“مادیبا” مردی برای تمام فصول؟
در حاشیه مرگ ماندلا
از: سعید صالحی نیا
۷ دسامبر ۲۰۱۳
“ امام خمینى نه تنها رهبرى بزرگ براى ایران بود، بلکه رهبرى براى تمامى نهضتهاى آزادیبخش جهان به شمار مى‌رفت”
(نلسون ماندلا)
مقدمه:
“مادیبا” یا نلسون ماندلا در سن ۹۵ سالگی درشهر ژوهانسبورگ افریقای جنوبی بخاطر عفونت ریه درگذشت. مدیای غرب مشغول باد کردن این چهره است تا بعنوان قهرمان قرن جایش بیندازد. در ایران حکومت اسلامی او را بزرگ می دارد و در اپوزسیون راست و نیمه راست هم دارند مراسم عزاداری برایش می گیرند. وجه مشترکی لابد هست اینجا که زیر پرچم ماندلا قرار است تحقق یابد. جریانات رفرمیست اپوزسیون ایران عکسهای او را کنار خاتمی منتشر می کنند و “بخشیدن نگهبانان زندان” را توسط او بزرگ می کنند به امید اینکه مردم ایران هم نگهبانان زندان خود را ببخشند و باهاشان همانطور که ماندلا کرد، “شریک” شوند و با هم بخورند!
نلسون ماندلا امروز قرار است بعنوان سمبل با هم خوردن یا “صلح” به مردم دنیا غالب شود.قهرمان را برای مردم ساخته اند قرار است جایش بیندازند! فکر می کنم حیف است که من هم بعنوان یک فعال کمونیست کارگری به سراغ این قهرمان نروم و از دید خودم یادی از او و جایگاهش نکنم:
(۱)داستان ماندلا انطور که می گویند:
بزرگداشت” این مرد “صلح طلب” است که بقول اینها مبارزه آشتی ناپذیر ضد تبعیض نژادی و ضد نابرابری بود. ماندلا را می گویم! می گویند دنیا بود این مرد بزرگ! همتای گاندی و مارتین لوترکینگ! می گویند این سه تا غول قرن بیستم بوده اند! مردم دنیا را هم به خط کرده اند تا این حقایق را بپذیرند و سر خم کنند! قرار است قهرمان بسازند تا مردم بی قهرمان نمانند یکهو بروند قهرمان خودشانرا بیاورند !
نلسون ماندلا در سن ۹۵ سالگی بخاطر عفونت ریه در شهر ژوهانسبورک افریقای جنوبی درگذشت.می گویند ماندلا از خون ویژه و فره ایزدی بوده. پدرپدر بزرگش رئیس قبیله تمبو بوده و ماندلا بدون اینکه تقصیری داشته باشد همینطوری اشرافی بزرگ شده و به بهترین مدارس رفته و درس حقوق هم مثل بیقه مردم فقیرو سیاه افریقا خوانده (که البته یک کمی شک انگیز است این یکی اما ما برویمان نمی آوریم!)
مرقوم است که ماندلا ۲۷ سال در زندان بسر برد و در اواخر دوران زندانیش (سال ۱۹۸۹) رئیس حمهور نژاد پرست افریقای جنوبی ، بوتا از او دعوت کرد با هم چائی بخورند و می گویند به ماندلا خیلی چسبید این چائی و بعدش چند هفته نگذشته رئیس جمهور جدید نژاد پرست افریقای جنوبی بنام دی کلارک که تازه جناح محافظه کار حکومتش بود ناگهان به سرش می زند و می رود زندان و ماندلا را آزاد می کند ! این دی کلارک ، بعد از سقوط دیوار برلین در نوامبر ۱۹۸۹ اول تمام زندانیان حزب کنگره افریقای جنوبی را آزاد می کند و در حالیکه اعتراف می کرده که دیگر جداسازی نژادی کار نمی کند بالاخره ماندلا را هم نه تنها آزاد می کند بلکه زمینه انتخابات ریاست جمهوری را می چیند و عارافانه قدرتش را به ماندلا تفویض می کند!
باز مرقوم است که ماندلا که به ریاست جمهوری رسید دستور داد همه هم را ببخشند و با هم بخورند. سیاه و سفید که هیچ، می گویند موشها و گربه ها و سگها و گربه ها هم با هم خوردند و “آشتی ملی” برقرار شد. او به خوبی و خوشی بین سفید و سیاه از تاریخ ۱۹۹۴ تا ۱۹۹۹ حکومت کرد و بعدش هم پائین آمد از قدرت تا به فعالیتهای عام المنفعه بپردازد. یکی از اون فعالیتها هم تجدید فراش بود در سن ۸۰ سالگی که باعث خوشحالی همه مردم جهان شد و هفت شب و هفت روز جشن گرفتند.
(۲) اما چند نکته؟مهندسی اجتماعی؟
اینطرف دنیا ، ما در تاریخمان اکبر گنجی را داشتیم که در زندان رژیم اسلامی کتاب می نوشت و مصاحبه رادیوئی می کرد. شیرین عبادی را داشتیم که جایزه نوبلش دادند و دور دنیا چرخاندندش و ما را مجبور کردند بهش افتخار هم بکنیم!
تجربه بما می گوید یک کمی حواسمان جمع باشد خصوصا وقتی که مبلغین ماندلا اونها هستند که دیدیم!
افریقای جنوبی در اواخر دهه هشتاد ، آبستن یک انقلاب عمیق اجتماعی بود.دوراهی بین انقلاب مردم و بدست گیری قدرت توسط چپها ، کابوسی بود که بزرگترین مرکز نظامی سیاسی و اقتصادی حکومتهای غرب را در افریقا تهدید می کرد. چگونه است که حکومت نژاد پرست افریقای جنوبی می رود در زندانش را می زند و با ماندلا چائی می خورد؟ بعدش او و حزبش را از زندان می کشد بیرون و “گربه شد عابد و مسلمانا” سر می دهد و کنار ماندلا جایزه صلح نوبل می گیرد و “حکومت انتقالی” تشکیل می دهد؟ قرار است برای حفظ چی ، چی را قربانی کند؟
من فکر می کنم ماجرا یک مهندسی اجتماعی حساب شده از نوعی بود که در ایران به بالا کشیدن خمینی انجامید و در مصر مثلا به بردن مبارک و آوردن مبارک و بعد ارتشیها. در بستر مادی جامعه ای خسته از جدائی نژادی و آماده انقلاب رفتند اون راست ترین و سازشکارترین گرایشات را از زندان بیرون کشیدند و بعنوان قهرمان به جامعه فروختند تا برود به خانه و بخور بخور ادامه یابد و نظم سرمایه حفظ گردد که شد!
از دید من نقش ماندلا این بود ، صرف نظر از اینکه حتی خودش چی فکر می کرد و چه نیتی داشت. زمان که گذشت بیشتر و بیشتر در این بازی شریکش کردند و شد مردی برای تمام فصول!
(۳)مردی برای تمام فصول!
من همیشه با این اصطلاح دعوا داشته ام! “مردی برای تمام فصول” را می گویم! از دید من ماندلا نمونه این موجود است.کنار تمام جانیان دنیا یک عکس یادگاری دارد.سرقبر خمینی بگیر تا “محضر خامنه ای” که “رهبر من” خطابش کرد! از توبره رژیم اسلامی خورد تا …توبره ملکه انگلیس و به همه اینها مشاوره داد! قرار بود دل همه را بدست آورد!
وضعیت زندگی مردم محروم افریقای جنوبی و گسترش دره فقر و ثروت و ماندگاری حاکمیت سرمایه دار و سرکوبهای وحشیانه اعتصابات و مبارزان کارگری ، زیر پوست شب در افریقای جنوبی ادامه دارد اما این حکومت مدعی “دموکراسی” است!
ماندلا مدعی بود که از زمان بیرون آمدن از قدرت دنبال “کارهای عام المنفعه” است اما معلوم نیست چرا زندگی اکثریت زحمتکش جزو این کارها نبود! بالاخره فره ایزدی نمی گذاشت شاید که اون پائینها را ببیند! جای فردوسی خالی بود که برای ماندلا یک شعر بنویسد و یکبار دیگر به کمک کاوه اهنگر (اینبار دی کلارک)، به ریش مردم فقیر بخندد!
(۴) هر کسی از ظن خود شد یار من؟
طبعا هر جنبش و هر گرایش اجتماعی و طبقاتی، قهرمانهای خود را یاد دارد یا می سازد. مدتی بعد هم آنرا در لفافه اسطوره می کند تا از گزند حوادث و بازنگریها مصون بماند. ماندلا هم بالاخره پرچم معین جنبش معینی است. پرچم رفرمیزم در وضع موجود.بهتر کردن و صیقل دادن وضع موجودی که چرخهایش زنگ زده و دارد از جرکت باز می ایستد. ماندلا در نقطه معنینی از تاریخ افریقای جنوبی از زندان بیرون کشیده شد تا روند تغییر محافظه کارانه و رفرمیستی حکومت نژاد پرست را به یک حکومت دموکراتیک تر مدل سرمایه داری تسهیل کند. کارش را کرد و مردم را به خانه فرستاد.بقیه داستان ماندلا را برای ترئیین ساختند. این شد که حالا در مدیای حکومتهای غربی بگیر تا حکومت اسلامی، همه او را بزرگ می دارند! براستی هم متعلق به همه این حکومتهاست!
در این سو، جائی که زنجیرها بر دستها و پاهای بردگان رنگ عوض می کند ، اربابان عوض می شوند اما روزها همانقدر طولانی و پردرد می گذرد، اینجور “قهرمانها” بدل نمی چسبند. در این سوگواری اجباری و عوامفریبانه ، زیر گوش اکثریتی که فریبش می دهند باید خواند که:”قهرمانان خودتانرا بیافرینید. تسلیم اینها و قهرمانانشان نشوید”! توطئه کنید زنجیرها را! از هر رنگی!
منابع دیگر:
اشتراک مصدق السلطنه، نلسون ماندلا و خاتمی!(سعید صالحی نیا)
http://monazere-siasi.com/مقالات/مقالات-سال-٢٠١٣/۳۷۷-اشتراک-مصدق-السلطنه،-نلسون-ماندلا-و-خاتمی
زندگی ماندلا
http://en.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela