تازه از کار برگشتم. خسته و کوفته روی مبل دراز می کشم. به موزیک ملایم و دلنشینی گوش می دهم. دقایقی می گذرد بعد موزیک قطع می شود. گوینده اخبار اعلام می کند :  “بدنبال چند هفته اعتراضات و تظاهرات مردم در تونس رییس جمهور این کشور زین العابدین علی تونس را به مقصد نامعلومی ترک کرد.”  این خبر برای من که روزانه وقایع آنجا را با حساسیت دنبال می کنم- بخاطر مشابهت های فراوانی که با اعتراضات و مبارزات اخیر مردم در ایران دارد- دنیایی از شعف و خوشحالی وصف ناشدنی بهمراه دارد. بلافاصله از روی مبل می پرم و این خبر را به بقیه اعضای خانواده اطلاع می دهم.
بیش از چند هفته است که جنب و جوش اعتراضی وسیعی در سطح کشور تونس در جریان است. همزمان گزارشات مشابهی از چند کشورعربی دیگر نظیر الجزایر و اردن نیز داده شده است. اما در تونس؛ این کشور کوچک شمال افریقا وضعیت متفاوت است. در پی افزایش سرسام آور قیمت کالاهای اساسی و همزمان حذف سوبسیدهای مربوطه، این اعترضات شتاب بیشتری به خود گرفت. بویژه این اعتراضات و درگیری با نیروهای انتظامی وقتی به اوج خود رسید که این نیروها بساط یک دستفروش سرخیابان را در مرکز شهر به هم ریختند.- کاری که روزانه در ایران شاهدش هستیم- در اعتراض به این اقدام غیر انسانی، دستفروش مذکور در انظار عمومی دست به خود سوزی زد.
چند هفته جنگ و جدال در خیابان ها توسط مردم بی دفاع و بی سلاح با نیروهای تا به دندان مسلح دولت تونس، عمق عظمت و حرکت مبارزاتی و برحق مردم گرسنه و در عین حال به جان آمده را نشان می دهد. با خود فکر می کنم چه صحنه های آشنایی؛ چه تشابهات واقعی و ملموسی بین این اعتراضات در تونس وایران وجود دارد!  گویی بزرگترین تاثیر جهانی مبارزات مردم در ایران بازتاب خود را در وقایع اخیر تونس نشان می دهد. بی جهت نیست که گزارشات اولیه خبرنگاران در مطبوعات جهانی؛ این انعکاس را در اذهان آنها زنده کرده است.**
بالاخره شکوفه های اولیه این حرکت گسترده مردم به جان آمده نمایان می شود. دیروز جمعه ۱۴ ژانویه اعلام شد که رییس جمهورکشور را ترک می کند و به عربستان سعودی پناه می برد.- سرنوشت محتوم همه دولت های ارتجاعی و دیکتاتوری؛ چه پادشاهی و چه جمهوری فرقی نمی کند-  فرار به عربستان سعودی بعد از ۲۳ سال و با داشتن صد هزار نیروی مسلح* فقط چند هفته در مقابل نیروی ملیونی مردم  دوام می آورد.- مقامات جمهوری اسلامی اعلام می کنند که آنها یک میلیون نیروی مسلح دارند- باید دید در یک برآمد آتی اعتراضی و میلیونی  در ایران؛ آنها چند ماه در مقابل مردم به تنگ آمده و حق طلب دوام خواهند آورد.
بعد از رییس جمهور جانشین او محمد المغنوش فقط ۲۴ ساعت دوام می آورد. فعلا و تا اطلاع ثانوی رییس شورای موقت پارلمان تونس تا انتخابات آینده زمان امور کشور را بعهده دارد و قانون اساسی برگشت زین العابدین را به کشور کلا مردود اعلام کرده است. کاملا واضح است که این حضور مردم در کوچه و خیابان است که این تضمین را میدهد نه قانون اساسی.
تا همین جا تحولات در تونس کشورهای مختلف عربی را بشدت نگران کرده است. گزارشات متعددی از نارضایتی های مردمی در بعضی از کشورهای عربی نظیر الجزایر و اردن مخابره شده است. در ایران نیزآقای مهمان پرست سخنگوی وزارت امور خارجه در اظهارات خود نگرانی و ترس دولت جمهوری اسلامی را از تحولات تونس پنهان نکرد. او در مصاحبه با فارس نیوز اظهار داشت که دولت متبوع خود تحولات تونس را بشدت زیر نظر داشته و دنبال می کند.
خبرگزاری ها *** در تماس با مردم تونس گزارشات متعددی را مخابره کرده اند. یورونیوز در تماسی با یکی از رهبران این حرکت گسترده و مردمی بنام مای جربینی نقل می کند که: ” مردم تونس دیگر نمی ترسند. آنها الان آزاد هستند. آنها در خیابان باقی خواهند ماند. آنها بدنبال آزادی؛ رفاه و کیفیت بهتر زندگی هستند.” بی تردید حرکت گسترده و مردمی در تونس دستاوردهای بسیار ارزنده و خوبی بر جای گداشته است. اما باید منتظر ماند و دید که عمق این تحولات و نگرش رهبری آن به این دگرگونی ها تا چه اندازه با آرزوها و امیال مردم رنج کشیده تونس همخوانی دارد. واقعیت این است که رهبری در چنین اعتراضاتی؛ وهمچنین در پیش برد سازمان وتشکل مردم در کوچه و خیابان و بخصوص بعد از پیروزی نقش بسیار تعیین کننده ای در سرنوشت فردای این حرکت دارد. بدون یک سازمان و رهبری با درایت و روشن بین سرنوشت یک حرکت توده ای و فراگیر با هر ابعادی از حضور آنها در خیابان به سرنوشت دلخواه و آرزوهای دست یافتنی نخواهد انجامید.
صبح روز دوشنبه ۱۷ ژانویه  خیابان های تونس مجددا مملو از جمعیت تظاهر کننده است. در جریان در گیری های هفته گذشته که  منجر به سقوط دولت تونس و فرار رییس جمهور بن علی شد؛ بخش قابل توجهی از بدنه ارتش به مردم پیوست. – پدیده ای که در جریان هر انقلاب مردمی دیر یا زود بوقوع می پیوندند- بهمین خاطر رهبری باقیمانده در قدرت دولتی، بلافاصله نیروهایی پلیس و لباس شخصی ها را برای سرکوب مردم جایگزین ارتش کرد. و برای بدنام کردن جنبش مردم و نشان دادن بی ثباتی در تونس، نیروی ویژه ای را برای تخریب اماکن عمومی و نهادهای همگانی وارد کارزار کرد تا بدینوسیله انقلاب حق طلبانه را با آنارشی وهرج و مرج مواجه سازد.
 اما خواست مردم برکناری ودر هم کوبیدن کل دستگاه دولتی و بقایای رژیم بن علی است. دولت موقت منهای رییس جمهورفراری خواست واقعی مردم را برآورده نمی کند.- این شگرد همیشگی حکومت های خودکامه و دیکتاتوری است. همین که مردم دست به اعتراض و مبارزه زدند، ظاهرا با کمی جرح و تعدلیل در سیستم حکومتی و جابجایی بعضی از مهره های دستگاه سرکوب، بخیال خود دل مرد م را به دست می آورند. – به یاد روزهای آّخرعمر حکومت شاه می افتم و روی کار آوردن نخست وزیر شریف امامی و بقیه داستان که مردم ایران هیج وقت خاطرات آن دوران را از یاد نخواهند برد-.
سه شنبه نخست وزیر موقت با برکناری سه وزیر از کابینه موقت خود و دادن باصطلاح امتیاز به انقلابیون و خاموش کردن صدای اعتراض و حضور آنها در میادین شهر؛ خواهان سپردن این سه پست به منتخبین اپوزیسیون است. در عوض مردم معترض و حاضر در صحنه ضمن رد این در خواست؛ خواهان برکناری تمام وزرا و کابینه فاسد و ضد انقلابی بن علی و دارودسته او و همچنین مصادره اموال غارت شده مردم توسط او و اطرافیانش هستند. با گذشت چند روز از وقایع پر شتاب وانقلابی در تونس؛  بتدریج روشنی و شفافیت بیشتری در طرح خواستها و مطالبات مردم مشاهده میشود.
برگرداندن بن علی و محاکمه او در یک دادگاه با صلاحیت، تغییر کابینه موجود، برکناری عناصر فاسد و وابسته دولتی از دم و دستگاه حکومتی؛ آزادی زندانیان سیاسی، آزادی مطبوعات، احزاب و اجتماعات. این لیست مختصری از مطالبات اولیه و برحق مردم را که طی این سالیان از آنها گرفته شده نشان میدهد.
با گذشت کمتر از یک هفته از انقلاب مردم تونس، که منجر به فراری دادن رییس جمهور و اخلال در دستگاه سرکوب و حکومتی آن کشور شده است، دنیای بیرون از تونس اطلاعات و آگاهی های بیشتری از این انقلاب، سازمان و رهبری آن و کلا علل و عواملی که این حرکت توده ای و برق آسا را انجام داد به بیرون درز پیدا می کند. به طوری که  دول و تشکیلات های جاسوسی درغرب نیز از سرعت این تغییرات حیرت زده هستند
 امروز چهارشنبه اعلام شد که اتحادیه اروپا تمام اموال مصادره شده خانواده بن علی و اطرافیانش را اموال مردم تونس تلقی کرده و آنها را تحویل دولت منتخب مردم قرار خواهد داد.- وای به روز سیاه مقامات جمهوری اسلامی-.
اما آنجه که بیش از همه در این میان اهمیت دارد، شناخت و آگاهی بیشتر از نیروهای سیاسی و هدایت کننده این انقلاب است. اطلاعات بدست آمده نشان از حضور یک جنبش بسیارقوی و گسترده کارگری با تشکل ها و اتحادیه های مربوطه دارد. فراموش نکنیم که تونس بعد از ترکیه نزدیک ترین روابط تولیدی و تجاری را با اروپا داشته است. تونس بهشت سرمایه داران و سرمایه گزاران غربی در شمال افریقا بوده است. این کشور پارادیس توریستها و گرد شگران در شمال افریقا و در دریای مید یترانه بوده است. و بدین اعتبار خیل وسیعی از جمعیت ۱۲ میلیونی آنرا کارگران و زحمتکشان تهی دست جامعه تشکیل داده اند. و با وجود سالهای متمادی خفقان و سرکوب، اتحادیه ها و سایر تشکلهای کارگری بطور گسترده و قابل توجهی در تونس شکل گرفته اند.
بنا بر این نقش کارگران و تشکلهای کارگری در این تحول تاریخی، حتی برای مدیا و دول غربی غیز قابل انکار نیست. بنا بر اطلاعات دریافتی و در کنار حضور کارگران در صفوف اول حرکتها ی خیابانی؛ احزاب کمونیست و تشکل های پیشرو و سکولار یک نقش موثر و تعیین کننده دیگر این تحول قلمداد می شوند. تونس به نسبت جمعیت فعال و کارآمد خود در صحنه تولید اجتماعی دارای یک نیروی جوان تحصیل کرده و کاراست. باین اعتبار تشکل های پیشرو و سکولار با تاثیر از فرهنگ مدرن اروپایی و در جوار کشورهایی نظیر فرانسه بسیار فعال و تاثیر گذار بوده اند.
اما برعکس بقیه کشورهای عربی، جنبش اسلامی و بخصوص اسلام سیاسی در این کشور بشدت ضعیف و کم تاثیر است. نگاه مختصری به تصاویری که روزانه مدیای جهانی از حضور مردم در کوچه و خیابان مخابره می کنند؛ گواه گویایی از این حقیقت است. عین مبارزات مردم ایران، زنان و دختران در صفوف اول این تظاهراتها قرار دادند. پاسخ زن جوانی به یکی از خبرنگاران  در یکی از تظاهرات های حمایتی در بلژیک بسیار گویاست. خبرنگار: “فکر نمی کنید که این تطاهرات ها در تونس  برای روی کار آوردن یک حکومت اسلامی مثل ایران است”.  زن جوان: “چشم هایت را خوب بار کن و ببین یک نفر ریشو توی این جمعیت می بینی. ما حکومت اسلامی را در ایران دیدیم. ما مردم تونس نمی خواهیم حکومت اسلامی داشته باشیم.”  
هوشیار سروش۲۰ ژانویه
*بنا به گزارش رادیوی سراسری سوئد.** خبرنگاران در سایتهای اینترنتی. *** گزارشگران یورو نیوز