پنجره ها باز میشوند

خانه ای با پنجره های بسته، توصیفی است که تحلیل گران دنیای غرب از موقعیت کشور مصر در این ۳۰ سال اخیر میدهند.  اما به نظر می رسد که اینبار پنجره ها رو به حیاط تحول و انقلاب باز می شوند. بالاخره آنچه که انتظار میرفت کم کم خود را نشان داد. بیشتر از دو هفته از رویداد ها ی انقلابی مردم تونس نگذشته است، که امروز ۲۵ ژانویه خبرگزاری ها، اخبار اعتراضات و تظاهرات گسترده ای را از مردم مصر به سراسر دنیا مخابره کردند
یکبار دیگر این حقیقت ثابت شد که انقلاب نه مرز می شناسد و نه زمان معینی برای تحقق. آنچه که انقلاب می شناسد و به آن احترام می گذارد، شرایط وقوع آن است. که آنهم به اراده هیچ کس و هیچ نیرویی نیست. باین خاطر است که می گویند، انقلاب یک مساله عینی و اجتناب ناپذیر است.
رژیم حسنی مبارک نزدیک به ۳۰ سال است که درمصر حکومت می کند. -۱۹۸۱- درست بعد از ترور انور سادات توسط عوامل جمهوری اسلامی، مبارک حکومت را در دست گرفت. این رژیم که از متحدین نزدیک امریکاست به تمام معنی یک حکومت خود کامه و دیکتاتور است. شدت خفقان و استبداد در این کشور به حدی است که در این چند سال اخیر، حتی تحمل اپوزیسیون بی آزار اسلامی!؟ اخوان المسلمین را هم نداشت. پارلمان این کشور دوره به دوره، بدون هیچ مخالفتی این حکومت را برای دور بعدی و در یک انتخابات فرمایشی انتخاب می کند تا دور بعد فرا برسد.
اما دربطن یک جامعه خفقان زده و وحشتزا، و در شرایطی که فقر و فلاکت گسترده همه مرزهای معمول را در می نوردد، و مردم به جان آمده را در تنگنای معیشتی هولناکی قرار می دهد، اعتراضات و انقلاب مردم تونس در دسترس قرار می گیرد و نسخه جدیدی ار تحول و نجات را پیش روی مردم مصر قرار می دهد. آنها در اعتراضات خود شعار می دادند که ” تونس راه نجات است.” به گزارش سازمان ملل، ۴۰% مردم مصر تنها با دو دلار در روز امرار معاش می کنند. برای این مردم زندگی مساوی با فقر مطلق است. برای مردم بازنشسته وضعیت از این هم بدتر است” رنج می برم و گاه گریه می کنم. چون نمی دانم چه کنم. بازنشسته ام. اما باید خانواده ام، پسرم، دخترم و نوه ام راسیر کنم. …”
بی دلیل نیست که مردم خشمگین و جان به لب رسیده مصر در اعتراضات امروز خود که در تمام شهرها جریان داشته است، علاوه بر شعار ” مرگ بر مبارک، شعار راه حل تونس است را هم سر می دادند. یکی از تظاهر کننده ها می گوید که: ” امروز شروع انقلاب نیست، بلکه تمرینی است برای آن. و پیام قاطعی است که انقلاب ممکن است.” ظاهرا حسنی مبارک در این سالهای اخیر مقدمات قانونی انتقال قدرت دولتی را بعد از خود به پسرش جمال مبارک نیز فراهم کرده است. اما مردم تظاهر کننده امروز نه فقط علیه مبارک، بلکه علیه ریاست احتمالی پسر او نیز شعار های تندی سر دادند. – بیچاره جمال مبارک که میرود که سرنوشتی مشابه مجتبی خامنه ای پیداکند.
باید منتظر بود و دید که گسترش اعتراضات و تظاهرات در مصر ۸۰ ملیونی چه دامنه ای از تحولات و تغییرات را در منطقه عربی شمال افریقا در پی خواهد داشت. اما قدر مسلم این است که هر درجه ای از این تغییرات موازنه قوای جدیدی را هم در داخل مصر و هم در جهان عرب بوجود خواهد آورد. و بی تردید این توازن جدید مستقیما بر موقعیت معیشتی و اجتماعی مردم دخیل در صحنه اثر خواهد کرد. اما ناگفته نماند که هم ساختار اجتماعی- اقتصادی و هم موقعیت نیروهای درگیر در این تحولات چه درمصر و چه در تونس درموقعیت های کاملا متفاوتی قرار دارند.
تا آنجایی که تحولات روزهای اخیردر تونس نشان می دهد. نیروهای درگیردرانقلاب تونس علاوه بر گوناگونی فراوان، از یک پتانسیل بسیار قوی برای تحول و دگرگونی بنیادی بر خوردارند. اما در مصر برعکس برغم پیشینه تاریخی متفاوت و پرماجرا در حال حاضر این آمادگی مشاهد نمی شود.
به هر رو و تاجایی که به مردم مصر بر می گردد، آنها تا رسیدن به خواستهای خود و از جمله فرستادن مبارک به عربستان سعودی- مبارک مبارک سعودی انتظاراست- در خیابان باقی خواهند ماند.
هوشیارسروش ۲۵ ژانویه