نزاع حکومتی با شادمانی

بنیاد عبدالرحمن برومند
January 06, 2019

نزاع حکومتی با شادمانی: نقش قوانین محدود کننده ایران
 در تضعیف تلاش برای پیشگیری از اعتیاد
 

دستگیری ۲۳ نفر در یک مهمانی در کرمان (خرداد ۱۳۹۵)
 

سال ۲۰۱۸ میلادی شاهد کاهش چشمگیر اعدام‌های مربوط به مواد مخدر در ایران بود: ۲۶ اعدام در مقایسه با ۳۳۹ اعدام ثبت شده در سال ۲۰۱۶ توسط بنیاد عبدالرحمن برومند. این کاهش، نتیجه دستور توقف موقت اجرای اعدام‌های مربوط به جرایم مواد مخدر بود که متعاقب اصلاحات سال ۱۳۹۶ قانون مبارزه با مواد مخدر به اجرا درآمد. این تغییرات دیرهنگام در سیاست کنترل مواد مخدر در ایران پس از سال‌ها فعالیت مستمر گروه‌های حقوق بشری توسط نمایندگان مجلس آغاز شد و مورد حمایت بسیاری از کارشناسان و مسئولان قرار گرفت. اما پیش نویس اولیه این اصلاحات در پی مخالفت سرسختانه برخی مقامات بلندپایه از جمله مقامات نیروی انتظامی مورد بازنگری و تغییر قرار گرفت. اصلاحات نهایی اگرچه باعث نجات جان بسیاری متهمین شده و از این رو  قدمی مثبت محسوب می شود، با نیت اولیه قانونگذاران مبنی بر لغو مجازات اعدام برای جرایم غیرخشونت‌آمیز مرتبط با مواد مخدر فاصله بسیاری دارد. چنانچه مقامات ایران قصد جدی برای حل معضل گسترده اعتیاد دارند، می‌بایست تغییرات بنیادی‌تری را در دستور کار خود قرار دهند.
 
بحث‌های عمومی در رابطه با اصلاح قانون و آمار و اطلاعات رسمی اگرچه ناکافی و ناکارآمد است اما این مسئله را آشکار می کند که مقامات ایران از شکست کامل مجازات مرگ در بازداشتن افراد از قاچاق و سوء مصرف مواد مخدر به خوبی آگاه هستند. اظهارات مقامات ایران در رابطه با نگرانی‌های بین المللی نیز حاکی از تاثیر سال‌‌ها تحقیق، مستند سازی و فعالیت گروه‌های حقوق بشری [۱] در راستای جلب توجه جامعه جهانی به تعهدات ایران به پیروی از حقوق بین الملل و اطمینان حاصل کردن از این امر است که کمک های مالی کشورهای دیگر در رابطه با معضل مواد مخدر در ایران به سیاست‌هایی که ناقض حق حیات بوده اند تعلق نگیرد.
 
علیرغم تحسین غالبا بی چون و چرای اصلاحات قانون مواد مخدر در رسانه‌ها، این اصلاحات همچنان ناقص و ناکافی است و زمان بیشتری جهت ارزیابی اجرای آن در عمل لازم است. همان‌گونه که بنیاد عبدالرحمن برومند در تحلیل خود اشاره می کند، اصلاحات جدید همچنان اعتیاد را جرم تلقی می کند و اعمال مجازات اعدام را  برای جرایم غیر مرگبار مجاز می کند. به علاوه، این اصلاحات به نحو خطرناکی دست مقامات قضایی را برای تفسیر گسترده عوامل تشدید کننده مجازات باز می‌گذارد. بنابراین، علل ریشه‌ایی اعتیاد باید به شکل فوری مورد بررسی قرار گرفته و اصلاحات گسترده از جمله در در رابطه با عدم شفافیت بیشتر و دسترسی به آمار و اطلاعات مربوط به مجازات اعدام و سیاست‌های مواد مخدر اعمال شود.
 
اما چرا اعمال این اصلاحات محدود در زمینه سیاست‌هایی که آشکارا با شکست مواجه شده بودند این چنین به درازا کشید؟ در طول ۱۵ سال گذشته، بنیاد عبدالرحمن برومند به ثبت و مستند سازی سیاست‌ها و اعدام‌های مربوط به مواد مخدر و همچنین مجازات‌های بی‌رحمانه، غیر انسانی و ترذیلی چون شلاق (که برای طیف وسیعی از اعمال از جمله شرب خمر، رابطه با جنس مخالف و رقصیدن اعمال می‌شود) پرداخته است. ما، با تکیه بر این تحقیقات، امیدواریم که نقشی موثر در تلاش‌ برای گسترش بحث عمومی در رابطه با سیاست‌های مواد مخدر در ایران ایفا کنیم. مستند جدید ما اصلاحات محدود اخیر را در پیش زمینه فساد، زهد افراطی و رویکردی به شدت تنبیهی که به توصیف یک مقام سابق به «غایت روانی» است، به تصویر می‌کشد تا سوالاتی از این دست را مطرح کند: آیا مجازات افراد معتاد روشی موثر برای کنترل مواد مخدر است؟ یا این سیاست‌ها بخشی از کارزاری گسترده‌تر برای اعمال کنترل اجتماعی است؟
 
ساخت این مستند با اتکا بر صدها ساعت تحقیق صورت گرفته است. بنیاد عبدالرحمن برومند مدیون پشتیبانی شما یاران و حامیان‌اش است. این کمک شماست که ما را قادر به ادامۀ کوشش هایمان در راه ارتقای حقوق بشر در ایران می کند. در ساعات پایانی سال ۲۰۱۸، ما را از طریق اهدای کمک مالی یاری کنید تا بتوانیم فعالیت‌هایمان را در سال جدید ادامه دهیم.
 
 
 
 
فيلم مستند را تماشا کنيد
https://iranrights.us2.list-manage.com/track/click?u=9917fb6a1f60f5d506a1d0467&id=096f2b0660&e=c286514599