سازماندهی در محلات

موضوعی که در این نوشته به آن خواهم پرداخت در ادامه بحثهای مربوط به تشکل و سازماندهی است. در این بخش بطور کنکرت به مسئله سازماندهی  و ایجاد تشکل و هسته ها و جمعها در محلات  اشاره می کنم.  بدون مقدمه به خود موضوع بپردازیم.
 فعالین، افراد و ساکنین یک محله یا محلات بطور اتوماتیک و بدور هم جمع نمیشوند. حتی اگر به این شکل هم جمع شوند معلوم نیست برای چه هدفی جمع شده اند و می خواهند چکار کنند؟. جمع شدن هر بخشی از فعالین و مردم چه در محلات  یا در محیط کار  یا هر جای دیگری که زندگی  آنان بطور عینی جریان دارد، ضرورت عینی و واقعی زندگی اجتماعی آنان است که این بستر و مکانیزمهای مختلف از جمله تشکل و سازمان را ضروری می سازد تا بر مبنای آن جمعهایی شکل بگیرد. این بستر چیزی نیست بجز آنچه که افراد محل و کلا مردم بطور  روزمره با آن درگیر هستند، کار و زندگی و هویت اجتماعی شان را تحت تاثیر قرار می دهد و در مورد آن به بحث و گفتگو می نشینید. از فشارهای ناشی از زندگی سخت و طاقت فرسای تحمیل شده رژیم وطبقه حاکم به مردم گرفته تا نا امن کردن زندگی و آسایش جوانان دختر و پسر توسط سرکوبگران حکومت، از گرانی مایحتاج زندگی گرفته تا وجود گسترده اعتیاد، فقر، بیکاری، کودکان خیابانی و دست فروش، تن فروشی، قتل های ناموسی، دست درازی مزدوران رژیم به حریم خصوصی  زندگی مردم و غیره.
 علاوه بر اینها حکومتی که ۳۱ سال است این فلاکت را به مردم تحمیل کرده است و  دارد با انواع خرافه ها، تبلیغ  و ایجاد تفرقه و دو دستگی در میان بخشهای مختلف مردم به عمر خود ادامه می دهد و می کوشد تا مذهب و عقب ماندگی قرون وسطایی را برجامعه تحمیل کند  اما بجز بخش قلیل و جیره خوار دور و بر خود، مردم بستوه آمده، آزادیخواه و برابری طلب به اینها تمکین نکرده اند و دائما به اعتراض و مبارزه دست زده اند. به جوانان دختر و پسر بخاطر پوشیدن لباس مورد دلخواه خود گیر می دهند، روزانه دست به هر جنایتی می زنند، ماهها حقوق کارگران را نمی پردازند. اینها و صدها مورد دیگر از این دست، آن پدیده های عینی و واقعی زندگی روزمره مردم است که با آن روبرو هستند.
اینها آن موضوعات و مسایلی است که مشغله شبانروزی همه مردم است و از وجود چنین جهنمی به ستوه آمده اند. اینها واقعیت زندگی لحظه به لحظه هر انسانی است که ضرورت تلاشی سازمانیافته و متشکل را در مقابل فعالین عرصه های مختلف اجتماعی صد چندان می کند. جمع شدن و اهمیت دادن به تشکل و سازمان برای کنار زدن تمامی این توحش و بربریتی است که حاکمان اسلامی با تبلیغات و نیروی سرکوبگرشان دارند علیه مردم بکار می گیرند.
اگر قرار است دور هم جمع شویم  نیرو بسیج کنیم و حرکت توده ای و میلیونی سازمان دهیم برای تاثیر گذاری در جهت ریشه کن کردن این فلاکتها است، برای پایان دادن به شرایط فلاکتباری است که به مردم تحمیل کرده اند و برای برقراری یک زندگی بهتر و انسانی است که می خواهیم برقرار کنیم.  از این رو باید متشکل شویم و سازمانیافته کار کنیم. بدون سازمان و بدون متشکل شدن نمیتوان تغیری ولو کوچک ایجاد کرد و بدون تشکل و سازمان هر دستاوردی هم که بدست آورده باشیم قابل باز پس گیری است.
همانطور که اشاره کردم بطور واقعی و عینی زمینه و بستر برای فعالیت همان زندگی و موقعیتی است که در آن قرار گرفته ایم که شبانروز هر انسانی در جامعه از وجود چنین زندگی فلاکتباری می نالد و  مردم و بویژه فعالین به این فکر می کنند که چگونه می توان بر روند تغیر این وضع تاثیر بگذارند؟

یکی از وظایف خطیر فعالین در محلات این است که پا به میدان  بگذارند و بر روند اوضاع در چنین شرایطی تاثیرگزار باشند.  فعالین و پیشروان باید برایشان روشن باشد که چگونه می خواهند نقش و تاثیر داشته باشند. اینجااست که با مسئله تشکل و کار سازمانیافته مواجه میشویم. در واقع ساختن تشکل و دورهم گرد آمدن به گونه ای سازمانیافته، آن ابزاری است که  ما را متحد می کند، یکدست و در اتحادی همبسته حول خواست و مطالبات مشترک ما را به نیرو تبدیل می کند. داشتن افق و دورنمای سیاسی اجتماعی روشن  بر اساس خواست و مطالبات مشترک، می تواند در امر ایجاد تشکلهای موفق، اجتماعی و توده ای در محلات موثر واقع شود.

هسته و جمعهای محلات آغازی برای فعالیتهای سازمانیافته اجتماعی، توده ای و گسترده است. اگر یک جمع مثلا هفت هشت نفره بطور طبیعی با همدیگر دوست و رفیق هستند و سالهاست همدیگر را می شناسند و برای هم قابل اعتماد و اطمینان هستند، چنین جمعی میتواند در امر بالابردن توان سیاسی خود و با برنامه کار بکند. مثلا قرار بگذارد که هر هفته در مکانی، حال چه در منزل باشد یا در پارک یا به هنگام کوهنوردی و غیره دور هم جمع شوند، محفلی مطالعاتی درست کنند، روی نوشته یا مقاله یا کتابی به بحث و اظهار نظر حول آن بنشینند و صحبت کنند. تداوم این کار بطور منظم کمک می کند که این جمع یا محفل، از نظر سیاسی و روشن بودن روی مسایل نظری و فکری ارتقا پیدا کند. همین محفل چند نفره با هر اسمی که روی خود میگزارد مثلا هسته محله فلان منطقه از شهر و برای رشد و ارتقای توان سیاسی و فکری خود می تواند کارهای زیادی انجام دهد نظیر آموزش کامپیوتر، چگونگی یاد گرفتن جنبه های امنیتی استفاده از کامپیوتر، بحث و اظهار نظر حول مسایل نظری و تئوریک که خوشبختانه همه این ماتریالها در اینترنت به وفور یافت می شود و حتی میتوان آنها را چاپ و کپی کرد که هم در دسترس محفل باشد و هم در اختیار دیگران هم گذاشت.
این جنبه از فعالیت محفل محلات نباید امری در خود باشد بلکه بتدریج میتوان افراد دیگری را در این فعالیتها سهیم کرد چرا که بعد از مثلا شش ماه قرار نیست همین جمع هفت نفره همچنان از نطر کمی همان هفت نفر باقی بماند. باز تولید و ارتقای کمی و کیفی در این جمعها، یکی از شاخصهای موفقیت دوره ای آن خواهد بود. در سطحی دیگر و با بدست آوردن این ظرفیت در میان جوانان محله، نباید از شرکت دادن دیگران در هر سن و سالی کوتاهی کرد. بسیاری از پدران و مادران، خود را در این فعالیتها سهیم می دانند و می توانند نقش ارزنده ای ایفا کنند. فعالین محفل یا هسته یا جمع فلان محله وظیفه دارند که فعالیت خود را اجتماعی و توده گیر کند.  به همین خاطر ساعتها نشستیم مطالعه کردیم، بحث و گفتگو کردیم، توان سیاسی خود را ارتقا دادیم، چند نفری را به جمع  خود جذب کردیم که دست آخر توانسته باشیم اهالی محله را هم در هدف مشترکی که پیش رو گذاشته شده است دخالت دهیم. بدون توجه به توده وسیعتری از مردم و خانواده های محله، یک محفل صرف روشنفکر کتاب خوان و دهنی گرا خواهیم داشت که بدرد هیچی نمی خورد. بلکه فقط مطالعه چی از آب در آمده و فقط به بالا بردن دانش سیاسی در عالم ذهنی خود چسبیده است.
وقتی از محلات و تشکل در محلات صحبت میکنیم منظورمان توده وسیع اهالی و ساکنین محلات است. وقتی از جوانان صحبت میکنیم منظورمان جوانان دختر و پسر است نه فقط پسران. خوشبختانه  در شرایط و اوضاع سیاسی، اجتماعی و انقلابی حاضر، جوانان دختر و پسر راحت تر می توانند با فراهم نمودن انواع محمل های طبیعی، شغلی، اجتماعی و خانوادگی دور هم جمع شوند. در پارکها، مهمانی ها، کوهنوردی و انواع مناسبتهای مختلف، آن محمل هایی است که باید کوشید بیشترین تعداد علاقمندان به شرکت در هر فعالیت و حرکتی را دخیل کرد.مثلا یک محفل هفت نفره بعد از چند ماه به بیست یا سی نفر برسد که هم از نظر کیفی و هم از نظر کمی رشد و ارتقا پیدا کند. در چنین مقطعی است که می بینیم جوانان یک محله توانسته اند نه تنها خود را از نظر سیاسی ارتقا دهند و تعداد بیشتری از علاقمندان و فعالین دیگری را به اهداف کار هسته های محله جذب و تشویق کنند بلکه در پروسه این کار اتحاد، همدلی و یکدست بودن را حول با ارزشترین و انسانی ترین اهداف سیاسی اجتماعی بوجود بیاورند.  شاخص موفقیت یک دوره از فعالیت جمع جوانان یک محله رسیدن به این نقطه است.
با تقسیم کار در میان جمعهایی که در محلات فعال هستند باید برنامه ریزی کرد. فرض کنید ۲۰ نفر فعال در یک محله مشغول فعالیت متشکل و کار سازمانگرانه  هستند، این ۲۰ نفر با تقسیم کار در میان خود که هر یک یا هر چند نفر عرصه ای از فعالیتها را بر عهده می گیرند به خود سروسامانی می دهند. با برنامه ریزی حساب شده ای باید معلوم باشد که چه روزهایی و در چه ساعت و مکانی دور هم جمع می شوند. قرار است در این دورهم جمع شدن چه کارهایی انجام دهند؟. مطالعه ای در دستور است؟، قرار است مثلا تعدادی برای شعارنویسی در محله یا محلات نزدیکتر کاری بکنند؟، قرار است بیانیه ای پخش شود؟ آیا فرض کنید برای روزها و مناسبتهای مهم نظیر هشت مارس، اول مه، ۱۶ آذر، روز جهانی کودک و یا هر مناسبت دیگری چه اقداماتی صورت بگیرد؟  اقداماتی که در دستور گذاشته میشود فعالیت عملی محافل یا جمع فعالین محلات است. با تقسیم کار و اینکه هر چند نفر قرار است چه کار معینی انجام دهند را باید سازماندهی کرد. قطعا در میان افراد و فعالین محل کسانی با تجربه تر وجود دارند که می توانند بقیه را در امر سازماندهی آموزش دهند که هر کس یا هر چند نفر برای امروز، فردا یا روزهای بعد چه کارهایی انجام دهند؟.
جمعهای فعالین محلات برای تحقق اهداف و برنامه از پیش تعیین شده همین جمعها که اهدافی انسانی و اجتماعی است  دور هم جمع شده و  تشکل یا هسته ای را بوجود آورده اند. نکته دیگری که باید بارها روی آن تاکید گذاشت این است که این جمع مثلا بیست نفره باید بطور دائم در تماس و ارتباط با توده اهالی ساکن در محل باشد. هر تک نفری که فعال هسته محله است  می تواند حلقه واسطی مابین خانواده، فامیل و دوستان و آشنایان نزدیک خود با تشکل هسته محل باشد. باید مدام بکوشد که از نظر اجتماعی بیشترین آدمها را به تلاش و فعالیتی که تشکل محلات در پیش رو دارد امیدوار سازد و جذب کند. تشکل جوانان و توده اهالی محل باید فضایی با نشاط، روحیه ای بالا و رابطه ای رلکس فی مابین همه ایجاد کند. با استفاده از تجربیات و بکار گیری ابتکارات لازم می توان کاری کرد که اهالی یک محله از وجود فعالیتهای متنوع تشکل محله لذت ببرند. گسترش این نوع از فعالیتها به سطح کل شهر یکی دیگر از وظایف مهم فعالین تشکلهای محلات در سطح شهر است.
فعالین تشکلهای محلات در یک ارتباط منظم و هماهنگ می توانند کنترل شهر را در دست خود قرار دهند.
تجربه تشکل و شورای محلات شهر سنندج در سال ۵۶ و ۵۷ که ماههای آخر سرنگونی حکومت شاه شکل گرفت و تا نوروز ۵۹ در شکل ارتقاء یافته ای نقش تعیین کننده ای داشت، نمونه بسیار خوبی از این نوع از فعالیتها است. با این تفاوت که در آن ایام از امکانات ارتباطی مختلف امروزی خبری نبود و امروز دستاوردهای تکنولوژی نیز کار فعالین هسته و تشکل در محلات و دیگر فعالین جنبشهای اجتماعی را بسیار ساده کرده است.

از چند ماه قبل از سرنگونی حکومت شاه، جوانان و فعالین محلات دست بکار سازماندهی در محلات شدند. مثلا در محله ای که ما زندگی میکردیم، به همراه دوستان و رفقایم در محله که از کودکی همدیگر را می شناختیم و در آن شرایط از نظر فکری و سیاسی همدیگر را بیشتر یافته بودیم پا پیش گذاشتیم و در مشورت و همفکری با جوانان و فعالین محلات دیگر که آنها نیز همچون ما و از جنس ما بودند بویژه شبها به پخش بیانیه و شعار نویسی می پرداختیم. جمع و یا هسته هر محله ای اقدام به کنترل محله خود می کردیم بطوریکه در جریان اعلام حکومت نظامی، نیروهای ارتش و ژاندارمری و پلیس شاه جرئت وارد شدن به داخل محلات را نداشتند و در بعضی از محلات نیز به نیروهای مستقر در سر چهار راههای خیابانهای مشرف به کوچه ها که در آن مستقر بودند با مواد دست ساز و آتش زا از سوی جوانان محله مورد تعرض قرار می گرفتند. جمع فعالین محلات  ۲۰ الی ۳۰ نفر و بعضا بیشتر از این تعداد هم  فراتر میرفت. بتدریج اهالی بیشتری از ساکنین محلات  زنان، مردان و و دیگر جوانان و حتی کسانی که سن و سال بیشتری داشتند به همکاری با تشکل محله روی می آوردند.
بعدها در اواخرسال ۵۸ تشکل شورای محلات به ۶۵ الی ۷۰ شورا درسطح شهر رسید. این تعداد از شورای محلات از میان خود یک شورای مرکزی انتخاب کرد که اسم آن شورای موسس محلات شهر سنندج بود. بعدها و تا حمله رژیم به کردستان از نطر تدارکاتی، درمانی و امنیتی و غیره  نقش برجسته ای در سطح شهر ایفا کرد. پرداختن به جایگاه شورای محلات شهر سنندج فعلا از حوصله این نوشته خارج است. در فرصت دیگری سعی میکنم در مورد نقش شوراهای محلات، زمینه های شکلگیری و اقداماتی که انجام داد بیشتر توضیح بدهم. اینجا فقط بعنوان نمونه ای از تلاشهای فعالین و جوانان محل که امر تشکل و سازماندهی را برای پیشبرد هدفی که آن ایام مد نظر بود خواستم اشاره کنم.
چه در روز و ماههای آخر حکومت شاه و چه در مدت بیش از یکسال اول حکومت اسلامی، شورای محلات مردم سنندج در کنترل و اداره امور شهر توسط جوانان، فعالین و مردم، نقش کلیدی و مهمی در جریان انقلاب ۵۷ ایفا کرد. که بعدها به اسم بنکه های محلات، علاوه بر بعهده گرفتن کارهای تدرارکاتی در مقطع حملات رژیم به کردستان، امنیت شبانروزی در سطح شهر و امور اورژانس و درمانی، در محلات اقدام به دایر کردن کتابخانه، کمک به معتادان برای ترک اعتیاد، کمک به کسانی که توان امرار معاش زندگی خود را نداشتند و دهها عرصه دیگر از کار اجتماعی سیاسی و نطامی را هدایت و سرپرستی میکرد.
با توجه به نمونه بالا از شورای سراسری محلات که اشاره کردم به فرض داشتن یک یا چند تشکل در یک محله که دارد بخوبی کارش را پیش می برد ما را باید به این نقطه برساند که محلات دیگر شهر را به این شکل دربیاوریم. قطعا یک جمع ۲۰ نفره ارتباط گسترده ای با دوستان و آشنایان در محلات دیگر شهر دارد. می توان آنها را تشویق به کاری کرد که خود دارید انجام میدهید. اگر درست عمل کنیم قطعا تشکل محلات به چندین برابر خواهد رسید و متعاقب آن وصل کردن اکثریت یا تمامی اهل شهر از طریق تشکل محلات به همدیگر و این آن هدفی است که فعالین محلات باید مدام مد نظر داشته باشند. ایجاد اتحاد و همبستگی مردم یک شهر و با اتکا به سازماندهی آنان  در تشکل محلات و به هم بافته شدن در سطح محلات شهر. با شروع از هسته های محلات می توان به سراغ ساختن تشکلهای توده ای نیز قدم برداشت.
تشکل و سازمان در محلات و در شرایط حاضر فعالیتهای متنوع  دیگری را در دستور خود دارد. آکسیونهای شبانه، خواست و مطالبات مردم را بصورت شعار، قطعنامه و پلاکارد در آوردن، تشویق مردم به مبارزه حول خواست و مطالبات انسانی و مدرن، بر حذر داشتن  مردم از سیاه پوشی و عزا در مراسمها و همچنین بر حذر داشتن از شعارهای مذهبی و ناسیونالیستی و تفرقه افکنانه، سازمان دادن شعار نویسی و شناسایی نیروهای سرکوبگر و دهها وظیفه دیگر که در مورد هر یک از آنها بعدا به تفصیل خواهیم گفت.
۱۶ اوت ۲۰۱۰