دبيرکل حزب دمکرات کردستان و درس نگرفتن از تاريخ؟ (مطلب به زبان کردى)

حسن رحمان پناه
May 12, 2020

سكرتێری حیزبی دیمۆكراتی كوردستان و ئەزموون وەرنەگرتن لە مێژوو؟

 

حەسەن رەحمان پەناە

 

ئەم رۆژانە دیدارێكی كاك خالید عەزیزی سكرتێری ئێستای "حیزبی دیمۆكراتی كوردستان" لە گەڵ تلویزیونی "كورد كانال " ی حیزبەكەی كە بە رێكەوتی فوریە ٢٠١٩ و لە سەر چل سال تێپەربوون بە سەر دەسەڵاتی  كۆماری ئیسلامی ئەنجامی دابوو، جارێكی دیكە لە تۆرە كۆمەلایەتیەكاندا بلاوبۆەتەوە و دەنگۆیەكی زۆری لێ كەوتەوە. یەكێك لە پرسیارەكانی بەڕێوەبەری وتووێژەكە سەبارەت بە " یەك گرتوو نەبوون و دەرس لەرابردوو وەرنەگرتنە ". ناوبراو لە وڵامی ئەو پرسیارەدا چەند بابەتی گرینگ دەهارووژێنێ كە پێویستیان بە هەڵوێستە لەسەر كردنە.

سكرتێری حیزبی دیمۆكراتی كوردستان سەرەتا دژایەتیی خۆی لەگەڵ هەر جۆرە "ئیزمێك" لەوانە ، لیبرالیزم ،كمونیزم ، سوسیالیزم دەردەبڕێ و دەڵێت حیزبەكەی ئەو تەنیا "حیزبێكی میللیە". ئایا بەراستی سكرتیری حیزبی دیمۆكرات ئاگای لەم خاڵەی پروگرامی حیزبەكەی هەیە كە لە مادەی حەفدەهۆم پەسەندكراوی كۆنگرەی ١٦ی ئەو حیزبە دا هاتۆە و خۆی بە پەیرەوی "سوسیالیسمی دیموكراتیك" و بایەخەكانی ئەو رێبازە دەزانێت، یا باوری پێ نییە و لایەنی ئایینی كۆمەڵگای كوردستانی بە لاوە گرنگترە؟ باسەكەی ئێمە رەخنە لە سەر "سوسیالیسمی دمۆكراتیكی " حیزبی دمۆكرات  نییە كە كاتی خۆی قسەمان لە سەر كردوە و ئەم سیستمە دەسەڵاتداریەتییە لە ئاستی جیهانی بۆ هەمووان روونە كە لە كام بەرەدا راوەستاوە، بەڵكوو قسە لە سەر ئەو جۆرە سیاستكردن و ئاوەژوو نیشان دانی راستیەكانە لە لایەن سكرتێری ئەم حیزبەوە. حیزبەكەی كاك خالید هەم "سوسیالیستی دیمۆكراتیكە ، هەم حزبێكی لیبرالە ، هەم ناسیونالیستە ، هەم بەشداری كونگرەی ئەنترناسیونال سۆسیالیستە". ئەگەر حیزبی دیكە یەك "ئیزمی " هەیە حیزبەكەی كاك خالید سێ یا چوار "ئیزم" یشی لەگەڵە ، بەڵام بۆ دەیشارێتەوە با خۆی وڵامی زیاتر بە ریزەكانیان و خەڵكی كوردستان بداتەوە. بەلام لە راستی دا كاك خالید دژ بە هەموو "ئیزم" یەك نییە ، بەڵكوو دژ بە "سوسیالیسم و كۆمۆنیسم" ە .ئەو بیرۆكەیە ئەگەر لە چوارچیوەی بیرو و بۆچون بترازێ و بە كردەوە دەربێت، هەر ئەوەی لێ دەكەوێتەوە كە لە ئەزمونی تاڵی شەری ناوخۆ دا لێی كەوتەوە. هیوادارم كاك خالید وەك سكرتێری تازەی حیزبی دیمۆكرات دەرس لەو ئەزموونە وەربگرێت..

خالید عەزیزی لە درێژەی قسەكانی دا دەلێت " بە بڕوای من خوێندنەوەیك لە چل ساڵی رابردوودا بڕێك زەر و زیانی لە خۆێندنەوە و تەعریف بە كۆماری ئیسلامی و چۆنیەتی تەعاملی لایەنەكان كرد ، ئەدەبیاتی چەپی توندرەوی سوسیالیست و كۆمۆنیستی توندەرەو بوو كە هاتە كوردستان ،ئەو ئەدبیاتە كە هاتە كوردستان لە شكلی توندڕەوی خۆیدا بوو ، بڕێكیش موسەلەح بوو،........" كاك خالید وەك سكرتیری حیزبێك لە كوردستان قسەی سیرو سەمەر و لێدوانی  دڵسۆزانەی روو بە كۆماری ئیسلامی زۆری كردوە ، بەڵام ئەم قسانەی ئەم جارەی لە جارانی پێشووی خەستترە، ئەویش لەوانەیە بۆ هەلومەرجی ئێستا و بە بۆنبەست گەیشتنی بە ناو "وتووێژیان" لە گەڵ كۆماری ئیسلامی و داگیرسانی گلۆپی سەوز بۆ گروپە ئیسلامەكان لە كوردستان بە تایبەت لاینگرانی ئەحمەدی موفتی زادە بگەرێتەوە .سكرتیری حیزبی دیمۆكرات لای وایە بە تاوانباركردنی "كۆمۆنیستەكانی كوردستان" واتە كۆمەڵە  لە "خۆێندنەوە و تەعریف لە كۆماری ئیسلامی" و بە بەكار بردنی رەستەی "كۆمۆنیستی توندرەو"  دەرگای ڕەحمەتی كۆماری ئیسلامی بەرەوڕووی دەكرێتەوە و دەروازەی دیالۆگی بۆ دەخرێتە سەرپشت ، بەڵام ئەزموونی كۆماری ئیسلامی لە سەرەتای هاتنە سەركاریەوە تا ئێستا پێچەوانی هەڵویستی سیاسی و رابردووی سكرتیری "حدك " مان لە پاكانە بۆ كۆماری فاشیستی ئیسلامی زاڵ بە سەر ئێران پێ نیشان دەدات.

یەكەم پرسیار لە خالیدی عەزیزی ئەوەیە ، ئەگەر "ئەدەبیاتی كۆمۆنیستەكان لە كوردستان توند بوو" ، خۆ زمانی حیزبی دیمۆكراتی كوردستان زۆر نەرم و نیان و تەنانەت لە زاری سكرتێری ئەو كاتی حیزبی دیمۆكرات لە كۆبوونەوەی جەماوەریی ناوەڕاست مانگی پاییزی ساڵی ١٣٥٨ی هەتاوی لە شاری مەهاباد كە وتی‌ "لەبیك بە ئیمام خۆمینی رەهبەری كەبیری شورشی ئیسلامی دەڵێین" ، زۆر خۆماڵیانە و دڵسۆزانە بوو، ئەی وڵامی كۆماری ئیسلامی بە خەڵكی كوردستان و ئێوە بۆ وا توند و تەنیا زمانی كوشتن و تیرور بوو؟ ئەگەر ئەدەبیاتی كۆمۆنیستەكانی كوردستان توند بوو، ئەی هەر لە سەرەتای بە دەسەڵات گەیشتنی كۆماری ئیسلامی تا ئێستا ، ئێعدامی بە كۆمەڵ ، كوشتاری كرێكارانی مافخوازی بەندەر ئەنزلی ، خۆزستان ، خەڵكی تركمن سەحرا كە داوای مافە ڕەواكانی خۆیان پاش راپەرینی سالی ١٣٥٧ دەكرد ،  لە سەرچی بوو؟ یەكەم پەلاماری كۆماری ئیسلامی بۆ سەر خەڵكی خەباتكاری شاری سنە كە بە "نەورۆزی خوێناوی" ناسراوە، لە لایەن چ كەسانێكەوە بڕیاری لەسەر درا؟ زانكۆكان بۆ داخران ، قڵەمەكان بۆ شكان ، رووناكبیران بۆ بە داری سێدارە دا كران ؟ بۆ ئەسیدكرا بە سەر ژنان ، بۆ لە ژێر چارشێوی رەش دا شاردرانەوە؟ بۆ بەندیخانەكان لە زیندانیانی سیاسی ژن و پیاو پڕ كران و بە هەزارانیان لێ ئێعدام كرا؟ بڕیاری جیهاد لە ٢٨ی گەلاوێژی ١٣٥٨ لەدژی خەڵكی مافخوازی كوردستان لە لایەن چ كەسێكەوە سادر كرا؟ كێ بوون ئەوانەی "هەیئەتی نوێنەرایەتی خەڵكی كورد"یان لە وتووێژ بۆ چارەسەری سیاسی كێشەی كوردستان تێكدا؟ لە كاتێك دا كە كوردستان تەنانەت زیندانیەكی سیاسیشی تێدا نەبوو، بەدوور لە مادەی هۆشبەر و كەمترین ئاستی تاوانی تێدا بوو، كێ لە بەهاری ١٣٥٩دا فەرمانی جیهادی دووبارەی بۆسەر ئەم دوورگەی ئارامشە كە لە هەموو ئێراندا بەناوبانگ بوو، دەركرد؟ ئایا ئەم هەمووە تاوانانە بە "ئەدەبیاتی توندی كۆمۆنیستەكانی كوردستان" پاساو دەكرێت كە بە دەستی تاوانباری ڕابەر و باقیی سیاسەت داڕێژەرانی كۆماری ئیسلامی ئەنجامدرا ؟!كی بوون ئەوانەی كە رەخنەی زارەكی جێگری خۆمینی ، واتە مونتەزەریشیان بۆ قەبووڵ نەكرا و زیندانی ماڵەوەیان كرد؟ كێ ئیزنی چالاكی تەنانەت بە ئیسڵاحخوازانی حكومتی نەدا كە كاك خالید و حیزبەكانی هاوشێوەی ئەو كۆشكی هیواكانیان لە سەر سیاستەكانی ئەوان هەڵچنیبوون؟ كێ خاتەمی سەرۆك كۆمار ، موسوی سەرۆك وەزیر و كروبی سەرۆك پارلمانی  زیاتر لە ١٠ ساڵە لە ماڵی خۆی زیندان كردەوە ؟ كێن رۆژانە كۆڵبرانی بی نانی كوردستان قەتلی عام دەكەن ؟ ئایا ئەو قسانە سكرتێری حیزبی دێمۆكرات بە مانای پاكانە بۆ هەموو ئەو تاوانانە و بە ناڕەوا تاوانبار كردنی كۆمۆنیستەكان لە كوردستان نییە كە‌ وەك لایەنی خەباتكار و شۆرشگێڕی بێ ڕاڕایی لە بەرامبەر كۆماری ئیسلامی دا لە دەست ئەندازە سیاسیە گرینگەكانی ٤٠ ساڵی ڕابردوو، شۆڕشی كوردستانی بەرپرسانە ڕێبەری و هیدایەت كردووە؟ بە دڵنیاییەوە چەواشە كردنی ئەو مێژووە هیچ یارمەتیەك بە كاك خالید ناكات و بەڵكوو زۆر بە خراپ و نێگاتیڤ هەر وەك زۆر كاتی دیكە لە لێدوانەكانی لەسەر ژیان و داهاتووی سیاسی دەشكێتەوە.

 خاڵێكی سەیری دیكە لەم بەشە لە قسەكانی سكرتێری حیزبی دێمۆكرات ئەوەیە كە دەڵێ: "ئەدەبیاتی چەپی توندڕەوی سۆسیالیست و كۆمۆنیست بوو كە هاتە كوردستان". كاك خالید یان ئاگای لە مێژوو نییە یان لێرەشدا وا بڕیاری داوە كە مێژوو چەواشە بكات، ئەگینا هەموو ئەو بیر وباوەڕانەی كە ئەو باسی دەكات  و دڵی پێی خۆشە و دیارە كیسەی بۆ هەڵدوریوە، لە وانە بیروباوەری ئایینی لە دوورگەی عەرەبستانەوە و بە زۆری شمشیر هاتە كوردستان،ئێران و ناوچەكە ، هەتا ناسیۆنالیزمەكەی ئەو و لیبڕالیزمەكەی كە خۆی پێوە هەڵدەكێشێ و هەروەها سۆسیالیزمە دیمۆكراتیكەكەی كە لە بەرنامەیاندا گونجاوە، هەمووی لە وڵاتانی ئۆرووپاییەوە هاتوون. سۆسیالیزم و كۆمۆنیزمیش وەك بیروباوەڕ داڕێژراو و تێئۆریزە كراوی مروڤی كرێكار و ستەملێكراو، چەپ و پێشكەوتنخواز و خەباتی چینایەتییە كە هەڵقوڵاوی ناخی كۆمەڵگای  سەرمایەداری لەوانە كوردستان و ئێرانە و بە پێچەوانەی بۆچوونی سكرتیری حدك سادر ‌كراو نییە ‌ و مێژویشی زۆر كۆنتر لە كۆمەڵە و هاتنە سەركاری كۆماری تاوانباری ئیسلامییە. هەر ئەو لێكدانەوە هەڵانە و نەبینینی راستیەكانی خەباتی ناوخۆی كۆمەڵگای كوردستان بوون كە ئیجازەی نەدا حیزبەكەی كاك خالید حەقیقەتەكانی كۆمەڵگای كوردستان وەك خۆی ببینێت و لەگەڵی تەعامول بكات ‌ و كارەساتی دڵتەزێنی شەری حیزبی دیمۆكرات دژ بە كۆمەڵە و لایەنەكانی دیكەی تێدا روویدا. بۆ ئەمڕۆش ئەگەر ئەو بۆچوونە هەڵەیە زاڵ بێت دووبارە مێژوو دووپات دەبێتەوە و كارەساتی نەخوازراو بەسەر ئەو كۆمەڵگایەدا دەسەپێت كە هیوادارین بە وشیاری و یەكگرتوویی خەڵكی كوردستان، بەر بەو جۆرە كردەوانە بگیرێت.

خالێكی دیكەی گرینگی باسی كاك خالید قسە كردن لە سەر دوو كەسایەتی ئایینی جیاواز لە كوردستانە كە لە دوو جەمسەرگیری جیاواز راوەستان و دوو ئەزموونی جیاوازیشیان بۆ خۆیان و بۆ كۆمەڵگا تۆمار كرد  .ئەو دوو كەسە "مامۆستا شێخ عزالدین حۆسینی و ئەحمەدی موفتی زادە" ن كە سكرتێری حیزبی دیمۆكرات لە تای تەرازویەك دایان دەنێت كە هەرگیز شایستەی وەك یەك هەڵسەنگاندن نین. ناوبراو دەڵێت "كاك ئەحمەدی موفتی زادە بەڕەحمەت بێت لە سنە بوو، مەلا شێخ عزالدین ئەویش هەر بە ڕەحمەت بێت لە مەهاباد بوو، بە بڕوای من ئەدەبیاتی چەپ و كۆمۆنیستی غەدری لە هەر دووك ئەو كەسانە كرد، یەكەم لە شاری سنە بۆچوونی كۆمۆنیستی شەرایەتێكی بۆ كاك ئەحمەد درووست كرد كە ئەویش حەقی خۆی بوو بە شێوەی خۆی كوردایەتی بكات، بەڵام كەوتە خانەیەكی دیكە" .

 ئەو قسانەی خالیدی عەزیزی بەتەواوی لە ڕاستییەوە دوورن. ئەحمەدی موفتی زادە پێش هاتنە سەركاری كۆماری ئیسلامیش كەسایەتیەكی ئایینی بوو كە بۆ دامەزراندنی دەسەڵاتی ئایینی لە نەوعی "ئەخوانیەكان" هەوڵی دەدا كە سەرچاوی توندرەوی و بونیادگەرایی ئاینیین. سۆخەنڕانیەكانی لە كۆڕ و كۆمەڵ گەلێك كە بۆی دەڕەخسا، هەڵوێستی لە شەڕی داسەپاوی كۆماری ئیسلامی بەسەر خەڵكی شاری سنە كە لایەنگری  دەسەڵات بوو، درووست كردنی مەكتەبی قورئان لە شارەكانی كوردستان كە چەكدارەكانی بوون بە چاوساخی هێزەكانی سپای پاسداران لە داگیركردنی كوردستان و دەستنیشان كردنی تێكۆشەرانی سیاسی بۆ دوژمن،  هەتا دژایەتیی بەردەوام و بێ دەریغی دژ بە شۆڕشی كوردستان و پشتیوانی لە خومەینی و دەسەڵاتە فاشیستیە تازە كەی، هیچ كامیان تاوانی كۆمۆنیستەكان نەبوون،  بەڵكوو نەخشە ، رێباز ، ئایدئولۆژیا و پلانی ئاگاهانە بۆ داڕێژراوی ئەحمەدی مۆفتی زادە و هاوبیرەكانی بۆ گەیشتن بە دەسەڵاتێكی ئیسلامی بوو. ئەحمەدی مۆفتی زادە لە ڕاستیدا بوو بە یەكێك لەو كەسانە كە لە مانگەكانی سەرەتای هاتنە سەركاری كۆماری ئیسلامی لە كوردستان خزمەتی گەورەی بەو دەسەڵاتە دژی خەڵكییە كرد و هەروەها بە دەستی خۆیشی بۆ بە  قوربانیی خۆشباوەری و تەوەهۆماتی خۆی بە كۆماری ئیسلامی. گۆمان نییە كە موفتی زادە و ڕەوتەكەی وەك نەیاری بزووتنەوەی شۆڕشگێڕانە كوردستان و  كۆمۆنیستەكان  لە  كوردستان، ئەگەر زاڵ بووایەتن هەر ئەو سەردەم خەلافەتی ئیسلامییان لە نەوعی سونەیەكەی، لە كوردستان دادەمەزراند..

ئەوەیكە ئەمڕۆ خالیدی عەزیزی بۆ چی پاكانە بۆ مۆفتی زادە و ڕەوتەكەی دەكات، لە نەزانینی ئەم مێژووە سەرچاوە ناگرێت، بەڵكوو لە خۆ خۆشكردنی ناوبراو لە راكێشانی لایەنگران و پەیڕەوانی بیری موفتی زادە ، بەتایبەت لە مەڵبەندی جنووبی كوردستان سەرچاوە دەگریت كە حیزبی دێمۆكرات جێگە و پێگەیەكی ئەوتۆی لەو ناوچەیە نییە.

سەبارەت بە بەڕێز مامۆستا شیخ عزالدین حۆسینی كەسایەتی خۆشناو و تێكۆشەری كوردستان و بەرپرسی "هەیئەتی نوێنەرایەتی گەلی كورد " بۆ وتووێژ لە گەڵ كۆماری ئیسلامی كە تا دوا ساتەكانی ژیانی كۆڵی نەدا و سەری بۆ كۆماری ئیسلامی دانەنەواند و لە تاراوگە گیانی بەختكرد، زۆر جار لە قسە و وتووێژ و دیداردا ڕایگەیاندووە كە خۆی "لە بەرەی چەپ و ئازادیخوازی كوردستاندا دەبینێتەوە و شانازیی پێوە دەكرد". بەڵام خالیدی عەزیزی بە زمانێكی نەشیاو و بێ رێزی ئەم كەسایەتیە تێكۆشەرە ئاوا باس دەكات: "ئەوی دیكە مەلا شێخ عزالدین بوو، مەلا شێخ عزالدین پیاوێكی ئایینی و قابیلی ئیحترام بوو، مەلایەكی خۆشەویست بوو لە ناو خەڵكدا بەڵام دیسان ئەدەبیاتی چەپ و كۆمۆنیستی غەدری لە ئەویش كرد، چون مەلا شێخ عزالدین بوو بە مودافعی سۆسیالیست و كۆمۆنیست، ئەوە بۆ مەلا شێخ عزالدین نەدەبوو، مەلا شێخ عزالدین دەبا لەگەڵ مەلاكانی كوردستان كەوتبا و تەفاهۆمی هەبوایە و مۆدیریەتی كردبایەن كە ڕۆژێك لە ڕۆژان ئەگەر ئایین بیهەوێ دەورێكی هەبێت و خزمەت بە ناسیۆنالیزمی كورد و كوردایەتی بكات بەجۆرێك ئیدارە بكرێت".  زمانی سووك ئامێزی خالیدی عەزیزی دەرحەق بە كەسایەتیی ناسراو و خۆشناوی كوردستان مامۆستا شێخ عزالدین كە بە "مەلا" باسی لێدەكات با دابنێین بۆ خۆی و قەزاوەتی بینەر و خوێنەر. بەڵام ئەوەیكە تووڕەیی كاك خالید لە مامۆستا نیشان دەدات بەشی ئاخری قسەكانیەتی. ناوبراو تووڕەیە كە مامۆستا، "مەلاكانی كوردستانی كۆنەكردەوە و خزمەتی بە ناسیۆنالیزمی كورد" یان بە زمانی شاراوەی كاك خالید، بە حیزبەكەی ئەو نەكرد، بۆیە ئاوا دەكەوێتە بەر ڕەخنە و تیر و توانجی سكرتێری حدك و لە ڕابردووشدا ئەوان ئەم چەشنە ڕەخنانەیان لە مامۆستا گرتووە. بەڵام حەقیقەتی ژیانی مامۆستا شێخ عزالدین ئەوە بوو كە ئەگەر لە فەلسەفەیەكی ئایینیش پەیڕەوی دەكرد و بە قەولی خۆی "ئەوە پەیوەندیی بە خۆی و خوای خۆیەوە بوو"، لە كردەوەدا مامۆستا لایەنگری جیاوازیی دین لە دەوڵەت، یەكسانی ژن و پیاو، مافی دیاری كردنی چارەنووس بۆ گەلانی ئێران و خەڵكی كورد، ئازادیی بیر و باوەڕ و ڕادەربڕین، دژایەتی لەگەڵ پاوانخوازیی و سەرەڕۆیی و زۆر داخوازی دیمۆكراتیكی دیكە بوو و هەروەها تا ئەو كاتەش كە لە ژیان دا ما، دژبە كۆماری سەركوتگەری ئیسلامی بوو. ئەم تایبەتمەندیانە وای كردبوو كە مامۆستا بە ئینتخابی ئاگاهانەی خۆی لە بەرەی چەپ و ئازادیخوازی كۆمەڵگای كوردستاندا بێت و خزمەتی پێ بكات، هەر وەكوو ئەحمەدی مۆفتی زادەش بە بژاردەی خۆی لە بەرەی كۆنەپەرستی و دژی ئازادیی كوردستان دا ڕاوەستا و سەری نایەوە. تووڕەیی خالیدی عەزیزی لە مامۆستا شێخ عزالدین لەو تایبەتمەندیانەیە كە باسی لێكرا و هەر ئەو تایبەتمەندیانەش مامۆستای كردبە كەسایەتیەكی خۆشناو و بەرپرس و هەروەها ڕەئیسی "هەیئەتی نوێنەرایەتیی خەڵكی كورد" بۆ دانیشتن لەگەڵ كۆماری ئیسلامی. كاك خالید ئەم مێژووە باش دەزانێ، هەر وەكوو مێژووی ئەحمەدی مۆفتی زادەش باش دەزانێ و ئاگاهانەش هەردووكیان دەخاتە تای تەرازوویەك تا هاوسەنگیان نیشان دات و لە قورسایی مامۆستا كەم كاتەوە، بەڵام بەو كارە نەك قورسایی بۆ خۆی و هەڵسەنگاندنەكانی بەدەست ناهێنێ، بەڵكوو لەبەرچاوی بیسەر و خوێنەر، خۆی پێ دەشكێنێت.

ئەزقەزا یەكێك لە تایبەتمەندیەكانی كۆمۆنیستەكان لە كوردستان كە لە رێكخراوی كۆمەڵە دا چالاكیان دەكرد و دەیكەن  و كۆمۆنیزمی لە كوردستاندا كرد بە ڕەوتێكی كۆمەڵایەتی و جێگای باوەڕ، ئەوە بوو كە توانیی چۆن لەگەڵ حەدەس و ڕووداوەكانی ئەو كۆمەڵگایە لەوانە ناسیۆنالیزم و ئایین هەڵسووكەوت بكات و چۆن توانیی كەسی دڵسۆزی وەك مامۆستا شێخ عزالدین و زۆر ئینسانی تێكۆشەر و ئازادیخوازی دیكەش كە كۆمۆنیست نەبوون لە دەوری كۆمۆنیستەكان كۆ بكاتەوە و خزمەتی پێ بە كۆمەڵگای كوردستان بكات.

لە كۆتایی دا پێویستە بڵێین كە ئەگەر ناسیۆنالیزم و مەزهەب لە زۆر بواراندا لە یەكتر تەغزیە و كۆمەكیان وەرگرتووه،‌ لە كوردستانی ئێران و پاش هاتنە سەركاری كۆماری ئیسلامی، لایەنی مەزهەبی بە سەرۆكایەتیی ئەحمەدی موفتی زادە لە خزمەت كۆماری ئیسلامی دا ڕاوەستا و كەسایەتیی خۆشناوی سكۆلار و ئازادیخوازی وەك  مامۆستا شێخ عزالیدینش لە بەرەی چەپ  و پێشكەوتنخواز دا مایەوە و لایەنی ناسیۆنالیستی كوردستانیش كە كاك خالید و حیزبەكەی كە خۆیان بە ڕێبەری دەزانن، سەریان بێ كڵاو مایەوە. ئەم ئەزموونە دەتوانێت بۆ ئێستا و دواڕۆژی كوردستانیش ڕێ نیشاندەر بێت. دەور و نەخشی كۆمۆنیستەكان لە بەڕێوەبردنی بزووتنەوەی شۆڕشگێڕانەی كوردستان و لە‌ پەڕاوێز خستنی ڕەوتی ئایینی كە ئەزموون و دەسەڵاتی كۆماری ئیسلامی شیعە  و "داعشی سونە " نیشانی داوە كە لە هەر كوێ دەسەڵات داربن چ بەڵایەك بە سەر كۆمەڵگا دێنن و ئەزموونی سكولاریسمی كوردستان پێچەوانەكەی دەردەخات، چەندە دڵ خۆشكەرە. ڕێبەری كردنی بزووتنەوەی شۆڕشگێڕانەی كوردستان لە لایەن كۆمۆنیستەكانەوە دەتوانێت خزمەتێكی حاشاهەڵنەگر لە بەسەرئەنجام گەیاندن و بەدی هاتنی داخوازیە ڕەواكانی خەڵكی كوردستان لە پەیوەند لەگەڵ بزووتنەوەیەكی ئازادیخواز و پێشكەوتنخوازی سەرتاسەری لە ئێران و ناوچەكە بێت كە بە جێی ئایین و بونیادگەرایی، ئینسانیەت و بەرابەریخوازی  ئامانجی بێت .

 ٢٢/٢/١٣٩٩