«تاریخ در کليات و در قياسي بزرگ تکرار میشود!»(۱)
چشمان من شکوه را می بیند!!(۲)
فلاسفه در باره تکرار تاریخ دیدگاه های مختلف و ضد و نقیض بیان کرده اند. فارغ از دعوای آنها و درستی یا نادرستی نظر هر یک، آنچه به تجربه ثابت شده است، رفتار و کردار دیکتاتورهاست که هم شباهت بسیار به هم دارد و هم باز تکرار می شود! ۶۰ سال پیش ده تن از مخالفان اصلی آپارتاید در آفریقای جنوبی به اتهام خرابکاری محاکمه علنی شدند. در تاریخ به عنوان “محاکمه ای که آفریقای جنوبی را تغییر داد”(۳) از آن یاد می شود. در ۳۰ اکتبر ۱۹۶۳ ده متهم به اتهام خرابکاری در دادگاه عالی پرتوریا حاضر شدند. اتهامات مشخصی که متهمین با آن روبرو بودند عبارت بود از:
یکم : عضو گیری افراد برای آموزش تهیه و استفاده از مواد منفجره در جنگ چریکی به منظور انقلاب خشونت آمیز و ارتکاب اقدامات خرابکارانه!
دوم: توطئه برای ارتکاب اعمال فوق الذکر و کمک به واحدهای نظامی خارجی هنگام حمله به جمهوری. سوم: اقدام به این روشها برای پیشبرد اهداف کمونیسم!
چهارم: درخواست و دریافت پول برای این اهداف از الجزایر، اتیوپی، لیبریا، نیجریه، تونس و جاهای دیگر!!
محاکمه در ۱۲ ژوئن ۱۹۶۴ به پایان رسید و دادگاه هشت نفر از محکومان را به حبس ابد محکوم کرد. ماندلا، سیسولو، امبکی، موتسوالدی، ملانگنی و گلدبرگ، در هر چهار اتهام مجرم شناخته شدند. جالب است بدانید بلافاصله پس از محاکمه، یکی از وکلای مدافع متهمان به نام برام فیشر دستگیر و به اتهام “حمایت از کمونیسم” محاکمه شد! پرونده فیشر بسیار مورد توجه قرار گرفت، او نیزبه حبس ابد محکوم شد! این محاکمات توسط جهانیان مشاهده شد. آفریقای جنوبی مدتی بعد از محاکمه تحت فشار و تحریم جامعه بین المللی قرار گرفت. ۲۷ سال بعد وقتی نظام آپارتاید با بحران عدم مشروعیت بین المللی مواجه شد، در ۳۱ ژانویه ۱۹۸۵، بوتا رئیس جمهور آفریقای جنوبی پیشنهاد آزادی ماندلا را در صورت دست کشیدن از خشونت داد، اما ماندلا آن را رد کرد. پس از این، روند حوادث با اوج گیری جنبش ضد آپارتاید، بوتا و دیگر سران آپارتاید را وادار به تسلیم کرد.
در جغرافیای دیگری از این کره خاکی، در میهن اسیر ما، گردانندگان فاشیسم و آپارتاید مذهبی قصد باز تکرار دارند! اما انصافا به نسبت پرنسیپ های آن روزگار نظام تبعیض نژادی در آفریقا، آخوندهای ستمگر ظرفیت انجام آن را ندارند و لذا کاریکاتور دادگاه قضاییه آپارتاید را به نمایش گذاشته اند! چند روز قبل قضائیه فاشیسم دینی طی اطلاعیه مضحکی با ذکر اسامی و عکس ۱۰۴ تن از اعضا و رهبران مجاهدین و شورای ملی مقاومت، به آنها التیماتوم داده است که تا یک ماه فرصت دارند وکیل خود را معرفی کنند، در غیر اینصورت تصمیم مقتضی را خواهد گرفت!! بقول ویل دورانت که گفت «تاریخ در کليات و در قياسي بزرگ تکرار میشود»، بخوبی می توان دید که تصمیم قضاییه فاشیسم دینی در قیاس بزرگتری کپی برداری شده است. با این تفاوت که در آفریقای جنوبی، دادگاه در آغاز مقاومت ضدآپارتاید بود اما در میهن ما مقاومت در فاز نهایی علیه فاشیسم است. همچنانکه در آفریقای جنوبی و همه ملت های تحت ستم تجربه شده، از اعتراض مسالمت آمیز تا قیام و شورش و تا قیام قهرآمیز فقط چند گام فاصله است، این چند گام را هم خود حاکم ستمگر است که طی میکند! وقتی اعتراض مسالمت آمیز را بی پاسخ میگذارد، توده مردم را به سمت قیام راهنمایی میکند! و وقتی پاسخ قیام را با خشونت و سلاح میدهد، مردم فراخوان به قهر متقابل میگیرند. و این جا دیگر نقطه برگشت ناپذیر رابطه همه جنبش ها با نظامهای ستمگر است. اکنون این آخوندهای ستمگر هستند که دارند گام نهایی سقوط خود را برمیدارند! بویژه که اکنون دیگر بخش بزرگی از درون خودی های نظام باور ندارند که نسخه ایی وجود داشته باشد که بتوان با آن نظام پوسیده را از ورطه سقوط بیرون کشید وقتی که خود را با سر به آن پرتاب میکند.
در ورای هر نگاه و نگرشی، جای آن دارد که به دو سئوال پاسخ داده شود، یکی اینکه براستی چرا فاشیسم دینی برخلاف رویه ۴۰ سال گذشته اش با مجاهدین، چنین نمایشی را به راه انداخته است؟که بقول رهبر مقاومت با اتکا به استعمار و مماشات قصد انجام آن را دارد. و دوم اینکه نتیجه چنین نمایشی چیست؟ در پاسخ به این دو سئوال از ابعاد مختلف، به پارامتر های زیادی می توان اشاره کرد، اما در عام ترین شکل آن با توجه به قیام سرکوب شده و به اعتراف عناصر امنیتی – رسانه ایی نظام، «موضوع اصلی نظام» و به عبارتی «بود و نبود» آنها، مجاهدین و شورای ملی مقاومت است، بخصوص که مقاومت در یک ماه گذشته در کهکشان سالانه خود دستاوردهای عظیم سیاسی ـ بین‌المللی بدست آورد و بازیهای رژیم و حامیان استعماریش را با شکست روبرو کرد. نتیجه اش اما در سپهر سیاسی ایران، تبدیل فضای گرگ و میش سیاسی ساخته مشترک رژیم و استعمار و شفته ایی از نیروهای وابسته و بی رمق بورژوازی، به فضای روشن و شفافی که آدرس آلترناتیو اصلی فاشیسم دینی، را حتی به همان حامیان استعماریش بوضوح نشان می دهد. بویژه که با کمپین واقعی و مجازی «منم مجاهدم و بفرمایید دادگاه» از سوی ده هزار کانون شورشی در داخل میهن و یاران مقاومت در سراسر جهان گواهی شد.
برغم توضیحات بالا در نگرش دیالک تیکی اجازه دهید آن سوی تضاد را هم ببینیم. اقدام قضاییه فاشیسم دینی، در نگاه از دریچه چشم دو کس، ممکن است توهم قدرت و موفقیت ایجاد کند! یکی از دریچه چشم سربازان گمنام ولایت که این روزها مبتلا به بیماری «ریزش» شده اند!! که از قضا یکی از اهداف این تصمیم هم مقابله با همین بیماری است. و دوم از دریچه چشم ماموران گمنام پیشین! و آن مقام مسئول پشت پرده!(۴) که خود را «کابوس انقلابیون» نامیده و پس از ۴۵سال با اتکا به جنایات شیخ، از پشت پرده بیرون آمده و افسوس می خورد که آن موقع کم دریده و کشته اند و حالا از تکمیل کار نکرده شان، ممکن است همچون آن حیوان نجیب از شدت هیجان، شقشقه( تکه گوشتی شبیه کف) به لب آورند. البته این درست است که آخوندها وکارگزاران فاشیسم دینی سرآمد و منبع شر هستند اما با تعادل قوای موجود بین آنها و مقاومت، آنها برای عملی کردن این شرارت بسا صغیر و ناتوان هستند. بنابر این همچنانکه «چیز فهم» های شاه نهایتا دریافتند، باید زودتر از خود شاه برای «استراحت» به سفر «در» بروند! چیز فهم های شیخ هم بخشی دریافته و «در» رفته اند و بخشی نیز به زودی در خواهند یافت که صدایی که از نقاره خانه قضاییه نظام می آید، پایان فاشیسم دینی را نوید می دهد!
خاتمه اینکه این نوشته بیش از آن که مانند آینه، تصویری از گذشته را انعکاس دهد، به نوعی اشاره به آینده ایران دارد؛ به اینکه دادگاه در نظامهای دیکتاتور و سرکوبگر، چه پیشینه‌ای در جهان دارد و در یک نمونه آن، درآفریقای جنوبی چه نتایجی در بر داشت. در دو تصویر فوق چشمان شما را نمی‌دانم! اما چشمان من شکوه را می بیند! شکوه مقاومت سترگ یک خلق، شکوه نمایندگی برای باز پس گیری شرافت مردمی که از روی نجابت و بخشاً ناآگاهی، اعتماد کردند و به اعتمادشان خیانت شد. و شکوه فرزند انسان و نسلی از زنان و مردان را که درک و خلق جدیدی از عنصر فداکاری را عرضه میکنند. اگر چنان که رهبری مقاومت فراخوان به دادگاه بین المللی داده عملی شود و رژیم بپذیرد که با وکلای مقاومت در آن شرکت کند، همچنان که آن «محاکمه آفریقای جنوبی را تغییر داد»، بطور قاطع می توان گفت: این محاکمه هم ایران را تغییر خواهد داد. اما قبل از آن کمی صبر باید، تا قیام پیش رو چه تصمیمی مقتضی کند!
نعمت فیروزی ۱۵مرداد برابر با ۶آگوست۲۰۲۳
پاورقی:
- ويل دورانت، درسهاي تاريخ، ترجمه ي احمد بطحائي، ص ۱۳۰
- نام سرود میهن پرستانه آمریکایی
- https://www.sahistory.org.za/article/rivonia-trial-1963-1964
- پرویز ثابتی مقام امنیتی ساواک
