب را سازماندهی کرده‌اند، دست مریزاد! گفت. بقول آن ضرب المثل فارسی نان را باید تا تنور داغ است، چسباند. کارگران با اعتصاب اول ماه مه شان توانستند عقب نشینی‌هائی به کارفرما تحمیل کنند. تا مزه شیرین این پیروزی از دهان کارگران نیافتاده است، باید به فکر اعتصاب دیگری برای تحمیل عقب نشینی‌های بیشتری به کارفرما بود. این حسابهای دقیق را فعالین کارگری با درسگیری از تجاربشان بخوبی دنبال میکنند.
قدم بعدی
در این یکسال گذشته شاهد اعتصابات کارگری قدرتمند و مهمی بوده‌ایم. اعتصاب کارگران پتروشیمی‌های ماهشهر، اعتصاب کارگران پتروشیمی تبریز، اعتراض کارگران ایران خودرو به دنبال جان باختن تعدادی از همکارانشان، اعتصاب متحدانه کارگران کارخانه ساسان، اعتصاب کارگران پالایشگاه آبادان و غیره. بدون شک اعتصاب کارگران شرکت کشت و صنعت کارون شوشتر، در زمره این اعتصابات مهم قرار می‌گیرد. آنچه که شکست و عقب نشینی کارفرماها و دولتشان را در برابر این اعتصابات و کل جامعه تثبیت خواهد کرد، کانالیزه و متحد شدن این اعتصابات است. جمهوری اسلامی ممکن است قدرت خفه کردن یک اعتصاب ایزوله و جدا افتاده را داشته باشد؛ اما بسیار بعید است که دولت ضعیفی مثل جمهوری اسلامی، که اختلاف و جنگ درونی جناحهای آن در مقابل قدرت مردم سرنگونی طلب تشدید شده و حتی چپاولگری و دزدیهای همدیگر را مرتب رو میکنند، بتواند در برابر اعتصابات متحد و قدرتمند کارگران دوام بیاورد. باید به این سمت حرکت کرد.
٢٠ ژوئن ٢٠١١