دعوت به رونمایی کتاب: «اندیشه‌های کارل مارکس در قرن بیست و یکم»
بهرام رحمانی
April 09, 2019دعوت به رونمایی کتاب:
«اندیشه‌های کارل مارکس در قرن بیست و یکم»
واقعیت چیست؟ واقعیت، چیزی است که تحقیقات، تطبیقات، آمارها و نتایج مطالعات و بررسی‌ها نشان می‌دهند، نه فکر و احساسی که ما ناشی از دیدن دردها و رنج‌ها و معضلات و مشکلات جهان داریم. برای درک واقعیت نیاز داریم منابع مختلف تاریخی و تحلیل‌های مختلف موافق و مخالف را ورق بزنیم تا از دل آن‌ها، واقعیت پنهان و یا سرپوش گذاشته و تحریف شده را بیرون بکشیم. بنابراین، باید رویدادها و وقایع و عمکردهای تاریخی را آن‌طوری که روی داده‌اند تعریف و توصیف و تحلیل کنیم نه آن طوری که دل بخواهی است. در این راستا، نباید از بیان واقعیت‌ها و انتقادها ترس و واهمه داشته باشیم.
به‌عقیده شما تغییر نظم موجود به نفع بشریت از چه راهی ممکن است؟
آیا فکر می‌کنید به‌مرور زمان دنیا خود‌به‌خودی بهتر خواهد شد؟
آیا فکر می‌کنید با سیاست‌های اقتصادی نئولیبرلیسم و رفرمیسم می‌توان توازن قوای موجود را به نفع انسان وآزاید و برابری تغییر داد؟
آیا فکر می‌کنید با به کارگیری اندیشه‌های درست مارکس می‌توان به جهان نوین آزاد، برابر، انسانی و عادلانه دست یافت؟
...
در کتاب «اندیشه‌های کارل مارکس در قرن بیست و یکم» می‌توانید واقعیت‌های اندیشه جهان‌شمول سوسیالیستی را آن‌گونه که هست، دریابید.
***
رونمایی این کتاب، در کشورهای زیر برگزار خواهد شد:
سوئد:
مالمو:
زمان: روز جمعه 12 آوریل 2019، از ساعت 18 تا 20
مکان: Iranska Kulturhuset, Ystadvägen 44
برگزارکننده: خانه فرهنگ ایران
با همراهی: بابک رحیمی
دانمارک
کپنهاک:
زمان: شنبه 13 آوریل 2019 از ساعت 14:30 تا 17:30
مکان: Energi Center Voldparken,Kobbelvænget 65,2700 Brønshøj,Lokal 204
برگزارکننده: کانون اندیشه کپنهاگ؛ شماره تلفن هماهنگی: 004522743033
با همراهی: کاوه دادگری
استکهلم:
زمان: روز شنبه 27 آوریل 2019، از ساعت 15 تا 17
مکان: آ. ب. اف سولنا، ABF Solna
برگزارکننده: نشر «کتاب ارزان»
با همراهی: ناصر رحیم‌خانی
آلمان
برلین:
زمان: روز شنبه 4 مه 2019، از ساعت 18 تا 20
مکان: کانون پناهندگانی سیاسی ایرانی در برلین
با همراهی: فریار اسدیان
در این جلسات نویسنده به سئوالات حضار جواب خواهد داد.
***
کتاب «اندیشه‌های کارل مارکس در قرن بیست و یکم» حاصل تلاش چندین ساله «بهرام رحمانی» است.
این کتاب تحقیقی و تطبیقی و تحلیلی در هفت فصل و 383 صفحه در قطع وزیری توسط نشر «کتاب ارزان» در استکهم چاپ و منتشر شده است.
کتاب «اندیشه‌های کارل مارکس در قرن بیست و یکم» برای کسانی که تازه می‌خواهند همه‌جانبه با ایده‌ها و افکار فلسفی، اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مارکس آشنا شوند منبع نسبتا کاملی است.
این کتاب در عین حال، مارکسیسم پس از مارکس و واقعیت‌ها و عملکردهای تاکنونی آن‌ها را مورد بررسی و نقد قرار داده است به ویژه کمونیسم روسی.
***
در بخشی از سخن پایانی این کتاب می‌خوانیم:
...
بسياری از آثار مارکس، دوران حیاتش منتشر نشدند و حتی معروف‌ترين آن‌ها يعنی «سرمايه» به‌طور کامل تا آن زمان نشر نيافته بود. تنها جلد اول سرمايه در سال 1867 تحت نظر نويسنده و به‌ويراستاری شریک زندگی‌اش، یعنی جنی انتشار يافت.
مجموعه آثار مارکس و انگلس که از سوی انستيتوی مارکسيسم لنينيسم مسکو انتشار يافته بالغ بر 40 جلد و هر جلد در حدود 800 صفحه، يعنی مجموعا حدود 32000 صفحه است که شامل نامه‌ها، مقالات، يادداشت‌ها، بيانيه‌ها، گزارش‌ها و کتاب‌هايی است که از آن‌ها به‌جا مانده است.
مارکس و انگلس در طول بیش از 60 سال با حدود 2000 نفر، به‌طور عمده مهاجران و خارجی‌ها مکاتبه داشته و 4000 نامه نوشته‌اند. حدود 10000 نامه نیز به آن‌ها نوشته شده است. نامه‌های این دو به دیگران کم و بیش به‌طور کامل انتشار یافته‌اند در حالی که نامه‌های نوشته شده به آن‌ها که بخش بزرگی از آن در مسکو است، هنوز منتشر نشده‌اند. حدود دو سوم آثار باقی‌مانده از مارکس و انگلس در آمستردام و یک سوم دیگر آن در مسکو نگه‌داری می‌شوند.
اکنون 60 پژوهش‌گر از 9 کشور جهان حول پروژه«MEGA» (مجموعه آثار مارکس و انگلس) برای انتشار مجموعه آثار 122 جلدی این دو همکاری می‌کنند. هدف این پروژه، رمزگشایی و دست‌یابی به لغت‌ها و جمله‌های اصلی آثار مارکس است، زیرا انگلس بعد از مرگ مارکس در کتاب «سرمایه» تغییرات و پیوندهای جدیدی وارد کرد.
به این ترتیب، تنها با چنين روحيه انقلابی و نقادانه و روش علمی است كه می‌توان از تجربههای غنی انقلاب‌های گذشته، هم‌چون کمون پاریس، انقلاب 1917 روسیه، انقلابات اروپا، انقلاب 1979 ایران و ...، برای دست‌يابی به‌روش نوينی از علم انقلاب تغییر وضع موجود جهان با نفع انسان، دست يافت. بنابراین، نه تنها کمونیست‌ها، بلکه هر انسان متمدن و آگاه جدا از هر نقد سیاسی که به مارکس و مارکسیسم داشته باشد اما از مارکس به‌نیکی و با احترام و تحسین یاد می‌کند؛ در واقع کسی که تمام زندگی و کوشش خستگی‌ناپذیرش خود را به‌تمامی وقف کارگران و محرومان و ستم‌دیدگان جهان و زندگی درخور و شایسته انسانی آن‌ها کرده است. چرا که اهمیت تعهد مارکس به‌علم و به‌مبارزه در راه ایجاد دنیایی برخوردار از عدالت اجتماعی، آزادی، برابری و همبستگی و صلح فراتر از مرزهای زمان و مکان می‌رود. اندیشه‌های وی، نقش تعیین‌کننده‌ای در سرنوشت بشریت داشته و دارد.
البته وقایعی که در بسیاری از کشورهای جهان توسط دولت‌ها و یا حزبها در روسیه، چین، آلبانی و یا کشورهای بلوک شرق(حامی شوروی سابق) به‌کار گرفته شد ربطی به‌نظریه انسانی و آزاداندیشی و انقلابی مارکس نداشت و ندارد. به‌همین دلیل نیز شکست سوسیالیسم موجود و کمونیسم روسی و چینی و غیره نیز کم‌ترین ربطی به‌تزها و تئوری‌های مارکس و مارکسیم ندارد در واقع فروپاشی، شکست و فروپاشی حکومت‌هایی بود که در نتیجه عملکردهایشان دچار بحران و ریزش سیاسی و نابودی شده‌اند. در جهان امروز، اگر واقعا هم کسی می‌خواهد مارکس را بشناسد و راه آن را ادامه دهد از قضا نه تنها نباید به‌کمونیسم روسی و شوروی سابق، چین، آلبانی و اقمار آن‌ها در کشورهای مختلف رجوع کند، بلکه مستقیما باید به‌آثار ارزنده و سازنده و گران‌بهای مارکس، به‌ویژه مبارزه وی در انترناسیونال اول رجوع کند.
...
به‌این ترتیب، اساس بحث این است که با چه افق و چشم‌اندازی وارد مبارزه سیاسی و اجتماعی سرنوشت‌ساز شد. تاکنون تمام گرایشات سرمایه‌داری از رفرمیسم و لیبرال و دموکرات گرفته تا فاشیسم و نازیسم و ملی و مذهبی ماهیت غیرانسانی و چهره کریه خود را به‌جوامع بشری نشان داده‌اند. از این‌رو، راه‌حل کنونی جامعه بشری، یک راه‌حل سوسیالیستی است. آن هم سوسیالیستی که مارکس و انگلس بینان‌گذار آن هستند. سوسیالیستی که به‌هیچ اصلاحی نیاز ندارد و تنها باید آن را با پیشرفت‌های علمی و دانش امروزی بشر ارتقا داد. این نظر بازگشت به‌دوارن بیش از 180 سال، که مارکس و انگلس می‌زیستند نیست، بلکه تاکید و تلاش در راستای تحقق آرزوهای انسانی که بزرگ‌ترین آن، پایان دادن به‌استثمار انسان از انسان است. پایان‌دادن به‌سلطه مردسالاری، خرافات ملی و مذهبی، گرایشات نژادپرستی و فاشیستی و میلیتاریستی، با هدف رشد و گسترش همبستگی انسانی بدون توجه به‌جنسیت و ملیت و مذهب و رنگ پوست است. ساختن جهانی بدون تبعیض و نابرابر، بدون خشونت و جنگ و بدون استثمار است. تلاش مارکس و انگلس در جهت ساختن چنین جهانی بود که امروز هم مدرن‌ترین و انسانی‌ترین گرایش سیاسی و اجتماعی و فرهنگی روز زنده و بالنده است.
... اولین ویژگی جنبش کمونیستی، هم در عرصه نظری - سیاسی و هم از نظر عملی، بر پایه این حقیقت است که سوسیالیسم معنایی به‌جز دموکراسی مستقیم شورایی و حرکت جدی به‌سوی لغو استثمار و کار مزدی ندارد. به‌عبارت دیگر، آرمان و استراتژی و هدف فوری و عملی جنبش کمونیستی، تامین آزادی‌های فردی و جمعی، لغو سانسور و اختناق، برقراری برابری بین زن و مرد در همه زمینه‌های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، برچیدن زندان‌های سیاسی، لغو هرگونه شکنجه جسمی و روانی زندانیان، لغو اعدام، لغو هرگونه ستم ملی، جنسی، حفظ محیط زیست و نهایت لغو استثمار انسان از انسان و کار مزدی است.
ویژگی دوم، پایه و اساس سوسیالیسم انسان است و در هیچ شرایطی و در هیچ مرحله‌ای نمی‌توان حقوق، آزادی، برابری و حرمت انسان‌ها را به‌بهانه رسیدن به‌هدف نهایی قدرت و سوسیالیسم نقض کرد و زیر پا گذاشت. چنین هدفی هرگز مدنظر مارکس نبود.
با توجه به این ویژگی‌های بالا، در جهان امروز تاکید به «دیکتاتوری پرولتاریا» که مارکس تنها در یک‌جا و آن‌هم در نقد «برنامه گوتا» به آن اشاره کرده تاکیدی نادرست است. در حالی که مارکس در 99 درصد آثارش مانند مانیفست کمونیست، کاپیتال، گروندریسه، ایدئولوژی آلمانی، سانسور و آزادی مطبوعات، علیه اعدام و ... به آزادی، برابری و حقوق خدشه‌ناپذیر انسان‌ها و انتخابی بودن نمایندگان مردم تاکید ورزیده است. به‌علاوه مهم‌تر از همه، مارکس خواهان انحلال دولت بوده است چرا که هر طبقه‌ای به قدرت برسد دیکتاتوری طبقه خود را اعمال می‌کند.
در این کتاب، تلاش کردم با اتکا به اسناد تاریخی، به‌نوبه خودم نشان دهم که مبارزات و انتقادات مارکس اساسا در این برهه زمانی هم به لحاظ علمی و هم پراتیکی معتبر است. در عین حال نباید نظریه‌های مارکس را به یک «ایدئولوژی منجد، بی‌روح و زمخت» تنزل داد، بلکه ضرورت دارد که نظریه‌های وی، در گذر تاریخ و با رشد روابط و مناسبات سرمایه‌داری و آگاهی بشر ارتقا یابد. به‌خصوص باید توجه کرد که از دید مارکس، ایدئولوژی همان «آگاهی کاذب» است، مجموعهای از باورها که حقیقت بنیان اقتصادی جامعه و ستم شدیدی را که ضرورتا ملازم با سرمایه‌داری است پنهان می‌کند. از نظر مارکس، هدف این اعتقادات پوشاندن حقیقت است.
...
***
علاقه‌مندان می‌توانند این کتاب را از آدرس زیر تهیه دهند:
چاپ و نشر «کتاب ارزان»
Kitab-I Arzan
Helsingforsgatan 15
164 78 kista-Sweden
+46 70 492 69 24
www.arzan.se
