شادی بۆ باڵاد
باڵادی شادیم خوێند، دوو جار، زۆر له‌سه‌ر خۆ و به ئارامی، پێم خۆش نه‌بووکۆتایی بێت، حه‌زم ئه‌کرد له‌ته‌کما بێت، له‌گه‌لم بژیت، زۆرجار به‌ر و دوام ئه‌کرد، لاپه‌ڕه‌ێکم چه‌ن جار ئه‌خوێنده‌وه، وشه جوان و دێڕه هه‌ست بزوێنه‌کانم لاێ خوه‌م تۆمار ئه‌کرد…. هه‌رزۆر زوو له لاپه‌ره‌کانی سه‌ره‌تادا بووم که هاوار له ناخمه‌وه هه‌ستا: ماڵت نه‌شێوێ مامۆستاێ به‌ڕێز بۆ ئه‌و هه‌مووه جوانیه خولقانووته! هه‌زارجار ماڵت ئاوه‌دان! ئه‌گه‌رچی دره‌نگ به‌ڵام له‌وپه‌ڕی جوانیدا ئاوڕت دایه‌وه. گه‌رچی هه‌ر بۆم پرسیاره چۆن له خۆت خۆش ئه‌بی ئه‌و هه موو ساڵه! زیاتر له په‌نجا ساڵ ئه‌و هه‌موو خه‌ڵکه‌ت له‌م دنیا جوانی و تواناییه بێوه‌ری کردوه؟؟
وشه به وشه‌ێ ئه‌م باڵاده نه شێعره نه په‌خشان، نه چیرۆکه نه رۆمان، خودی ژیانه، عێشقه، خۆشه‌ویستیه، جوانیه، عه‌زه‌مه‌ته…. فێرگه‌ێ رێ و ره‌سمی ژیانه، شێوازی دۆزینه‌وه‌ێ هاورێ و دۆسته، “دیل کارنگی” سه‌رده‌مه، هه‌موو شتێکی هی ئه‌ورۆیه، هه‌ر ئیستاێه، ئه‌ڵێی نووسه‌ر خوه‌ێ نه‌سڵی “زده”.
چیرؤکبێژ وه‌کوو شه‌ومه‌نێکی هه‌ره زیره‌ک و لێهاتوو له به‌رنامه و پرۆگرامێکی زیندووی تێله‌ڤیزیۆنیدا به دنیاێک وشه‌ێ رازاوه، به زمانێکی پاراو و له دڵان نێزیک گشت خۆشی و ناخۆشیه‌کان ، شادی وخه‌مه‌کانی ئه‌مرۆت بۆ ئه‌ژمێرێ و به کامێرا فوول ئێچ دیه‌که‌ێ به لێنزێکی فه‌راخ و لێزانینێکی زۆر به‌رچاو به کۆڵانه ئاڵۆزه‌کانی ژیاندا ده‌تگێرێ، به‌رزی و نزمیه‌کان، گڕی لاویه‌تی، حه‌زی پیری، تاڵی و شیرینی، ڕێز و خۆشهویستی، جوانی سروشت وووو… له هه‌مووان گرنگتر به‌رزی و به‌‌رده‌وامی خه‌باتت بۆ ئه‌نه‌خشێنێ..
چۆن باسی که‌م؟!؟ هاورێ له‌گه‌ڵ لاپه‌ره‌کانی باڵادی شادی دا گوێم له “ڤیڤاڵدی” و “ڕیگانی” گرد و سه‌ری شووشه‌ی شه‌رابی سووری “مێرلۆت”م بادا و به‌پێچه‌وانه‌ێ رای پزیشکه‌کانم دوو په‌رداخم هه‌ڵدا، ده‌نگم هه‌ڵبڕی، “کوێستانان خاڵ خاڵ”م چڕی، هه‌ڵپه‌ریم و سه‌مام کرد.
چۆن باسی که‌م؟!؟ ڕێز و خۆشهویستی پاڵه‌وانه‌کانی چیرؤکی باڵادی شادی به هونه‌ر و دنیا جوانه‌که‌ێ به تابلۆه سرنج راکێشه‌کانی “کڵاود مۆنێت” ی سه‌ده‌ی نۆزده ئاشناێ کردم، له خۆوه به گاڵته‌جاڕیه‌کانی “ئێدی ئێنزارد” پێکه‌نیم و وه‌کوو هۆنه‌رمه‌ندێک ڕێزم بۆ دانا.
یه‌ک دوو جار هه‌ستم کرد باڵادی شادی به‌هه‌موو جیاوازیكی شوێن و قه‌باره و کات و ژانر وووو شان له شانی رۆمانه هه‌ره به‌رزه‌که‌ێ “کله‌یده‌ر” ئه‌دات، “باباێ که‌سنه‌زان” یش “سوا ستار” پینه‌چیه‌که‌ی ئه‌و رۆمانه‌ێ بیرخستمه‌وه، ناوی “م که‌یوان” له پاشکۆێ کتێبه‌که‌دا ئه‌و هه‌سته‌می به‌قوه‌تتر کرد..
مامۆستاێ به‌رێز و توانا! پڕ به‌دڵ پیرۆزباییت لێده‌که‌م که وه‌کوو ده‌روونناس و پسپۆڕێکی زیره‌ک و تواناێ ئه‌و بواره، هه‌ست و ده‌روونی خوێنه‌ر ئه‌خه‌یته جووڵه و له‌گه‌ڵ خۆت په‌لکێشی کۆڵانه ته‌سک و ته‌نگ و هه‌ستیاره‌کانی ده‌روونی ده‌که‌ی، هه‌روا که من بۆ یه‌که‌م جار به‌دڵ گوێم له گۆرانی و موزیکی عه‌ره‌بی گرت و ده‌نگی “فه‌یرووز”م به‌رز کرده‌وه و به‌دواێ ماناێ پڕواتاێ “زروونی کول سنه مرة”دا گه‌ڕام، له خه‌ێاڵی خۆمدا قاتی سوورم له‌به‌ر کرد ره‌باتی سوورم لێدا، چه‌پکێ گه‌وره‌ێ گوڵی سوورم به ده‌سته‌وه گرت، به‌ره‌و گردی سێوان بۆ سه‌ر مه‌زارگه‌ێ ژنانی بێ ناونیشان وه‌رێ که‌وتم. مستی گرێکراوم، گریان و بوغزی گه‌رووم و فرمێسکه‌کانی چاوم هێنامیانه‌وه هۆش.
کاتێ وه‌کوو دووئاوانه‌که‌ێ باڵادی شادی رئال و فانتاسیا یه‌ک ده‌گرن ئه‌و دیمه‌نه ئه‌خولقێ که چاو پر ئاو ده‌کات و دڵ ئه‌خاته ته‌په‌ته‌پ و زرانی ئه‌له‌رزێ، هه‌رواکه خوێندنی زۆر له ڵاپه‌ره‌کان بۆ من ئاسان نه‌بوو، بۆ منێ که خه‌ڵکی سنه و گه‌ڕه‌کی قه‌ڵاچوالان و ناوشێخانم، هاوگه‌‌ره‌کی “حه‌بیبه” و “حه‌بیب”ه‌که‌ێ باڵادی شادی. حاشا هه‌ڵنه‌گره ئه‌و دیالکته جارجاری و سنه‌یانه‌مه پێخۆش بوو و ئه‌می هه‌ژاند، به‌ڵام له‌وه گرنگتر هاوچاره‌نووسی ماڵی ئێمه و ماڵی حه‌بیبه‌ێه، له‌و شه‌ره‌دا زۆر به‌داخه‌وه “بێهرووز” براێ منیش گیانی به‌ختکردو له هه‌وشا ناشتمان، ٢٢ رۆژ. هه‌ر ئه‌و “بێهرووز”ه‌ێ خولیاێ شێعر و ئه‌ده‌ب و نووسین بوو و شه‌ێدا و شاگردی هۆنراوه‌کانی “چاوه”، هه‌ر ئه‌و “بێهرووز”ه‌ێ به بیستنی هه‌واڵی ناراستی له‌سێداره‌دانی “چاوه” به مشته‌کۆڵ له سه‌ر و چاوی خۆێ دا و به ساعه‌تان گریا..
خۆزگه خوێندنی ئه‌م کۆمه‌ڵه جوانیه هه‌رکۆتایی نه‌ئه‌هات. هه‌ڵدانه‌وه‌ێ لاپه‌ره‌کانی چێژی مه‌له له گۆمی خۆشه‌ویستیدا ده‌به‌خشی، نه لێ تێر ئه‌بی نه ماندووت ئه‌کات. ئه‌مجۆره نووسینه هه‌ر زۆر تازه‌یه، ناوازه‌یه، له کتێبخانه‌ێ کوردیدا که‌م وێنه‌ێه. ئه‌مه: چیرۆکه، هۆنراوه‌ێه، به‌ێته، باوه، لاوکه، حه‌ێرانه، گه‌ڕیان و به‌رته‌ونانه‌س، مێژوو و ئه‌ده‌ب و فه‌رهه‌نگه، ڕێزی ژنه، ژیانی به‌رابه‌ره، خۆشهویستی به‌ها و نۆرمی پێشکه‌وتوو و سه‌رده‌میانه‌س، کۆێ هه‌موو ئه‌و دیارده جوانانه‌یه.
ده‌سته‌کانت خۆش و پێنووست هه‌روا به پێز و به پیت بێت! به‌راستی دڵداری “شاد” و “شادی”، “گه‌شێ” و “شاهۆ”ت کردووه‌ته باڵادێکی هه‌ره شاد و هه‌رمان، کردووته خودی شادی، خودی سه‌رمه‌ستی و نه‌شئه. پێموایه هه‌ر خوێنه‌ریکی ئه‌م چیرۆکه به نازی که‌نیشکانه‌ێ “گه‌شێ” ئه‌گه‌شێته‌وه و به رێنوێنیه‌کانی “باباێ که‌سنه‌زان” خۆشترین و راستترین ڕێگاێ ژیان ئه‌‌دۆزێته‌وه.
پێموایه فه‌رهه‌نگۆکێک له کۆتایی کتێبه‌که یان روونکردنه‌وه‌ێک له پاڵداوێنی لاپه‌ره‌کاندا بۆ یارمه‌تیدانی خوێنه‌‌رپێویست بێت، بۆ وێنه خوێنه‌ر بزانێت “جه‌لال” له لاپه‌ره‌ێ ٤٤ دا “جه‌لال مه‌ڵه‌کشا”یه،… وه یان وه‌رگێرانی شێعر و نووسراوه ئینگلیسیه‌کان.
ڕێز و سپاس و به وته‌ێ دولت آبادی بیرقت نیافتد.
هۆمایۆن ئه‌رده‌ڵان
١٥/٥/٢٠٢٤
