کارگران را نمیتوان به یک زندگی «حداقلی» محکوم کرد
تعیین حداقل دستمزد در ایران و ترکیه
انتشار بیانیهای از جانب حزب «جنبش کمونیستی ترکیه» در برملاکردن رویکرد ضدکارگری دولت سرمایهداری که با همدستی اتحادیههای زرد کارگری حمله به معیشت طبقهی کارگر این کشور را در دستور کار قرار داده ما را بر آن داشت تا با ترجمهی این بیانیه نشان دهیم آسمان برای پرولتاریا همهجا یک رنگ است. این یکرنگی در سیکلهای بحران در سرمایهداری و بهخصوص در دوران افول هژمونیک بیش از پیش نمود مییابد که وظیفهی طبقاتی کمونیستها ایجاب میکند سرنوشت مشترک پرولتاریای جهانی را عیان کرده تا موانع رشد آگاهی طبقاتی را برچینند. یکی از نمودهای این سرنوشت مشترک پرولتاریا تعیین حداقل دستمزد توسط سرمایهداران و دولتهای حامی منافعشان است که به ظاهر اینطور نشان داده میشود که کارگران نیز با داشتن نماینده در تعیین سرنوشت رقتبارشان شریکند. «بیشمار اعتصابات کارگری و مبارزات طولانی برای حداقل مزد در جهان، باعث شده است که امروزه بیشتر کشورهای جهان قوانین کم و بیش مشابهی برای حداقل دستمزد کارگران داشته باشند. قوانینی که دولتها به ناچار با گسترش توان مبارزاتی کارگران مجبور به وضع آن شدهاند. تصویب این قوانین برای دولتها، این فایده را داشت که وضعیت بهرهکشی از کارگران ادامه داشته باشد، چرا که در صورت تامین نکردن حداقلهای زندگی کارگران، بیم آن میرفت که اعتصابات کارگری منجر به درهم شکستن کل نظام بهرهکشی شود»[۱]. بر این اساس در نظام سرمایهداری رسم است که در پایان هر سال مضحکهای برپا شود تحت عنوان تعیین حداقل دستمزد کارگران برای سال بعد. برپایی این مضحکه در ایران بر عهدهی شورای عالی کار است که اعضای آن متشکل است از نمایندهی دولت٫ کارشناسان مسائل اجتماعی و اقتصادی٬ نمایندگان کارفرمایان و نمایندگان کارگران. دولت در جوامع سرمایهداری حافظ منافع سرمایهداران است٬ پس نمایندهی دولت نمایندهی کارفرما نیز محسوب میشود. کارشناسان نیز به پیشنهاد وزیر کار و امور اجتماعی در شورای عالی کار منصوب میشوند. پس از ایشان نیز نمیتوان انتظاری برای چانهزنی به نفع کارگران داشت. نمایندگان کارفرمایان که تکلیفشان مشخص است٬ و از متنفذترین سرمایهداران محسوب میشوند که در چنین جلساتی برای منافع طبقاتیشان حضور مییابند. دیگر نیازی به هیچگونه توضیحی نیست که ۳ نفر از نمایندگان کارگران در این جلسات همواره دستِ پایین را داشته و حضورشان در چنین جلساتی نمایشی است. اما این فقط مختص ایران نیست. در بسیاری از کشورها وضع بههمین منوال است٬ اگرچه بسیاری سعی میکنند با فریب طبقهی کارگر اینگونه وانمود کنند که مصائب زحمتکشان ایران به دلیل حاکمیت اسلامی٬ به دلیل فقدان یک دولت دموکراتیک٬ یا به دلیل اختلافات سیاسی با آمریکا و غرب است. و بهاین ترتیب طبقهی کارگر را از مبارزات طبقاتی در راستای منافع تاریخیاش منحرف کرده تا پشت جناحهای دیگری از سرمایهداران به صف شوند. کارگران ایران باید بدانند هرآنچه که تا امروز همطبقهایهایشان در سطح جهان بهدست آوردهاند محصول مبارزاتِ طبقاتی بوده و نه از روی لطف دولتها و مِهر سرمایهداران. و هرجا که دولتهای سرمایهداری با بحران مواجه شوند٬ حملاتشان را به همان دستاوردهای طبقهی کارگر دوباره از سر میگیرند. ترجمهي متنی که در ادامه میخوانید واکنشیست انتقادی از جانب حزب «جنبش کمونیستی ترکیه» به مضحکهی تعیین حداقل دستمزد در این کشور که جلساتش شباهت بسیاری دارد به جلسات پایان سالِ شورای عالی کار در ایران. اگر در ایران چند تن از شورای اسلامی کار به نمایندگیِ دروغین کارگران برای جلسهی تعیین دستمزد حضور مییابند٬ در ترکیه نیز چند کارگر به نمایندگی از میلیونها کارگر توسط کنفدراسیون اتحادیههای کارگری در حکم مترسک به کمیسیون فرستاده میشوند. اتحادیههای کارگری در دیگر کشورها تفاوت چندانی با شوراهای اسلامی کار در ایران ندارند. این قبیل اتحادیهها که خود یکی از دستاوردهای مبارزات طبقاتی بودهاند امروزه بخشی از مکانیسم نظام سرمایهداری و ضامن بقای این مناسبات هستند. بیانیهی حزب «جنبش کمونیستی ترکیه» به خوبی نشان میدهد که هرچند اتحاد طبقهی کارگر در تشکیلات مستقل کارگری یکی از شروط لازم در فرآیند مبارزات تاریخی این طبقه است٬ اما شرط کافی نیست٫ و همین تشکیلات پرولتری میتواند مانعی بر صیرورت یافتن سوژگی انقلابی پرولتاریا برای گذار از این مناسبات اجتماعی باشد. اتحادیهها و سندیکاهای کارگری با پذیرش مناسبات حاکم بر جامعه تنها در حکم ابزاری عمل میکنند برای سیاستزدایی از مبارزات پرولتاریا و محدود کردن این طبقه به چانهزنیهای بیحاصل در برابر سرمایهداران. کمونیسم بیان سیاسی مبارزات طبقاتی کارگران برای فرا رفتن از این وضعیت است.
کارگران را نمی توان به یک زندگی «حداقلی» محکوم کرد!
بیانیهی حزب جنبش کمونیستی ترکیه[۲]
امسال نیز مانند هر سال جلسات کمیسیون تعیین حداقل دستمزد «بی سر و صدا» ادامه دارد. جلسهای که رئیس Türk-İş (کنفدراسیون اتحادیه های کارگری ترکیه) به نمایندگی از کارگران در جلسات کمیسیون شرکت کرده و تمایلی به اظهار نظر نداشته است. در فضایی که «عناصر نمایشی» به جای وضعیت واقعی طبقهی کارگر حضور دارند, جلسات کمیسیون یک سیرک بیش نیست.
در فضایی که در تخمینات رسمی تورم کمتر از شصت درصد نبوده و تورم مواد غذایی از صدها درصد فراتر رفته, حداقل دستمزدی که تعیین خواهد شد, برای کارگران نتیجهای جز بدبختی نخواهد داشت. حزب عدالت و توسعه با کارفرما و اتحادیهی همدست و زرد خود, “بردگی” را مناسب طبقه کارگر میداند. تصویری که از جلسات کمیسیون به دست میآید روشن است: یا بردگی یا مبارزه!
مهمت شیمشک وزیر اقتصاد که به عنوان بازرس انحصاراتِ بریتانیا و آمریکا در حزب عدالت و توسعه منصوب شده بود نیز این دوگانگی را آشکار کرده است. عبارت «برونرفت از بحران» که به کارگران گفته میشود، به معنای مالیات بیشتر, دستمزد کمتر و نرخ بهرهی بالاتر است. دولت سرمایهداری که ترکیه را در مارپیچ بهره-تورم-نرخ مبادله قرار داد, این بار با سهگانهی دستمزد کم, بهره بالا و مالیات بالا به کارگران حملهای را آغاز کرده است. این حمله از سوی دولت را این جمله که «در سال جاری تنها یک افزایش حداقل دستمزد خواهیم داشت» و پیش از این نیز در جلسات کمیسیون مطرح شده بود تثبیت کرد.
این حملهی بی پروای دولت عدالت و توسعه که میانگین دستمزد را با حداقل دستمزد برابر میداند و حداقل دستمزد را حداکثر دستمزد معرفی می کند, باعث رضایت کارفرمایان نیز شده است. با وجود این, اظهارات نمایندگان کارفرمایان مبنی بر اینکه «حداقل دستمزد بالا بیکاری میآورد» هشداری برای دولت عدالت و توسعه نیست, بلکه نشانهی واضح و بدون تردیدِ این نکته است که کارفرمایان در این بازی، سرِ نخ ها را در دست دارند.
ما به این نظمی که کارگران را به حداقل دستمزد محکوم میکند محتاج نیستیم!
نظم سرمایهداری همراه با بازرسانِ انحصارات امپریالیستی, دولت, رئیس و اتحادیهی زرد خود در مقابل طبقه کارگر ایستاده است.
ندای حزب ما، «جنبش کمونیستی ترکیه»، واضح است: ما یک زندگی انسانی و شرافتمندانه می خواهیم، نه یک زندگی حداقلی!
کارگران باید این طرحی که علیه یک زندگی انسانی و شرافتمندانه ایجاد شده را خنثی کنند و به دولت «کارت قرمز» نشان دهند. کارت قرمزی که باید نشان داده شود ابتدا باید در جلسه کمیسیون صادر شود. این بازی که در آن چهار کارگری که توسط رئیس اتحادیهی کارگران فرستاده شده بودند تا مردم را مجاب کنند که بپذیرند کارگران هم در جلسه حضور دارند. اما آنها نتوانستند چیزی بگویند و در جلسات کمیسیون مجبور شدند فقط تذکرات داده شده را بخوانند. این روال باید شکسته شود٬ نظم صنفیِ حامی زردها که تعدادی از کارگران را الگویی برای این موضوع میبیند، باید نابود شود.
ما از همهی کارگران می خواهیم که برای تغییر این درک که ذهن و زندگی کارگران را به تمسخر میگیرد، مبارزه کنند و سازمان خود را برای یک زندگی انسانی تقویت کنند.
نقطه نظرات سوسیالیستی
https://t.me/SociaistPointOfView
[1] برای مطالعهی مبسوط در اینباره خواننده را ارجاع میدهیم به مقالهی «حداکثر سود از آنِ تو، حداقل مزد از آنِ ما– یادداشتی کوتاه درباره حداقل دستمزد»- منتشر شده در سایت مجلهی کارخانه