منطبق با نظریه «سلبی اثباتی» دوره‌ای از فعالیت سیاسی وجود دارد که با شعارهای سلبی مطرح می‌شوند. مثلا «نه به حجاب و نه به آپارتاید» و «نه» به خیلی چیزهای دیگر. در این مرحله که مرحله سلبی است فقط وجه سلب کننده اهمیت دارد و نه آنچه که باید جایگزین شود. سپس، یعنی آنگاه که آن موارد سلب شد می‌توان پیشنهاد اثباتی و جایگزین را مطرح کرد. این برداشت حتی از برداشت مرحله‌ای کردن مطالبات و انقلاب در گذشته که چپ سنتی از آن پیروی می‌کرد عقب‌تر است. در گذشته اگر آن گرایشات چپ سنتی شعار مرگ برجمهوری اسلامی سر می‌داد، دست‌کم به رهبری طبقه کارگر و یا برای جمهوری دمکراتیک خلق را در همان لحظه به شعار پیوست می‌داد. اما در ماهیت شعار سلبی این موضوع نیز عقب زده شده و به مثلا یک شعار «نه به جمهوری اسلامی» اکتفا می‌شود. منصور حکمت مبتکر این تز سلبی اثباتی در بحث شفاهی خود ( صرفنظر از قسمت‌های طنز و آن قسمت‌هایی که نمی‌توان فهمید چه می‌گوید) صراحتا از دوره‌ای صحبت می‌کند که فقط قرار است قدرت سلب شود. («میریم میزنیم قدرت را میگیریم»). این فرایند تحت شعار «مرگ بر جمهوری اسلامی» طی شد تا اکنون که جبهه راست اپوزسیون، تو گویی به نظرات منصور حکمت متقاعد شده‌اند، بدون آن‌که از نظام شاهنشاهی یا مشروطه و غیره حرف بزنند کمپینی به راه انداخته‌اند تحت عنوان «نه به جمهوری اسلامی». ( تو گویی توهمی در میان مردم رواج پیدا کرده مبنی بر «آره به جمهوری اسلامی»)! اما به هررو طرح این شعار دقیقا مصداق شعار سلبی مورد نظر منصور حکمت است. یعنی بی‌اینکه معلوم باشد چرا نه به جمهوری اسلامی، در مرحله نخست فقط باید شعار نه به جمهوری اسلامی داده شود. پس از آن، یعنی لابد پس از تکرار «نه» و از رو رفتن جمهوری اسلامی بر اساس این هشتک «نه» است که معلوم می‌شود هر نیروی در صف «نه به جمهوری اسلامی» خواهان چه چیزی هستند. اما اکنون با سرباز کردن تناقض تز «سلبی اثباتی» رهبران طیف کمونیسم کارگری قائده بازی را زیر پا گذاشته و مشغول توضیح جنس «نه» خود هستند. ظاهرا ایشان متوجه شده‌اند گرم کردن تنور با صِرف شعار سلبی «نه» باعث شده جناح راست با آن همسو شود و دست در تنور کرده و نان برشته ایشان را قاپ زده است. لذا این طیف سخت در تلاش است تا توضیح دهد «نه» ما به این و آن جمهوری اسلامی است. «نه» ما «نه» به فلان و بیسار است. تو گویی بدون این توضیحات همگان تصور می‌کردند «نه» آنها به حالت اَبروی جمهوری اسلامی بوده که اکنون برای تمایز با راست اپوزسیون مشغول تدقیق «نه» خود شده‌اند. اما در واقع این توضیحات نه برای ایجاد تمایز با طیف راست بورژوایی بلکه تلاشی برای خروج از بن‌بستی تناقضی است که شعار سنتی و غیر مارکسیستی «سلبی اثباتی» برایشان بوجود آورده است.
۱۶ مارس ۲۰۲۱
ardeshir.poorsani@gmail.com
