برهنگی: نمادی از عریان تر شدن چالشگری زنان علیه هنجارهای اسلامی
گفتگو با مهرداد درویش پور درباره معنای برهنگی آهو دریایی و حمایت افکارعمومی از آن
در گفتگو با ایران اینترناسیونال اشاره کردم این نخستین بار نیست که برهنگی زنان به ابزاری برای اعتراض بدل شده است. به لحاظ تاریخی روایت گودیوا درهزارسال پیش از این که سوار بر اسب برهنه در شهر کاونتری در انگلیس دور شهر چرخید تا فشار مالیاتی همسرش بر مردم کم شود؛ برهنگی زنان در اسلواکی در اعتراض به مصونیت پارلمانی نمایندگان؛ انتشار تصاویر برهنه علیا ماجده مهدی دانشجوی بیست ساله مصری در فضای مجازی به قصد اعتراض به مصادره انقلاب مصر توسط اسلام گرایان (واعتراضات فمن های اوکراینی از طریق برهنگی و…) جلوه های از آن است.
در ایران نیز کشف حجاب طاهره قره العین و برهنگی پروانه حمیدی در سال دو هزار دراعتراض به کنفرانس برلین و برهنگی زنان ایرانی و عرب در موزه لوورعلیه اسلام گرایی جلوه هایی از سابقه تاریخی این رویداد در ایران است (گرچه کشف حجاب طاهره مترادف برهنگی نیست).
توضیح دادم اگر حکومت اسلامی می کوشد خفقان پوشش را با لاپوشانی خفقانی که بر جامعه تحمیل کرده است همراه کند، برهنگی آهو دریایی نیز به معنای عریان کردن رنج و ستمی که حکومت طی چند دهه بر بدن و جان وروان زنان وارد کرد است. می باشد. برهنگی بدن زن چالشی رادیکال علیه نظامی است که کنترل بدن و سکسوالیته زن بخش مهمی از هویت فرهنگی و سیاسی آن به شمار می رود. اشاره کردم برهنگی آهو دریایی – همچون برداشتن حجاب و به چوب آویختن آن توسط ویدا موحد – گرچه کنشی فردی است، اما تاثیرات بسیاری بر جان وروان جامعه ایران باقی خواهد گذاشت که یکی از آنها ورشکستگی اخلاقی و فرهنگی نظام در رویارویی با این چالشگری است. رخدادی که مستقل از انگیزه آهو دریایی که حکومت می کوشد با روانی خواندن او، مسئله را “بی اهمیت” جلوه دهد، می تواند الهام بخش مبارزات زنان ایران علیه حجاب اجباری و تبعیضات جنسیتی در خشن ترین اشکال آن بشود.
همچنین گفتم این رخداد انقلاب جنسی آرام به ویژه زنان ایران را شتابی بیشتر خواهد داد. برخلاف گذشته دیگر از هم آوایی اخلاقی بخش بزرگی از مردم با نظام در مشروعیت بخشیدن به کنترل سکسوالیته زنان توسط حکومت خبری نیست. اگر واکنش به برهنگی پروانه حمیدی در برلین با نکوهش های بسیاری حتی از سوی اپوزیسیون توام شد، این بار این که دختری در قلب تهران برهنه شود و این گونه هنجارهای نظام را به چالش کشد و از پشتیبانی افکار عمومی برخوردار شود، تنها نشانگ دگردیسی در ارزش های فرهنگی و اخلاقی جامعه است.
.
بی تفاوتی مردم در خیابان نسبت به برهنگی آهو و اما حمایت گسترده افکار عمومی در دنیای مجازی و حتی حمایت های بین المللی از آن، الزاما نشانگر رفتاری دوگانه نیست. حتی سکوت و بی تفاوتی مردم در هنگام مشاهده برهنگی آهو می تواند در عادی سازی امر برهنگی که در اخلاق دینی و سنتی و مردسالار یکسره “قبیح ” به شمار می رود، نقش بازی کند و هم از این رو می توان به آن همچون واکنشی مثبت نگاه کرد. بگذریم از این که روشن نیست اگر فضای سرکوب کنونی نبود، چقدر ممکن بود حمایت از این چالش گری آهو با تشویق و تحسین دیگران روبرو شود. به هر رو این واقعیت که از ویدا موحد گرفته تا مهسا امینی و آهو دریایی با کنش های فردی خود در کنار جنبش زن زندگی آزادی الهام بخش افکار عموی هستند، جامعه ایران هستند مهر تایید دیگری بر این ادعا است که زنان در ایران پیشقراولان گذار به مدرنتیه هستند.
لینک گفتگو با ایران اینترناسیونال