درآمد
در تاریخ ۲۷ دی ۱۳۸۹ (۱۷ ژانویه ۲۰۱۱) وقتی بخش نخست این مجموعه مقالات تحت عنوان فرعی “هایک در تهران” منتشر شد و در ادامه نگارنده از امکان فروپاشی دولتهای نئولیبرالِ فرعیِ تحت سلطهی صندوق بینالمللی و بانک جهانی سخن گفت هنوز در تونس و مصر و لیبی و یمن و اردن و عراق و بحرین و عربستان و الجزایر و… “همه چیز آروم” بود و دیکتاتورهایی همچون بنعلی و مبارک و قذافی و عبدالله صالح و غیره در کاخهای هارونالرشیدی خود احساس “خوشبختی” میکردند. ادامه‌ی خواندن
به یاد اثیریِ پرستو فرهودی*
سرِقرار
یادداشت کوتاه “جنبش زنان در گیومه، ۱- در ستایش ۸ مارس” را با زمزمهی بخشی از ترانهی “زن فرودستترین دنیاست” از جان لنون به پایان بردیم و قرار گذاشتیم که بعد از نجوای این ملودی، سخن خود را ادامه دهیم. اینک سرقرار آمدهایم. ادامه‌ی خواندن
یکم
انقلابهای نیمه تمامی که آتش به تن و جان دولتهای ارتجاعی آفریقایی و خاورمیانهیی زده است، مستقل از اینکه به کجا ختم شوند، قیام فرودستانیست که از سیاستهای نئولیبرالی امپریالیستی به ستوه آمدهاند. بافت طبقاتی تودههای معترض، شعارهای مبتنی بر نان و کار و آزادی و مقابله با دولتهایی که از متحدان اصلی امپریالیسم آمریکا و اتحادیهی اروپا به شمار میروند، بی برو و برگردترین دلیل این مدعاست. دولتهای امپریالیستی که تا دیروز از مهرههایی همچون شاه، بنعلی، مبارک، بوتفلیقه، قذافی و امثالهم حمایت بیقید و شرط میکردند، حالا به اعتبار حضور قاطع کارگران و زحمتکشان خشمگین از یکسو و به منظور پیشگیری از تعمیق انقلاب و به تبع آن ممانعت از شیفت اعتراضات به سمت هواداری از جریانات چپ رادیکال، ناگزیر یکی پس از دیگری مهرههای خود را میسوزانند و از ضرورت اصلاحات سیاسی اقتصادی سخن میگویند. آنان مادام که میدان آزادی و انقلاب برای دولتهای متحدشان تنگ نشد، هیچگاه از ضرورت پاسخگویی به مطالبات متراکم تودههای گرسنه و استبداد زده کلامی نگفتند و حالا برای کنترل اوضاع وارد عرصهیی شدهاند که خود نیز نه فقط با اشکال مشابهی از آن دست به گریبانند، بلکه اساساً در به وجود آوردن چنین وضعی که مترادف با تبدیل جهان به یک جهنم واقعیست، نقش اول را ایفا کردهاند. ادامه‌ی خواندن
دوران منقضی شدهی ناسیونالیسم ترقیخواه
در اوج تنشها و کشمکشهای موسوم به جنگ سرد جریانات ناسیونالیست و استقلالخواه با گرایشات ضد آمریکایی در آفریقا و خاورمیانه به قدرت رسیدند که به نحو آشکاری از سوی اتحاد جماهیر شوروی حمایت میشدند. در ماجرای پایان ناپذیر تقسیم جهان، کمونیسم روسی به ناسیونالیستهای رادیکال غرب ستیز همچون متحدی مینگریست که نه فقط میتوانستند منافع ایالات متحده – و به طورکلی سرمایهداری غرب و بلوک ناتو – را تهدید کنند، بلکه قادر بودند ضمن تحدید نفوذ و پیشروی متحدان منطقهیی آمریکا، راه را برای مانوور سیاسی اقتصادی شوروی باز کنند. ادامه‌ی خواندن
زحمتکشان تونس، مصر، اردن، یمن، الجزایر در جوش و خروشند. آنان به چهرهی دیکتاتورهایی پنجه میکشند – و در خون میغلتند – که دهها سال تمام مسیرهای نان و آزادی را بستهاند و سگهای گرسنهگی و استبداد را گشودهاند. بخش عمدهیی از رسانههای داخلی ایران و جهان هر لحظه اخبار عصیان فرودستان به جان آمدهی این کشورها را به تصویر میکشند. ادامه‌ی خواندن
قصه نیستم که بگویی…
اگر “اخلاق حاکم بر هر جامعه، اخلاق طبقهی حاکم است” (مارکس) – که به درست چنین است – آنگاه در عصر حاکمیت هارترین ژانر کل تاریخ سرمایهداری (نئولیبرالیسم) لاجرم باید در تقابل با اخلاق منحط بورژوایی نیز به نقدهای جدی دست زد. نئولیبرالیسم فقط یک مشی اقتصادی نیست. ادامه‌ی خواندن
درآمد
سیر سریع تحولات تونس عجالتاً یکی از نشانیهای مکان دفن نئولیبرالیسم را نشان داد و زمین را زیر پای دیکتاتورهای خوشنشین دولتهای فرعی سرمایهداری آفریقا و خاورمیانه لرزاند. تونس که از قرار با رهنمودهای مشعشع صندوق بینالمللی پول به بهشت امن سرمایه عروج کرده بود، در مدتی کوتاه تعفن بویناک اقتصاد سیاسی نئولیبرال را به معرض نظارهی جهانیان نهاد. ادامه‌ی خواندن
شتاب شگفت ناک دولت نهم و دهم در راستای عملیاتی کردن بخشی از برنامه ی پیشنهادی صندوق بین المللی پول (طرح تعدیل ساختاری ) و آزاد سازی ” بازار مقدس و عزیز” از قید و بند خدمات حمایتی دولت ؛ جریانات و جناح های رقیب را به تکاپو انداخته است.اصلاح طلبان دولتی که خود را صاحب و متولی اصلی بازار می دانند و از سال ۱۳۶۸ با عروج رفسنجانی اجرای این طرح را به نام خود سند زده اند ؛ موج جدیدی از تهاجم را علیه دولت حاکم آغاز کرده اند. ادامه‌ی خواندن
۱٫ سال ۲۰۱۰ در دوران پُر نوسان و خروشانِ جنگهای خونین میان دو اردوی آشتیناپذیر کار ـ سرمایه بیشک سالی ماندگار خواهد بود. از زمانیکه سرمایهداری به شیوهی خلع ید از فئودالیسم، انباشت بدوی را رقم زده تاکنون لشکرکشی بورژوازی برای استثمار هرچه بیشتر پرولتاریا همواره ادامه داشته است. گرچه در این نبردهای بیامان، پیروزی سیاسی طبقهی کارگر و کسب قدرت سیاسی مستمر – جز در دو دورهی کوتاه چند روزه و چند ساله در سالهای ۱۸۷۱ پاریس و ۱۹۱۷ مسکو – سخت کم شمار و نزدیک به هیچ بوده است، گرچه همان دو پیروزی نیز در فاصلهیی نه چندان طولانی به شکست انجامیده است، گرچه در تمام این چهارصد و اندی سال و به ویژه پس از صنعتی شدن جهان، بورژوازی همیشه دست برتر داشته است… و گرچه از دوران ظهور “پادشاهی ولگردان” تا شکلبندی پرولتاریای صنعتی و به موازات آن تا عصر ما – که کارگران با چهرههای جدیدی در صورتمندی پرستاران و معلمان و انواع شاغلان خدمات تولید؛ طبقهیی با کمیت و کیفیت قاطع و غالب را ساختهاند – تهاجم اردوی سرمایه به یک شکست تمام عیار و بادوام منجر نشده است اما…. ادامه‌ی خواندن