از میان ۲۰۵ نامزد نوبل، جایزه صلح نوبل، به باراک اوباما، چهل و چهارمین رییس جمهوری آمریکا، تعلق گرفت. هنوز حدود نه ماه از نخستین دور ریاست جمهورى باراک اوباما سپرى شده است که کمیته نوبل در نروژ روز جمعه نهم اکتبر ۲۰۰۹، در خبرى غیرمنتظره نام او را به عنوان برنده جایزه امسال صلح نوبل اعلام کرد.
کمیته نوبل، در بیانیهای که به همین مناسبت صادر کرد دلیل انتخاب اوباما به عنوان برنده جایزه صلح نوبل سال جاری را «تلاش عظیم او برای تقویت دیپلماسی بینالمللی و همکاری بین ملل» عنوان کرد.
در این بیانیه، تاکید شده است که «به ندرت پیش آمده است که فردی به اندازه اوباما توجه جهان را به خود جلب کرده و در دل ملت خود امید به آیندهای بهتر را زنده کرده باشد.»
باراک اوباما، در واکنش به اعلام نام وى به عنوان برنده جایزه صلح نوبل ۲۰۰۹، گفته است اهدای جایزه صلح نوبل به وی، «مایه افتخار» اوست و در برابر این تصمیم احساس «کوچکی» می¬کند.
باراک اوباما، سومین رییس جمهور آمریکاست که در زمان تصدی این مقام موفق به کسب جایزه صلح نوبل شده است. پیش از او تئودور روزولت، در سال ۱۹۰۶ و وودرو ویلسون، در سال ۱۹۱۹ جایزه صلح نوبل را کسب کردند. هم¬چنین پیش از اوباما، دیگر رییس جمهور آمریکا، جیمی کارتر نیز جایزه صلح نوبل را دریافت کرده بود، اما این جایزه زمانی به کارتر تعلق گرفت که دیگر رییس جمهور آمریکا نبود.
ال گور، معاون سابق ریاست جمهوری در زمان بیل کلینتون، در سال ۲۰۰۷ موفق شد جایزه صلح نوبل را به طور مشترک با گروه تغییرات جوی سازمان ملل دریافت کند.
انتخاب باراک اوباما، به عنوان برنده جایزه صلح نوبل واکنشهاى مختلفى را در میان سران کشورهای مختلف به دنبال داشته است. برای نمونه، ینس استولتنبرگ نخست وزیر نروژ، با ابراز شگفتى از این انتخاب گفته است: «باید دید آیا اوباما به اهداف خود در زمینه آشتى، صلح و خلع سلاح هستهاى دست خواهد یافت یا خیر.»
در حالى که آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان انتخاب اوباما را به عنوان برنده جایزه نوبل «عالى» خوانده و گفته است: «اوباما در مدت کوتاهى توانست، جو تازه¬اى در جهان ایجاد کرده و شرایط مناسبى براى گفتگو فراهم کند.»
خوزه مانوئل باروسو، رییس کمیسیون اتحادیه اروپا در این¬باره گفت: «این واقعیت که اوباما در آغاز دوران ریاست جمهورىاش جایزه نوبل دریافت کرده انعکاس¬دهنده امیدهایى است که او در سراسر جهان برانگیخته است.»
یوکیو هاتویاما، نخست وزیر ژاپن نیز اظهار داشت: «من فکر مىکنم، اعطاى جایزه نوبل به اوباما با امیدهاى فراوانى همراه است.»
میخاییل گورباچف، آخرین رییس جمهور شوروی قبل از فروپاشی آن و برنده جایزه صلح نوبل در سال ۱۹۹۰ هم در این¬باره گفته است: «در این دوران دشوار باید از کسانى که مسئولیت مىپذیرند حمایت کرد.»
لخ والسا، رییس جمهور سابق لهستان و برنده جایزه صلح نوبل در سال ۱۹۸۳، با انتقاد از انتخاب اوباما به عنوان برنده جایزه صلح نوبل، گفت: «به این زودى؟ خیلى زود است. او هنوز موفقیتى به ثبت نرسانده است.»
جیمى کارتر، رییس جمهور پیشین آمریکا و برنده جایزه صلح نوبل سال ۲۰۰۲ نیز انتخاب اوباما را به عنوان برنده جایزه صلح نوبل «انتخابى شجاعانه» و بیانگر امید بستن جهانیان به دولت جدید آمریکا دانسته است.
توربیون یاگلاند، رییس کمیته نوبل، در واکنش به برخى انتقادها در این¬باره که هنوز براى دادن جایزه نوبل به اوباما خیلى زود است، اظهار داشت، سه سال دیگر ممکن است خیلى دیر باشد.
کمیته نوبل، از تلاش باراک اوباما براى ایجاد جهانى عارى از «سلاحهاى هستهاى» نیز به عنوان یکى از دلایل انتخاب وى به عنوان برنده جایزه صلح نوبل یاد کرده است. اوباما، فقط یک بار در لابلای یکی از سخرنارنی¬هایش به برچیدن سلاحهاى هستهاى در جهان تاکید کرده بود: «ما نمىتوانیم اجازه دهیم جنگافزارهاى هستهاى روز به روز بیش¬تر گسترش یابد.» او، در حالی چنین حرفی را می¬زند که خود آمریکا مرکز تولید بسیاری از سلاح¬های کشتار جمعی به ویژه سلاح¬های هسته¬ای است. هم¬چنین برای اولین بار در تاریخ، این دولت وقت آمریکا بود که بمب¬های هسته¬ای را در جنگ با ژاپن، بر روی شهرهای ناکازاکی و هیروشیما رها کرد. بنابراین، مسئولان کمیته نوبل، در توجیه اختصاص دادن جایزه صلح به اوباما، از جمله به نکاتی اشاره کرده¬اند که هنوز هیچ نمود بیرونی و واقعی ندارند.
البته در گذشته نیز به مقامات دیگر آمریکایی که حتی به جنایات جنگی نیز متهم شدهاند جایزه نوبل را گرفته¬اند، از جمله هنری کیسینجر، وزیر امور خارجه آمریکا در کابینه نیکسون، که او را مسئول بمباران قالیچهوار کشور کامبوج و هم¬چنین عامل اصلی کودتای شیلی می¬دانند که باعث سرنگونی حکومت سالوادور آلنده شد.
اوباما، هنوز هیچ اقدام جدی در رابطه با قطع جنگ دولت سرکوبگر اسراییل علیه مردم فلسطین، انجام نداده است؛ جنگ و کشتار در عراق و افغانستان ادامه دارد و احتمال این که پاکستان نیز دچار وضعیت افغانستان شود دور از انتظار نیست؛ هنوز دولت آمریکا برای برچیدن پایگاه¬های نظامی خود از شیح نشین¬های حوزه خلیج فارس کم¬ترین اقدامی انجام نداده است. وی زندان گوانتانامو را هنوز تعطیل نکرده است؛ نمایندگان و مشاوران اوباما، با جانی¬ترین حکومت جهان، حکومت اسلامی ایران، به بده و بستان¬ها و معاملات مخفی و نیمه علنی مشغول¬اند؛ و مهم¬تر از همه هنوز اوباما، هیچ گام عملی برای نابودی سلاح¬های اتمی برنداشته، روشن نیست که دست¬اندرکاران کمیته نوبل، به چه دلیل این جایزه مهم را به وی اعطا کرده¬اند؟ شکی نیست که پشت پرده این اقدام کمیته نوبل، سیاستی در جریان است که قبل از هر چیز ورشکستگی سیاست¬های پشت پرده اعظای آن را به نما